Araştırma Yoluyla Öğretim Stratejisi Muhsin Toktaş Tıp Fakültesi Anatomi AD

Araştırma Yoluyla Öğretim Stratejisi Araştırma ve inceleme yoluyla problem çözme, öğrencileri bilimsel araştırma yöntemlerine alıştırma yaklaşımıdır. Öğrenci, çevredeki problemleri algılar, tanımlar, verileri toplar, geçici çözüm yolları geliştirir ve bunların mümkün olup olmadığını test eder. Bu şekilde yetişen öğrenciler, gelecekte karşılaşacakları problemleri de bilimsel yöntemlerle çözmeyi öğrenmiş olurlar. Bu stratejiyi uygulayan öğretmenler hem yöntem hem de araç-gereç yönünden öğrencilere yardım etmelidirler. Bu stratejide örnek olay, laboratuvar, problem çözme gibi metodlar kullanılabilir.

Araştırma Yoluyla Öğretim Stratejisi Öğrencilerin konuyla ilgili problemi çözmek için araştırma etkinliklerini sürdürüp başarıya ulaşmasını sağlar. Öğretmen bu stratejiyi kullanırken yol gösterici, yönlendirici, rehber konumundadır Öğretmen, öğrencilerin düşünmelerine kılavuzluk ederek, yaşamlarında problemleri nasıl çözmeleri gerektiği konusunda yardımcı olur. Öğrencilerin araştırması sınıfla sınırlı değildir. Bu yolla gelecekte karşılaşacağı problemleri adım adım nasıl çözebileceğini öğrenir.

Araştırma Yoluyla Öğretim Stratejisi Bu strateji daha önceleri matematik, fen bilgisi gibi doğa bilimlerinde uygulamalı olarak kullanılırken, daha sonraları yaygınlaşmıştır. Konu alanı içeriğinde problem ya da çözülmesi gerekli bir durum varsa en etkili stratejidir. Bu stratejinin kullanılabilmesi için konunun hedef-davranış boyutu en az uygulama ve daha üst düzeyde olmalıdır. Dolayısıyla üst düzeyli zihinsel süreçlerin geliştirilmesinde en etkili stratejilerden birisidir. Bu strateji sadece sınıf içerisinde değil aynı zamanda laboratuar, atölye ve okul dışı doğal ortamlarda kullanılabilir. Bilimsel yöntemleri günlük ders oturumu gibi küçük zaman dilimlerine sıkıştıran alıştırmalar vasıtasıyla öğrencileri doğrudan bilimsel süreçlerin içerisine katan bir yaklaşımdır.

Araştırma-İnceleme Stratejisini Geliştiren Suchman’a göre: Öğrenciler bir problem ya da bilgi içeriğini ilginç buldukları zaman doğal olarak araştırırlar. Onlar kendi düşünme stratejilerinin farkına varabilirler ve bunları yeni yaklaşımlarla geliştirebilirler. Yeni stratejiler doğrudan öğretilebilir ve öğrencilerin var olan stratejilerine ilave edilebilir. İşbirliğine dayalı araştırma etkinlikleri, düşünceyi zenginleştirir ve öğrencilerin bilgiyi denemelerine, onun gerçek doğasını kavramalarına destek olur.

Stratejinin Uygulanması Araştırma-inceleme yoluyla işlenen dersin aşamaları: 1. Problemin öğrenciler tarafından farkedilmesi, hissedilmesi. 2. Problem durumunun tanımlanması ve netleştirilmesi. 3. Problemle ilgili hipotezlerin kurulması. 4. Problemin çözümü için yöntem geliştirme ve verilerin, kanıtların toplanması. 5. Toplanan veri ve kanıtların analizi, analiz sonuçlarının karşılaştırılması, yorumlanması, hipotezlerin test edilmesi ve sonuca ulaşılması.

Stratejinin Uygulanması Araştırmanın ilk bölümlerinde öğretmenin rolü, problem durumunu seçmek, problemi çözme sürecinde anlaşmazlık olduğunda danışmanlık yapmaktır. Öğretmenin en önemli rolü bu sürecin ikinci ve üçüncü aşamalarında olur. Problemin tanımlanması ve hipotezlerin kurulması aşaması bir araştırma sürecinin en önemli bölümü olduğundan bu aşamaların doğru yapılanması şarttır. Aksi takdirde yöntem amacına ulaşmayacaktır. Bu nedenle öğretmenin ilk üç aşamada problem durumunu ve öğrenci tepkilerini çok iyi izlemesi ve gerektiğinde müdahaleler yapması gerekir.

Stratejinin Uygulanması İlginç ve şaşırtıcı bir problemin seçilmiş olması önemlidir. Çoğu zaman problem durumunun önceden öğretmen tarafından belirlenerek, planlanmış olması uygulamada etkili olabilir. İlginç, kısmen belirsiz ve merak uyandırıcı bir problem belirlendikten sonra öğrenciler öğretmene sorular sorarlar. Problemin tanımlandığı ve sınırlandırıldığı bu aşamada öğretmenin doğrudan ayrıntılı açıklamalar yerine “Evet” ve “ Hayır” şeklinde cevaplar vermesi gerekir. Bu ipuçları yardımıyla öğrencilerin kendilerinin problemi kavramları ve kendilerinin hipotezler oluşturmaları sağlanmalıdır. Öğrencilerin soruları ve öğretmenin yapmış olduğu yönlendirme onların hipotezler geliştirmelerini sağlar.

Stratejinin Uygulanması Öğrencilerin sorduğu sorular evet ya da hayır şeklinde cevaplanamıyorsa öğretmen onlara kuralları tekrar hatırlatır. Öğrenciler bu şekilde sorularını uygun olarak ifade etmeyi öğrenirler. Öğrenciler araştırma yolundan uzaklaştıkları zaman, öğretmen “Bu soruyu evet veya hayır ile cevap verebileceğim bir şekilde tekrar ifade edebilir misin?” gibi sorularla yol göstermelidir. Öğrenciler problemi çözmek için araştırmalarının yapısını oluşturup, ona odaklanmak zorundadırlar. Bir süre sonra öğrencilere araştırmada ilk adımın; durumun (yani nesnelerin türü ve benzerliği; olaylar ve bu ilginç durumu çevreleyen koşullar), gerçeklerin doğruluğunu kanıtlamak olduğu öğretilir.

Stratejinin Uygulanması Eğer öğrenci konuyla ilgili görünen bütün değişkenler arasındaki karışık ilişkilerden hipotez oluşturmaya çalışırsa, hiçbir kayda değer ilerleme olmadan, belirsizce test etmeye devam edebilir. Bunun yerine değişkenleri ayırt ederek ve onları teker teker test ederak bu neden sonuç ilişkilerini daha doğru keşfedebilir. Bu stratejide amaç herhangi bir problemin içeriği değil öğrencilerin araştırma yöntemlerinin açıkça farkında olması ve onları kullanmasıdır Sonuç olarak, öğrenciler tamamen açıklayıcı hipotezler geliştirmeye çalışırlar. Öğrenciler açıklama yapmaya ve sorular sormaya cesaretlendirilmelidir. Yapılan alıştırmalar, denemeler ve yöneltilen sorular doğru sonuçlar elde edilmesini sağlayacaktır.