CASE FAIR OSTER Prepared by: Fernando Quijano & Shelly Tefft

7 Üretim Süreci: Kâr Maksimizasyonu Yapan Firmaların Davranışı B Ö L ÜM İ Ç E R İ Ğ İ Kâr Maksimizasyonu Yapan Firmaların Davranışı Kârlar ve Ekonomik Maliyetler Kısa Dönemdeki Kararlar ile Uzun Dönem Kararlarının Karşılaştırılması Kararların Dayandığı Unsurlar: Çıktıların Piyasa Fiyatı, Mevcut Teknoloji ve Girdi Fiyatları Üretim Süreci Üretim Fonksiyonları: Toplam Ürün, Marjinal Ürün ve Ortalama Ürün İki Değişkenli Üretim Fonksiyonları Teknoloji Seçimi İleriye Bakış: Maliyet ve Arz Ek: Eş-Ürün ve Eş-Maliyet Eğrileri

üretim Girdilerin bir araya getirildiği, değişim geçirdiği ve çıktıya dönüştürüldüğü süreçtir. firma Algılanmış bir talebi karşılamak için bir kişinin ya da bir topluluğun, mal veya hizmet üretme kararı aldığında ortaya çıkan organizasyon

Kâr Maksimizasyonu Yapan Firmaların Davranışı Tüm firmalar, birincil amaç olarak varsaydığımız kâr maksimizasyonuna ulaşmak için birkaç önemli karar almalıdır.  ŞEKİL 7.1 Firmaların Alması Gereken Üç Karar

kâr = toplam gelir – toplam maliyet Kâr Maksimizasyonu Yapan Firmaların Davranışı Kârlar ve Ekonomik Maliyetler kâr (ekonomik kâr) Toplam gelir ve toplam maliyet arasındaki farktır. kâr = toplam gelir – toplam maliyet toplam gelir Ürün satışından elde edilen gelir (miktar x Fiyat).

ekonomik kâr = toplam gelir – toplam ekonomik maliyet Kâr Maksimizasyonu Yapan Firmaların Davranışı Kârlar ve Ekonomik Maliyetler toplam maliyet (toplam ekonomik maliyet) (1) Parasal harcama gerektiren maliyetler ile (2) tüm üretim faktörlerinin fırsat maliyetlerinin toplamı Buradaki kâr terimi ekonomik kâr anlamındadır. O halde kâr = toplam gelir - toplam maliyet dediğimizde aslında biz şunu söylemekteyiz: ekonomik kâr = toplam gelir – toplam ekonomik maliyet

Kâr Maksimizasyonu Yapan Firmaların Davranışı Kârlar ve Ekonomik Maliyetler Normal Getiri Oranı normal getiri oranı Firma sahiplerini ve yatırımcıları memnun edecek olan, sermayenin getiri oranıdır. Nispeten düşük riskli firmalar için, düşük riskli devlet tahvillerine yakın bir seviyede olmalıdır. Süpernormal (normalın üstünde) getiri Sermayenin normalin üstünde getirisi olması TABLO 7.1 Toplam Gelir, Toplam Maliyet ve Kârın Hesaplanması Başlangıç Yatırımı: Piyasa Faiz Oranı: $20,000 0.10, veya %10 Toplam gelir (3,000 kemer x $10) $30,000 Maliyetler Kemer arzı $15,000 Emek maliyeti 14,000 Normal getiri/sermayenin fırsat maliyeti ($20,000 x 0.10) 2,000 Toplam Maliyet $31,000 Kâr = toplam gelir – toplam maliyet -$1,000a aBurada 1.000$’lık bir kayıp söz konusudur..

Kâr Maksimizasyonu Yapan Firmaların Davranışı Kısa Dönemdeki Kararlar ile Uzun Dönem Kararlarının Karşılaştırılması kısa dönem Şu iki koşulun birden geçerli olduğu zaman periyodudur: Firma sabit bir üretim ölçeğinde faaliyette bulunur (sabit ölçek) ve, ne endüstriye yeni firmalar girebilir ne de mevcut firmalar endüstriden çıkarlar. uzun dönem Sabit üretim faktörünün olmadığı zaman periyodudur: Firmalar işletme ölçeğini artırabilir veya azaltabilirler ve yeni firmalar endüstriye girebilir ve bazı firmalar endüstriden çıkabilirler.

