Vücudumuz Bilmecesini Çözelim

SPOR BESLENMESİ

Canlılar Neden Beslenir? Canlılar yaşamlarını sürdürebilmek için beslenmek zorundadır.

Örneğin; Yakıtı biten bir araba çalışmaz. Canlılar da beslenemediklerinde yaşayamazlar.

Sinek Kuşu Sinek kuşu bir günde kendi ağırlıklarının yarısından fazla yiyecek tüketir. Buna rağmen çok büyüyemezler. O halde canlılar, yalnız büyümek için beslenmezler.

Besin ? Sağlığın ve vücut fonksiyonlarının korunması veya diğer bir deyişle yaşamın ve büyümenin sürdürülmesi için tüketilen bir maddedir (IOC Tıp Komisyonu, 1996).

Besinlerin İnsan Vücudundaki Görevleri ? ✔ Yaşamları için gerekli enerjiyi sağlamak ✔ Canlı hücrelerin bütün yapısal ve katalizleyici bileşenleri oluşturan temel maddeleri sağlamak. ✔ Hücre içindeki sentezleme süreçlerine katılan indirgenmiş koenzimlerin oluşabilmesi için gerekli olan indirgeyici maddeleri sağlamak.

Beslenme ? İnsanın büyüme, gelişme ve üretken olarak uzun süre yaşaması için gerekli olan besin ögelerinin vücuda alınması, sindirimi, emilimi ve metabolize olmasıdır.

Beslenme; dokuların yenilenmesini ve bağışıklık sisteminin sağlıklı bir şekilde çalışmasını sağlar. Sağlıklı büyüme, gelişme ve özellikle zeka gelişimi için yeterli ve dengeli beslenme şarttır.

Yeterli ve Dengeli Beslenme Yeterli enerji alırken, gereksinimlerinde göz önünde bulundurulmasına ‘yeterli ve dengeli beslenme’ diyebiliriz.

Yeterli Beslenme Vücudun yaşam ve çalışmasının sürdürülebilmesi için gerekli enerjinin sağlanabilmesi yeterli beslenmedir.

Dengeli Beslenme Enerjinin yanı sıra tüm besin ögelerinin gereksinim kadar alınmasında dengeli beslenmedir.

Bilinmesi Gerekenler; Yeterli ve dengeli beslenmenin kurallarını, Performansı üst düzeye çıkarabilecek olan besinleri, Beslenme planlamasını, Enerji tüketimini ve alması gereken kaloriyi,

SİGARA STRESS ALKOL TEMİZLİĞİ BESİN ALIMI KALORİ

Spor ve Beslenme

Performansını etkileyen temel faktörlerin başında - Genetik yapı, - Sporun zorluk derecesi, - Kullanılan teknikler (antrenman), - Coaching (yönetim), - Psikoloji ve şartlar, - Şans, - BESLENME gelmektedir.

Beslenme, Sporcuların bilgi sahibi oldukları taktirde kontrol altında tutabilecekleri ve performanslarını etkileyen en önemli etkenlerden sayılmaktadır.

Beslenme Şeklini Etkileyen Antrenman Faktörleri Uzun süreli antrenman dönemi, Yarışma ve antrenman program tipi, Kısa süreli, uzun süreli, güç gerektiren Hava şartları, Değişkenlik, Kişilere bağlı nedenler Boy, kilo, yaş, cinsiyet, sağlık durumu

Beslenme ve Performans Bir sporcunun genetik yapısını değiştirmek mümkün değildir,

Beslenme ve Performans - Ancak antrenörün antrenman sisteminde yapacağı gerekli bir takım değişikliklerle veya sporcunun beslenme konusunda bilgilenmesi ve yaptığı spor dalının gerektirdiği beslenme düzenini sağlaması sonucu,

Beslenme ve Performans Performansın artırılması ve yeni başarıların kazanılması mümkün olmaktadır.

Beslenme ve Performans Unutulmaması gereken nokta; Sporcunun yetenek, taktik ve formu ile ilgili problemler varsa, en iyi diyet veya beslenme şekli bile onun başarılı olmasına yardımcı olmaktadır.

