BEDEN EĞİTİMİ ÖDEVİ DOPİNG
DOPİNG NEDİR? Besinsel olmayan bir maddenin veya maddeler grubunun sporcunun fiziksel ve ruhsal verimini yapay olarak yükseltmek amacıyla bilerek ve isteyerek alınmasıdır. Ayrıca, sporcunun fiziksel ve ruhsal kondisyonunu doğru olmayan yoldan arttırmak gayesiyle, vücudundaki doğal maddelerin tıbbî uyarlanması da doping olarak kabul edilmektedir.
Doping sözcüğüne ilk defa 1889’da İngilizce sözlükte rastlanmıştır Doping sözcüğüne ilk defa 1889’da İngilizce sözlükte rastlanmıştır. Yarışmalarda ise sporcuların ilaç kullanmaları ile ilgili ilk yazılar 1865 yılında Amsterdam’da kanal yüzücülerinin doping yaptıkları suçlamasıyla başlamıştır.1886 yılında bir bisiklet yarışçısının yarışmada ölmesi ile tüm dünyanın dikkatini doping konusu üzerine çekmiştir. DOPİNGİN TARİHÇESİ
Antrenmansız kişi kullanabileceği kapasitenin % 70’ini tüketir Antrenmansız kişi kullanabileceği kapasitenin % 70’ini tüketir. Bir atlet ise kapasitesinin % 90’ını kullanabilir. İşte normal şartlar altında kullanılamayan bu % 10 potansiyel enerjiye, organizmanın Otonom enerji birikimi denir. Bu da genelde bir ilaç alarak tamamlanma şeklinde uygulama bulmaktadır.
Bu yolla, kaslara kazandırılan kuvvet ve bu kuvvetin yardımıyla yapılan çalışmalar, vücuda, sanki 5 tonluk kamyona 20 ton yük yüklenmiş gibi, kapasitesinin çok üstünde bir çalışma ve yüklenme getirir ki, bu durum çok tehlikelidir. Kısaca doping, yarışmayı kazanma uğruna, vücudu ve onun sağlığını, ilerde telafisi mümkün olmayan bir şekilde tahribata uğratma felaketidir.
DOPİNGİN ZARARLARI İyi veya kötü huylu tümör oluşumu kalp krizi İyi veya kötü huylu tümör oluşumu Karaciğerde fonksiyon bozukluğu Kısırlık Hormonal denge altüst olur Çocuklarda büyümenin durmasına yol açar Aknelerde artış görülür Saç dökülmesi görülür Ses kalınlaşmasI görülür
DOPİNG KONTROLÜ NEDİR? Doping kontrolü, dürüst bir yarışma için sporcuların haklarını korumak ve ilaçsız amatör ve profesyonel sporun yaygınlığını sağlamaya yardımcı olmak için yapılmaktadır. Doping kontrolü; sporcuların seçimi, idrar numunelerinin toplanması, analizi ve sonuçların yorumlanması işlemlerini içermektedir.
KULLANIMI YASAK OLAN BAZI MADDELER UYARICI KAFEİN DİÜRETİK KAN DOPİNGİ
Uyarıcı Ne Demektir? Aktiviteyi arttıran ve yorgunluk hissini azaltan maddelere uyarıcı denir. Uyarıcılar Neden Yasaktır? Bu tip maddeler, sporcunun performansının artmasına neden olan psikolojik ve fiziksel uyarı sağlar. .
Uyarıcı kullanmanın zararlı yan etkileri neler olabilir Uyarıcı kullanmanın zararlı yan etkileri neler olabilir? Uyarıcıların,sinirlilik, kalp atışını hızlandırması, kan basıncını yükseltmesi, su kaybı ve dolaşım bozukluklarına neden olması gibi bazı yan etkileri bulunmaktadır.
DİÜRETİK NEDİR? Diüretikler, böbrek üzerinde etkili olan ve fazla miktarlarda suyun vücuttan atılmasına neden olan bir ilaç grubudur. Bunlar genellikle sporcular tarafından, belirli ağırlık sınıflarına girebilmek için (örneğin güreş,boks v.b) geçici ağırlık kaybı ile ilaçların vücuttan atılmalarını sağlayarak doping testlerinden kaçmak amacıyla kullanılmaktadır. Diüretikler vücuda nasıl zararlı olabilir? Diüretiklerin kullanımı, kas zayıflamasına, kramplara, kan basıncının düşmesine ve elektrolit dengesizliğiyle oluşan kalp düzensizliklerine neden olabilir. Diüretikler, sporcuların sıcaklığı tolere etme yeteneklerini etkileyebilirler.
Grafik, ülkelerin bizzat kendi doping organizasyonları tarafından toplanan numuneler esas alınarak en çok numune toplayan ilk 20 ülkeyi ve Türkiye'yi gösteriyor. 2012 yılında Türkiye'de toplam 520 numune alındı; bunlardan 24 tanesi, yani yüzde 4,6'sı pozitif çıktı.
Doping Kontrol Merkezi, 2004 yılında, Dünya Anti-Doping Ajansı'nın (WADA) istediği 1500 analiz sınırını aşarak, 12 aylık periyotta toplam 1598 sporcuyu kontrole aldı. 34 branşta yapılan kontrollerde, toplam 28 sporcunun doping yaptığı tespit edildi. 34 branşın sadece 9'unda dopingli sporcu çıktı. Türkiye'de doping kullanım oranı geçen yıllarda yüzde 2 ile 4 arasında seyrederken, Uluslararası Doping Kontrol Merkezi'nin hizmete girmesiyle 2004 yılında bu oran 1.98'e kadar geriledi.
Dopingli sporcu sayısında, vücut geliştirme branşı ilk sıralarda yer aldı. Yıl içinde 50 vücutçuyu kontrole alan merkez, bu sporculardan 10'unda yasaklı madde buldu. Futbolda 421, basketbolda ise 78 analiz yapılırken, her iki branşta da 4'er sporcunun doping kullandığı tespit edildi. Atletizm ve triatlonda 3'er sporcunun analizleri pozitif çıkarken, doping olaylarıyla spor gündeminde sürekli yer alan halterde, 170 analizden sadece 1'i pozitif çıktı.
SÜREYYA AYHAN 2009 yılında Uluslararası Atletizm Federasyonları Birliği tarafından doping kullandığı gerekçesi ile 4 yıl men cezası alan Ayhan, cezanın düşürülmesi için Uluslararası Spor Tahkim Mahkemesi'ne (CAS) başvurdu. Ancak CAS, Ayhan'ın cezasını 'ömür boyu men' olarak değiştirdi.
KEREM GÖNLÜM Milli basketbolcu Kerem Gönlüm, Efes Pilsen forması altında 2008-2009 sezonunda Fenerbahçe Ülker ile oynanan maçta doping yaptığı gerekçesiyle 1 yıl men cezası almıştı.
HASAN ŞAŞ Şu günlerde Galatasaray'da yardımcı antrenörlük yapan Hasan Şaş, 1999 yılında, sarı- kırmızılı formayı giyerken doping kullandığı gerekçesi ile 6 ay müsabakalardan men cezası almıştı. Dönemin kulüp doktoru Serhan Kurtulmuş'a da 1 hak hak mahrumiyeti cezası verilmişti
KAYNAKÇA www.Wikipedia.com www.frmtr.com www.dopinginzararları.com
MERYEM SÖYÜ 11/B 567