BİTKİLERİN SINIFLANDIRILMASI

Bitkiler, fotosentez yapan ökaryotik organizmalar olarak tanımlanırlar Bitkiler, fotosentez yapan ökaryotik organizmalar olarak tanımlanırlar. Bitkiler Alemi'nin şekil, büyüklük, yapı, organizasyon, ekolojik istekler açısından büyük farklılıklar gösteren çok sayıda üyesi bulunur. Bitkiler Alemi Tohumsuz Bitkiler (Cryptogamae) ve Tohumlu Bitkiler (Spermatophyta) olmak üzere iki büyük gruba ayrılır. Tohumsuz Bitkiler, diğerlerinden daha ilkel olarak nitelendirilirler ve sporlarla çoğalmaları nedeni ile Sporlu Bitkiler olarak da adlandırılırlar. Bu gruptaki bitkilerin büyük bir kısmı kök, gövde, yaprak gibi belirgin organ farklılaşması göstermezler. Bitkinin tümü yapraksı ya da şeritsi bir yapıdadır ve bu yapı tallus olarak isimlendirilir. Tallus yapısına sahip olan tüm bitkiler "Thallophyta" (Tallofita) adı verilir.

Vejetatif organ farklılaşması gösteren bitkilere ise "Kormophyta" (Kormofita) adı verilir, bu tip yapıya da kormus denir. Tohumlu Bitkilerin en önemli özelliği, bitkilerde en önemli üreme ve yayılma organı olan tohumun oluşumudur. Bu grup tohumlarının oluşma şekline göre iki altbölüme (divisio) ayrılmaktadır: Tohum taslakları (ovül) meyva yaprakları tarafından ( karpeller) örtülmeden açıkta tohum meydana getiren bitkilere Açık Tohumlu Bitkiler (Gymnospermae). Tohum taslakları (ovül) meyva yapraklarının (karpeller) birleşmesiyle oluşan odacık (ovaryum) içinde kapalı olarak tohum geliştiren Kapalı Tohumlu Bitkiler (Angiospermae).

Bitkiler Alemi, Sporlu Bitkiler olarak tanınan Algler, Karayosunları, Eğreltiler ile Tohumlu Bitkilerden meydana gelmektedir. Fotosentezle ekolojik dengede temel rol oynadıklarından bitkiler canlılar dünyasında önemli yere sahiptirler. Karasal hayata geçişin öncüleri olan ve bilinen kara bitkilerinin en ilkelleri olan karayosunları kısaca tanıtılmıştır. Tohumsuz (Sporlu Bitkilerin) en gelişmiş grubu olarak değerlendirilen Eğrelti Otlarının da genel özellikleri üzerinde durulmuştur. Bitkiler aleminin en büyük bölümünü oluşturan Tohumlu Bitkilerin (Spermatophyta), tohumlarının oluşma şekline göre ayrılan alt bölümleri Açık Tohumlu Bitkiler (Gymnospermae) ve Kapalı Tohumlu Bitkiler (Angiospermae)' in özelliklerine değinilmiştir.

Açık Tohumlu Bitkilerin Cycadopsida, Coniferopsida, Gnetopsida sınıflarına ayrıldıkları ve evrimsel olarak Eğreltilerle, Kapalı Tohumlu Bitkiler arasındageçit oluşturdukları ifade edilmiştir. Kapalı Tohumlu Bitkilerin ise, bugün yeryüzünde 300.000 üyesinin bulunmakla birlikte Magnolopsida (Dicotyledoneae = Çift Çenekli Bitkiler) ve Liliopsida (Monocotyledoneae = Tek Çenekli Bitkiler) olmak üzere iki sınıfa ayrıldıkları belirtilmiştir.

Bitkiler Alemi Tohumsuz Bitkiler Tohumlu Bitkiler

Tohumsuz Bitkiler Algler Karayosunları Eğreltiler

Tohumsuz Bitkiler Bazı bitkilerin çevreyi güzelleştiren çiçekleri yoktur. Bu bitkiler bataklıklarda , göllerde, nemli topraklarda ve ağaç gövdelerinde yaşar. Ağaçlara ve kayaların üzerinde yaşayan kara yosunlarının kökleri yoktur, onun yerine köke benzeyen yapıları vardır. Ciğer otları ise nemli topraklar ve ağaçların üzerinde yaşarlar. Eğrelti otlarında ise kök, gövde ve yaprak gibi yapıları vardır. Nehir ve göl kenarlarında yaşarlar.

