TURİZM GELİRİ İLE TANITMA HARCAMALARI ARASINDAKİ İLİŞKİ Hazırlayan:Selda TAŞCI

Tanıtım Kavramı Tanıtma, bir çıkar elde etmek amacıyla bir kişi, grup veya örgüt tarafından uygun yaklaşım, yöntem, teknik ve araçlardan yararlanarak hedef olarak belirlenen veya belirlenmeyen kitlelere mal, hizmet, düşünce, konu, yarar, kişi, yer, örgüt veya davranış hakkında bilgi vermek, insanları aydınlatmak ve onların desteğini sağlamak; bir düşünce, konu veya durum hakkında kitleleri etkilemek, yöneltmek ve hatta insanları kandırmak veya kitleleri bir tutum ya da davranış kazanmalarını kolaylaştırmak için yapılan bir faaliyettir

Tanıtma Faaliyetleri Halkla İlişkiler Faaliyetleri   Bildirseme (Enfermasyon) Propaganda Reklam Satış Tutundurma Duyurum Kişisel Temas Lobi Sponsorluk

Türkiye’de Tanıtım Stratejileri Türkiye de tanıtım faaliyetleri Dışişleri Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Başbakanlık, Tanıtma Fonu Sekreterliği TÜRSAB, TÜTAV kamu ve özel kurum ve kuruluşlarca yürütülmektedir. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Dışişleri Bakanlığı bu kuruluşların en önemlileridir. Bu iki kamu kurumu Türkiye’nin yürüttüğü siyasetin tanıtılması, hedeflerinin, stratejilerinin ortaya konulması, bir takım faaliyetlerin dış kamu oyuna doğru bir biçimde aktarılması yabancı basın ve yayın organlarında Türkiye aleyhine ortaya konar yanlış haber ve yayınlarının anında tepki gösterilmesi noktasına Türkiye nin dış tanıtımında önemli bir role sahiptir. Bu iki kısmın faaliyetlerini Türkiye’nin tanıtım uygulamaları olarak nitelendirmek mümkündür

Kültür ve Turizm Bakanlığı tanıtım faaliyetlerini bünyesinde bulunan Tanıtma Genel Müdürlüğü ve bu Müdürlük kapsamında 37 ülkede faaliyet gösteren 40 Müşavirlik/ Ataşelik aracılığıyla gerçekleştirmektedir.

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanan Türkiye Turizm Stratejisi 2023, Eylem Planı 2007-2013 çalışmasında kabul edilen tanıtım stratejileri şunlardır: - Turizm bölgesi tanıtımı ve pazar analizleri gibi ana konularda tanıtma baştan sona bilimsel analizler ve araştırmalara dayanacaktır. -Tanıtım faaliyetlerinde süreçler belirlenerek, pazar ülkelerde, pazarın özellikleri, müşteri gruplarının eğilim ve istekleri, demografik yapı ve rakip ülkelerin durumunun araştırılmasını, geçerli ve güvenilir bilgi toplanmasını, çözümlenmesini., yorumlanmasını sonrasında pazardaki güçlü ve zayıf yönleri, fırsat ve tehditler tespit edilecektir. -Turizm pazarında yarışabilmek ve pazar payını kaybetmemek için imajın sürekliliği sağlanacaktır. -

-Halkla ilişkiler araçları etkin bir şekilde kullanılacak ve halkla ilişkiler faaliyetlerine ağırlık verilecektir  -Devlet ve özel sektör işbirliği, yeni iletişim teknolojilerinin kullanımı ve markalaşma sağlanacaktır.   -Turizmde yeni bilgi ve iletişim teknolojilerine uyum sağlanması ve müşteri ile bağlantının daha çok bu yönde yapılmasına ağırlık verilecektir.   -Tanıtımdan, ürün pazarlama ve bilgilendirmeye kadar internetin geniş bir yelpazede kullanılması sağlanacaktır.  

-Dünya nüfusunun değişmesine paralel olarak daha çok üçüncü yaş grubuna uygun tanıtım ve reklam çalışmalarına ağırlık verilecektir.   -Tanıtımda kitlesel tanıtımdan çok, özelleştirilmeye gidilerek pazarlanacak hedef ürünler belirlenecektir.   -Destinasyonlarda markalaşmaya gidilecek, ülke markalaşması yanında destinasyon markalaşması sağlanacak ve tanıtımda destinasyon noktalarına ayrı yer verilmesi sağlanacaktır.  