Kâr Maksimizasyonu Yapan Firmaların Davranışı Kararların Dayandığı Unsurlar: Çıktıların Piyasa Fiyatı, Mevcut Teknoloji ve Girdi Fiyatları Ekonomi dilinde bir firmanın üç şeyi bilmesi gerekmektedir: 1. Çıktının piyasa fiyatı. 2. Mevcut üretim teknikleri. 3. Girdi fiyatları. Çıktı fiyatı potansiyel gelirleri belirler. Mevcut teknikler bize her girdiye ne kadar ihtiyacım olduğunu ve girdi fiyatları da bunların ne kadara mal olacağını söyler. Mevcut üretim teknikleri ve girdi fiyatları birlikte maliyetleri belirlerler.

Kâr Maksimizasyonu Yapan Firmaların Davranışı Kararların Dayandığı Unsurlar: Çıktıların Piyasa Fiyatı, Mevcut Teknoloji ve Girdi Fiyatları  ŞEKİL 7.2 Optimal Üretim Tekniğinin Belirlenmesi Optimal üretim tekniği maliyetleri minimize eden üretim yöntemidir.

Üretim Süreci üretim teknolojisi Girdiler ve çıktılar arasındaki nicel (kantitatif) ilişki. emek-yoğun teknoloji Sermayenin yerine ağırlıkla insan emeğine dayalı teknolojilerdir. sermaye-yoğun teknoloji İnsan emeğinin yerine ağırlıkla sermayeye dayalı teknolojilerdir.

Kaldırım döşemek emek-yoğun iş olmaktan nasıl çıkar? Üretim Süreci Kaldırım döşemek emek-yoğun iş olmaktan nasıl çıkar?

Üretim Süreci Üretim Fonksiyonları: Toplam Ürün, Marjinal Ürün ve Ortalama Ürün üretim fonksiyonu veya toplam üretim fonksiyonu Girdiler ve çıktılar arasındaki ilişkinin rakamsal veya matematiksel ifade edilmesidir. Toplam ürün birimlerini girdilerin bir fonksiyonu olarak gösterir. TABLO 7.2 Üretim Fonksiyonu (1) Emek Birimleri (Çalışanlar) (2) Toplam Ürün (Saat Başına Üretilen Sandviç) (3) Marginal Product of Labor (4) Emeğin Ortalama Ürünü (Toplam Ürün ÷ Emek Birimleri) 0 1 2 3 4 5 6 0 10 25 35 40 42 42 - 10 15 10 5 2 0 - 10.0 12.5 11.7 10.0 8.4 7.0

Üretim Süreci Üretim Fonksiyonları: Toplam Ürün, Marjinal Ürün ve Ortalama Ürün  ŞEKİL 7.3 Sandviç Üretim Fonksiyonu Bir üretim fonksiyonu girdi ile çıktılar arasındaki ilişkinin rakamsal gösterimidir. Şekil 7.3(a)’da, toplam ürün (sandviçler) emek girdilerinin bir fonksiyonu olarak çizilmiştir. Emeğin marjinal ürünü ilave emeğin yaptığı üretimin çıktıya yaptığı katkıdır. Şekil 7.3(b) Sandviç dükkanındaki ikinci birim emeğin marjinal ürününün 15 birim çıktı olduğunu; dördüncü birim emeğin marjinal ürününün de 5 birim çıktı olduğunu göstermektedir.

Üretim Süreci Artan Verim ve Artan verim  ŞEKİL 7.3 Sandviç Üretim Fonksiyonu Marjinal ürün 2. İşçinin üretime katılmasıyla artmıştır. İş bölümü ve işte uzmanlaşma sonucu marjinal ürün artmıştır. (bkz. Adam Smith) Artan işçi sayısını tamamlayacak faktörlerde artış kısa dönemde mümkün olmaz. Marjinal ürün 3. işçiden itibaren azalmaktadır.

