BUSINESS PLAN PRO 2007 İLE İŞ PLANI HAZIRLANMASI VE DEĞERLENDİRİLMESİ Prof.Dr.Hüseyin BAŞLIGİL
ÖZET Bir yerden başka bir noktaya yolculuk ederken, nasıl haritada ana yolları izleyerek ilerlemek büyük resmi görmemize yardımcı oluyorsa, iş planı da bir şirketin mevcut noktasından hedefine ulaşırken geçeceğiniz aşamaları görmenizde yardımcı olacaktır. İş planları şirketler için sadece yol gösterici değildir. İş planları işletmenin gelecek dönemlere ait stratejilerini belirlemesini ve böylece rakipleriyle rekabet edebilmesini sağlamakla işletmelerin hayatta kalmalarını sağlarlar. İşte bu çalışmada, Business Plan Pro 2007 ile iş planının nasıl hazırlandığını açıklayacağız ve yeni bir şirketin kuruluşundaki bütün aşamalarını Business Plan Pro 2007 programı ile gerçekleştireceğiz.
1.GİRİŞ İkinci bölümümüzde ilk olarak iş planının ne olduğundan işletmelerde neden önemli olduğunu anlatacağız. İş planı yazarken nelere dikkat etmemiz gerektiği, iş planlarının kullanım alanları ve faydalarından bahsedeceğiz. Üçüncü bölümümüzde, finansal analizi açıklayacağız. Finansal tablolar analizi, finansman kaynaklarının analizi ve finansal oranlar analizleri ile finansal oranlar ayrıntılı biçimde açıklanacaktır. Dördüncü bölümümüzde finansal planlama konusu beşinci bölümümüzde de işletmeler için gerekli finansman kaynaklarının neler olduğu, çeşitleri ve kullanılan yöntemleri açıklanacaktır. Son bölümümüzde Business Plan Pro 2007 Programını ayrıntılı bir biçimde tanıtacağız ve iş planı hazırlamasında kullanacağımız tablolar, bölümler anlatılacaktır.
2.İŞ KURMA SÜREÇLERİ 2.1 Girişimciliğin Tanımı Girişimciliği net bir tanımın sınırları içine yerleştirmek oldukça zordur. İlk kez ortaçağda kullanılan bu kelimenin ‘entreprendere’ kökünden geldiği yani ‘iş yapan’ anlamına geldiği görülüyor. Bu tanım zaman içinde değişti, gelişti ve özellikle 20. yüzyılda daha çok risk alma, yenilikleri yakalama, fırsatları değerlendirme ve tüm bunların hayata geçirilme süreci olarak anlamlandırılmaya başlandı. Bu tanımdan da anlaşılacağı gibi girişimcilik sadece kişinin kendi işini kurması değil, mevcut işini revize etmesi veya yeni bir sektöre açılması olabilir. Girişimci; toplumun gereksinim duyduğu ürünleri üreterek, hizmetleri sunarak ya da ticaret yaparak maddi manevi kazanç sağlamayı hedefleyen, bu amaçla kendi işini kurmak için harekete geçen, ve iş fikrini gerçekleştirmek için araştırma, planlama, örgütlenme ve koordinasyon çalışmaları yapan, sonuçta gerekli bilgi-beceri, işyeri, çalışan, makine-ekipman gibi işletme girdileri ile finansman kaynaklarını bir araya getirerek, kendi işini kuran kişidir.
2.2 Girişimciliğin Tarihçesi İnsanoğlunun tarihin ilk yıllarından bu yana yaşamak ve ihtiyaçlarını karşılamak için yaptığı her faaliyet aslında basitce girişim olarak nitelendirilebilir. Avcılık, çiftçilik, hayvancılık, ticaret gibi her türlü faaliyet tarihin ilk dönemlerinden beri insanoğlunun girişimci olduğunu belirtmektedir. Atalarımız sadece temel ihtiyaçlarını karşılayabilmek için risk konusunda hayatlarını ortaya koyabiliyorlardı. İlkel insan, bugün girişimciliğin tanımlarında ortaya konulan tüm özellikleri içinde barındırmaktaydı.
2.3 Girişimcilik Kültürü Küçük ve Orta Ölçekli işletmelerin ve yeni girişimlerin teşvik edilmesinde önemli kriterlerden biri de girişimcilik ruhunun ve kültürünün gelişmesi ve gelişmesine destek olmaktır. Sanayi toplumu sonrası dünyada, dev işletmeler rekabet gücünü kaybeden dinazorlar olarak algılanmakta, sürekli dalgalanan müşteri talepleri, küreselleşme, baş döndürücü teknolojik gelişmeler, hızlanan uluslararası rekabette işletmeler esnek çalışma sistemlerine daha çok gereksinim duymaktadır. Beklemek yerine aktivasyon, Durmak yerine koşmak, Temkinli olmak yerine kontrollü risk, Çekinmek yerine cesaret ve atılım, Yılmak yerine baş etmek, girişimcilik kültürü için gereklidir.
2.4 İş Kurma Süreçlerinin Temel Adımları 2.4.1 Motivasyona sahip olmak Motivasyon iş kurmak isteyenlerin sahip olması gereken en önemli güçtür. Finansman dahil tüm diğer etkenler güçlü bir motivasyondan daha anlamlı değildir. Kendi işini kuran kişi için kendi kendinin patronu olmak ve belirli noktalara kendi çabaları ile ulaşmak en önemli hedeftir ve temel motivasyon kaynağıdır. Ülkemizde kendi işini kuran girişimciler için iş fikri araştırması aşamasında bilgi eksikliği, iş kurma sürecinde yeralan resmi kurumların bürokratik yapıları, yasal işlemlerin uzunluğu ve karmaşıklığı, kuruluş masrafları, işletme döneminde enflasyon ile düşen kar ve azalan işletme sermayeleri ve bunlara eklenebilecek bir çok faktör girişimcinin başarısını ve kararlılığını zürekli zorlamaktadır.
2.4.2 Başarılı bir iş fikri belirlemek Kendi işini kurma motivasyonuna sahip girişimci için başarının ilk koşulu başarı potansiyeli yüksek bir iş fikrine sahip olmaktır. İş fikri belirlenirken, girişimci öncelikle “iş deneyimleri, ustalıkları ve becerileri” üzerinde odaklanmalıdır. Bunların yanında “sahip olunan bilgiler” iş fikri kaynağı olabilir. Bilgi, beceri ve deneyimler dışında girişimcilerin iş fikrine çevirdikleri konular fırsatlardır. Piyasada neler olup bittiğini izlemek ve fırsatalrı sezebilmek girişimcilerin temel özelliklerindendir. Bu fırsatlar, piyasaya yeni bir ürün ya da hizmeti sunma şansını yakalamak olabilir, güçlü ve avantajlı bir ortaklık olabilir, diğer rakiplerine karşı çok güçlü rekabet şansı olan ürün ya da hizmetleri temin etmek olabilir.
2.4.3 Çalışma programı hazırlamak Girişimcinin, iş kurma hedefine ulaşması için çeşitli konularda düzenli ve yoğun çalışmalar yapması gereklidir. İş fikrinin belirlenmesinden, ,işin kurulması ve ilk müşterilere kadar geçen süreçte birbirinden farklı ancak birbirine bağlı birçok aktivite gerçekleştirilir. İş kurma aşamasına başarıyla ulaşmak için bu dönem en başından planlanmalı, iş kurma hazırlıkları eksiksiz ve gerektiği kapsamda yapılmalıdır.
2.4.4 İş fikrinin ön değerlemesini yapmak İş fikirlerinin gerçekletirilmesi ve uygulanması için öncelikle işin başarı şansi ve gelir potansiyeli araştırılır. Diğer yandan girişimci, bu araştırmaya paralel olarak işin kurulması ve başarılı olarak yürütülmesi için neler gerektiğini belirlemelidir. Kısaca iş fikrinin yapilabilirliğinin araştırılması gerekir. Ancak girişimciler iş fikirlerini yapılabilirlik araştırması detayında incelemeye almadan önce genel özellikleri çerçevesinde iş olarak kurulmalarına engel bir faktör olup olmadığını araştırmalıdırlar.
2.4.5 İş fikrinin yapılabilirlik araştırmasını yapmak Girişimcinin kurduğu işte başarılı olması için öncelikle iş fikrinin başarı potansiyeline sahip olması gerekir. Başarı potansiyeli kavramı sadece iş fikrinin özelliklerine dayanmamaktadır. Kurulacak işletmenin başarısı, iş fikrinin, piyasanın ve girişimcinin oöelliklerine bağlıdır. İş kurma sürecinde bu faktörün özellikleri detaylı ve karşılaştırmalı olarak analiz edilmelidir.
2.4.6 “İş Planı”nı hazırlamak Girişimci, iş fikrinin yapılabilirlik araştırması ile kuracağı işin en doğru ve uygulanabilir modeline ulaşır. İş kurma sürecinde girişimci, iş kurma projesini yöneten bir proje sahibidir. Yapılabilirlik araştırmasında projesinin kapsamı belirlenmiştir. Ancak uygulama aşamasına getirilmesi için bir İŞ PLANI'na gereksinim vardır. İşin kurulacağı güne kadar bir çok aktivite önceden belirlenen niteliklerde hazırlanmalıdır. Bunun başarılması için girişimciler iş planı hazırlarlar.
2.4.7 İşi kurmak Kuruluş aşaması, girişimcinin iş planında belirlediği özelliklerdeki işin fiilen kurulması aşamasıdır. Bu aşamada girişimci, işyerini kiralar, işletmenin yasal kuruluş işlemlerini yapar, elemanları, makine- ekipmanı ve malzemeleri temin eder, kredi alınacak ise gerekli teminatları sağlar, başvuruları yapar, işyeri donanımını kurar ve işletmenin faaliyetini başlatır. Girişimciler iş kurma noktasına geldiklerinde iş planı hazırlıklarını tamamlamış olacaklardır. Bu süreçin hemen başlarında hazırlıklar ve araştırmalar dahil tüm aşamaları kapsayan genel bir calışma programı hazırlayan girişimci, iş planı hazırlığının son bölümünde artık çok daha detaylı bir plan yapacak duruma gelir. Çünkü işi kurmak için yapacağı bir çok aktiviteyi en ince ayrıntısına kadar incelemiş ve ne yapması gerektiğine karar vermistir. Bu sonuçlara dayanarak iş planının son bölumünde girişimci, "İş Kurma Süreci Detaylı Çalışma Planı"nı hazırlar.
2.4.8 İşletmeyi geliştirmek İş kurma sürecinin sonunda, kuruluş aşaması ile birlikte girişimci için farklı bir dönem başlar. İşletmeler kuruluş sonrasında aşağıdaki şemada özetlenen aşamaları yaşar. Bu aşamalara işletmenin gelişme planı adımları diyebiliriz.