-Tanıtımda uluslar arası organizasyonlara katılım ve ev sahipliğinin yoğun olarak kullanılmasına önem verilecektir.   -Sinema sektörü bir tanıtım aracı olarak kullanılacaktır.

Kültür ve Turizm bakanlığı tarafından hazırlanmış olan Türkiye Turizm Stratejisi 2023, Eylem Planı 2007-2013 çalışmasında tanıtımla ilgi eylem planlaır şunlardır

-Yönelim odaklı ürün üstünlüğünü ve toplam kaliteyi vurgulayacak, -Yönelim odaklı ürün üstünlüğünü ve toplam kaliteyi vurgulayacak, -Ülke, bölge ve nokta bazında markalaşma sağlayacak,   -Turizm ürünlerinin satılmasını, turist sayısının ve turizm gelirinin artırılmasını hedefleyecek, -Akdeniz çanağındaki diğer yönelimlerden farklılık ve göreve üstünlüğünün etkin tanıtımı ve pazarlaması sağlanarak marka bağlılığını yaratacak,   -Farklı, özgün ve ulusal değerlere sadık kalınarak çağdaş değerleri vurgulayacak,  

-Hedef kitleye yönelik ürünleri ön plana çıkartacak,   -Teknolojik gelişmelerden yararlanacak, -Uluslar arası başarılar elde ederek Türkiye hakkında söz ettirmiş kişilerden yararlanılacak.   -Hakla ilişkiler faaliyetleri ile desteklenecek reklam kampanyaları yürütecek,   -Avrupa ülkelerindeki pazar payını sürdürülebilir turizm ürünlerinin tanıtım ile artıracak,

-Ürün çeşitlendirmesi yoluyla üst gelir grubuna ait turistleri Türkiye ye çekecek,   -Turizm açısından hızla büyüyen Doğu Asya Pasifik bölgesi ve özellikle Çin ile Hindistan’a özel önem verecek,   -Ortadoğu ülkeleri , İran ve Orta Asya’daki Türk Cumhuriyetlerinde bölgeye yönelik özel tanıtım kampanyaları düzenleyerek pazar payını artıracak tanıtım faaliyetleri yürütecektir.  

Araştırmanın Amacı Bu araştırma, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından tanıtım faaliyetleri gerçekleştirmek amacıyla yurtdışında farklı ülkelerde bulunan müşavirlik ve ateşeliklere aktarılan bütçe ile bu ülkelerden elde edilen turizm gelirleri arasında ilişki olup olmadığının belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda iki numerik değişken arasındaki lineer ilişkiyi incelemek için Pearson ve Spearman korelasyon hesapları hakkında bilgi sahibi olması amaçlanmıştır

Araştırmanın Hedefleri Korelasyon analizinin hangi durumlarda yapılacağını açıklayabilmek Pearson ve Spearman korelasyonu için varsayımları sayabilmek Korelasyon katsayısı r’yi yorumlayabilmek r2’yi açıklayabilmek

İlk Olarak Korelasyon Nedir? Korelasyon analizi, her ikisi de numerik olan iki değişken arasındaki ilişkinin derecesini ölçer. Değişkenleri x ve y olarak tanımlayıp bir serpiştirme grafiği (scatter diagram) üzerinde gösterebiliriz. Böylece iki değişken arasındaki ilişkinin yönünü ve derecesini anlamaya çalışırız.

Pearson korelasyon katsayısı Grafikteki noktaların düz bir hat üzerinde dağılmaları halinde değişkenlerin arasında doğrusal bir ilişki olduğundan bahsederiz. Pearson product moment korealsyon katsayısı’nı (basitçe korelasyon katsayısı denir) hesaplayarak doğrusal ilişkiyi belirleyen çizgiyi bulabiliriz.

