Gülgün GÜNGÖR Sedef ÇİFTÇİ Aslı KIZILTAŞ

 Çalışma barışının ve endüstri ilişkilerinin geliştirilmesinde  Çalışma hayatıyla ilgili mevzuat çalışmalarının ve uygulamalarının izlenmesi amacıyla;  Hükümet ile işveren  Kamu görevlileri ve işçi sendikaları konfederasyonları arasında etkin dayanışmayı sağlamak üzere,  Üçlü temsile dayalı istişari mahiyette bir danışma kurulu oluşturulur.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı veya Müsteşarı başkanlığında, a) Gündem konularına göre bakanlık, bağlı ve ilgili kurumların birim amirlerinden, b) İşçi sendikaları konfederasyonlarından birer ve en fazla üyeye sahip işveren konfederasyonundan üç temsilciden, c) Kamu görevlileri sendikaları konfederasyonlarından birer temsilciden oluşur.

 Her yıl Ocak  Mayıs  Eylül ayları olmak üzere yılda üç kez toplanır. Toplantı gündemi temsilci kuruluşların görüşleri alınmak suretiyle başkan tarafından belirlenir.

 ESK Tanımı:Hükümet ile çeşitli toplum kesimlerinin ekonomik, toplumsal ve siyasal sorunları görüştüğü bir danışma organıdır

Ekonomik Sosyal Komite de Ekonomik Sosyal Konsey de bir danışma organıdır; ancak Ekonomik Sosyal Konsey’de hükümet temsil edilirken, Ekonomik Sosyal Komite’de hükümet kesinlikle temsil edilmez.

Ekonomik Sosyal Konsey; Özerk yapıya sahip bir sosyal diyalog platformudur. Toplumsal uzlaşmaya zemin hazırlar. Karar organı değildir. Kararları tavsiye niteliğindedir. Mevcut sosyal diyalog mekanizmalarını ikame etmez.

 Tüm toplumu ilgilendiren ve toplumsal fikir birliğinin gerekli olduğu ekonomik ve sosyal konuların görüşülerek uzlaşma sağlanmasıdır.

TÜRK-İŞ → ‘ Grev ve serbest toplu pazarlık haklarını ortadan kaldıracak ya da işlemez hale getirecek.’ Ağaç-İş → ‘ ESK’da amaç toplu pazarlık hakkı önünde ikinci bir Yüksek Hakem Kurulu yaratmak.’ HAK-İŞ → ‘ Konseyin amacı Türkiye’deki işçi ücretlerini dondurmaya yöneliktir.’

18 Mayıs Demokratikleşme ve Yeniden Yapılanma Uygulama Planı 17 Mart ESK Başbakanlık Genelgesiyle oluşturuldu. - Hükümetin yanlış tutumu nedeniyle tepkiler doğdu. 6 Mayıs ESK yeniden değiştirildi ancak bu dönemde toplanamadı.

25 Mart Mart 1997’de yeniden yapılandırıldı. - Refahyol Hükümetinde ilk geniş katılımlı toplantısını yaptı. - Gündem; ‘Türkiye’nin Ekonomik Durumu ve Öncelikleri’

25 Ağustos Konseyin 55. Hükümet dönemindeki ilk toplantısı - Gündem;. Makroekonomik durum. SGK sorunları ve çözüm önerileri. Eşel Mobil Sistem uygulaması. Mevsimlik ve geçici işçi istihdamı. ESK çalışma usul ve esasları iç genelgesi hazırlanması

Toplantı sonunda; - Sosyal Güvenlik Reformu Komisyonu - Eşel Mobil Komisyonu 13 Ekim 1997 Gündem; yılı Mali Bütçesi ve Ekonomik İstikrar Programı

-1 Aralık 1997 Vergi Reformu konusunda -12 Aralık 1997 bilgilendirme toplantısı yapıldı. -6 Şubat 1998

16 Haziran 1998 Gündem; - Enflasyonla mücadele Programı ve Gerçekleşmeler - Kayıtdışı Ekonomi konusunda yapılan çalışmalar

8 Şubat 1999 Gündem; yılı ekonomik gelişmeleri - Küresel krizin üretim ve istihdam üzerindeki etkileri - Olumsuz etkilenişe karşı alınacak önlemler

1 Temmuz 1999 → Sosyal Güvenlik Reformu 27 Haziran 2000 → Makroekonomik Program ( ) ve 5 aylık uygulama sonuçları 31 Mart 2001 → Genel Ekonomik Durum değerlendirmesi yapıldı

11 Nisan Sayılı Ekonomik ve Sosyal Konsey Kuruluşu, Çalışma Esas ve Yöntemleri Hakkında Kanun TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.

 Ekonomik ve sosyal politikaların oluşturulmasında Toplumsal uzlaşma ve işbirliğini sağlayacak, Sürekli ve kalıcı bir ortam yaratarak, İstişari mahiyette ortak görüş belirlemek, amacı ile kurulmuştur.  Yürütme organına bağlıdır.