İşletmenin gelişme planı adımları Kendi ayakları üzerinde durur hale gelir Gelişme başlar ve kullanılan kapasite yükselir İşletmeye yeni kapasiteler eklenir
MOTİVASYON İŞ FİKRİ ÇALIŞMA PROGRAMI ÖN DEĞERLENDİRME Güçlü bir girişimcilik ve kendi işini kurma motivasyonu MOTİVASYON Başarı potansiyeline sahip iş fikri İŞ FİKRİ İş kurma sürecindeki aktiviteleri içeren bir genel çalışma programı ÇALIŞMA PROGRAMI İş fikrinin temel kriterlerine göre ön değerlendirme ÖN DEĞERLENDİRME
İŞ PLANI İŞİ KURMAK İŞİ GELİŞTİRMEK YAPILABİLRİLİK ARAŞTIRMASI İş fikrinin yapılabilirliğinin araştırıldığı ve raporlandığı bir çalışma YAPILABİLRİLİK ARAŞTIRMASI Yapılabilirlik raporunda alınan kararların uygulama planını içeren bir döküman İŞ PLANI İş planı çerçevesinde işletmenin kuruluş çalışmalarının yürütülmesi İŞİ KURMAK İşletmenin ayakta kalması,kapasite kullanım oranın artırılması ve kapasitenin geliştirilmesi süreçleri İŞİ GELİŞTİRMEK
3. İŞ PLANI 3.1 İş Planı Nedir? Ve Neden Önemlidir? İş Planı, kurumsallığın en temel öğelerinden bir tanesidir. İyi hazırlanmış bir iş planı şirketiniz için bir mihenk taşı olacaktır. Çünkü iş planı, iş sahibinin konuya yaklaşımındaki ciddiyetini, profesyonelliğini, işi ne kadar iyi bildiğini, risklere ve fırsatlara ne kadar hazırlıklı olduğunu yansıtan en önemli kanıt olacaktır. Bir anlamda iş planı, ortakların ve yöneticilerin bir tür aynasıdır, çünkü başarılı bir iş planı hazırlamak için konunuza hâkim olmanız gerek. İş planı neyin, ne zaman, nasıl yapılacağını ve kimin yapacağını özetleyen bir çerçevedir. Sadece şirkete sermayedar veya finansör arayışı için değil aynı zamanda dâhili çalışmalarınızda da yardımcı olacaktır.
İyi hazırlanmış bir iş planı sizin; Dış finansman kaynağı arayışlarınızda, Şirketinizin hedeflerinin belirlenmesinde, Başlangıç noktasından büyüme etaplarına ulaşmanızda, Önünüze çıkacak engelleri öngörmenizde ve hazırlıklı olmanızda, Fırsatları en iyi şekilde değerlendirmenizde, Stratejilerinizi en iyi şekilde yaratmanızda ve uygulamanızda, Kaynaklarınızı verimli bir şekilde yönlendirmenizde, Çalışanlarınızın sizinle aynı vizyonu paylaşmasında en önemli rehberiniz olacaktır.
3.2 İş Planını Kim Yazmalı? İş planına her ne için ihtiyacınız olursa olsun (finansal kaynak aramak, işinizi büyütme yollarını belirlemek, vb.) kurduğunuz veya kuracağınız işi en iyi bilen ve onu yönlendirecek olan siz olacağınız için planınızı siz yazmalısınız. İş planı hazırlamak için gereken adımları bildiğiniz takdirde planınızı zorlanmadan hazırlayabilirsiniz. Gerektiğinde uzman yardımı da almanız mümkün, ama bir uzmanın yardımı sadece yol gösterici düzeyde kalmalıdır
3.3 İş Planı Hazırlarken Nelere Dikkat Etmelisiniz? İş Planında işin tam olarak ne olduğu ve neleri hedeflediği açıkça gösterilmelidir Geniş anlamlar içeren, havada kalan ifadelerden kaçınmanız gerek İş planlarının çoğunda, işin şu anda nerede olduğu, yeni pazarların neler olacağı ve ne kadar para kazanılacağı anlatılır. Basit ve anlaşılır cümleler kurun. Bu yaklaşımınız işyeriniz dışındakilerle de bir iletişim aracı olarak kullanacağınız iş planınızın anlaşılmasını güçleştirir Finansal tablolarınız açık ve anlaşılır olmalı. Mutlaka varsayımlarınızın neler olduğunu belirtin Yine iş planınızın şirketiniz için bir iletişim dokümanı olduğundan hareketle, planınızı en düzgün dille, dil bilgisi kurallarına uygun ifadeler ve yazım şekliyle hazırlamanız şarttır. Planınız çok uzun olmaması gerektiği gibi çok da kısa olmamalıdır. Bazılarımız yazmayı sevmiyor, bazılarımız da bir iş için plana ihtiyaç olmadığını düşünüyor olabiliriz İş planınızın tamamının 40 sayfayı geçmemesinde fayda var. Planda kısaltmalardan kaçının. Verdiğiniz bilgiler mantıklı bir sırayı takip etmelidir
3.4 İyi bir İş Planı için Neler Gereklidir? Açık ve gerçekçi finansal projeksiyonlarınız olmalı. Finansal projeksiyonlar okuyucuya nereye gitmek istediğinizi gösterir. Finansal tablolarınız standart formatta ve tutarlı olmalıdır. Müşterilerinizi ve ürünlerinizin/hizmetlerinizin karşıladığı gereksinimleri iyi bilmelisiniz. Tabii bunları iyi bildiğinizi de planınızda göstermelisiniz. İçinde bulunduğunuz pazarın büyüklüğünü ve eğilimlerini bilmeniz ve göstermeniz şart. Her iş planının en önemli bölümü şirketin organizasyonu ve yönetimi ile ilgili bölümdür. Çünkü bir şirketi batıran da dünya çapında bir şirket haline getiren de yöneticileri ve çalışanlarıdır. "İnsan" bir şirketin sahip olduğu en büyük değer, en önemli varlıktır İş planınızın işinizin devamı için ihtiyaç duyduğunuz önemli bir araç olduğuna inanın ve okuyanları inandırın. Ürünlerinizi/hizmetlerinizi nasıl satacağınızı bildiğinizi gösterin Planınızın "Yönetici Özeti" bölümü üzerinde en çok çalışılmış bölüm olmalı. Bu bölüm, işinizle ilgili en önemli noktaları 1 ila 3 sayfada okuyucuya sunmalı. İşinizin neyle ilgili olduğunu ve şirketin ana hedefini anlatan basit bir kaç cümleden sonra pazarınız, yönetiminiz, organizasyonunuz, ürünleriniz ve hizmetlerinizle ilgili özeti verin
3.5 İş Planıyla İlgili Unutulmaması Gerekenler İş planı, şirketiniz için bir rehberdir. İşinizi ister yeni kurmuş olun, ister yıllardır faaliyet gösteriyor olun, yeni projelere başlarken, büyüme ve gelişmeyle ilgili kararlar alırken, diğer şirketlerle işbirliklerine hazırlanırken, yeni pazarlara açılırken hatta şirketinize yeni elemanlar alırken, kısacası işinizle ilgili her türlü kararda başvuracağınız tek kaynaktır. Demek ki, iş yaşamının herhangi bir evresinde büyümeyi ve gelişmeyi ilke edinmiş her şirket için bir iş planı gereklidir.
3.6 İş Planı Hangi Başlıklardan Oluşur Yönetici Özeti Şirketin Tanımı Hukuki Yapısı İşin Tanımı ve Geçmişi Şirketin Mevcut Durumu Geleceğe Dönük Planlar Ana Yönetim Yapısı
Vizyon ve Misyon Şirketin Misyonu Şirketin Vizyonu Kurumsal Değerler ve Yaklaşım
Ürün ve Hizmetlerin Tanımı Strateji Özeti Ürün ve Hizmetlerin Tanımı Ürün ve Hizmetlerin Özeti Ürün ve Hizmetlerin Avantajları Ürün ve Hizmetlerin Özellikleri Ürün Geliştirme Faaliyetleri
Sektör Analizi Sektörün Genel Durumu Sektörün Önde Gelenleri Sektörün Eğilimleri ve Büyüme Potansiyeli
Hedef Pazar Pazar Yapısı ve Göstergeleri Pazar Eğilimleri ve Büyüme Potansiyeli Pazar Büyüklükleri
Pazarlama Planı Pazarlama Stratejileri Pazarlama Taktikleri Pazarda Konumlandırma Halkla İlişkiler
Satış Planı Satış Stratejileri Satış Süreçleri Satış Ekibi Dağıtım Kanalları
Rekabet Analizi Rekabetin Durumu Pazar Payı Analizleri Rakipler Rekabet Avantajları Pazara Girişteki Engeller
İşletim Planı İşletmenin Yeri İşletmenin Sahibi Ekipman Satın Alma Politikaları Üretim Politikaları Kalite Kontrol Ölçütleri İdari Prosedürler Personel ve Eğitim Yönetim Kontrol Sistemleri Organizasyon Yapısı
Yönetim Ekibi Üst Yönetim Yönetim Kurulu
Danışma Kurulu Profesyonel Hizmet Sağlayıcılar Finansal Plan Finansal Özet (varsa)Yatırım Talebine İlişkin Bilgiler Fon Kaynakları ve Kullanımı Finansal Projeksiyonlar Finansal Varsayımlar Geçmişe Ait Finansal Verilere Finansal Oranlar
Ekler Ürün Numuneleri/Resimleri Yöneticilerin Özgeçmişleri Hukuki Belgeler Diğer önemli bilgiler Kaynak
3.7 İş Planının Kullanım Alanları İş planı, bir firmaya genel olarak mantıklı bir yön duygusu kazandırır. Bu genel amaç dışında iş planının çeşitli hedefleri mevcuttur. Bunlar kullanım amaçlarıyla yakından ilgilidir. İş planı, yeni kurulacak bir işletme için yol gösterici bir rehber olmasının yanında, mevcut durumunu kontrol etmek ve büyümek isteyen kurulu işletmeler tarafından da kullanılır. İş planı, işletmeyi dış tanıtım amacına yönelik olmak üzere, özellikle işletmenin dış finansman ihtiyacı olduğunda, risk sermayesi şirketlerine, bankalara, olası ortaklara veya üniversite ve kamu kurumlarına işletmeyi tanıtım amaçlı hazırlanır.
3.8 İş Planının Faydaları İş planının, yeni kurulacak bir işletme ve kurulu işletmeler için kullanım alanlarına ve amaçlarına göre çeşitli faydaları vardır. İş planının en temel faydası, mevcut veya kurulacak işletmenin hedeflerinin belirlenmesi ve bunların yazılı hale getirilmesini sağlamasıdır.