Özellikleri r'nin değeri -1 ile +1 arasında değişir r'nin işareti değişkenlerden biri artarken ötekinin de arttığını (pozitif) veya azaldığını (negatif) gösterir. r'nin büyüklüğü serpiştirme grafiğinde noktaların düz bir hatta ne kadar yakın olduğunu gösterir. +1 veya -1 olması arada mükemmel bir ilişki olduğunu gösterir (pratikte genelde mümkün değil). 0 olması ise arada doğrusal bir ilişki olmadığını gösterir. r'nin mutlak değeri arttıkça iki değişken arasındaki ilişki de daha kuvvetli demektir. r'nin herhangi bir birimi yoktur. r'nin değeri sadece örneklemdeki değişkenlerin en az ve en çok değerleri arasında geçerlidir. Örneklemdekinden daha küçük veya büyük değerler için bir yorum yapılamaz. x ve y’nin yerlerinin değiştirilmesi r’nin değerini değiştirmez. x ve y arasında bir korelasyonun olması, bir sebep-sonuç ilişkisi olduğu anlamına gelmez. r2, y’deki değişimin x ile olan doğrusal ilişkisiyle açıklanabilen kısmını gösterir.

r'nin değişik değerlerini gösteren beş grafik.

r ne zaman hesaplanmamalıdır? iki değişken arasında doğrusal olmayan (örneğin karesel) bir ilişki olması durumunda Verinin her birey hakkında birden fazla ölçüm içermesi durumunda. Uç değerlerin bulunması durumunda. Verinin alt gruplardan oluşması durumunda.

korelasyon katsayısının hesaplanmasının uygun olmadığı durumlar korelasyon katsayısının hesaplanmasının uygun olmadığı durumlar. (a) doğrusal olmayan bir ilişki bulunması; (b) uç değerlerin bulunması; (c) verinin alt gruplardan oluşması.

Spearman korelasyon katsayısı Aşağıdaki durumlardan birinin söz konusu olması halinde Pearson yerine Spearman korelasyon katsayısını (rs) hesaplarız: Değişkenlerden birisinin ordinal (sıralı kategorik) olması Her iki değişkenin de normal dağılmaması Örneklem sayısının küçük olması x ve y arasında doğrusal bir ilişkinin olmaması

Pearson Korelasyon Katsayısından Farkları rs x ve y arasında bir ilişki olduğunu gösterir. Bu ilişkinin doğrusal olması gerekmez sıfır hipotezi test edilirken örneklem sayısı 20 veya altında ise rs2 hesaplanamaz.

2008-2010 Yılları itibariyle Milliyet Bazında Turizm Gelir ve Tanıtım Harcamaları

Milliyetine ve  yıllara göre  yabancıların bireysel ve paket tur harcamaları (Toplam Harcama) 2008 (Bin $) 2009 (Bin $) 2010 (Bin $) Fransa  663.425  644.156  639.511 Hollanda  802.778  744.784  691.192 Almanya  3.243.490  2.937.101  2.620.361 İtalya  411.356  366.403  326.202 İngiltere  1.321.948  1.421.391  1.466.095 Danimarka  201.053  189.021  182.094 Yunanistan  309.194  248.987  264.482 İspanya  193.486  200.055  169.916 Belçika  381.859  328.455  295.420 İsveç  310.648  265.448  264.446 Avusturya  398.227  379.773  320.625 İsviçre  201.929  197.748  203.022 Bulgaristan  519.086  509.753  357.098 Ukrayna  412.558  265.428  247.856 Rusya Federasyonu  1.554.434  1.171.409  1.389.486 Gürcistan  435.708  384.016  332.202 Azerbeycan  255.761  240.291  286.381 Tunus  41.599  55.774  54.184 A.B.D.  431.979  499.265  477.154 Kanada  83.609  95.546  108.289 Suriye  185.948  271.350  315.100 İran  425.345  643.919  850.547 İsrail  203.079  119.833  50.664 Japonya  134.359  114.333  154.873 Avustralya  119.124  137.711  120.735 OECD Ülkeleri(Diğer)  410.593  388.419  519.332 Bağımsız Devletler Topluluğu  573.466  503.779  476.058 Diğer Avrupa ülkeleri  1.257.158  939.319  831.858 Diğer Doğu Asya ülkeleri  159.104  126.712  178.994 Diğer Güney Doğu Asya ülkeleri  80.754  69.202  91.250 Diğer Güney Asya ülkeleri  92.155  71.473  77.328 Diğer Batı Asya ülkeleri  608.107  805.681  800.407 Diğer Afrika ülkeleri  256.949  388.365  292.194 Diğer Amerika ülkeleri  107.445  106.224  106.337 Diğer ülkeler  13.908  21.951  15.662 Toplam harcama ($)  16.801.619  15.853.075  15.577.358

KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI Tanıtma Genel Müdürlüğü T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI Tanıtma Genel Müdürlüğü Yurtdışı Müşavirlik / Ataşelik 2011 YILI Ödenek Dağılımı Reklam, Fuar ve Tanıtım Giderleri MÜŞAVİRLİK / ATAŞELİK 2011 2010 2009 2008 ALMATI 2.200.000 TL 2.225.000 TL 880.000 TL 350.000 TL AŞKABAT 0 TL 60.000 TL 90.000 TL BAKÜ 225.000 TL 175.000 TL 100.000 TL BELGRAD 1.000.000 TL 850.000 TL 620.000 TL 500.000 TL BERLİN 20.600.000 TL 18.500.000 TL 24.600.000 TL 20.000.000 TL BİŞKEK 150.000 TL 2.500.000 TL BRÜKSEL 2.000.000 TL 1.700.000 TL 2.600.000 TL DUBAİ 5.000.000 TL 3.850.000 TL 4.500.000 TL 3.000.000 TL DÜŞANBE 26.000 TL FRANKFURT 7.500.000 TL 4.100.000 TL 7.200.000 TL 2.800.000 TL HELSİNKİ 2.550.000 TL 2.100.000 TL 1.650.000 TL 1.800.000 TL İSLAMABAD KAHİRE 800.000 TL 1.025.000 TL 1.500.000 TL KİEV 6.200.000 TL 3.250.000 TL KOPENHAG 1.950.000 TL 900.000 TL KUALALUMPUR 725.000 TL LAHEY 4.350.000 TL 2.900.000 TL 3.100.000 TL LONDRA 13.700.000 TL 10.500.000 TL 10.120.000 TL 6.000.000 TL LOS ANGELES 242.000 TL 220.000 TL 250.000 TL MADRİT 4.600.000 TL 6.240.000 TL MOSKOVA 14.500.000 TL 14.000.000 TL 15.000.000 TL NEWYORK 9.000.000 TL 8.300.000 TL 5.500.000 TL PARİS 4.950.000 TL 4.250.000 TL PEKİN 2.700.000 TL RİYAD 1.275.000 TL 925.000 TL ROMA 3.400.000 TL 3.600.000 TL SARAYBOSNA 484.000 TL SOFYA 2.850.000 TL STOKHOLM 2.220.000 TL ŞAM 742.000 TL 550.000 TL TAHRAN 200.000 TL TAŞKENT 40.000 TL 50.000 TL TEL-AVİV 2.025.000 TL 1.400.000 TL TOKYO 2.250.000 TL 2.475.000 TL 1.600.000 TL ÜSKÜP 475.000 TL VARŞOVA 1.620.000 TL VİYANA 3.150.000 TL WASHINGTON YENİ DELHİ 1.100.000 TL 950.000 TL 1.060.000 TL 600.000 TL ZÜRİH 2.370.000 TL 4.410.000 TL   TOPLAM 132.855.000 TL 110.521.000 TL 122.145.000 TL 93.030.000 TL

Müşavirlik/Ataşelik bazında olan değerler ülke sınıflaması şekline dönüştürülmüştür.

