Tevfik BAYHAN Ramazan DOĞAN İş Müfettişi İş Müfettişi HOŞ GELDİNİZ Tevfik BAYHAN Ramazan DOĞAN Bakanlık Bakanlık İş Müfettişi İş Müfettişi

İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI

İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI TÜRKİYENİN DÖRT BİR YANINA HER AN ULAŞAN DİNAMİK BİR YAPIYA SAHİPTİR

İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI GRUP BAŞKANLIKLARI 10 İLDE OLUŞTURULAN GRUP BAŞKANLIKLARI İLE GÖREVLERİNİ YERİNE GETİRMEKTEDİR (ANKARA, İSTANBUL, İZMİR, ADANA, MALATYA, BURSA, ERZURUM, SAMSUN, ANTALYA, ZONGULDAK) GRUP, İŞ TEFTİŞ HİZMETLERİNİN DAHA ETKİLİ VE VERİMLİ ŞEKİLDE YÜRÜTÜLMESİNİ SAĞLAMAK AMACIYLA GEREKLİ GÖRÜLEN İLLERDE OLUŞTURULAN ÇALIŞMA BİRİMİDİR

1- KISA ÇALIŞMA NEDİR? BAKANLIK İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI Kısa çalışmayı; “Genel ekonomik kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerinde uygulanan haftalık çalışma süresinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya en az dört hafta süreyle işyerindeki faaliyetin tamamen veya kısmen durdurulması” şeklinde tanımlayabiliriz.

2- KISA ÇALIŞMA NE DEĞİLDİR? BAKANLIK İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI 2- KISA ÇALIŞMA NE DEĞİLDİR? Kısa çalışma “ücretsiz izin” değildir. Kısa çalışma “yıllık ücretli izin” de değildir. Kısa çalışma “kısmi süreli çalışma” değildir. İşçilerin fiilen çalıştırılmasına rağmen ücretlerin devlet tarafından ödenmesi değildir. Salt işyerinin krizde olması nedeniyle yapılabilecek bir uygulama değildir. Sektörel kriz, teknik arızalar, ekonomik sebepler, zorunlu nedenle, kötü hava koşulları, toplu yıllık ücretli izin kullandırılması, hammadde ve enerji sağlanmasında zorlukların ortaya çıkması halinde işyerinin kapatılması halleri kısa çalışma nedeni sayılmaz.

3- KISA ÇALIŞMANIN ÜLKEMİZ MEVZUATINDAKİ GELİŞİMİ NASILDIR? BAKANLIK İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI 3- KISA ÇALIŞMANIN ÜLKEMİZ MEVZUATINDAKİ GELİŞİMİ NASILDIR? 4857 sayılı İş Kanunu dönemi(10.06.2003-25.05.2008 dönemi), 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu dönemi(26.05.2008-28.02.2009 dönemi) ve, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu dönemi(01.03.2009 sonrası dönemi).

4- KISA ÇALIŞMANIN MEVCUT UYGULAMASI HANGİ MEVZUATLA DÜZENLENMİŞTİR? BAKANLIK İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI 4- KISA ÇALIŞMANIN MEVCUT UYGULAMASI HANGİ MEVZUATLA DÜZENLENMİŞTİR? 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu (Ek-2. madde ve Geçici Madde 8) ile, Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği Hakkında Yönetmelikle düzenlenmiştir. Ek-2. madde 26.05.2008 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 5763 sayılı kanunla 4447 sayılı kanuna eklemiştir. Geçici madde 8, 28.03.2009 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 5838 sayılı kanunla 4447 sayılı kanuna eklemiştir. Yönetmelik 13 Ocak 2009 tarih ve 27109 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

