“NLP ve Çoklu Zeka Kuramı” Yoldaş Seki - Onur Gülbay - Erdener İSBİR

Aslında Hepimiz çatlak kovalarız. Ve Herkesin kendine özgü kabiliyetleri ve kusurları vardır

Tilki iyi koku alır. Kartallar yüksek uçar. Kartalları iyi koku alamadığı için tilkiyi ise uçamadığı için suçlamak mümkün mü ?

Suçlamak ne kadar insaflıca ise Matematikte ya da sözel alanda başarılı olamayan birisini eleştirmek ve suçlamak da o kadar insaflıcadır.

Neden? Çünkü zekâ çok yönlüdür. Çoklu Zeka Teorisindeki anahtar sözcük; “ÇOKLUKTUR”

ÇZT’ ye göre Zeka sözel ve sayısal becerilerinin çok ötesinde bir kavramdır. İnsanların sahip oldukları yetenekleri, becerileri ve potansiyelleri birer zeka alanı olarak tanımlanmıştır 8 değişik zekâ alanı tanımlamış ama her zaman daha fazlası olabilir.

Hangi Zeka Alanları var? 1-Sözel Dil Zekası 2-Mantıksal Matematiksel Zeka 3-Görsel-Uzaysal Zeka 4- Müziksel ritmik zeka 5-Bedensel Kinestetik zeka 6-Kişilerarası sosyal zeka 7-Kişisel içsel zeka 8-Doğacı zekâ

1-Sözel Dil Zekası Sözel-dil zekası, bir bireyin kendi diline ait kavramları bir masalcı, bir konuşmacı veya bir politikacı gibi sözlü olarak ya da bir şair, bir yazar, bir editör veya bir gazeteci gibi yazılı olarak etkili bir şekilde kullanabilmesi kapasitesidir.

2-Mantıksal Matematiksel Zeka Mantıksal-matematiksel zeka, bir bireyin bir matematikçi, bir vergi memuru veya bir istatistikçi gibi sayıları etkili bir şekilde kullanabilmesi ya da bir bilim adamı, bir bilgisayar programcısı veya bir mantık uzmanı gibi sebep-sonuç ilişkisi kurarak olayların oluşumu ve işleyişi hakkında etkili bir şekilde mantık yürütebilmesi kapasitesidir

3- Görsel- Uzaysal Zeka: Görsel-uzaysal zeka, bir insanın bir avcı, bir izci ya da bir rehber gibi görsel ve uzaysal dünyayı doğru bir şekilde algılaması veya bir dekoratör, bir mimar ya da bir ressam gibi dış dünyadan edindiği izlenimler üzerine değişik şekiller uygulayabilme kapasitesidir

4- Müziksel- Ritmik Zeka: Müziksel-ritmik zeka, bir kişinin bir besteci, bir müzisyen ya da bir şarkıcı gibi müzik formlarını algılaması, ayırt etmesi ve ifade etmesi kabiliyetleridir. Müziksel-ritmik zekası güçlü olan insanlar, sadece müziksel eserleri kolayca hatırlamazlar, fakat aynı zamanda olayların oluşumunu ve işleyişini müziksel bir dille düşünmeye, anlamaya, yorumlamaya ve ifade etmeye çabalarlar

5-Bedensel- Kinestik Zeka: Bedensel-kinestik zeka ile bir kişinin bir aktör, bir atlet ya da bir dansçı gibi düşünce ve duygularını anlatmak için vücudunu kullanmadaki ustalığı veya bir heykeltıraş, bir cerrah ya da bir tamirci gibi ellerini kullanma ve elleriyle yeni şeyler üretme kabiliyetleri kastedilir.

6- Sosyal Zeka: Sosyal zeka, bir insanın bir öğretmen, bir terapist ya da bir pazarlamacı gibi çevresindeki insanların duygularını, ilgilerini, isteklerini ve ihtiyaçlarını anlama, ayırt etme ve karşılama kapasitesidir. Sosyal zekası güçlü olan kimselerin bir grup içerisinde grup üyeleri ile işbirliği yapma, onlarla uyum içinde çalışma ve bu kişilerle sözlü ve sözsüz iletişim kurma gibi yetenekleri söz konusudur.

7-İçsel Zeka: İçsel zeka, bir kişinin kendisini tanıması ve kendisi hakkında sahip olduğu bu bilgi ve anlayış ile çevresinde uyumlu davranışlar sergilemesi yeteneğidir. Bu zeka türü ile bir kişinin kendisini objektif olarak başkalarının gözüyle görebilmesi kabiliyetidir. İçsel zeka, bir kişinin kendisinin zayıf ve güçlü olduğu yönlerini anlaması, kim olduğunu, ne yapmak istediğini ve neyi yapmak istemediğini bilmesidir.