Reklam, Fuar ve Tanıtım Giderleri (TL) MÜŞAVİRLİK / ATAŞELİK 2011 2010 2009 2008 ALMANYA 28.100.000 22.600.000 31.800.000 22.800.000 İNGİLTERE 13.700.000 10.500.000 10.120.000 6.000.000 ABD 10.984.000 9.450.000 8.570.000 5.850.000 İSPANYA 4.600.000 3.100.000 6.240.000 5.000.000 MISIR 800.000 1.025.000 1.500.000 JAPONYA 2.250.000 2.475.000 2.550.000 1.600.000 İSRAİL 2.025.000 1.400.000 1.000.000 BULGARİSTAN 2.850.000 2.500.000 2.100.000 3.000.000 RUSYA 14.500.000 14.000.000 15.000.000 7.500.000 FRANSA 4.950.000 4.250.000 ÇİN 2.700.000 3.850.000 S.ARABİSTAN 1.275.000 925.000 500.000 İTALYA 3.400.000 3.600.000 BOSNA HERSEK 484.000 225.000 220.000 İSVEÇ 2.220.000 2.000.000 SURİYE 742.000 550.000 250.000 İRAN 200.000 ÖZBEKİSTAN 175.000 40.000 50.000 MAKEDONYA 475.000 POLONYA 1.800.000 1.950.000 1.620.000 AVUSTURYA 3.250.000 3.150.000 HİNDİSTAN 1.100.000 950.000 1.060.000 600.000 İSVİÇRE 2.600.000 2.370.000 4.410.000 KAZAKİSTAN 2.200.000 2.225.000 880.000 350.000 TÜRKMENİSTAN 60.000 90.000 AZERBEYCAN 100.000 SIRBİSTAN 850.000 620.000 KIRGIZİSTAN 150.000 BELÇİKA 1.700.000 B.A.E 4.500.000 TACİKİSTAN 26.000 FİNLANDİYA 1.650.000 PAKİSTAN UKRAYNA 6.200.000 DANİMARKA 900.000 MALEZYA 725.000 HOLLANDA 4.350.000 2.900.000 TOPLAM 132.935.000 110.521.000 122.145.000 93.030.000

Bir önceki tablodan alınan rakamlar dolara çevrilmiştir Bir önceki tablodan alınan rakamlar dolara çevrilmiştir. Dolara çevrilirken TÜBİTAK’ın yıl bazında ortalama dolar kuru değerleri esas alınmış ve değişim oranları hesaplanmıştır.

Reklam, Fuar ve Tanıtım Giderleri ($) MÜŞAVİRLİK / ATAŞELİK 2010 2009 2008 2010/2009 (%) 2009/2008 (%) ALMANYA 15.064.307 20.548.742 17.674.419 -26,69 16,26 İNGİLTERE 6.998.904 6.539.411 4.651.163 7,03 40,60 ABD 6.299.013 5.537.821 4.534.884 13,75 22,12 İSPANYA 2.066.343 4.032.206 3.875.969 -48,75 4,03 JAPONYA 1.649.742 1.647.776 1.240.310 0,12 32,85 İSRAİL 933.187 646.187 775.194 44,41 -16,64 BULGARİSTAN 1.666.406 1.356.992 2.325.581 22,80 -41,65 RUSYA 9.331.871 9.692.803 5.813.953 -3,72 66,72 FRANSA 2.832.890 3.230.934 -12,32 ÇİN 1.799.718 2.487.819 -27,66 6,98 S.ARABİSTAN 616.570 323.093 90,83 -58,32 İTALYA 1.999.687 2.746.294 2.790.698 -27,19 -1,59 BOSNA HERSEK 149.977 142.161 170.543 5,50 İSVEÇ 1.434.535 1.550.388 16,16 -7,47 SURİYE 366.609 193.798 157,88 -26,64 İRAN ÖZBEKİSTAN 26.662 32.309 38.760 -17,48 MAKEDONYA 316.617 122,72 POLONYA 1.299.796 1.046.823 24,17 35,04 AVUSTURYA 2.035.489 1.937.984 -1,76 5,03 HİNDİSTAN 633.234 684.958 465.116 -7,55 47,27 İSVİÇRE 1.579.753 2.849.684 1.744.186 -44,56 63,38 KAZAKİSTAN 1.483.101 568.644 271.318 160,81 109,59 AZERBEYCAN 113.083 77.519 32,63 45,88 SIRBİSTAN 566.578 400.636 387.597 41,42 3,36 KIRGIZİSTAN 96.928 54,73 -95,00 BELÇİKA 1.133.156 1.292.374 2.015.504 -35,88 B.A.E 2.566.265 2.907.841 -11,75 25,04 FİNLANDİYA 1.399.781 1.066.208 1.395.349 31,29 -23,59 UKRAYNA 2.166.327 1.938.561 11,75 0,03 DANİMARKA 1.098.518 697.674 18,32 57,45 HOLLANDA 1.933.030 2.003.179 -3,50 29,21 TOPLAM 73.699.125 78.928.493 72.116.279 -6,63 9,45

