AİBÜ Düzce TF İç Hastalıkları ABD Akut böbrek yetmezliği Doç. Dr. Yusuf AKCAN Y. Akcan
Genel bakış Böbrekler dakikada 120 ml, günde 170 L plasmayı süzer ve temizlerler. Hormonal görevleri Eritropoetin Vit D 1 hidrokislasyonu Renin angiotensin sistemi Afferent loopda basınç düşmesi, Hiperkalemi Sempatik sistem aktivasyonu Distal tubulde Na artışı Y. Akcan
Genel bakış II Böbrekler 11-14 cm sağ böbrek bir miktar aşağıdır. 1 milyon nefron mevcut. Bir nefron, glomerulus ve toplayıcı sistem tüplerinden oluşur. Glomerulus 20 kdaltın altı proteinleri kolayca süzer. 67 kdalton üzeri geçmez. Aradakiler ise büyüklük ve yüklerine göre geçerler. Anyonik (negatif olanlar) daha kolay geçer. Mezangiyal hücreler makrofaj görevleri yaparlar. Korteksteki peritübüler intersitisiyal hücreler eritropoetin yapımından sorumludur. Medülladaki yağdan zengin intersitisiyal hücreler aşırı prostaglandin üretimi yapabilirler. Y. Akcan
Akut ve kronik böbrek yetmezliği ayırıcı tanısı ÖNCELİKLE YAP DİKKAT Akut ve kronik böbrek yetmezliği ayırıcı tanısı ÖNCELİKLE YAP Y. Akcan
AKUT YA DA KRONİK BÖBREK YETERSİZLİĞİNİ GÖSTEREN ÖZELLİKLER Akut böbrek yetersizliği Kronik böbrek yetersizliği Önceki öyküsü Normal böbrek fonksiyonları Halsizlik, noktüri, yüksek serum üre ya da kreatinin öyküsü, altta yatan hastalıklar (diabet, hipertansiyon vb.) Böbrek boyutları Normal Multipl myelom, diabet, amiloid, polikistik böbrek hastalığı dışında küçük Kemik filmi Renal osteodistrofi bulgusu yok Renal osteodistrofi bulgusu görülebilir Anemi Anemi olabilir ancak ilerlemiş azotemisi olan hastada normal hemoglobin düzeyi ABY’ nin duruma göre kanıtıdır Anemi sıklıkla bulunur Y. Akcan
Etyoloji Prerenal Renal Post renal Hipovolemi Şok Kalp yetmezliği Renal arter tıkanıklığı veya stenoz Renal Prerenal ABY nin uzaması ATN/toksik ve septik böbrek yetmezliği %85 Glomerülonefritler - %5 Tubulointersitisiyal hastalıklar- %10 Sistemik hastalıkların komponenti Post renal Taşlar İnflamasyon tümörler Y. Akcan
KLİNİK Oligüri, %20 nonoligürik Ödem Hematüri Hipertansiyon Ağrı Hiperkalemiye bağlı ritm sorunları Toksik materyal birikimine bağlı konfuzyon, konvulziyon ve koma Etyolojiye bağlı diğer bulgular Y. Akcan
KLİNİK-II Prerenal ABY hemodinamik düzelmeyi sağlamak ile düzelebilir. O yüzden ATN ile ayrımı önemlidir. Osmolarite, idrarda Na miktarı, idrar/serum ure ve kretin oranları, fraksiyone Na atılımı gibi parameterler ayırıcıdır. Y. Akcan
Prerenal hastalık ve ATN ayrımı-I BUN/plasma kreatin 10-15:1 in ATN >20 in prerenal disease Plasma kreatin artışı 0,3-0,5 mg /dcl günde ATN Daha az yükselme bazen düşmeprerenal hastalık İdrar analizi Prerenal hastalıkta normal. ATN granüler ve epitel hücre silendirleri Dikkat hafif ATN ve nonoligürik ATN de analiz normal olabilir. Tek başına Hiperbilirübinemide de böbrek normal iken bu silendirler görülebilir. Y. Akcan
Prerenal hastalık ve ATN ayrımı-II İdrarda Na atılımı >40 mEq/L in ATN <20 mEq/L in prerenal disease FENa >2 % ATN <1 % prerenal hastalık İdrar osmolality Prerenal hastalıkta >500. ATN <450 genellikle 350 mosmol/kg İdrar/plasma kreatinin oranı ATN <20 Prerenal >40 Y. Akcan
Tedavi Hipovolemi Hiperkalemi Na ve tuz retansiyonu İnfeksiyonlar Sıvı , kan ve uygun replasmanı İnotropik ajanlar, Hiperkalemi Na ve tuz retansiyonu İnfeksiyonlar Oligürik fazda replasmanda geri kalmamak Sebebe yönelik tedavi kortikosteroidler Y. Akcan
Prognoz Enfeksiyon ve multi organ etkilenmesi olan hastalarda mortalite %50-70 dir. Diğerlerinde (hemoraji ve ilaca bağlı olanlarda) prognoz daha iyidir. Y. Akcan