5- HANGİ İŞVERENLER KISA ÇALIŞMA BAŞVURUSUNDA BULUNABİLİR ? BAKANLIK İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI 5- HANGİ İŞVERENLER KISA ÇALIŞMA BAŞVURUSUNDA BULUNABİLİR ? 4447 sayılı kanuna göre sigortalı sayılan kişileri hizmet akdine tabi olarak çalıştıran ve, Genel ekonomik kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerini en az 1/3 oranında azaltan veya işyerinde faaliyeti tamamen veya kısmen geçici olarak durduran işverenler başvuruda bulunabilir. 4447 MADDE 46: (Değişik fıkra: 17/04/2008-5754 S.K./90.mad.) Bu Kanun, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile ikinci fıkrası kapsamında olanlardan bir hizmet akdine dayalı olarak çalışan sigortalıları ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesinde açıklanan sandıklara tabi sigortalıları kapsar. Değişik fıkra: 17/04/2008-5754 S.K./90.mad.) 5510 sayılı Kanunun; 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentleri, ikinci fıkrası kapsamında olanlardan bir hizmet akdine dayalı olarak çalışmayanlar ve üçüncü fıkrası, 5 inci, 6 ncı ve geçici 13 üncü maddeleri kapsamında olanlar ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesi kapsamında olmakla birlikte memur veya 22/1/1990 tarihli ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi sözleşmeli statüde bulunanlar ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu, 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu, 3466 sayılı Uzman Jandarma Kanunu, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu, 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunu, 2914 sayılı Yüksek Öğretim Personel Kanunu, 233 ve 399 sayılı kanun hükmünde kararnameler ile 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi kamu kurum ve kuruluşlarının teşkilat kanunlarındaki hükümlerine göre sözleşmeli personel statüsünde çalışanlar ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre geçici personel statüsünde çalıştırılanlar bu Kanun kapsamına dahil değildir. İşsizlik sigortası primlerinin toplanmasından Sosyal Sigortalar Kurumu, diğer her türlü hizmet ve işlemlerin yapılmasından İş ve İşçi Bulma Kurumu Genel Müdürlüğü görevli, yetkili ve sorumludur. 5510 MADDE 4: Bu Kanunun kısa ve uzun vadeli sigorta kolları uygulaması bakımından; a) Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar, Birinci fıkranın (a) bendi gereği sigortalı sayılanlara ilişkin hükümler; İşçi sendikaları ve konfederasyonları ile sendika şubelerinin başkanlıkları ve yönetim kurullarına seçilenler, b) Bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılan; film, tiyatro, sahne, gösteri, ses ve saz sanatçıları ile müzik, resim, heykel, dekoratif ve benzeri diğer uğraşları içine alan bütün güzel sanat kollarında çalışanlar ile düşünürler ve yazarlar, c) Mütekabiliyet esasına dayalı olarak uluslararası sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ülke uyruğunda olanlar hariç olmak üzere, yabancı uyruklu kişilerden hizmet akdi ile çalışanlar, d) 2/7/1941 tarihli ve 4081 sayılı Çiftçi Mallarının Korunması Hakkında Kanuna göre çalıştırılanlar, e) 24/4/1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanununda belirtilen umumî kadınlar, f) Milli Eğitim Bakanlığı tarafından düzenlenen kurslarda usta öğretici olarak çalıştırılanlar, kamu idarelerinde ders ücreti karşılığı görev verilenler ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (C) bendi kapsamında çalıştırılanlar, hakkında da uygulanır.

6- GENEL EKONOMİK KRİZ NEDİR? BAKANLIK İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI 6- GENEL EKONOMİK KRİZ NEDİR? Ulusal veya uluslararası ekonomide ortaya çıkan olayların, ülke ekonomisi ve dolayısıyla işyerini ciddi anlamda etkileyip sarstığı durumlardır. Krizin varlığına, işçi ve işveren sendikaları konfederasyonlarının iddia etmesi veya bu yönde kuvvetli emarenin bulunması halinde, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı duruma açıklık getirir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı tarafından açıklık getirilmeden genel ekonomik kriz gerekçesi ile yapılan başvurular ile zorlayıcı sebeplerle bağdaşmadığı halde, nakit darlığı, ödeme güçlüğü, pazar daralması ve stok artışı gibi sebeplere dayalı olarak yapıldığı tespit edilen başvurular Kurum tarafından reddedilir. Sektörel kriz, teknik arızalar, ekonomik sebepler, zorunlu nedenle, kötü hava koşulları, toplu yıllık ücretli izin kullandırılması, hammadde ve enerji sağlanmasında zorlukların ortaya çıkması halinde işyerinin kapatılması halleri kısa çalışma nedeni sayılmaz.