3.9 İşletme Planınızın İçeriğini Belirlemenizde Yol Gösterici Adımlar Hedef ve amaçları anlatan bir yönetim özeti: Yönetim özeti sizin hedeflerinizi anlatan ve muhtemelen kredi kuruluşlarının ilgileneceği en önemli kısımdır. İş planınızın ilk iki,üç sayfası kredi kuruluşlarını size kredi vermeye ikna etmenize yardımcı olmadıysa eliniz boş kalacaktır. Firmanın başlangıcından bu yana kısa geçmişi: İşinizin başlangıcını ve nasıl bir fikirden yola çıktığınızı net olarak açıklayın. Yönetim kadrosunun kısa özgeçmişleri: Yönetim ile ilgili içerik, yönetim kadrosunun isimlerini, kısa özgeçmişlerini ve yönetimde üstlenecekleri sorumlulukları içermelidir. Gerçekleştirilmesi planlanan hizmet ve ürünler: Bu bölümde üzerinde en çok durulması gereken nokta, sunacağınız ürün veya hizmetin sektördeki diğer benzerlerinden ayırdedici noktalarını vurgulamanız olmalıdır.
Ürün ve servislerinizin pazar payı: Atılacağınız sektörün, büyüklüğünü ve daha da büyüyeceği konusunda, kredi kuruluşlarını, çalışanları ve yatırımcıları ikna etmek için çalışmanız gerektiğini hatırlayın. Pazarlama stratejisi: Faaliyete geçtiğinizi dünyaya nasıl duyuracaksınız? Kulaktan kulağa yayılmasını bekleyecek değilsiniz herhalde? Yazılı ve görsel medyada veya web üzerinde reklam yapacak mısınız? Firmanızın arama motorlarında yer almasını sağlamak için online pazarlama araçlarına başvuracakmısınız? Ayrıca tüm bu pazarlama faaliyetlerini gerçekleştirebilmek için ayıracağınız bütçeyi de eklemelisiniz. 3 ila 5 yıllık mali durum göstergesi: Bu bölüm finansal tahminlerinizin bir özetini içermeli bu tahminleri hangi yöntemlerle elde ettiğinizi gösteren elektronik tablolar aracılığı ile desteklenmeli. Pazardan çıkış stratejisi: Tüm iyi iş planları pazardan çekilme kararı almanıza etken olacak benchmarkların neler olacağını da içerir.
3.10 İş Planının Değerlendirilmesi İş planının kullanılabilmesi ve söz konusu faydaların elde edilebilmesi için öncelikle doğru bir şekilde hazırlanması ve belli kriterlere sahip olması gerekmektedir. Bu açıdan bakıldığında, hazırlanan iş planlarının bir değerlendirmeye tabi tutulması, hazırlayan, kullanan ve inceleyen açısından gerekli olmaktadır. Belli kriterleri taşımayan bir iş planı, uygulanabilir olamayacağından, işletme için zaman kaybından başka bir şey olmayacaktır. İş planı, esas olarak, hazırlanıp arşive konulacak bir doküman değildir. İşletme fiili olarak faaliyette bulunduğu sürece onunla beraber yenilenecek, işletmenin faaliyetlerini devam ettirebilmesi ve gelişebilmesi için, onu yönlendirecek bir destekçisi olacaktır. Bu nedenle iş planı hazırlanması ciddi bir çalışma, istek ve yeterlilik gerektirmektedir. Ancak bu şekilde hazırlanan bir iş planı yarar sağlar.
4.FİNANSAL ANALİZ Ticari karlılık analizi sonucunda karlı olduğu saptanan projenin işleyişini finansal açıdan da sürdürüp sürdüremeyeceğinin incelenmesi gerekir. Çünkü karlılık analizinde kullanılan nakit akımları bir projenin işleyişini etkileyen tüm nakit giriş ve çıkışlarını göstermez. Örneğin; borç anaparalarının, kar paylarının ve sigorta primlerinin ödenmesi, fiyat artışları, birikmiş fonların değerlendirilmesinden elde edilen faiz gelirleri ve benzeri nakit giriş-çıkışı oluşturan konular ticari karlılık analizinde kullanılan nakit akım tablolarında yer almaz. Finansal analizin amaçları şu şekilde sıralanabilir
Projenin finansal planlamasının incelenerek varsa ek finansman ihtiyacının saptanması Finansman kaynaklarının neler olduğunun, yeterli olup olmadığının ve elde edilebilirliğinin gerçekçi olup olmadığının belirlenmesi Finansman kaynaklarının risklerinin, maliyetlerinin ve projeye getirdikleri yükün belirlenmesi Değişik finansman kaynakları arasından en uygun olanların seçilmesi Projeyi yürütecek olan kuruluş ve/veya öz kaynaklarını bu projeye yatıran ortakların finansal durumunun incelenmesi Projenin finansal açıdan yürütülebilir olup olmadığının belirlenmesi ve nasıl bir likiditeye sahip olacağının görülmesi Beklenmeyen maliyet artışlarının karşılanıp karşılanamayacağının belirlenmesidir.
4.1 Finansal Tablolar Analizi Projenin ya da kuruluşun finansman ihtiyacını ve sermaye yapısını belirlemek üzere hazırlanan finansal (mali) tablolar şunlardır: Finansal Nakit Akım Tablosu ya da Finansman İhtiyacı ve Kaynakları Tablosu Net Gelir - Gider Tablosu Proforma Bilânço Projelerin yapılabilirlik etütleri hazırlanırken daha çok yatırım dönemi üzerinde yoğunlaşılmaktadır ve işletme dönemi genellikle göz ardı edilmektedir. Finansman planlaması için hazırlanan Finansal Nakit Akım Tablosu ya da Finansman İhtiyacı ve Kaynakları Tablosu projenin yatırım dönemi dâhil tüm yaşam süresi boyunca görülen nakit girişlerini (fon kaynakları) ve nakit çıkışlarını belirterek projenin nakit ya da fon dengesini gösterir. Net nakit akımının nadiren açık verdiği (negatif olduğu) ve amaçları ile sonuçları bakımından aynı olan bu iki tablo, likidite analizi için kullanılır. Her iki tablonun nakit akımları ya fiyat artışları dikkate alınarak hesaplanır ya da fiyat artışları (kur farkları dâhil) ayrı bir satır olarak gösterilir. Fiyat artışları ekonominin genel yapısı, enflasyon eğilimi ve sektörün genel yapısı dikkate alınarak belirlenir.
4.2 Finansman Kaynaklarının Analizi Herhangi bir projenin hazırlanması, yatırım öncesi analizi, maliyetinin belirlenmesi ve yatırım kararının alınması için ilk koşul böyle bir projeye tahsis edilebilecek finansal kaynakların bulunup bulunmadığının belirlenmesidir. Proje ne kadar karlı olursa olsun, bunu gerçekleştirmek üzere gerekli kaynaklar bulunamıyorsa, yapılabilirlik etüdünün hazırlanması için harcanan zaman ve kaynaklar boşa gitmiş olur. Bu nedenle yapılabilirlik etüdünün hazırlanmasına başlamadan önce finansman kaynaklarının ön incelemesinin yapılması gerekir. Bu inceleme, proje maliyetlerinin de kabaca tahmin edildiği proje olanakları etüdü ya da ön-yapılabilirlik etüdü hazırlanması sırasında yapılabilir.
4.3 Finansal Oranlar Analizi Gerek işletmelerin gerekse projelerin finansal başarılarının ölçülüp yorumlanmasında en yoğun bir şekilde kullanılan finansal analiz tekniği finansal oranlardır. Finansal analizde genellikle bilinen oranlardan yararlanılır. Bunlar finansman planlaması için hazırlanan proforma bilânço, net gelir-gider tablosu ve nakit akım tablosu (ya da finansman tablosu) verilerinden çıkarılır. Finansal yeterliliği ve başarıyı ölçmekte kullanılan bu oranları, likidite, kaldıraç, faaliyet ve karlılık oranları olmak üzere dört ana grupta toplamak mümkündür. Değişik oran grupları ile projenin ya da işletmenin belli bir döneme ait finansal durum analizi yapılır. Oranların tek bir değişken olması nedeniyle projedeki diğer değişmeleri yansıtmayacağı unutulmamalıdır. Bu nedenle tek bir orana bakılarak proje ya da işletme hakkında bir genelleme yapılmamalıdır.
4.3.1 Likidite durumunun analizinde kullanılan oranlar (Likidite oranları) Likidite oranları, işletmenin parasal durumunu göstererek, vadesi gelen borçların, ödenme olanaklarını saptamaya yardım eder. Başka bir anlatımla, bu oranlar, işletmenin kısa vadeli borçlarını ödeyebilme yeteneğinin ölçülmesinde ve çalışma sermayesinin yeterli olup olmadığının belirlenmesinde kullanılır.
4.3.3.1Cari oran Dönen varlıklar ile kısa vadeli yabancı kaynaklar arasındaki sayısal ilişkiyi gösteren bir orandır. Dönen varlıkların kısa vadeli yabancı kaynaklara bölünmesi suretiyle hesap edilir. Buradaki döner değerler, nakit ve bir yıl içerisinde nakde çevrilebilecek değerlerdir. Kısa vadeli borçlar ise vadesi en fazla bir yıl olan borçları ifade etmektedir. Cari oran işletmenin kısa vadeli borçlarını ödeye bilme gücünü göstermektedir.
4.3.1.2 Asit-Test oranı Bu oran cari oranı tamamlayarak onu daha anlamlı bir hale getirmektedir. Asit-test oranı; işletmenin her 1TL. için ne kadar süratle paraya çevrilebilen likit dönen varlığı vardır, onu gösterir. Cari oranı tamamlayan onu daha anlamlı hale getiren bir orandır.
4.3.1.3 Nakit oranı (Disponibilite oranı) Bu oran, para ve benzeri değerlerin kısa vadeli yabancı kaynaklara oranıdır. İşletmenin elindeki mevcut hazır değerleri ile kısa vadeli borçların ne ölçüde karşıladığını ölçmede kullanılan bir orandır. Başka bir deyişle, işletmenin acil para durumunu yansıtmaktadır.
4.3.1.4 Stok bağımlılık oranı Stok bağımlılık oranı, işletmenin kısa vadeli borçlarının geri ödenebilmesinde, hazır değerleri ve diğer süratle paraya çevrilebilir varlıkların dışında, stokların yüzde kaçının satılması gerektiğini gösterir. Başka bir anlatımla, işletmenin kısa vadeli borçların ödenmesinde, stok satışına ne derece bağımlı olduğunu ortaya koyar.
4.3.2 Mali yapı analizinde kullanılan oranlar İşletmenin kaynak yapısının ve uzun vadeli borç ödeme gücünün ölçülmesinde kullanılan oranlar bu grupta toplanmaktadır. Başka bir anlatımla işletmenin öz kaynağının yeterli olup olmadığı, kaynak yapısı içinde borç ve öz kaynağın dengesi ve öz kaynak olarak yaratılan fonların ne tür dönen varlık ya da duran varlıklara kullanıldığının ölçülmesinde kullanılan oranlardır.
4.3.2.1 Borçların, aktif toplamına oranı Bu oran varlıkların yüzde kaçının yabancı kaynaklarla finanse edildiğini gösterir. Başka bir anlatımla, yabancı kaynakların toplam kaynaklar içindeki yüzdesini ifade eder. İşletmeye kredi verenler oranın küçük olmasını arzularlar. Çünkü işletmenin tasfiyesi durumunda, işletmeye kredi verenler öz kaynaklan yeterli olması halinde alacaklarını tahsil etme olanağını bulurlar. Bu oran kaldıraç oranı olarak da bilinir ve işletmeye borç verenlerin sağladığı fonların toplam kaynaklar içerisindeki yüzdesini gösterir.
