ULUSAL VE ULUSLARARASI RADYASYON KORUMASI KURULUŞLARI Cumhur YÜCEL – RADYASYON GÜVENLİĞİ VE KORUNMA

 Atom Enerjisi Komisyonu Genel Sekreterliği 1956 yılında Başbakanlık'a bağlı olarak Ankara'da kurulmuştur yılında Başbakan'a bağlı olarak Türkiye Atom Enerjisi Kurumu adı ile yeniden yapılanmıştır.  1956 yılında devlet bütçesine bir araştırma reaktörünün kurulması ve ilk masraflarını karşılamak amacı ile TL tahsisat konmuş ve İstanbul'da Küçükçekmece Gölü kenarında şimdiki arazi istimlak edilmiştir. TR-1 Reaktörü yılları arasında bu merkezde inşa edilmiş, ilk kez 6 Ocak 1962'de kritik olmuş ve 27 Mayıs 1962'de işletmeye açılmıştır.  1973 yılı itibarı ile 3550 radyasyon görevlisine kişisel dozimetre hizmeti verilmiştir. TAEK – Türkiye Atom Enerji Kurumu

TÜRKİYE ATOM ENERJİ KURUMUNA GÖRE; Radyoloji teknikerinin alacağı radyasyon miktarları; Aylık: 5 mSv Yıllık:50 mSv Ardışık 5 Yılın Ortalaması: 20 mSv El, Ayak veya Deri İçin Yıllık: 500 mSv Göz Merceği İçin Yıllık: 150 mSv’dir. Halkımızın alacağı radyasyon miktarı; Yıllık: 5 mSv Ardışık Beş Yılın Ortalaması: 1 mSv El, Ayak veya Deri İçin Yıllık: 50 mSv Göz Merceği İçin Yıllık: 15 mSv’ dir.

Uluslararası Radyolojik Korunma Komitesi ICRP (International Committee on Radiological Protection) 1928 yılında 2. Uluslararası Radyoloji Kongresinin ardından kurulmuştur. Radyasyon korunması ile ilgili temel kriterleri oluşturan bu kuruluş, resmi bir kuruluş olmayıp FAO,WHO, ILO,ICRU, OECD/NEA gibi bir çok uluslararası ve büyük ulusal kuruluşla işbirliği içinde bilimsel çalışmalarını sürdürmektedir. Bugün tüm dünyada uygulanan radyasyon korunması kriterleri ICRP tavsiyelerine dayanmaktadır. En Son Raporu: 1990 Recommendations of the International Commision on Radiological Protection, ICRP Publication 60. Bu raporun gözden geçirilmiş şekli 2005 yılı içinde yayınlanmak üzere son halini almıştır.

UNSCEAR (The United Nation Scientific Committeon the Effects of Atomic Radiation - Birleşmiş Milletler Atomik Radyasyonun Etkileri Bilimsel Komitesi) BM teşkilatının bir Komitesi olarak 1955 yılında kurulmuştur. Radyasyonun sağlık etkileri ile ilgili bilimsel ç alışmalar yapan uluslararası resmi bir kuruluş olup, molek ü ler biyoloji, radyoepidemiyoloji ve radyobiyoloji ü zerindeki araştırmaların uluslararası g ö r ü ş birliği ile değerlendirilmesi şeklinde ç alışır. En Son Raporları: UNSCEAR 2000 Report on Sources and Effects of Ionising Radiation to the General Assembly (Two Volumes, Viyana 2000). UNSCEAR 2001 Report on Hereditary Effects of Radiation to the General Assembly, UN, Viyana 2001 UNSCEAR - Birleşmiş Milletler Atomik Radyasyonun Etkileri Bilimsel Komitesi

IAEA (International Atomic Energy Agency) Birleşmiş Milletler b ü nyesinde faaliyet g ö steren bağımsız, uluslar arası bilim ve teknoloji temelli bir organizasyon olup 1957 yılında kurulmuştur. N ü kleer Bilim ve Teknolojinin barışçıl ama ç larla kullanılması ve planlanmasında ü ye ü lkelere destek sağlamaktadır. N ü kleer G ü venlik Standartlarını hazırlamaktadır. B ü nyesindeki denetim mekanizması ile ü lkelerin taahh ü tlerini yerine getirmesini kontrol etmektedir. N ü kleer G ü venlik Standartlarını ( Fundamentals, Requirements, Guides) hazırlamaktadır. En Son Dok ü manı: International Basic Safety Standard for Protection Against Ionising Radiation and for the Safety of Radiation source, Safety Series No: 115 Viyana, IAEA - Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı

EURATOM (European Atomic Energy Comminty): 1958 Roma Antlaşması ile Avrupa Topluluğu ç er ç evesinde n ü kleer g ü venlik ve radyasyondan korunma ile ilgili yasal zemini oluşturmak ü zere kurulmuştur. İş yerlerinde ve halkın radyasyondan korunması (Bölüm III), gelişen nükleer güç sektöründe nükleer fisil maddelerin temini (Bölüm VI), nükleer fisil maddelerin yetkilendirilmemiş askeri amaçlarla kullanımının engellenmesi için korunması (Bölüm VII), araştırma ve bilginin paylaşımı gibi genel unsurları içerir. EURATOM antlaşmasıyla kurulan AAET, radyasyondan korunma, nükleer fisil maddelerin temini ve nükleer korunma olmak üzere üç alanda bir uluslarlarüstü düzenleyici otorite niteliğindedir. Böylece, nükleer güç tesisi, radyoaktif atık işleme tesisi veya deposu gibi nükleer güç sektörünün dışında kalan hastaneler ve araştırma merkezleri gibi radyoaktif maddelerle çalışılan tüm alanlarda radyasyonla ışınlanmayı sınırlayıcı yaptırımlar getirmiştir. Avrupa Birliği genelinde bütün bu tesislerde radyasyona maruz kalmayı sınırlayıcı bu kurallara uyulması zorunlu kılınmıştır. Bu doğrultuda yayınlanan kararlar, tüzükler, direktifler ve tavsiyeler üye ülkeler tarafından ayrıntılandırılır ve uygulanır. EURATOM: Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu

D İ NLED İĞİ N İ Z İ Ç İ N TE Ş EKKÜRLER Cumhur YÜCEL