7- ZORLAYICI NEDEN NEDİR? BAKANLIK İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI 7- ZORLAYICI NEDEN NEDİR? İşverenin kendi sevk ve idaresinden kaynaklanmayan, önceden kestirilemeyen, bunun sonucu olarak bertaraf edilmesine olanak bulunmayan, dışsal etkilerden ileri gelen, geçici olarak çalışma süresinin azaltılması ve faaliyetin tamamen veya kısmen durdurulması ile sonuçlanan deprem, yangın, su baskını, salgın hastalık, seferberlik ve benzeri nedenleridir. Zorlayıcı sebeplerle haftalık çalışma süresini en az üçte bir oranında azaltan yada faaliyetini tamamen veya kısmen durduran işverenin, bildirimde bulunduğu veya zorlayıcı sebeplerin varlığının açıkça ortaya çıktığı durumlarda Bakanlık tarafından uygunluk tespiti yapılır.

8- HANGİ SİGORTALILAR İŞSİZLİK SİGORTASI KAPSAMINDADIR? BAKANLIK İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI 8- HANGİ SİGORTALILAR İŞSİZLİK SİGORTASI KAPSAMINDADIR? Kendisi adına işsizlik sigortası yatırılan ; 5510 sayılı kanuna göre 4/a sigortalıları, İşveren tarafından çalıştırılan bütün güzel sanat kollarında çalışanlar ile düşünürler ve yazarlar, Yabancı uyruklu kişilerden hizmet akdi ile çalışanlar, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesinde açıklanan sandıklara tabi sigortalıları vb. için talep edilebilir. 4447 MADDE 46: (Değişik fıkra: 17/04/2008-5754 S.K./90.mad.) Bu Kanun, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile ikinci fıkrası kapsamında olanlardan bir hizmet akdine dayalı olarak çalışan sigortalıları ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesinde açıklanan sandıklara tabi sigortalıları kapsar. Değişik fıkra: 17/04/2008-5754 S.K./90.mad.) 5510 sayılı Kanunun; 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentleri, ikinci fıkrası kapsamında olanlardan bir hizmet akdine dayalı olarak çalışmayanlar ve üçüncü fıkrası, 5 inci, 6 ncı ve geçici 13 üncü maddeleri kapsamında olanlar ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesi kapsamında olmakla birlikte memur veya 22/1/1990 tarihli ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi sözleşmeli statüde bulunanlar ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu, 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu, 3466 sayılı Uzman Jandarma Kanunu, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu, 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunu, 2914 sayılı Yüksek Öğretim Personel Kanunu, 233 ve 399 sayılı kanun hükmünde kararnameler ile 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi kamu kurum ve kuruluşlarının teşkilat kanunlarındaki hükümlerine göre sözleşmeli personel statüsünde çalışanlar ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre geçici personel statüsünde çalıştırılanlar bu Kanun kapsamına dahil değildir. İşsizlik sigortası primlerinin toplanmasından Sosyal Sigortalar Kurumu, diğer her türlü hizmet ve işlemlerin yapılmasından İş ve İşçi Bulma Kurumu Genel Müdürlüğü görevli, yetkili ve sorumludur. 5510 MADDE 4: Bu Kanunun kısa ve uzun vadeli sigorta kolları uygulaması bakımından; a) Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar, Birinci fıkranın (a) bendi gereği sigortalı sayılanlara ilişkin hükümler; b) Bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılan; film, tiyatro, sahne, gösteri, ses ve saz sanatçıları ile müzik, resim, heykel, dekoratif ve benzeri diğer uğraşları içine alan bütün güzel sanat kollarında çalışanlar ile düşünürler ve yazarlar, c) Mütekabiliyet esasına dayalı olarak uluslararası sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ülke uyruğunda olanlar hariç olmak üzere, yabancı uyruklu kişilerden hizmet akdi ile çalışanlar, d) 2/7/1941 tarihli ve 4081 sayılı Çiftçi Mallarının Korunması Hakkında Kanuna göre çalıştırılanlar, e) 24/4/1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanununda belirtilen umumî kadınlar, f) Milli Eğitim Bakanlığı tarafından düzenlenen kurslarda usta öğretici olarak çalıştırılanlar, kamu idarelerinde ders ücreti karşılığı görev verilenler ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4 üncü maddesinin (C) bendi kapsamında çalıştırılanlar, hakkında da uygulanır. 4/b sigortalıları için talep edilemez (Bağ-Kurlular) 4/c sigortalıları için talep edilemez(657 sayılı kanuna tabi olanlar), Sosyal güvenlik destek primi ödemek suretiyle çalışanlar vb. şeklinde işsizlik sigortası primi ödemeyenler için talep edilemez.