4.3.2.2 Öz kaynakların, aktif toplamına oranı Öz kaynakların aktif toplamına oranı varlıkların yüzde kaçının işletme sahip ve ortaklan tarafından finanse edildiğini ortaya koyar. Oran işletmenin uzun vadeli borç ödeme gücünü ortaya koyar.
4.3.2.3 Öz kaynakların, toplam yabancı kaynaklara oranı (Öz sermaye/Borçlar oranı) Finansman oranı; işletmenin öz kaynakları ile yabancı kaynakları arasında uygun bir oranın olup olmadığını analize olanak verir. Oranın en az 1:1 olması istenir. Finansman oranının yüksek olması; işletmeyi, alacaklı durumunda bulunan üçüncü kişilerin baskısından kurtarır.
4.3.2.4 Kısa vadeli yabancı kaynakların, toplam kaynaklara oranı Kısa vadeli yabancı kaynakların toplam kaynaklara oranı, işletme varlıklarının yüzde kaçının kısa vadeli yabancı kaynaklarla finanse edildiğini gösterir. Başka bir anlatımla aktifin yabancı kaynaklardan oluştuğunu ortaya koyar.
4.3.2.5 Uzun vadeli yabancı kaynakların, toplam kaynaklara oranı Oran, işletme varlıklarının yüzde kaçının uzun vadeli yabancı kaynaklarla finanse edildiğini gösterir. Başka bir deyişle, uzun vadeli kaynakların toplam pasif üzerindeki payını gösterir.
4.3.2.6 Duran varlıkların, öz kaynaklara oranı Söz konusu oran, öz kaynakların ne kadarlık kısmının aktifte duran varlıkların finansmanında kullanıldığını gösterir. Başka bir anlatımla, öz sermayenin ne ölçüde aktifte bağlı hale geldiğini gösterir.
4.3.2.7 Duran varlıkların, devamlı sermayeye oranı Duran varlıkların ne ölçüde uzun vadeli yabancı kaynaklar ve öz kaynaklarla finanse edildiğini gösterir. Duran varlık/öz kaynak oranını, tamamlayan bir orandır.
4.3.3 Karlılık oranları 4.3.3.1 Brüt satış karı / Net satışlar oranı Oran; satılan malların satış fiyatı ile maliyeti arasındaki marjı yansıtan brüt satış karının, net satış hâsılatındaki yerinin önemlilik derecesini gösterir. Başka bir ifade ile net satışların yüzde kaçının brüt satış karı (gayri safi kar) olduğunu belirtir.
4.3.3.2 Faaliyet karı / Net satışlar oranı İşletmenin, iş hacmi rantabilitesi hakkında bilgi veren oran, bir işletmenin esas faaliyetinden ne ölçüde karlı olduğunun saptanmasında kullanılır.
4.3.3.3 Dönem karı / Net satışlar oranı Oran, dönem karının net satışlara bölünmesi ile elde edilir. Söz konusu oran, her yüz liralık net satış içinde vergiden önceki kâr tutarını gösterir.
4.3.3.4 Net kâr / Net satışlar oranı Söz konusu oran, işletme faaliyetlerinin net rantabilitesi hakkında bilgi verir. Bu oranda, işletmenin kuruluş amacı dışında kalan faaliyetlerinden doğan tüm faaliyet dışı gelir ve kar unsurları ile faaliyet dışı gider ve zarar unsurları dikkate alınmış bulunmaktadır.
4.3.3.5 Faaliyet giderlerinin / Net satışlara oranı Faaliyet giderlerinin dönem kârı üzerindeki ağırlık derecesinin ölçümünde kullanılan bir orandır. Faaliyet giderlerinin net satışlara bölünmesi ile bulunur.
Oran=Net kar/Özkaynak 4.3.3.6 Net Kar/Öz kaynak oranı İşletmenin kendi öz sermayesini verimlendirme derecesini gösteren oran; net karın, öz sermayeye bölünmesi ile elde edilir Oran=Net kar/Özkaynak
Net kar / Toplam varlıklar
4.3.4 Faaliyet oranları İşletmenin çalışma durumunun analizinde, işletme faaliyetlerinde kullanılan varlıkların etkili bir biçimde kullanılıp kullanılmadığı ölçülmektedir. Varlıkların kullanılmaları sırasındaki etkinlik derecesini gösteren bu oranlara, faaliyet oranlan, verimlilik oranları veya devir hızı (Dönüşüm katsayısı) oranları denilmektedir.
4.3.4.1Stok devir hızı oranları Stok devir hızı oranlan; ortalama bir hesapla, stok kalemlerinin ne kadar bir süre içerisinde üretim faaliyetinde tükendiğini veya satış hâsılatı unsuru haline dönüştüğünü ölçmeye yarayan oranlardır. Stok devir hızı oranlan, stokların belirli bir dönem içinde kaç defa yenilendiğini gösterir. İşletmenin stoklarının likiditesini gösterir.
Stok Devir Süresi = 365 / Stok Devir Hızı Stokların kaç günde devrettiğini gösterir. Bir yıl olarak kabul edilen 365’in stok devir hızına bölünmesiyle stok tükenme süresi bulunur. Stok Devir Süresi = 365 / Stok Devir Hızı
4.3.4.3 Alacakların devir hızı oranı Alacakların devir hızı, alacakların tahsil ve tedavül yeteneğini gösteren önemli bir orandır. Ticari alacakların kalitesi ve likiditesi hakkında bir yargıya ulaşmak istenildiğinde başvurulan bir orandır.
Alacakların ortalama tahsilât süresi= 360/ Alacakların devir hızı 4.3.4.4 Alacakların ortalama tahsilât süresi oranı Oran, işletmelerin müşterilerinden olan alacakların tahsil olanaklarını gösterir. 360 veya 365 gün sayısına, alacakların devir hızının bölünmesi suretiyle alacakların ortalama tahsilât süresi bulunabilir. Alacakların ortalama tahsilât süresi= 360/ Alacakların devir hızı
4.3.4.5 Hazır değerler devir hızı oranı Hazır değerlerin; yani kasa, banka, pullar, çekler, kuponlar gibi kalemlerin belirli bir dönemde satış hâsılatı ile kaç ayda karşılandığını gösteren bir orandır. Muamele saiki (iş yapma güdüsü) ile işletmede tutulacak hazır değerlerin saptanmasında, yardımcı bir orandır.
Net çalışma sermayesi devir hızı oranı Oran, net çalışma sermayesinin yerinde kullanılıp yetersiz olduğunu, stok ve alacakların devir hızının yüksek olduğu veya stok ve alacakların nispeten az çalışma sermayesine gereksinim gösterdiğini, işletmede kısa vadeli borçlanma yüksekliğini ve cari oranın düşük olduğunu gösterebilir. Net Çalışma Sermayesi Devir Hızı = Net Satışlar / Ort. Net Çalışma Sermayesi
4.3.4.7 Dönen varlıklar devir hızı oranı Oran, net satışlara, dönen varlıkların bölünmesi ile elde edilir.
4.3.4.8 Duran varlık devir hızı oranı İşletmedeki duran varlıkların verimliliğini ölçmede, kullanılan bir orandır. Net satışlara duran varlıkların bölünmesi ile elde edilir. Duran varlık devir hızı oranı, işletmede duran varlıklara aşırı bir yatırım yapılıp yapılmadığının saptanmasında kullanılan bir ölçüdür.
4.3.4.9 Maddi duran varlıklar devir hızı oranı Maddi duran varlık devir hızı oranı, işletmenin maddi duran varlıklara aşırı bir yatırım yapıp yapmadığını, işletmede atıl kapasite olup olmadığını araştırmak için kullanılan bir ölçüdür. Oran, maddi duran varlıkların kullanımlarındaki etkinliği ölçer.
4.3.4.10 Toplam aktifler devir hızı oranı İşletmenin sahip olduğu tüm varlıkların verimliliğinin ölçümünde kullanılan bir orandır. Oran genelde net satışlara toplam aktifin bölünmesi ile elde edilir.
Öz sermaye Devir Hızı Oranı = Net Satışlar / Öz sermaye Öz sermaye devir hızı oranı, öz sermayenin (Öz kaynağın) ne ölçüde verimli kullanıldığını belirten bir göstergedir. Öz sermayenin verimliliğini gösteren söz konusu oran, net satışlara öz sermayenin bölünmesi ile elde edilir (Şahinler vd., 2005). Öz sermaye Devir Hızı Oranı = Net Satışlar / Öz sermaye
5.FİNANSAL PLANLAMA 5.1 Finansal Planlama Nedir? Finansal planlama, geleceğe yönelik hareket biçimini belirlemeye, politikaları saptamaya ve gözden geçirmeye katkıda bulunan bir finans tekniğidir. Diğer bir ifade ile işletmenin gelecekte ulaşmak istediği hedefe varmasına yardımcı olan bir kararlar sürecidir. Bu açıdan finansal planlama, işletmenin her alanını incelemek durumundadır.
Finansal Planlama; Dönemin gider ve yatırım fonları gereksinimin önceden tahmin edilmesi ve tedarik konusunda en uygun yöntemlerin planlanması, Yatırım fonları gereksiniminin önceden saptanması, İşletme fonları gereksiniminin planlanması, Para piyasasası koşullarının önceden tahmin edilmesi, Gerçekleşmesi beklenen olayların işletmenin finansal durumuna yapacağı etkilerin önceden tahmin edilmesi, Fonların temini ve kullanımı konularında en uygun yöntemlerin geliştirilmesidir (Bilginoğlu, 1988).
5.2 Planlama Ve Bütçeleme İlkeleri Bütünlük İlkesi: Bir işletmede ödeme ve tahsilat konusunun tüm bütçe hazırlama aşamasında dikkate alınması gerekir. Ödeme ve tahsilâtların tümünü hesaba katmayan bir bütçeden yönetim aracı olarak yararlanılamaz. Birlik İlkesi: Tüm sorumluluk merkezleri ya da kar merkezleri için birer bütçe hazırlanır. Bu bütçelerin bir ana bütçede birleştirilmesi gerekir. İşletme yönetimi hakkında tüm bilgiler ancak ana bütçeden elde edilebilir Merkezcilik İlkesi: Bu ilkeye göre krediler dâhil tüm girişler harcamaları karşılamada kullanılır. Böylece işletmenin finansal dengesi bir bütün olarak güvenceye alınmalı ve bu denge orta ve uzun dönemde sürekli korunmalıdır.
