MAKRO EKONOMİYE GENEL BAKIŞ Makro iktisat Ekonomiyle bir bütün olarak ilgilenmektedir. Makro iktisat milli gelirin belirleyicilerine odaklanmakta, toplam tüketim ve yatırım gibi büyüklüklerle ilgilenmekte ve tek tek fiyatları değil genel fiyat düzeyini incelemektedir. Toplam davranışlar Tüm hane halklarının ve firmaların davranışların birlikte ele alınması. Yapışkan fiyatlar Arz edilen miktarlar ile talep edilen miktar arasındaki dengeyi sağlayacak şekilde hareket etmeyen fiyatlar.
Makro İktisadın İlgi Alanları Makro iktisadın üç temel ilgi alanı şunlardır: 1)Üretim Artışı 2)İşsizlik 3)Enflasyon ve Deflasyon
Makro İktisadın İlgi Alanları 1. Üretim Artışı Konjonkturel dalgalanmalar Ekonomide, kısa dönemdeki iniş ve çıkışlar. Toplam çıktı (üretim) Belli bir dönemde bir ekonomide üretilen mal ve hizmetlerin toplam miktarı Durgunluk Toplam üretimin düştüğü bir dönem. Bu dönemde, toplam çıktı düzeyi birbirini izleyen iki çeyrekte düşmektedir Depresyon Uzun süren ciddi durgunluk dönemi
Makro İktisadın İlgi Alanları 1)Üretim Artışı (Devam) Genişleme veya patlama Üretimin ve istihdamın arttığı dipten zirveye doğru çıkış dönemi. Daralma, durgunluk veya çöküş Üretimin ve istihdamın düştüğü, zirveden dibe doğru iniş dönemi.
Makro İktisadın İlgi Alanları Üretim Artışı (Devam) Tipik bir Konjonkturel Dalgalanma Bu konjonktürel dalgalanma, A noktasından geçerek zirveye hareket ederken genişlemektedir. Ekonomi zirve noktasından hareket ederken, B noktasından geçerek, dip noktasına doğru durgunluğa girmektedir.
Makro İktisadın İlgi Alanları Üretim Artışı ŞEKİL 20.2 ABD’nin Toplam Çıktı Düzeyi (Reel GSYİH), 1900-2007 Büyük Buhran ve I ve II Dünya Savaşları dönemleri üretimde en büyük dalgalanmaların olduğu dönemlerdir.
Makro İktisadın İlgi Alanları 2)İşsizlik İşsizlik oranı İşgücünün çalışmayan yüzdesi TEMEL SORU : NEDEN İŞSİZLİK VARDIR?
Makro İktisadın İlgi Alanları 3)Enflasyon ve Deflasyon Enflasyon Fiyatlar genel düzeyindeki artış. Hiperenflasyon Fiyatlar genel düzeyindeki çok hızlı artışlar Deflasyon Fiyatlar genel düzeyindeki azalış
Makro İktisadın Bileşenleri Çok fazla şey aynı anda gerçekleştiğinden makro iktisadı anlamak çok çaba gerektirir. Her şey birbirini etkilemektedir. Büyük resmi görebilmek için, ekonomideki katılımcıları 4 ayrı grupta toplamak yararlı olacaktır: Hane halkı. Firmalar Devlet Dış Dünya
Makro İktisadın Bileşenleri Döngüsel Akım Şeması Akım şeması Ekonomideki her sektör tarafından yapılan ödemeleri ve kazanılan gelirleri gösteren şekil. Transfer harcamaları Devletin, karşılığında mal ve hizmet veya emek satın almaksızın kişilere yaptığı ödemelerdir. Sosyal güvenlik, emeklilik ve mali yardımlar gibi ödemeler.
Makro İktisadın Bileşenleri Döngüsel Akım Şeması Döngüsel Ödeme Akımları Hane halkları firmalardan ve devletten gelir elde etmekte, firmalardan mal ve hizmetleri satın almakta ve devlete vergi ödemektedirler. Aynı zamanda yabancı mal ve hizmetleri satın almaktadırlar(ithalat). Firmalar sağladıkları mal ve hizmetler için hane halkları ve devletten gelir elde etmekte; hane halklarına ücret, kâr payı ve faiz ve devlete vergi ödemektedirler. Devlet, hane halkı ve firmalardan vergi almakta ve sağladıkları mal ve hizmetler karşılığında onlara ödeme - çalışanlarına ödediği ücretler, hane haklarına yaptığı faiz ve transfer ödemeleri- yapmaktadır. Son olarak, yabancı ülkelerdeki kişiler, yurtiçinde ürettiğimiz mal ve hizmetlerimizi satın almaktadırlar(ihracat). Not: Şekilde gösterilmemiştir ancak firmalar ve devlet de ithalat yapmaktadırlar.
Makro İktisadın Bileşenleri Üç Piyasa Alanı Hane halkı, firmalar, devlet ve dış dünyanın birbirleriyle ilişkilerini anlamının bir yolu da etkileşimde bulundukları piyasaları dikkate almaktır. Bu piyasaları genel olarak üç büyük alana bölebiliriz: Mal ve Hizmet Piyasası, Emek Piyasası, Para (Finans) Piyasası.
Makro İktisadın Bileşenleri Üç Piyasa Alanı 1)Mal ve Hizmet Piyasası Hane halkı ve devlet, bu piyasada firmalardan mal ve hizmet satın almaktadır. Aynı zamanda firmalar da birbirlerinden mal ve hizmet satın almaktadır. 2)Emek Piyasası Bu piyasada, hane halkı emek arz ederken, firmalar ve devlet talep etmektedir.
Makro İktisadın Bileşenleri Üç Piyasa Alanı 3)Para (Finans) Piyasası Hane halkları bu piyasalara fonlarını arz ederek, hisse senetlerinden kâr payı, tahvillerden faiz şeklinde gelir elde etmek istemektedirler. Hane halkının, firmaların, devletin ve dış dünyanın borçlanmalarının büyük kısmı finansal kurumlar- ticari bankalar, tasarruf ve kredi kuruluşları, sigorta şirketleri gibi kurumlar- aracılığıyla yapılmaktadır.
Makro İktisadın Bileşenleri Üç Piyasa Alanı 3)Para (Finans) Piyasası Hazine bonosu, tahvil Devletin borçlandığı zaman çıkardığı ve bu borcu geri ödeyeceğine ilişkin çeşitli belgeler. Firma bonoları Firmaların borçlandığı zaman çıkardığı bonolar. Hisse senedi hissesi ölçüsünde hissedara firmanın mülkiyetinden ve dolayısıyla kârından pay alma hakkı sağlayan finansal araç. Kar payı Firmanın hissedarlara her dönem ödediği kâr payı.
Makro İktisadın Bileşenleri Devletin Makro İktisattaki Rolü Maliye politikası Devletin harcama ve vergilemeyle ilgili politikaları. Para politikası Merkez Bankası (FED) ‘in piyasadaki para miktarını kontrol etmek dolayısıyla faiz oranını etkilemek için kullandığı araçlar.
Makro İktisadın Kısa Tarihçesi Büyük Buhran 1929’da başlayan ve 1930’lar boyunca devam eden ciddi ekonomik daralma ve yüksek oranda işsizlik. İnce ayar Walter Heller tarafından kullanılmış ve devletin enflasyon ve işsizliği kontrol etmedeki rolünü ifade eden terim. Stagflasyon yüksek enflasyon ve işsizliğin bir arada görüldüğü durum.