Üretim Süreci Üretim Fonksiyonları: Toplam Ürün, Marjinal Ürün ve Ortalama Ürün Marjinal Ürün ve Azalan Verimler Kanunu marjinal ürün Diğer koşullar sabitken ilave bir birim girdiyle üretilebilecek ilave çıktıdır. azalan verimler kanunu Değişken girdinin ilave birimleri sabit girdilere eklendiğinde belli bir noktadan sonra, değişken girdinin marjinal ürünü azalır. Her firmanın kısa dönemde azalan verimlerle karşılaşır. Her bir firma açısından bu durum, üretimi artırabilmek için yeni üretim kapasitesi yaklaşımlarını bulmanın daha da zorlaştığı anlamına gelecektir.

Üretim Süreci Üretim Fonksiyonları: Toplam Ürün, Marjinal Ürün ve Ortalama Ürün Ortalama ürün işletmedeki her işçinin ürettiği ortalama çıktı miktarı.

Üretim Süreci Üretim Fonksiyonları: Toplam Ürün, Marjinal Ürün ve Ortalama Ürün Marjinal Ürün ve Ortalama Ürün  ŞEKİL 7.4 Toplam, Ortalama ve Marjinal Ürün Marjinal ve ortalama ürün eğrileri toplam ürün eğrisinden türetilebilirler. Ortalama ürün marjinal ürün ile kesiştiği noktada maksimum seviyesindedir.

Üretim Süreci İki Değişken Faktörlü Üretim Fonksiyonları Girdiler üretimde birlikte çalışmaktadır İlave sermaye emeğin verimliliğini arttırmaktadır. Emek ve sermayenin tamamlayıcı girdilerdir.

Teknoloji Seçimi TABLO 7.3 Alternatif Teknolojileri Kullanarak 100 Bebek Bezi Üretmek İçin Gereken Girdiler Teknoloji Sermaye Birimleri (K) Emek Birimleri (L) A B C D E 2 3 4 6 10 10 6 4 3 2 TABLO 7.4 Alternatif Teknolojiler Arasından Maliyeti Minimize Eden Seçim (100 Bebek Bezi) (1) Teknoloji (2) Sermaye Birimleri (K) (3) Emek Birimleri (L) Maliyet= (L X PL) + (K X PK) (4) (5) PL = $1 PK = $1 PL = $5 PK = $1 A B C D E 2 3 4 6 10 10 6 4 3 2 $12 9 8 9 12 $52 33 24 21 20

Teknoloji Seçimi Üretim maliyetini İki şey belirler: Mevcut teknolojiler. Girdi fiyatları Kâr maksimizasyonunu hedefleyen firmalar veri piyasa girdi fiyatlarında maliyetleri minimize eden teknolojileri seçerler.

Bir Kamyon Şoförü Ne Kadar Hızlı Gitmelidir? U Y G U L A M A D A İ K T İ S A T Bir Kamyon Şoförü Ne Kadar Hızlı Gitmelidir? Kamyonculuk sektörü bize teknolojiler arasındaki tercih hakkında somut bir şekilde düşünme fırsatı verir. Modern teknolojiler yerleşik bilgisayarlar arcılığıyla kamyon sürüşlerinin kontrol edilmesine ve bu çerçevede sürücüye talimat vermeye olanak tanımaktadır. Benzin Fiyatı $3.50 $4.00 $4.50 Hızlı Sürüş $124.97 $133.33 $141.63 Yavaş Sürüş $126.66 $139.99

İleriye Bakış: Maliyet ve Arz Şu ana kadar tek bir çıktı düzeyine baktık. Temel amaçlarımızdan birisi ilgili zaman dilimi boyunca rekabetçi bir firmanın arz miktarını belirlemek olacaktır.

TERİMLERİ VE KAVRAMLARI GÖZDEN GEÇİRME ortalama ürün sermaye-yoğun teknoloji firma emek-yoğun teknoloji azalan verimler kanunu uzun dönem marjinal ürün normal getiri oranı optimal üretim tekniği üretim üretim fonksiyonu veya toplam üretim fonksiyonu üretim teknolojisi kâr (ekonomik kâr) kısa dönem toplam maliyet (toplam ekonomik maliyet)