Şeffaflık İlkesi: Bütçeler ilgilenenlerin gerekli bilgileri kolaylıkla alabilecekleri nitelikte hazırlanmalıdır. bu ilkeye göre bütçeler işletme çalışanlarını belirlenen hedeflere ulaşılması için motive etmelidir. Kesinlik İlkesi: Planlanan faaliyetler ve gelecekteki nakit giriş çıkışları gerçekçi varsayımlara dayanmalıdır. Bu ilke hatalı kararlardan kaçınmayı sağladığı gibi kontrol mekanizmasını da kolaylaştırır Uzmanlaşma İlkesi: Bu ilke ödeme tahsilâtların türlerine ve kaynaklarına göre kesin bir biçimde belirlenmesini özendirir. Bununla hangi finansal kaynakların hangi sorumluluk ya da kar merkezlerine aktığı ve hangi amaçlarla kullanıldığı belirlenebilmelidir.
Dönemsellik İlkesi: Bütçeler periyodik olarak düzenlenmelidir Dönemsellik İlkesi: Bütçeler periyodik olarak düzenlenmelidir. Dönemsellik çeşitli bölümlerin bütçelerine göre değişmelidir. Gereksinimlere göre haftalık, aylık, üç aylık, altı aylık, yıllık ya da birkaç yıllık bütçeler hazırlanabilir. Maddi Önem ve Ekonomiklik İlkesi: 1, 5 ve 6. ilkelerin sınırsız uygulanması bütçelerin kesinlik ve güvenilirliliğini arttırırken maliyetleri de yükseltmektedir. Bu nedenle maliyet ve yararların bütünlük ve kesinlik ilkelerine uygun olarak dengelenmesi, optimum bir çözümün bulunması gerekir.
5.3 Finansal Planların Hazırlanmasında Kullanılan Yöntemler 5.3.1 Proforma Tablolar Proforma tablo, cari satış ve giderlerin öngörüsünü yansıtan projekte edilmiş ya da tahmini bir mali tablodur. Firmanın gelecekteki mali durumunu sezinlemede ve firmanın faaliyetlerini planlamada yararlı bir araçtır. Örneğin, gelecek yıla ilişkin bir proforma gelir tablosu cari satış ve gider tahminlerinin karşılanması halinde firmanın performansını özetleyecektir. Gelecek yılın proforma bilânçosu ise ilgili tarih itibariyle firmanın beklenen mali durumunu özetleyecektir.
Aktif ve pasif kalemlerin dengelenmesi aşaması gerçekleşir. 5.3.3.1 Proforma Bilânço Proforma bilânçonun hazırlanması önceki bilanço ile proforma gelir tablosu dâhil olmak üzere değişik kaynaklardan bilgi gerektirir. İsminin de ifade ettiği gibi, temel gereksinim bilânço denkliğidir. Firmanın faaliyetini planladığı şekilde yürütülmesi için gerekli iktisadi değerlerin gelecek dönemlerdeki tutarlarının tahmini, diğer bir deyişle firmanın planladığı satış hacmine ulaşabilmesi için dönen ve duran varlıklara yapılacak yatırım tutarının belirlenmesi. Firmanın iş hacminin genişlemesine bağlı olarak kendiliğinden oluşan finansman kaynaklarının tahmini. Firmanın öz sermayesinin tahmin (proforma gelir tablosunun göstereceği kar dâhil). Aktif ve pasif kalemlerin dengelenmesi aşaması gerçekleşir.
5.3.1.2 Proforma Gelir Tablosu Normal olarak pazarlama departmanı tahmini satışların makul olup olmadığını belirlemede önemli bir işleve sahiptir. Gelecekteki gider ve gelirleri tahmin etmenin bir yolu geleceğin geçmişe benzeyeceğini varsaymaktır. Proforma gelir tablosunda bunun anlamı geçmişteki masrafların satışlara olan oranının gelecekte de devam edeceğidir. Firmanın faaliyetlerinde önemli bir değişiklik olmaz ise bu makul ve kabul edilebilir bir varsayımdır.
5.3.2 Tahmin Yöntemleri Finansal planlama için gelecekteki ödeme ve tahsilatlar, bilançoda değişikliğe yol açan kalemler, satışlar ve başarıyı etkileyen diğer unsurların tahmin edilmesi gerekir. Finansal planın tahmininde kullanılan bazı yöntemler aşağıda verilmiştir: 1. Satışların Yüzdesi Yöntemi 2. Oranlar Yöntemi 3. Hareketli – Tartılı Hareketli Ortalama Yöntemi 4. Trend Hesaplama Yöntemi 5. Regresyon Yöntemi
5.4 Nakit Bütçesi Proforma bilanço, firmanın uzun süreli finansman gereksiniminin saptanması açısından elverişli bir araç olmasına karşılık, kapsadığı dönem içerisindeki nakit akışlarını göstermez. Örneğin proforma bilançoya göre, bir firmanın belirli bir dönem sonunda ek finansman gereksinimi olmamasına karşın söz konusu dönem içerisinde önemli tutarlara ulaşan fon açıkları veya fazlaları olabilir.
Firmanın olağan faaliyetleri sonucu nakit giriş kaynakları şunlar olabilir: Satışlardan peşin tahsilat, Alacaklardan tahsilat, Esas faaliyet gelirleri dışında, faiz, kar payı veya kira geliri olarak ya da sabit varlık satışından sağlanan gelirler. Nakit çıkış kaynaklarından başlıcaları da şöyle sıralanabilir: Hammadde alışlarında peşin ödeme, Ticari borçlardan ödeme yapılması Banka borcu veya uzun vadeli borç ödemeleri, İşçilik ödemeleri, Genel imalat giderleri için yapılan ödemeler, Satış ve yönetim giderleri için yapılan ödemeler, Faiz ödemeleri, Vergi ödemeleri, Kar payı ödemeleri, Yatırım harcamalarıdır.
5.5 Finansal Planlamanın Sağladıkları Dönemin gider ve yatırım fonları gereksinimin önceden tahmin edilmesi ve tedarik konusunda en uygun yöntemlerin planlanması; Yatırım fonları gereksinimin önceden saptanması; İşletme fonları gereksinimin planlanması; Para piyasası koşullarının önceden tahmin edilmesi Gerçekleşmesi beklenen olayların işletmenin finansal durumuna yapacağı etkilerin önceden tahmin edilmesi; Fonların temini ve kullanımı konularında en uygun yöntemlerin geliştirilmesi; finansal planlama ile yapabileceklerimizden bazılarıdır (Şahinler, 2006).
6.İŞLETMELER İÇİN GEREKLİ FİNANSMAN KAYNAKLARI 6.1 Kısa Vadeli Fon Kaynakları İşletmenin bir faaliyet dönemi içerisinde, genellikle bir yıla kadar ödeme zorunluluğunda olduğu borçları kısa vadeli finansman kaynağı olarak tanımlanır. İşletmeler kısa vadeli fonlardan sağladıkları kaynakları, genellikle döner aktiflerin finansmanı için kullanırlar. Bazı durumlarda kısa vadeli fonların sabit değerlerinin finansmanı için de kullanıldığı görülmektedir. Birçok işletmenin faaliyet hacmi, bütün yıl boyunca sürekli olarak aynı düzeyde kalmamaktadır. Faaliyet hacimleri başta mevsimlik olmak üzere çeşitli faktörlerin etkisine bağlı olarak değişen işletmeler, faaliyet hacimlerinin düzeyleri yüksek olduğu dönemlerde, daha fazla aktiflere ihtiyaç duyarlar. İşletmelerin bu dönemde artan aktif kalemlerinin finansmanı için kısa vadeli fon kaynaklarına ihtiyaç vardır.
Genelde 3 tür kısa vadeli fon kaynağı ile karşılaşılmaktadır: Finansman bonosu, Kısa vadeli krediler, Factoring
6.1.2.1 Satıcı Kredileri(Ticari Kredi) 6.1.2.2 Cari Hesap Kredisi 6.1.1 Finansman Bonosu Finansman bonoları ihraççıların tebliğ hükümlerine göre borçlu sıfatı ile düzenleyip, Sermaye Piyasası Kurulu kaydına alınmak suretiyle ihraç ederek sattıkları, emre veya hamiline yazılı menkul kıymet niteliğindeki kıymetli evraktır. 6.1.2 Kısa Vadeli Krediler 6.1.2.1 Satıcı Kredileri(Ticari Kredi) 6.1.2.2 Cari Hesap Kredisi 6.1.2.3 Iskonto Kredisi 6.1.2.4 Açık Krediler 6.1.2.5 Kefalet Karşılığı Krediler 6.1.2.6 Senetler Karşılığı Krediler 6.1.2.7 Emtia Karşılığı Krediler 6.1.2.8 Pay Senedi ve Tahvil Karşılığı Krediler 6.1.2.9 Diğer Kısa Süreli Krediler
6.1.3 Factoring Factor, işletmelerin alacak hesaplarının satın alınmasında uzmanlaşmış finansal kuruluştur. Factoring ise, genellikle kısa vadeli satışlardan doğan alacak haklarının, factorlere satılmasıyla, işletmeler fon sağlama olanağı veren bir finansman tekniğidir.
6.2 Orta Vadeli Fon Kaynakları Orta vadeli fon kaynakları, genellikle vadeleri 1–5 yıl arasında olan fonları içerir. 6.2.1 Orta Vadeli Krediler 6.2.2 Fortfaiting 6.2.3 Finansal Kiralama (Leasing) 6.2.3.1 Süre Açısından Leasing Türleri 6.2.3.2 Leasing Vericisinin Konumu açısından Leasing Türleri 6.2.3.3 Kiralama Konusu Malın Niteliği Açısından Leasing 6.2.3.4 Hizmet Leasingi 6.2.3.5 Özel Leasing Şekilleri
6.3 Uzun Vadeli Fon Kaynakları Uzun vadeli fon kaynakları, işletmelerde genellikle 5 yıldan fazla kullanılan fon kaynaklarını içerir. Uzun vadeli fonlar, özellikle işletmelerin sabit varlıklarının finansmanı için kullanılır. 6.3.1 Yatırım Bankaları 6.3.2 Pay Senetleri 6.3.3 Yararlanma Senetleri 6.3.4 Tahviller
7.BUSINESS PLAN PRO 2007 PROGRAMI 7.1 Programın Tanıtılması Business Plan Pro 2007; girişimcinin iş ile ilgili düşüncelerinin, hedeflerinin, planlarının yer aldığı bir programdır ve bu program girişimcinin işini kurma ve işletmesini geliştirme dönemlerinde yol gösterici rehber özelliğindedir. Business Plan Pro programını ilk çalıştırdığınızda karşınıza var olan bir dosya mı yoksa yeni bir iş planımı başlatmak istediğiniz soruluyor.
7.2 Plan Setup Bölümü Yeni bir iş planı başlatmak istiyorum seçeneğini tıkladığınızda karşınıza, plan setup bölümü gelmektedir ve işletmenin kurulum tarihinin ne olmasını, işletmenizin adını, yazarın adını yazmamız istenir. Daha sonra bize ne tür bir plan istediğimiz soruluyor. Komple bir iş planı mı, finansal bir plan mı veya sadece satış ve pazarlama planı istediğimizi seçiyoruz. 2007 programına ait ek özelliklerden biri de; SWOT analizi, web sitesi, başlangıç ihtiyaçlarının karşılanması gibi konuları isteğe bağlı olarak seçebilmemizdir. Program bizden ne üreteceğimizi soruyor. Sadece ürün mü, sadece hizmet mi veya hem ürün hem hizmet üretmek mi istemekteyiz. Buna bağlı olarak kar amaçlı bir işletme miyiz veya kar amaçlamayan bir yardım kuruluşu muyuz gibi sorular sormaktadır.