8-Doğacı Zeka Doğacı zeka ile bir kişinin bir biyolog yaklaşımıyla hayvanlar ve bitkiler gibi yaşayan canlıları tanıma, onları belli karakteristik özelliklerine bağlı olarak sınıflandırma ve onları diğerlerinden ayırt etme kabiliyeti veya Bir jeolog yaklaşımıyla dünya doğasının bulutlar, kayalar veya depremler gibi çeşitli karakteristiklerine karşı aşırı ilgili ve duyarlı olması kastedilmektedir. Doğacı zekası kuvvetli olan bireyler, doğa olaylarına karşı çok hassastırlar ve toprakla uğraşmayı, hayvan beslemeyi veya bitki yetiştirmeyi çok severler.

ÇZT önemi nedir ? Öğrenme güçlüğü denen bir şeyin olmadığını sadece farklı yollarla öğrenen bireylerin olabileceğini ortaya koymuştur.

Önemli bir nokta; İnsanlar kesinlikle bir zeka bölümü ile etiketlenmemeli. Çünkü teorinin en önemli ilkelerinden biri zekâların sürekli bir gelişim dinamizmine sahip olmasıdır.

Nasıl bir eğitim felsefesi? Bir kişinin hangi yetenekleri, potansiyelleri doğal ve gizli güçleri var ? Bulup, onları geliştirmeyi vurgulayan bir eğitim felsefesi ortaya atmaktadır.

Okulda nasıl uygulanır? Her insanın zekâ bölümünü (kolay öğrendiği öğrenme yolunu) kullanarak o insana öğrenmede zorlandığı pek çok şey öğretilebilir. Tek tip öğretim şekli bir çok öğrencinin öğrenmesine engel olmaktadır.

Tek tip öğretim şekli bir çok öğrencinin öğrenmesine engel olmaktadır. Kişilere özgü nasıl bir eğitim verilebilir? NLP bu konuda çeşitli seçenekler sunmaktadır.

NLP(Nöro Lengüistik Programlama), NLP mükemmellik psikolojisidir. NLP zihinsel bir devrimdir NLP kişinin kendisini yönetme imkanı veren bir bilim dalıdır. NLP yaşadığınız duyguları istediğiniz yönde değiştirme sanatıdır. NLP çıkmaz sokaklardan çıkaracak yoldur.

NLP’nin Temsil Sistemleri Yaklaşımı ile Tek tip öğrenme yerine Kişilerin bazı temel özelliklerini dikkate alarak daha bilinçli ve verimli bir öğretim yöntemi geliştirilebilir.

“Yağmur” sizin için ne anlama geliyor? İnsanların aynı uyaranlara farklı cevaplar vermeleri beynin görsel, işitsel ve kinestetik merkezlerinin her insanda farklı olmasından kaynaklanır.

Çay sözcüğü size neyi hatırlatıyor ? Kıpkızıl sıvı görüntüsü gelmiş ise muhtemelen resimlerle düşünüyorsunuz ve düşüncelerinizi belleğinizle görüntüleyerek depoluyorsunuz Çayın fokurdaması ve bardağa dökülürken çıkardığı sesler gelmişse; siz muhtemelen seslerle düşünüyorsunuz Çayın hoş kokusu ve tadı aklınıza gelmişse; siz muhtemelen dokunsalsınız. Duygular sizin için önemli

Temsil Sistemlerinin önemi nedir ? 1- Düşünürken ya da iletişim kurarken bu sistemlerini birini ağırlıklı olarak tercih ediyoruz. 2- Güçlü ve zayıf yanların tanınmasına yardımcı olur. 3- Gelişmek ve geliştirmek istiyorsanız kendinizin ve başkalarının temsil sistemlerini bilmeniz faydalı olabilir. Görseller gördüklerini unutmazlar, işitseller işittiklerini, dokunsallar yaptıklarının unutmazlar.)

Üç tür öğrenme stili var 1- Görsel 2-İşitsel 3-Dokunsal

Önemli olan nokta Her öğrenciye öğreneceği stille öğretmektir. Tembel olarak bildiğimiz pek çok öğrencinin sadece stillerinin bilinmediği ve dikkate alınmadığı için öğrenemediğini iddia eder. Öğrenme özürlü öğrenci yoktur. Farklı metotlarla öğrenen öğrenci vardır.

Ne yapılabilir? 1- Öğrencilerinizin öğrenme stilleri saptanabilir. 2- Stillere uygun ders anlatılabilir. Farklı öğrenme stilleri için aynı strateji kullanılırsa öğrencinin dersten soğumasına, ders çalışmamasına motivasyon düşüklüğüne yol açar.

Çevrelerinde anlaşılmayan yüzlerce yetenekli ve zeki çocuk var. Albert Einstein pek çok kez matematik dersinden kalmış. Öğretmeni onu hayalci ve ağırkanlı olmakla suçlamış.

Buradaki önemli nokta; Güçlü oldukları noktayı bulmak Bunun avantajları 1-Derse daha iyi konsantre oluyorlar. Unutmuyorlar ve daha yüksek not alıyorlar. 2-Daha aktif oluyorlar. Nasıl öğrenmeleri gerektiğini öğreniyorlar.

ÖĞRENME STİLLERİ NASIL TESPİT EDİLİR? Görseller İlkeleri: Anlatamam, görmem lazım. Özel yaşamlarında genellikle düzenli tertiplidirler. Resim yapmayı severler. Karmaşık ve plansız işlerden huzursuz olurlar.