Beslenme ve Performans Her konuda iyi beslenen bir sporcunun iyi beslenmeyen veya besinlerine hiç dikkat etmeyen bir sporcuya göre elde ettiği bir takım avantajlar vardır. Bu avantajlar;

Avantaj 1; Sporcunun antrenman etkinliği maksimal düzeydedir. İyi bir beslenmeyle sporcu, antrenörün verdiği antrenmana kolay uyum sağlamakta ve her türlü antrenmanı yapacak güce kavuşmakta ve performansını artırmaktadır.

Avantaj 2; İyi düzey mental konsantrasyon ve dikkate sahiptir: Her spor dalında dikkat ve oyuna konsantrasyon önemlidir. Bunun içinde temel etkenlerden bir tanesi de yeterli ve dengeli beslenmedir.

Sonuç olarak; Beslenme bir bütündür ve sporcunun performansını en üst düzeye çıkaracak sihirli bir yiyecek veya içecek yoktur

Sonuç olarak; Önemli olan, bir sporcuda sporcu beslenmesi kuralları içerisinde yeterli ve dengeli beslenmenin sağlanmasıdır

EGZERSİZDE ENERJİ SİSTEMLERİ

Besinler sindirilmez ve emilmezse atılır, enerji sağlamazlar.

Hangi besinler enerji sağlamaktadır? Besinlerin bileşimindeki Karbonhidratlar, Proteinler ve Yağlardan belirli enzimlerin düzenlediği ve hormonların denetlediği tepkimelerle enerji elde edilmektedir

Besin Ögelerindeki Enerji Kaynağı Karbonhidratlar; 4 kcal / gram Yağlar; 9 kcal /gram Proteinler ; 4 kcal /gram Alkol; 7 kcal/ gram, fakat “besin öğesi” olarak kabul edilmez.

Sporcuların enerji gereksinimi günlük 2000 - 5000 kcal. arasında değişmektedir. Çok yoğun antrenman yapan ve genellikle yarışlara hazırlanan dayanıklılık sporcularında (günde 4-5 saat) daha yüksek düzeylere de çıkmaktadır.

Enerji dengesi ? Yiyeceklerle alınan enerji ile harcanan enerjinin eşit olması durumuna enerji dengesi denilmektedir. Enerji dengesinde, vücut harcadığı kadar enerji almakta ve bu denge sağlandığında vücut ağırlığı değişmemektedir.

Enerji dengesi sağlanamazsa ne olur? Sporcunun gerekli Enerjinin yiyeceklerle uzun süreli yetersiz alınması durumunda, Gereksinimi olan enerji, vücuttaki yağ ve yağsız depolarından sağlanmaktadır. Bu durumda ağırlık kaybı (kilo verme) ile birlikte, kas dokusunda da azalma görülmekte, kuvvet ve dayanıklılık kaybı ile birlikte performans düşmektedir. Enerjinin yiyeceklerle uzun süreli fazla alınması durumunda ise ağırlık kazanımı (vücuttaki yağ miktarı artışı) görülmekte ve önerilen vücut ağırlığının üzerinde olan sporcularda; hareket yeteneği kısıtlanarak performans azalmaktadır.

Günlük enerji gereksinimi nasıl hesaplanır? Sporcularda enerji gereksinimi; Bazal metabolizma hızına (alınan besinlerin sindirilmesinden sonra, mutlak dinlenme anında uyanık olarak harcanan enerji), Günlük fiziksel aktivitenin (yapılan egzersizin türü, yoğunluğu ve süresi de dikkate alınarak) eklenmesiyle hesaplanmaktadır

Sporcuların enerji gereksinimini etkileyen etmenler nelerdir? Cinsiyet, Yaş, Vücut cüssesi ve bileşimi (boy, ağırlık, vücuttaki yağ miktarı, yağsız doku miktarı), Yapılan egzersizin türü, şiddeti ve sıklığı gibi etkenlere bağlı olarak değişmektedir.

Enerji dengesi sağlanamazsa ne olur? Enerjinin yiyeceklerle uzun süreli yetersiz alınması durumunda, Ağırlık kaybı (kilo verme) ile birlikte, kas dokusunda da azalma görülmekte, kuvvet ve dayanıklılık kaybı ile birlikte performans düşmektedir.

Enerji dengesi sağlanamazsa ne olur? Ağırlık kazanımı (vücuttaki yağ miktarı artışı) görülmekte ve önerilen vücut ağırlığının üzerinde olan sporcularda; hareket yeteneği kısıtlanarak performans azalmaktadır.