Konseyin Yapısı  Kamuyu temsilen, başbakan, 3 başbakan yardımcısı, 9 bakan, 2 müsteşar ve Devlet Personel Başkanı,  Meslek odaları, işçi işveren sendikaları konfederasyonu ve kamu görevlilerini temsilen de 24 kişi bulunmaktadır.

Konseyin görev ve yetkileri  Toplumdaki ekonomik ve sosyal birimlerin, hükümetin politikalarının oluşturulmasına katılımını sağlamak  Uzlaşma ve işbirliğini güçlendirecek çalışmalar yapmak  Hükümete, TBMM’ ye, cumhurbaşkanına ve kamuoyuna görüş, öneri ve rapor sunmak  Sürekli ve geçici nitelikte çalışma kurulları kurmak  Seminer ve toplantılar düzenlemek  Ekonomik ve sosyal konularda yayınlar ve arastırmalar yapmak.

Konsey başkanı başbakandır. Konsey başkan yardımcıları  Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile TİSK tarafından bir  Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu ile Türkiye Ziraat Odaları Birliği tarafından bir  Türkiye İşçi Sendikaları konfederasyonu, Hak İşçi Sendikaları konfederasyonu ile Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu tarafından bir kişi olmak üzere toplamda 3 kişidir.

 Başkanlık divanı; konsey başkanı, 3 başkan yardımcısı ve konsey sekretaryasından sorumlu müsteşardan oluşur  Konsey üç ayda bir olağan, bunun dışında temsilcilerin üçte birinin yazılı istemleri ile olağandışı toplanabilir.  Konsey ihtiyaç duyulan konularda görüş bildirmek üzere geçici ve daimi nitelikli çalışma kurulları oluşturabilir.  Konseyin sekretarya hizmetleri, DPT Müsteşarlığı tarafından yerine getirilir.  Konsey giderleri için DPT bütçesine yeterli ödenek konulur.

Genel Gerekçe  Hükümet ile toplum kesimleri arasında siyaset dışı diyalog ve toplum kesimlerinin kendi aralarında etkileşim ve işbirliğinin önemi.  Bunalımların ortaya çıkmasını beklemeden, katılımcı demokrasi, diyalog, ikna ve uzlaşı ile sorunların çözümü.  Diyalog ve uzlaşı için kalıcı ve kurumsal bir yapı.

Konseyin temel işlevi  Ekonomik istikrarın kurulması,  Büyümenin ve sanayileşmenin hızlandırılması,  Üretimin, verimliliğin ve yatırımların artırılması,  Ekonomiye rekabet gücü kazandırılması,  İşsizliğin önlenmesi,  Sosyal adaletin sağlanması,  Çalışma hayatının demokratikleştirilmesi için sürekli ve kalıcı bir diyalog platformu olmaktır.

Eleştiriler ve Görüşler Dr. Emin Ruhi:  Barolar Birliği, Mühendis Odaları Birliği, Tüketici dernekleri gibi kesimlerin de konseyde yeri olmalıdır.  Konseye yasada belirtilenlerin dışında belirlenecek katılımcıları başbakanın seçmesi, ideolojik tutum ve davranışı beraberinde getirebilir.  Çeşitli devlet organlarının temsilcilerinin konseyde yer alması hem avantaj hem de dezavantajdır.  Sonuç olarak; konseyin kuruluşu “çoğulcu demokratik sistem”in gelişmesi adına önemli bir adımdır.

Eleştiriler ve Görüşler Türkiye Haber-İş Genel Başkanı Ali Akcan:  Konseyin bağımsız bir bütçesi ve kendine özgü bir sekretaryası olmaması ve konsey başkanlığını başbakanın veya yardımcısının yapması konseyin bağımlılığının göstergesidir.  Sosyal diyalogun kurumsal yapıya kavuşması, hükümetin baskın konumuna son vermesi gerekmektedir.  Sistemin kurumsallaşamaması, konseyin ulusal düzeyde etkinliğini olumsuz etkilemektedir.

Eleştiriler ve Görüşler DİSK:  Konsey göstermeliktir. Konsey gündemi emekçilerin değil hükümetin ihtiyaçları doğrultusunda toplanıyor ve görüşmeler semboliktir. TİSK Yönetim Kurulu Başkanı Tuğrul Kudatgobilik:  2009 krizinde Türk sanayisi ölmüştür, tedbirler yetersizdir ve konseye büyük görev düşmektedir. Konsey her ay toplanmalıdır.

Anayasa Değişikliği İle İlgili Görüşler  Tuğrul Kudatgobilik yeni anayasa ile konsey kararlarının hükümet politikalarına etki edecek olmasını olumlu buluyor ve konseyin etkinliğini artıracağı görüşünde.  İşçi Kardeşliği Partisi ise konseyin ekonomik hayatı anayasal meşruiyet içinde düzenleme imkanına kavuşacağı ve toplum yararını gözetmeyeceği görüşünde.  İktisadi Kalkınma Vakfı ise AB ilerleme raporunda konseyin güçlendirilmesi uyarısında bulunulması nedeniyle konseyin etkinliğinin artırılmasının faydalı olacağı görüşünde.