2010 Yılında En Çok Tanıtım Harcaması Yapılan Ülkeler   MÜŞAVİRLİK / ATAŞELİK 2010 ($) 2009 ($) 2008($) 2010/2009 (%) 2009/2008 (%) ALMANYA 15.064.307 20.548.742 17.674.419 -26,69 16,26 İNGİLTERE 6.998.904 6.539.411 4.651.163 7,03 40,60 ABD 6.299.013 5.537.821 4.534.884 13,75 22,12 RUSYA 9.331.871 9.692.803 5.813.953 -3,72 66,72 FRANSA 2.832.890 3.230.934 3.875.969 -12,32 -16,64 B.A.E 2.566.265 2.907.841 2.325.581 -11,75 25,04 UKRAYNA 2.166.327 1.938.561 1.937.984 11,75 0,03 İSPANYA 2.066.343 4.032.206 -48,75 4,03 İTALYA 1.999.687 2.746.294 2.790.698 -27,19 -1,59 AVUSTURYA 2.035.489 -1,76 5,03

Bireysel ve Paket Tur Harcamalarında İlk 10 Milliyet (Toplam Harcama)   2008 (Bin $) 2009 (Bin $) 2010 (Bin $) 2009/2008 (%) 2010/2009 (%) Almanya 3.243.490 2.937.101 2.620.361 -9,45 -10,78 Rusya Federasyonu 1.554.434 1.171.409 1.389.486 -24,64 18,62 İngiltere 1.321.948 1.421.391 1.466.095 7,52 3,15 Hollanda 802.778 744.784 691.192 -7,22 -7,20 Fransa 663.425 644.156 639.511 -2,90 -0,72 Bulgaristan 591.086 509.753 357.098 -13,76 -29,95 Gürcistan 435.708 384.016 332.202 -11,86 -13,49 A.B.D. 431.979 499.265 477.154 15,58 -4,43 İran 425.345 643.919 850.547 51,39 32,09 Ukrayna 412.558 265.428 247.856 -35,66 -6,62

Araştırmanın Yöntemi Korelasyon Analizi, iki değişken arasındaki doğrusal ilişkiyi veya bir değişkenin iki veya daha çok değişken ile olan ilişkilerini test etmek, varsa bu ilişkinin derecesini ölçmek için kullanılan istatistiksel bir yöntemdir. Korelasyon analizinde amaç bağımsız değişken (x) değiştiğinde, bağımlı değişken (y) ne yönde değişeceğini görmektir. Analizi yapabilmek için iki değişkenin de sürekli olmaları ve normal dağılım göstermeleri gerekmektedir. Korelasyon, neden sonuç ilişkisi anlamına gelmemektedir. A ve B gibi iki değişkenli bir modelde korelasyon olması, A’nın B’ye yada B’nin A’ya neden olduğu anlamına gelmez. Tanıtım Harcaması ve Turizm Gelirlerine ilişkin veriler için SPSS paket programı ile Pearson korelasyon katsayısı hesaplanmıştır.

Araştırmanın Yöntemi Görsel ve en basit biçimde normallik varsayımını test etmek için Q-Q ve P-P grafikleri kullanılmıştır. Ancak verilerin normal dağılmadığı gözlemlendiği için Natural Logaritma dönüşümü uygulanarak tekrardan incelendiğinde aşağıdaki grafikler elde edilmektedir.  

Dönüşümü yapılan veri seti için Pearson korelasyon katsayısı SPSS paket programı ile hesaplanmıştır.

Araştırmanın Sınırlılıkları Tanıtım harcamaları ile ilgili 2008 yılı öncesi verilerinin elde edilebilmesi için Bakanlıkla yapılan görüşmeler sonucunda; istenilen verilerin ancak kapsamlı bir arşiv çalışması ile elde edilebileceği bildirilmiş ve bu nedenle verilemeyeceği ifade edilmiştir. Ancak, korelasyonun önceki yıllar ile değil kendi bulunduğu yıl bazında değerlendirilmesi yapıldığında 2008-2010 yılları için araştırma yapılmıştır.

Araştırma Bulguları

Dönüşümü yapılan veriler sonucunda ilk olarak toplam turizm geliri ile tanıtım harcamaları arasındaki korelasyon incelenmiştir.