KARA YOSUNLARI:Bahçıvanlar kara yosunlarını toprağı zenginleştirmek ve nemli tutmak için kullanırlar. Bazı yerlerde kara yosunları kazılarak çıkartılır ve fuel oil gibi yakıt maddesi elde edilerek kullanılır. Bazı kara yosunları taşlara sıkıcı tutunur ve taşları parçalayarak bir çeşit toprağa dönüşür. EĞRELTİ OTLARI:Eğrelti otlarının kıvrık kemana benzer başçıkları oldukça lezzetlidir. Bu nedenle özellikle Japonya’da gıda maddesi olarak kullanılmaktadır.Eğrelti otlarını ormanlarda görebilirsiniz. Tropik bölgelerde eğrelti otları gerçek ağaçlar kadar büyük olur. CİĞER OTLARI:Suyun toprak içinde korunmasına yardım eden çiçeksiz bitkilerdir.

spores

Kara yosunu

(circinate) young leaf Spor oluşumu

Aşk Merdiveni

Eğrelti otu

Eğrelti otları ve at kuyrukları kömür yataklarının oluşumunu sağlamıştır. Bu bitkilerin kalıntıları 300 milyon yıl önce toprağın altında kalarak değişikliğe uğramış, kömürleşmiştir. Böylece kömür yatakları oluşmuştur.

ÇİÇEKLİ BİTKİLER

Tek Çenekliler Paralel damarlanma

Çift Çenekliler Ağsı Damarlanma

Çiçekli bitkiler çeşitli kısımlardan oluşur. Çevremizde en çok çiçekli bitkileri görür ve tanırız.. Bunlar en gelişmiş bitki grubudur. Çiçekler hoş kokuları, değişik renkleri ve biçimleriyle doğayı güzelleştirir. İnsanlardan böceklere tüm canlıların hayatını etkiler. Çiçekli bitkiler çeşitli kısımlardan oluşur. Taş kaktüsü

Çiçekli Bitkinin Kısımları KÖK GÖVDE YAPRAK ÇİÇEK

Bitkinin kökü toprağın içinde, gövde, yaprak, ve çiçek gibi bölümleri toprak üstünde gelişir. Köklerde bulunan ince uzantılar bitkinin topraktaki su ve madensel tuzlar almasını sağlar. Bitkide kök, gövde, yaprak ve çiçek gibi kısımlar vardır.

KÖK Gövdenin toprak altındaki uzantısıdır. Bitkiyi toprağa bağlar ve dik tutar. Bitkinin ihtiyaç duyduğu su ve minerallerin topraktan alınmasını sağlar. Görevleri Toprağa tutunma Su ve suda çözünmüş maddeleri alma Bazı bitkilerde besin depo etme

GÖVDE Bitkinin toprak üstünde kalan organlarıdır. Yapısında dallar, yapraklar, çiçekler ve tomurcuklar bulunur. Fotosentezle besin üretilmesini, besin depolanmasını ve madde iletiminin yapılmasını sağlar.

GÖVDENİN GÖREVLERİ Suyu ve suda çözünmüş maddeleri köklerden yapraklara taşımak. Yapraklarda üretilen besini bitkinin diğer bölümlerine iletmek. Çiçeği meyveyi ve yaprağı taşımak. Bitkinin dik durmasını sağlamak.

YAPRAK Yapraklar bitkinin besin ihtiyacını karşılar. Genellikle renkleri yeşildir.yapraklar biçimleri birbirinden farklılık gösterir. Kaktüste yapraklar, gövde üzerindeki dikenlerdir. Böcek yiyen bitkinin yaprakları ise böcekleri yakalamak için kapan şekilde gelişmiştir.

KAKTÜS

Küstüm otu

SELVİ

YAPRAĞIN GÖREVLERİ Besin yapmak( Fotosentez yapmak ) Solunum yapmak( Gaz alış verişi ) Terleme

ÇİÇEK Bir gülün renkli yapraklarını koparalım. Yapraklar güzel kokuyor mu? Bu yapraklar bitkinin “taç yaprakları”dır. Şimdi de sapın üzerinde kalan yeşil renkli yaprakları inceleyelim. Bu yapraklara “çanak yapraklar” denir. Bu yapraklar çiçeği korur. Çiçeğin ortasındaki çok sayıdaki uzun yapılar ise çiçeğin “erkek organı”dır.Bunun uç kısımlarında bulunan sarı toza ise çiçek tozu denir. Ayrıca erkek organların çevrelediği şişkin yapıya ise “dişi organ” denir.

Çiçeğin bölümleri Çiçek dört kısımdan oluşur. Taç yaprak Çanak yaprak Erkek organ Dişi organ

GELİNCİK

PASSİFLORE ÇİÇEĞİ

KARDELEN

KÖK GÖVDE BİTKİ YAPRAK ÇİÇEK İLETİM BORULARI Ksilem Flöem ANA KÖK YAN KÖK EMİCİ KÖK İLETİM BORULARI Ksilem Flöem KÖK SUYU ALIR VE GÖVDEYE İLETİR GÖVDE DİK TUTAR TOPRAĞA BAĞLAR BİTKİ SUYU YAPRAĞA İLETİR ÜREMEYİ SAĞLAR YAPRAK ÇİÇEK ÜRETTİĞİ BESİNİ ÜREMEDE KULLANIR KIN SAP AYA TAÇ YAPRAK ÇANAK YAPRAK ERKEK ORGAN DİŞİ ORGAN