7.3 Task List ve Plan Outline Bölümleri Plan setup bölümünü tamamladıktan sonra şimdi iş planımızla ilgili bütün işlemleri gerçekleştirebileceğimiz görev listesi ve plan taslak bölümünü görmekteyiz.
7.4 Business Plan Pro 2007 Programındaki Finansal Tabloların İncelenmesi 7.4.1 Başlangıç Tablosu İlk olarak karşımıza çıkacak olan tablomuz başlangıç tablomuzdur. Bu tablo bizden işletmemizi kurarken sabit giderlerimizin ve yatırım giderlerimizin ne olacağını sormaktadır. Ayrıca işletmemizin başlangıcında ne kadarlık bir başlangıç nakitimizin olacağını ve envantere yapacağımız yatırım tutarlarını bizden istemektedir.
Başlangıç Tablosu Grafiği YTL,0 YTL1000000,0 YTL2000000,0 YTL3000000,0 YTL4000000,0 YTL5000000,0 YTL6000000,0 YTL7000000,0 Expenses Giderler Assets Varlıklar Investment Yatırımlar Loans Krediler Başlangıç Tablosu Grafiği
Market Analizi tablosu 7.4.2 Maket Analizi Tablosu Başlangıç tablosundan sonra programa hangi ürünleri satacağımızı bu ürünleri satarken yerine getireceğimiz uygulamaları ve kullanacağımız teknolojilerin neler olduğunu yazabiliriz. Market Analysis Market Analizleri 2006 2007 2008 2009 2010 Potential Customers Potansiyel Müşteriler Growth CAGR Döşemelik Suni Deri Toptancıları ve Mobilyacılar 6% 320 338 357 377 398 5,60% Çantalık Suni Deri Toptancıları ve Çanta İmalatçıları 12% 221 249 280 315 354 12,50% Giyimlik Suni Deri Toptancıları ve Giyimlikçiler 10% 150 165 182 200 220 10,05% Ayakkabılık Suni Deri Toptancıları ve Ayakkabı İmalatçıları 7% 100 107 114 121 129 6,57% Toptancı ve Perakendeci Çanta Mağazaları 5% 420 441 463 0,00% Nihai Çanta Ürünü Kullanıcıları 38.000 41.800 Total Toplam 172,11% 791 859 1.353 39.454 43.364 Market Analizi tablosu
Pazar payları grafiği Döşemelik Suni Deri Toptancıları ve Mobilyacılar Çantalık Suni Deri Toptancıları ve Çanta İmalatçıları Giyimlik Suni Deri Toptancıları ve Giyimlikçiler Ayakkabılık Suni Deri Toptancıları ve Ayakkabı İmalatçıları Toptancı ve Perakendeci Çanta Mağazaları Nihai Çanta Ürünü Kullanıcıları Pazar payları grafiği
YTL,0 YTL5000000,0 YTL10000000,0 YTL15000000,0 YTL20000000,0 YTL25000000,0 YTL30000000,0 Döşemelik Suni Deri Çantalık Suni Deri Giyimlik Suni Deri Ayakkabılık SuniDeri Suni Deri Çanta Son Kullanıcı İçin Suni Deri Çanta 7.4.3 Satış Tahminleri Tablosu Satış tahminleri tablomuzda Pazar analizinde oluşturduğumuz müşterilerimize ne kadarlık ürün satacağımızı yazıyoruz.
Sales Forecast Satış Tahminleri Tablosu FY 2007 FY 2008 FY 2009 FY 2010 FY 2011 Unit Sales Birim Satışlar Döşemelik Suni Deri 986.600 1.180.000 1.280.000 1.350.000 1.598.000 Çantalık Suni Deri 466.856 550.000 700.000 1.000.000 1.488.000 Giyimlik Suni Deri 218.120 250.000 300.000 430.000 447.000 Ayakkabılık Suni Deri 263.470 355.000 380.000 489.500 Suni Deri Çanta 36.000 40.800 48.500 Son Kullanıcı İçin Suni Deri Çanta 4.000 9.000 Total Unit Sales Toplam Birim Satışlar 1.935.046 2.280.000 2.671.000 3.204.800 4.080.000 Unit Prices Birim Fiyatlar YTL 4,50 YTL 4,80 YTL 5,60 YTL 6,00 YTL 6,50 YTL 7,40 YTL 3,50 YTL 4,10 YTL 8,50 YTL 8,80 YTL 10,35 YTL 0,00 YTL 15,00 YTL 18,00 YTL 25,00 YTL 30,00
Sales Satışlar Döşemelik Suni Deri YTL4.439.700 YTL 5.310.000 YTL 6.144.000 YTL 6.480.000 YTL 8.948.800 Çantalık Suni Deri YTL 2.801.136 YTL 3.300.000 YTL 4.550.000 YTL 6.500.000 YTL 11.011.200 Giyimlik Suni Deri YTL 763.420 YTL 875.000 YTL 1.050.000 YTL 1.505.000 YTL 1.832.700 Ayakkabılık Suni Deri YTL 2.239.495 YTL 2.550.000 YTL 3.124.000 YTL 3.344.000 YTL 5.066.325 Suni Deri Çanta YTL 0 YTL 540.000 YTL 612.000 YTL 873.000 Son Kullanıcı İçin Suni Deri Çanta YTL 100.000 YTL 270.000 Total Sales Toplam Satışlar YTL 10.243.751 YTL 12.035.000 YTL 15.408.000 YTL 18.541.000 YTL 28.002.025 Direct Unit Costs Direkt Birim Maliyetleri FY 2007 FY 2008 FY 2009 FY 2010 FY 2011 YTL 2,03 YTL 2,16 YTL 2,52 YTL 2,10 YTL 2,28 YTL 2,59 YTL 1,40 YTL 1,64 YTL 4,25 YTL 4,40 YTL 5,18 YTL 0,00 YTL 5,40 YTL 6,48
Satış tahminleri tablosu Direct Cost of Sales Satışlara Etki Eden Direkt Maliyetler Döşemelik Suni Deri YTL 1.997.865 YTL 2.389.500 YTL 2.764.800 YTL 2.916.000 YTL 4.026.960 Çantalık Suni Deri YTL 980.398 YTL 1.155.000 YTL 1.592.500 YTL 2.275.000 YTL 3.853.920 Giyimlik Suni Deri YTL 305.368 YTL 350.000 YTL 420.000 YTL 602.000 YTL 733.080 Ayakkabılık Suni Deri YTL 1.119.748 YTL 1.275.000 YTL 1.562.000 YTL 1.672.000 YTL 2.533.163 Suni Deri Çanta YTL 0 YTL 194.400 YTL 220.320 YTL 314.280 Son Kullanıcı İçin Suni Deri Çanta YTL 21.600 YTL 58.320 Subtotal Direct Cost of Sales Satışlara Etki Eden Direkt Maliyetlerin Ara Toplamı YTL 4.403.378 YTL 5.169.500 YTL 6.533.700 YTL 7.706.920 YTL 11.519.723 Satış tahminleri tablosu
7. 4. 4 Personel Planı ve Organizasyon Şeması 7.4.4 Personel Planı ve Organizasyon Şeması İşletmemizde kaç kişi çalıştıracağımızı ve çalışanlarımızı kendimizin oluşturacağı departmanlara göre dağıtabilir aylık maaşlarını ve maaş artışlarını belirlemekteyiz. Personnel Plan Personel Planı Tablosu FY 2007 FY 2008 FY 2009 FY 2010 FY 2011 Üretim Personnel Düz İşçi YTL 278.400 YTL 352.800 YTL 373.800 Nitelikli İşçi YTL 93.600 YTL 98.280 YTL 105.840 YTL 110.880 Teknisyen YTL 26.400 YTL 27.840 YTL 29.520 Mühendis YTL 28.800 YTL 32.400 YTL 42.000 Çanta Modelcisi YTL 0 YTL 12.000 YTL 13.200 Çanta İmalat Ustası YTL 20.400 YTL 22.800 Subtotal YTL 427.200 YTL 543.720 YTL 551.280 YTL 592.200
Satış ve Pazarlama Personnel Büro Elemanı YTL 76.800 YTL 81.600 YTL 84.000 Mühendis YTL 14.400 YTL 16.200 YTL 21.000 Mağaza Müdürleri YTL 64.800 YTL 96.000 YTL 120.000 YTL 158.400 Subtotal YTL 156.000 YTL 193.800 YTL 217.800 YTL 263.400 Yönetim Personnel Yöneticiler YTL 126.000 YTL 144.000 YTL 198.000 Genel Müdür YTL 48.000 YTL 60.000 YTL 102.000 YTL 174.000 YTL 204.000 YTL 300.000
Personel planı tablosu Diğer Personnel Stajyerler YTL 3.000 YTL 3.600 YTL 7.200 YTL 8.000 Diğer YTL 14.400 YTL 16.800 YTL 21.000 YTL 28.000 Subtotal YTL 17.400 YTL 20.400 YTL 28.200 YTL 36.000 Total People 98 114 118 119 Total Payroll Toplam Ücretler YTL 774.600 YTL 961.920 YTL 1.001.280 YTL 1.191.600 Personel planı tablosu
İşletmemin organizasyon şeması da aşağıdaki gibidir. Olcay ŞAHİNLER Genel Müdür Hüsamettin BAYRAM Üretim Müdürü Erman TEKE Finansman Müdürü Tuncer BAYIR Mağazalar Genel Müdürü
7.4.5 Başlangıç İhtiyaçlarımızın Karşılanması Başlangıç ihtiyacı olarak 8.000.000 YTL tutarına ihtiyacım vardı ve 500.000 YTL kısa süreli kredi, 5.000.000 YTL beş yıllık kredi aldım. Şirketteki hisselerimize göre de 500.000 YTL ve 1.500.000 YTL değerlerinde sermaye oluşturduk. Böylece 8.000.000 YTL değerindeki başlangıç ihtiyacımız karşılandı.