Correlationsa TANITIM HARCAMASI TURIZM GELIRI Pearson Correlation 1 .522** Sig. (2-tailed) .000 **. Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed). a. Listwise N=60

Tanıtım Harcamaları ile Turizm Geliri arasında orta, pozitif yönlü bir ilişki olduğu görülmektedir. Korelasyon sayısı r=0,522 olarak hesaplanmıştır. ( Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed).) %1 önem seviyesinde değişkenler arasında korelasyon olduğunu göstermektedir.  

Tanıtım Harcaması ile Turizm Geliri arasındaki ilişkiyi gösteren Serpilme Diyagramı incelendiğinde de korelasyonun orta ve pozitif yönlü olduğu görülmektedir.

2010 yılı için; Correlationsa TANITIM HARCAMASI 2010 TURIZM GELIRI 2010 Pearson Correlation 1 .456* Sig. (2-tailed) .043 *. Correlation is significant at the 0.05 level (2-tailed). a. Listwise N=20

Tanıtım Harcamaları ile Turizm Geliri arasında zayıf, pozitif yönlü bir ilişki olduğu görülmektedir. Korelasyon sayısı r=0,456 olarak hesaplanmıştır.  

2008-2010 yılları için Korelasyon

Tanıtım Harcaması ile Turizm Geliri arasındaki ilişkiyi gösteren Serpilme Diyagramı incelendiğinde de korelasyonun zayıf ve pozitif yönlü olduğu görülmektedir.

2009 yılı için; Correlations TANITIM HARCAMASI 2009 TURIZM GELIRI 2009 Pearson Correlation 1 .510* Sig. (2-tailed) .022 N 20 *. Correlation is significant at the 0.05 level (2-tailed).

Tanıtım Harcamaları ile Turizm Geliri arasında orta, pozitif yönlü bir ilişki olduğu görülmektedir. Korelasyon sayısı r=0,456 olarak hesaplanmıştır.

Tanıtım Harcaması ile Turizm Geliri arasındaki ilişkiyi gösteren Serpilme Diyagramı incelendiğinde de korelasyonun orta ve pozitif yönlü olduğu görülmektedir.

2008 yılı için; Correlations TANITIM HARCAMASI 2008 TURIZM GELIRI 2008 Pearson Correlation 1 .618** Sig. (2-tailed) .004 N 20 **. Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed).

Tanıtım Harcamaları ile Turizm Geliri arasında orta, pozitif yönlü bir ilişki olduğu görülmektedir. Korelasyon sayısı r=0,618 olarak hesaplanmıştır.

  Tanıtım Harcaması ile Turizm Geliri arasındaki ilişkiyi gösteren Serpilme Diyagramı incelendiğinde de korelasyonun orta ve pozitif yönlü olduğu görülmektedir.

SONUÇ Tanıtım harcamaları ile turizm geliri arasında orta veya zayıf düzeyde pozitif yönlü bir ilişki olduğu görülmektedir. Ancak bu ilişki turizm gelirindeki değişimin nedeninin turizm harcamaları olduğu şeklinde yorumlanmaması gerekir. Çünkü turizm gelirindeki değişimi etkileyen çok sayıda değişken bulunmaktadır.

Tanıtım bütçesinin ülkeler arasında paylaşımının bir önceki yıl en çok gelir elde edilen ülkeler açısından da değerlendirildiği söylenebilir. Ancak, tanıtım harcamalarını ülkelere aktarılan bütçeyi dolar bazında değerlendirdiğimizde; yıllar itibariyle genel bir azalış eğiliminde olduğunu görmekteyiz aslında bu durum turizm gelirindeki trendle de paralel bir eğilim göstermektedir.

Diğer taraftan turizm gelirinde küçük paya sahip olan Suriye, S Diğer taraftan turizm gelirinde küçük paya sahip olan Suriye, S.Arabistan, İsrail, Kazakistan, Kırgızistan, Sırbistan, Bulgaristan gibi ülkelere 2010 yılında aktarılan turizm bütçesinde oransal olarak artış olduğu görülmektedir.

Korelasyon Analizi sonucunda elde edilen bulguların devamı olarak neden sonuç ilişkisini ortaya koyacak diğer çalışmaların yapılması konunun devamlılığı açısından faydalı olacaktır.

Teşekkür Ederim