9- HANGİ SİGORTALILAR İÇİN YAPILAN KISA ÇALIŞMA TALEBİ UYGUN BULUNMAZ? BAKANLIK İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI 9- HANGİ SİGORTALILAR İÇİN YAPILAN KISA ÇALIŞMA TALEBİ UYGUN BULUNMAZ? Kısa çalışmanın başladığı tarihte, işsizlik ödeneğine hak kazanmamış olan işçiler, Sosyal Güvenlik Destek Primi Ödeyerek Çalışanlar (Emekliler), Geçici İşgöremezlik Ödeneği Almakta Olanlar, Kendi Nam ve Hesabına Çalışan Sigortalılar (4/B), Memurlar (4/C), için yapılan kısa çalışma talebi uygun bulunmaz. KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNDEN YARARLANMA KOŞULLARI İşçinin kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilmesi için; a.  İşverenin talebinin Bakanlıkça uygun bulunması, b.  Kısa çalışmanın başladığı tarihte, 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun 50 nci maddesine göre işçilerin, çalışma süreleri ve işsizlik sigortası primi ödeme gün sayısı bakımından işsizlik ödeneğine hak kazanmış olması (Kısa çalışmanın başladığı tarihten önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olanlardan son üç yıl içinde en az 600 gün süreyle işsizlik sigortası primi ödemiş olanlar), gerekmektedir.

10- KISA ÇALIŞMA TALEBİ NEREYE YAPILIR? BAKANLIK İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI 10- KISA ÇALIŞMA TALEBİ NEREYE YAPILIR? Türkiye İş Kurumu Birimine Yapılır ( İl/İlçe/Şube Müdürlüğü )

11- KISA ÇALIŞMANIN UYGUNLUK TESPİTİNİ KİM YAPAR? BAKANLIK İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI 11- KISA ÇALIŞMANIN UYGUNLUK TESPİTİNİ KİM YAPAR? Genel ekonomik kriz veya zorlayıcı sebeplerle yapılan başvuruların uygunluk tespiti Bakanlık İş Müfettişi tarafından yapılır.

BAKANLIK İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI

12- KISA ÇALIŞMANIN UYGUNLUK TESPİTİ NASIL YAPILIR? BAKANLIK İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI 12- KISA ÇALIŞMANIN UYGUNLUK TESPİTİ NASIL YAPILIR? Bakanlık İş Müfettişi; -İşyerini gezip görmek, -İşyeri kayıt ve belgelerini incelemek, -İfade ve bilgi almak, suretiyle işyerinin krizden etkilenip etkilenmediğini ve kısa çalışmanın yöntemine uygun hareket edilip edilmediğine karar verir.

13- KISA ÇALIŞMA UYGUNLUK TESPİTİ SONRASINDA YAPILACAK İŞLEMLER? BAKANLIK İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI 13- KISA ÇALIŞMA UYGUNLUK TESPİTİ SONRASINDA YAPILACAK İŞLEMLER? Bakanlık İş Müfettişinin kısa çalışmanın uygulanmasına ilişkin olumlu veya olumsuz kararı, Türkiye İş Kurumu aracılığıyla işverenlere tebliğ edilir. Kararın olumlu olması halinde kısa çalışmanın başlama ve bitiş tarihleri ile kısa çalışma ödeneğinden yararlanması uygun görülen işçilere ait liste yazıya eklenir.

14- KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ HANGİ HALLERDE KESİLİR? BAKANLIK İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI 14- KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ HANGİ HALLERDE KESİLİR? Kısa çalışma ödeneği alanların; - İşe girmesi, Yaşlılık aylığı almaya başlaması, Herhangi bir sebeple silah altına alınması, Herhangi bir kanundan doğan çalışma ödevi nedeniyle işinden ayrılması, Geçici iş göremezlik ödeneğinin başlaması halinde kısa çalışma ödeneği kesilir.

15- KISA ÇALIŞMAYA ERKEN SON VERİLEBİLİR Mİ? BAKANLIK İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI 15- KISA ÇALIŞMAYA ERKEN SON VERİLEBİLİR Mİ? -İşveren, ilan ettiği süreden önce, normal faaliyetine başlamaya karar vermesi halinde durumu; Kurum birimine, varsa toplu iş sözleşmesi tarafı sendikaya ve işçilere altı işgünü önce yazılı olarak bildirmek zorundadır. Bildirimde belirtilen tarih itibariyle kısa çalışma sona erer.

İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI BAKANLIK İŞ TEFTİŞ KURULU BAŞKANLIĞI TEŞEKKÜR EDERİZ . . .