Start-up Funding Başlangıç İhtiyaçlarının Karşılanması Tablosu Start-up Expenses to Fund Başlangıç giderlerinin değeri YTL 6.855.000 Start-up Assets to Fund Başlangıç varlıklarının değeri YTL 1.145.000 Total Funding Required Toplam gerekli miktar YTL 8.000.000 Assets Varlıklar Non-cash Assets from Start-up Nakit olmayan varlıkların değeri YTL 845.000 Cash Requirements from Start-up Başlangıç için gerekli nakit ihtiyaçlar YTL 300.000 Additional Cash Raised İlave nakit ihtiyacı YTL 0 Cash Balance on Starting Date Başlangıç günü için gerekli nakit Total Assets Toplam Varlıklar
Liabilities and Capital Borçlar ve Sermaye Liabilities Borçlar Current Borrowing Kısa dönem borçlar YTL 500.000 Long-term Liabilities Uzun dönem borçlar YTL 5.000.000 Accounts Payable (Outstanding Bills) Ödenecek Borçlar YTL 0 Other Current Liabilities (interest-free) Diğer borçlar Total Liabilities Toplam Borçlar YTL 5.500.000
Başlangıç tablosunun karşılanması Capital Sermaye Planned Investment Planlanan Yatırımlar Owner Şirket Sahibi YTL 1.500.000 Investor 1 Yatırımcı 1 YTL 500.000 Investor 2 Yatırımcı 2 Additional Investment Requirement İlave yatırım ihtiyacı YTL 0 Total Planned Investment Toplam planlanan yatırım miktarı YTL 2.500.000 Loss at Start-up (Start-up Expenses) Başlangıç giderleri (YTL 6.855.000) Total Capital Toplam Sermaye (YTL 4.355.000) Total Capital and Liabilities YTL 1.145.000 Total Funding Toplam gerekli miktar YTL 8.000.000 Başlangıç tablosunun karşılanması
7.4.6 Genel Varsayımlar Tablosu Genel varsayımlarda; işletmemizin ödeyeceği kısa süreli borçlarımızın, orta süreli kredilerimizin ve devlete ödeyeceğimiz vergilerin oranları belirtilmektedir. General Assumptions Genel Varsayımlar FY 2007 FY 2008 FY 2009 FY 2010 FY 2011 Plan Month 1 2 3 4 5 Current Interest Rate Kısa dönem faiz oranı 15,00% Long-term Interest Rate Uzun dönem faiz oranı 10,00% Tax Rate Vergi oranı 23,00% Other Diğer Genel varsayımlar tablosu
7.4.7 Kar ve Zarar Tablosu Program bundan önceki tabloları oluşturuken kullandığımız veriler ışığında gelir tablosunu kendi oluşturmaktadır. Bizden giderlerimizi oluşturmamız isteniyor ve aylara göre oluşacak giderlerimizi belirttikten sonra satış gelirlerimiz, brüt kar marjımız, toplam üretim giderlerimiz, diğer giderlerimiz ve en sonunda da net kar yüzdemiz belirlenmektedir.
Pro Forma Profit and Loss Tahmini Kar ve Zarar Tablosu FY 2007 FY 2008 FY 2009 FY 2010 FY 2011 Sales Satışlar YTL10.243.751 YTL12.035.000 YTL15.408.000 YTL18.541.000 YTL28.002.025 Direct Costs of Goods Ürünlere Etki Eden Direkt Malzeme Giderleri YTL 4.403.378 YTL 5.169.500 YTL 6.533.700 YTL 7.706.920 YTL 11.519.723 Üretim Payroll Üretim Ücretleri YTL 427.200 YTL 543.720 YTL 551.280 YTL 592.200 Other Costs of Goods Ürünlere Etki Eden Diğer Maliyetler YTL 60.000 YTL 65.000 YTL 90.000 YTL 125.400 ------------ Cost of Goods Sold Satılan Ürünlerin Maliyetleri YTL 4.890.578 YTL 5.656.700 YTL 7.142.420 YTL 8.348.200 YTL 12.237.323 Gross Margin Brüt Kar YTL 5.353.173 YTL 6.378.300 YTL 8.265.580 YTL 10.192.800 YTL 15.764.703 Gross Margin % Brüt Kar % 52,26% 53,00% 53,64% 54,97% 56,30%
Operating Expenses İşletme Giderleri Satış ve Pazarlama Expenses Satış ve Pazarlama Giderleri Satış ve Pazarlama Payroll Satış ve Pazarlama Ücretleri YTL 156.000 YTL 193.800 YTL 217.800 YTL 263.400 Ambalaj ve Paketleme Giderleri YTL 161.110 YTL 198.000 YTL 247.000 YTL 320.000 YTL 410.000 Pazarlama ve Satış Giderleri YTL 105.000 YTL 132.000 YTL 166.000 YTL 220.000 YTL 250.000 ------------ Total Satış ve Pazarlama Expenses Toplam Satış ve Pazarlama Giderleri YTL 422.110 YTL 486.000 YTL 606.800 YTL 757.800 YTL 923.400 Satış ve Pazarlama % 4,12% 4,04% 3,94% 4,09% 3,30% Yönetim Expenses Yönetim Giderleri Yönetim Payroll Yönetim Ücretleri YTL 174.000 YTL 204.000 YTL 300.000 Marketing/Promotion Pazarlama/Promosyon YTL 10.600 YTL 12.000 YTL 15.000 YTL 30.000 YTL 50.000 Depreciation Amortisman YTL 228.000 YTL 248.000 YTL 280.000 YTL 350.000 YTL 400.000
Kira YTL 144.000 YTL 210.000 YTL 250.000 YTL 300.000 Yakıt (Doğalgaz), Su, Elektrik Giderleri YTL 600.000 YTL 650.000 YTL 670.000 YTL 740.000 YTL 850.000 Sigorta YTL 213.000 YTL 220.000 YTL 230.000 YTL 450.000 Bakım ve Onarım Giderleri YTL 20.000 YTL 22.000 YTL 25.000 YTL 35.000 YTL 100.000 İşletme Malzemesi Giderleri YTL 56.000 YTL 60.000 YTL 61.000 YTL 70.000 YTL 80.000 Diğer Yönetim Giderleri YTL 18.000 YTL 40.000 YTL 50.000 ------------ Total Yönetim Expenses Toplam Yönetim Giderleri YTL 1.463.600 YTL 1.550.000 YTL 1.720.000 YTL 1.969.000 YTL 2.580.000 Yönetim % 14,29% 12,88% 11,16% 10,62% 9,21% Diğer Expenses: Diğer Giderler Diğer Payroll Diğer Ücretler YTL 17.400 YTL 20.400 YTL 28.200 YTL 36.000 Danışman Giderleri YTL 12.000 YTL 24.000 YTL 30.000 YTL 9.000 YTL 11.000 YTL 15.000 Total Diğer Expenses Toplam Diğer Giderler YTL 38.400 YTL 40.400 YTL 59.400 YTL 83.200 YTL 111.000 Diğer % 0,37% 0,34% 0,39% 0,45% 0,40%
------------ Total Operating Expenses Toplam İşletme Giderleri YTL 1.924.110 YTL 2.076.400 YTL 2.386.200 YTL 2.810.000 YTL 3.614.400 Profit Before Interest and Taxes Faiz ve Vergi Öncesi Kar YTL 3.429.063 YTL 4.301.900 YTL 5.879.380 YTL 7.382.800 YTL 12.150.303 EBITDA (Brüt Kar) – (Toplam İşletme Giderleri) + (Amortismanlar) YTL 3.657.063 YTL 4.549.900 YTL 6.159.380 YTL 7.732.800 YTL 12.550.303 Interest Expense Faiz Giderleri YTL 575.000 YTL 500.000 Taxes Incurred Vergi Dahili YTL 656.434 YTL 874.437 YTL 1.237.257 YTL 1.583.044 YTL 2.679.570 Net Profit Net Kar YTL 2.197.628 YTL 2.927.463 YTL 4.142.123 YTL 5.299.756 YTL 8.970.733 Net Profit/Sales Net Kar/ Satışlar 21,45% 24,32% 26,88% 28,58% 32,04%
7.4.8 Başabaş Noktası Analizi Başabaş noktası işletmemizin toplam kar ve zararının sıfır olduğu toplam gelirlerin, toplam değişken gider ve sabit giderlere eşitlendiği noktadır. Break-even Analysis Başabaş Noktası Analizi Monthly Units Break-even Başabaş noktası için aylık satış miktarımız 53.125 Monthly Revenue Break-even Başabaş noktası için aylık satış hâsılatımız YTL 281.234 Assumptions: Varsayımlar: Average Per-Unit Revenue Bir birim ürünün ortalama satış fiyatı YTL 5,29 Average Per-Unit Variable Cost Birim ürüne etki eden değişken maliyetler YTL 2,28 Estimated Monthly Fixed Cost Tahmini aylık sabit maliyetler YTL 160.343
Başabaş noktası grafiği (YTL200000,0) (YTL150000,0) (YTL100000,0) (YTL50000,0) YTL,0 YTL50000,0 YTL100000,0 YTL150000,0 YTL200000,0 20000 40000 60000 80000 100000 Monthly break-even point Aylık değerlere gore başabaş noktası Break-even point = where line intersects with 0 Başabaş noktası grafiği
7.4.9 Nakit Akışı Tablosu Nakit akışı tablomuzda; ödemelerimizin zamanlaması ayarlayabiliriz, satışlarımızın yüzde kaçının kredili satışlar olacağını, müşterilerimizin bize ödeme sürelerini, yeni gelirimiz veya yeni yatırımımız olacaksa bu değerleri belirtebiliriz. Böylece Net nakit akışı ve nakit dengesi yıllara göre açıklanacaktır
Pro Forma Cash Flow Tahmini Nakit Akış Tablosu FY 2007 FY 2008 FY 2009 FY 2010 FY 2011 Cash Received Alınan Nakitler Cash from Operations İşlemlerden gelen nakitler Cash Sales Nakit Satışlar YTL 6.146.251 YTL 7.221.000 YTL 9.244.800 YTL 11.124.600 YTL 16.801.215 Cash from Receivables Borçalardan gelen nakitler YTL 3.567.810 YTL 4.721.377 YTL 5.988.787 YTL 7.254.397 YTL 10.711.593 Subtotal Cash from Operations İşlemlerden gelen nakitlerin aratoplamı YTL 9.714.061 YTL 11.942.377 YTL 15.233.587 YTL 18.378.997 YTL 27.512.808 Additional Cash Received İlave alınan nakitler Sales Tax, VAT, HST/GST Received YTL 0 New Current Borrowing New Other Liabilities (interest-free) New Long-term Liabilities Sales of Other Current Assets Sales of Long-term Assets New Investment Received Subtotal Cash Received
Expenditures Harcamalar FY 2007 FY 2008 FY 2009 FY 2010 FY 2011 Expenditures from Operations İşlemlerden gelen harcamalar Cash Spending Nakit Harcamaları YTL 774.600 YTL 961.920 YTL 1.001.280 YTL 1.191.600 Bill Payments Fatura Ödemeleri YTL 6.072.875 YTL 8.071.923 YTL 9.924.036 YTL 11.796.786 YTL 17.154.948 Subtotal Spent on Operations İşlemler için harcanan nakitlerin aratoplamı YTL 6.847.475 YTL 8.846.523 YTL 10.885.956 YTL 12.798.066 YTL 18.346.548 Additional Cash Spent İlave harcanan nakitler Sales Tax, VAT, HST/GST Paid Out YTL 0 Principal Repayment of Current Borrowing Other Liabilities Principal Repayment Long-term Liabilities Principal Repayment Purchase Other Current Assets Purchase Long-term Assets Dividends YTL 10.000 YTL 15.000 YTL 20.000