Ve… Sözlü talimatları takip etmekte zorlanırlar. Hızlı düşündüklerinden hızlı konuşurlar. Çok iyi bir görsel hafızaya sahiptirler. TV ve sinemayı severler.

En iyi öğrenme yolları Düz anlatımdan yeterince yararlanamazlar. Tam olarak dersi anlayabilmeleri için dersin görsel malzemelerle desteklenmesi gerekir (Harita, poster, şema grafik, video, VCD, Bilgisayar)

Öğretmenin tahtaya herhangi bir bilgi yazmadan hızlı bir şekilde söyleyip geçmesi bu tür öğrencilerin öğrenmesini engeller.

İşitsellerin Özellikleri nelerdir ? Parolası: Gelin Konuşalım Sese ve müziğe duyarlıdır. Genellikle ahenkli ve güzel konuşurlar. Sessiz okuma konusunda sıkıntı çekerler. Yabancı dil öğrenmeye yatkındırlar. Sözlü talimatları kolay takip ederler. Duygularını ses tonu ve kelimelerle gösterirler. İş yaparken radyo dinlemeyi severler.

En iyi öğrenme yolları: Derse motive olmaları için sessiz bir ortama gerek duyarlar. En iyi işiterek öğrenirler ve işittiklerini unutmazlar.

Grup çalışmalarında daha iyi öğrenirler Grup çalışmalarında daha iyi öğrenirler. Daha çok konuşarak tartışarak öğrenirler. Problem çözerken sesli düşünmelerine izin verilmelidir. Ses kayıtları ile daha iyi öğrenirler.

Kinestetik/Dokunsallar Parolası: aktif olmaktır. 1- Tahta tebeşir anlatımından en az yararlanan grupturlar 2-Dünyayı adeta vücutları ile hissederler. Konuşurken el ve kollarını kullanmayı severler. 3- Okuldaki sportif faaliyetlere katılımda öncüdürler 4- Oldukça hareketlidirler. Hiperaktif oldukları söylenmektedir. Uzun süre hareketsiz kalarak ders dinlediklerinde dikkatleri dağılır yeterince verim alamaz.

En iyi öğrenme yolları 2- Dersi anlatan kişinin 1-Daha somut şeyleri kavrarlar. Dersi dinlerken hareket etmelerine izin verilmelidir. 2- Dersi anlatan kişinin mimik, drama ve abartılı ağız hareketleri, dokunsalların anlamalarına yardımcı olur. Ne söylendiğinden ve ne okunduğundan ziyade ne yapıldığını iyi hatırlar

En iyi yaparak yaşayarak öğrenirler En iyi yaparak yaşayarak öğrenirler. Ders çalışma oturumları kısa olmalı 25–30 dakika. Bozup oynayarak model inşa ederek deney ve rol yaparak en iyi öğrenirler.

Bizim tembel olarak nitelendirdiğimiz çocuklar; Aslında; Bizim kullandığımız öğrenme stilinden ayrı bir öğrenme stilleri olabilir. Zeka alanına uygun bilgi aktarmıyor olabiliriz.

Öğretilemeyecek hiçbir şey yoktur Öğretilemeyecek hiçbir şey yoktur. Eğer bir konuyu öğrenciniz öğrenememişse buradan çıkarılacak sonuç: Sadece; uyguladığınız taktiğin işe yaramadığını farklı bir yol denemeniz gerektiğidir. Öğretme olayında sorumluluk iletişim kurmayı başlatanındır.

“Bu çocuklar dinlemeyi bilmiyorlar, bu yüzden de öğrenemiyorlar” Niyet: Hocanın çocukları susturmak istemesi gibi iyi bir niyeti var. NLP Ön varsayımı: İletişimin arkasındaki niyet onun anlamı değildir. Onun anlamı aldığınız yanıttır. Sonuç : Öğretici çocukları dinletecek uygun stratejiyi kullanmıyor. Esnek olarak (öğrencinin öğrenme stillerini de dikkate alarak) farklı stratejiler kullanmalı Sorumluluk öğretim faaliyetini başlatanındır (hocanındır )

Ben bu piyanoyu çalamam! NLP Varsayımı: Bir insan bir işi yapabiliyorsa tüm insanlar yapabilir. Sonuç: Öğrenci izleyeceği yöntemi öğrenebilirse piyanoyu çalabilir. İyi bir öğretmen bulup ilkenin doğruluğunu varsayması ve esnek olması yeterli.

Ben bu işi başaramayacağım! NLP Varsayımı: Başarısızlık yoktur sadece sonuçlar vardır Sonuç: Başarısızlık yoktur. Ya kazanmak vardır ya da öğrenmek.

Sonuç olarak öğretmenler sınıftaki farklı öğrenme tarzlarını farkında oldukları, anne babalar çocuklarının güçlü yönlerini anladıkları ve onları bu güçlerini nasıl sermayeye çevireceklerini gösterdikleri zaman çocukların öğrenme potansiyelleri artar.

Sonuç Tembel öğrenci yoktur. Esnek olması gereken hoca vardır.