Tahmini nakit akışı tablosu Subtotal Cash Spent Harcanan nakitlerin aratoplamı YTL 6.847.475 YTL 8.856.523 YTL 10.895.956 YTL 12.813.066 YTL 18.366.548 Net Cash Flow Net Nakit Akışı YTL 2.866.586 YTL 3.085.854 YTL 4.337.631 YTL 5.565.931 YTL 9.146.261 Cash Balance Nakit Dengesi YTL 3.166.586 YTL 6.252.440 YTL 10.590.071 YTL 16.156.002 YTL 25.302.263 Tahmini nakit akışı tablosu
7.4.10 Bilânço Tablosu Bilânço tablomuzda aktifler toplamımızı ve pasifler toplamımıza ait bütün kalemler oluşturabilmekteyiz. Bunlar kasa, envanter, toplam borçlarımız gibi kısımlar olabilir. Pro Forma Balance Sheet Tahmini Bilanço Tablosu FY 2007 FY 2008 FY 2009 FY 2010 FY 2011 Assets Varlıklar Current Assets Döner Varlıklar Cash Nakit YTL 3.166.586 YTL 6.252.440 YTL 10.590.071 YTL 16.156.002 YTL 25.302.263 Accounts Receivable Alacak Hesapları YTL 529.690 YTL 622.313 YTL 796.727 YTL 958.730 YTL 1.447.947 Inventory Envanter YTL 199.066 YTL 233.700 YTL 295.372 YTL 355.432 YTL 536.800 Other Current Assets Diğer Döner Varlıklar YTL 45.000 Total Current Assets Toplam Döner Varlıklar YTL 3.940.342 YTL 7.153.453 YTL 11.727.170 YTL 17.515.164 YTL 27.332.009
Long-term Assets Uzun-dönem varlıklar Uzun-dönem Varlıklar YTL 250.000 Accumulated Depreciation Birikmiş Amortisman YTL 228.000 YTL 476.000 YTL 756.000 YTL 1.106.000 YTL 1.506.000 Total Long-term Assets Toplam uzun-dönem varlıklar YTL 22.000 (YTL 226.000) (YTL 506.000) (YTL 856.000) (YTL 1.256.000) Total Assets Toplam Varlıklar YTL 3.962.342 YTL 6.927.453 YTL 11.221.170 YTL 16.659.164 YTL 26.076.009 Liabilities and Capital Borçlar ve Sermaye FY 2007 FY 2008 FY 2009 FY 2010 FY 2011 Current Liabilities Kısa dönem borçlar Accounts Payable Alacak Hesapları YTL 619.713 YTL 667.362 YTL 828.956 YTL 982.194 YTL 1.448.306 Current Borrowing YTL 500.000 Other Current Liabilities Diğer kısa dönem borçlar YTL 0 Subtotal Current Liabilities Kısa dönem borçların ara toplamları YTL 1.119.713 YTL 1.167.362 YTL 1.328.956 YTL 1.482.194 YTL 1.948.306
Tahmini Bilânço Tablosu Long-term Liabilities Uzun-dönem Borçlar YTL 5.000.000 Total Liabilities Toplam Borçlar YTL 6.119.713 YTL 6.167.362 YTL 6.328.956 YTL 6.482.194 YTL 6.948.306 Paid-in Capital Ödenmiş Sermaye YTL 2.500.000 Retained Earnings Geri dönen kazanımlar (YTL 6.855.000) (YTL 4.667.372) (YTL 1.749.909) YTL 2.377.214 YTL 7.656.970 Earnings Kazanımlar YTL 2.197.628 YTL 2.927.463 YTL 4.142.123 YTL 5.299.756 YTL 8.970.733 Total Capital Toplam Sermaye (YTL 2.157.372) YTL 760.091 YTL 4.892.214 YTL 10.176.970 YTL 19.127.703 Total Liabilities and Capital Toplam Borçlar ve Sermaye YTL 3.962.342 YTL 6.927.453 YTL 11.221.170 YTL 16.659.164 YTL 26.076.009 Net Worth Net Değer Tahmini Bilânço Tablosu
7.4.11 Finansal Oranlar Tablosu Finansal oranlar tablomuzda; satışlarımızın büyüme oranından, likiditide oranlarımıza kadar finansal oranların analizi bölümünde açıkladığımız çoğu oran bulunmaktadır. Ratio Analysis Finansal Oranlar Analizi FY 2007 FY 2008 FY 2009 FY 2010 FY 2011 Industry Profile Sales Growth Satışlardaki yükseliş oranı 0,00% 17,49% 28,03% 20,33% 51,03% Percent of Total Assets Aktif toplamının yüzdeleri Accounts Receivable Alacak Hesapları 13,37% 8,98% 7,10% 5,75% 5,55% Inventory Stoklar oranı 5,02% 3,37% 2,63% 2,13% 2,06% Other Current Assets Diğer döner varlıklar 1,14% 0,65% 0,40% 0,27% 0,17% 100,00% Total Current Assets Toplam döner varlıklar 99,44% 103,26% 104,51% 105,14% 104,82% Long-term Assets Uzun-dönem varlıklar 0,56% -3,26% -4,51% -5,14% -4,82% Total Assets Toplam Varlıklar
Current Liabilities Kısa süreli borçlar 28,26% 16,85% 11,84% 8,90% 7,47% 0,00% Long-term Liabilities Uzun-dönem borçlar 126,19% 72,18% 44,56% 30,01% 19,17% Total Liabilities Toplam Borçlar 154,45% 89,03% 56,40% 38,91% 26,65% Net Worth Net Değer -54,45% 10,97% 43,60% 61,09% 73,35% 100,00% Percent of Sales Satışların Yüzdesi Sales Satışlar Gross Margin Brüt Kar Marjı 52,26% 53,00% 53,64% 54,97% 56,30% Selling, General & Administrative Expenses Satış, Genel ve Yönetim Giderleri 30,80% 28,67% 26,76% 26,39% 24,26% Advertising Expenses Pazarlama Giderleri 1,57% 1,65% 1,60% 1,73% 1,46% Profit Before Interest and Taxes Faiz ve vergi öncesi kar oranı 33,47% 35,74% 38,16% 39,82% 43,39%
Main Ratios Ana oranlar Current Cari oran 3,52 6,13 8,82 11,82 14,03 0,00 Quick Asit test oranı 3,34 5,93 8,60 11,58 13,75 Total Debt to Total Assets Toplam Borç / Toplam Varlıklar 154,45% 89,03% 56,40% 38,91% 26,65% 0,00% Pre-tax Return on Net Worth -132,29% 500,19% 109,96% 67,63% 60,91% Pre-tax Return on Assets 72,03% 54,88% 47,94% 41,32% 44,68% Additional Ratios İlave oranlar FY 2007 FY 2008 FY 2009 FY 2010 FY 2011 Net Profit Margin Net kar marjı 21,45% 24,32% 26,88% 28,58% 32,04% n.a Return on Equity 385,15% 84,67% 52,08% 46,90%
Activity Ratios Faaliyet Oranları Accounts Receivable Turnover Alacak devir hızı 7,74 n.a Collection Days Borçları toplama süresi 43 44 42 39 Inventory Turnover Envanter devir hızı 24,00 23,89 24,70 23,68 25,82 Accounts Payable Turnover Alacak hesapları devir hızı 10,80 12,17 Payment Days Borç ödeme süresi 27 29 28 25 Total Asset Turnover Toplam varlıklar devir hızı 2,59 1,74 1,37 1,11 1,07 Debt Ratios Borç Oranları Debt to Net Worth Borç / Net Değer 0,00 8,11 1,29 0,64 0,36 Current Liab. to Liab. Kısa dönem borçlar / Borçlar 0,18 0,19 0,21 0,23 0,28
Finansal Oranlar Tablosu Liquidity Ratios Net Working Capital Net İşletme Sermayesi YTL 2.820.628 YTL 5.986.091 YTL 10.398.214 YTL 16.032.970 YTL 25.383.703 n.a Interest Coverage 5,96 8,60 11,76 14,77 24,30 Additional Ratios Assets to Sales Varlıklar / Satışlar 0,39 0,58 0,73 0,90 0,93 Current Debt/Total Assets Kısa süreli borçlar / Toplam varlıklar 28% 17% 12% 9% 7% Acid Test Asit test oranı 2,87 5,39 8,00 10,93 13,01 Sales/Net Worth Satışlar / Net Değer 0,00 15,83 3,15 1,82 1,46 Dividend Payout Ödenecek Paylar Finansal Oranlar Tablosu
7.4.12 Özet Grafikler 7.4.12.1 Yıllara göre satışlar, brüt kar ve net kar grafiği
7.4.12.2 Aylara göre satış grafiği
7.4.12.3 Yıllara göre satış grafiği
7.5 Business Plan Pro 2007 Programının Kullanımı Hakkında Önemli Bilgiler Programda tools bölümüne tıklayıp; print edeceğimiz kağıtlarda, masaüstünde, text yazılarında, tablo içeriklerinde, grafiklerde ve organizasyon şemalarında istediğimiz değişikliği yapabilmekteyiz. Örneğin tablolardaki yazılarının, yazı tiplerini, renklerini, tablo dolgu renklerini değiştirebilir, yazı formatını ayarlayabiliriz. Daha sonra plan review kısmı ile; iş planımızının son bir değerlendirmesini yapabilir, gerekli yerlerde Business Plan Pro bizi uyaracaktır ve hatalı olduğumuzu söyleyecektir Business Plan Pro 2007 kullanırken, bazı konu başlıklarını ve tabloları anlamadığımızda business plan bize sample plan seçeneği ile örnek planları görmemi sağlamaktadır. Böylece hazır olarak yapılmış iş planlarından gerekli bilgiler edinebiliriz, ayrıca Business Plan Pro programının yapımcısı Palo Alto Software’in internet sitesinden yeni iş planları yükleyebilir ve programla ilgili gerekli update işlemlerimizi yapabiliriz.
7.5 Business Plan Pro 2007 Programının Kullanımı Hakkında Önemli Bilgiler Son olarak program bizi hatalı olduğumuz durumlarda uyardığında, doğrusunun nasıl yapılacağını öğrenebilmemiz için programın çok iyi hazırlanmış yardım menüsü bulunmaktadır. Bu sayede iş planımızın daha doğru olması için gereken bilgiler Business Plan Pro programının bünyesinde mevcuttur. Ekler bölümümüze istediğimiz tabloları ve şemaları yerleştirebiliriz. Yeni konu başlıkları açabilir mevcut olanları yeniden adlandırabiliriz. Business Plan Pro 2007 gelişen yapısı ve daha çok özellikleri iler bizlere birçok yenilik ve avantaj sağlamaktadır. İş planımızın istediğimiz bölümlerini tekrardan yapılandırabilir istediğimiz değişiklikleri planımızı tamamlamış olsak dahi yeniden yapabilmekteyiz. Business Plan Pro sürekli yenilenmeyi sağlayabilmektedir.