ORTAK SAĞLIK VE GÜVENLİK BİRİMİ AKDENİZ ORTAK SAĞLIK VE GÜVENLİK BİRİMİ HOŞGELDİNİZ www.akdenizosgb.com 1

ORTAK SAĞLIK VE GÜVENLİK BİRİMİ ELEKTRİK ENERJİSİ TEHLİKLERİ VE AKDENİZ ORTAK SAĞLIK VE GÜVENLİK BİRİMİ ELEKTRİK ENERJİSİ TEHLİKLERİ VE KORUNMA YÖNTEMLERİ www.akdenizosgb.com 2 2

Neden Elektrik Enerjisi 1- Üretimi kolay ve ucuzdur. 2- İletimi ve dağıtımı kolay ve ucuzdur. 3- Diğer Enerji Türlerine çevrilmesi kolay, ucuz ve verimlidir. 4- Toz, duman, is, kül yok, temiz bir enerjidir. 5- Kullanımı kolay ve rahattır. 6- Hassas ve kolay dönüştürme ve ayarlama imkanları sağlar.   www.akdenizosgb.com

Vazgeçilemez Enerji: www.akdenizosgb.com

! TEHLİKE Kas kasılmaları (şok), Yanıklar, Yangınlar. www.akdenizosgb.com ERMAN İŞ GÜVENLİĞİ EĞİTİM VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ

Elektriğin İnsan Üzerine Etkisi 1- Hafif çarpmalar nedeniyle ani refleks ile dolaylı kazalar (yüksekten düşme vb.). 2- Gövde kaslarında kasılmalar nedeniyle nefes alma zorlukları . 3- Merkezi sinir sisteminde geçici felçler (solunum durması). 4- Kalbin normal ritminden çıkması ( kalp fibrilasyonu) 5- Yanıklar. www.akdenizosgb.com ERMAN İŞ GÜVENLİĞİ EĞİTİM VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ

ELEKTRİK AKIMINA MARUZ KALMIŞ BİR KİŞİYE MÜDAHALE 1- Kazalının vücudunda yada yakınında enerjili kablo veya iletken varsa hemen elektrik kesilir. 2- Kazalı güvenli bir bölgeye getirildiğinde kalbi ve nefesi kontrol edilir. Nefes almıyorsa suni teneffüs, kalbi çalışmıyorsa kalp masajı yapılır. Zaman kaybetmeden uygulanmalıdır. Kazalı kalp yada solunum dursa bile yerinde ve zamanında yapılan müdahale ile çoğunlukla kurtulur ve kısa zamanda iyileşir. www.akdenizosgb.com ERMAN İŞ GÜVENLİĞİ EĞİTİM VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ

ELEKTRİK AKIMINA MARUZ KALMIŞ BİR KİŞİYE MÜDAHALE 3- Nabız atmaya başlayıncaya , nefes kazalı nefes almaya başlayıncaya veya kazalı tamamen öldüğüne karar verilinceye kadar (gözlerde ışığa karşı duyarsızlık ve ölü morlukları oluşmaya başlaması) suni teneffüse ve kalp masajına devam edilir. 4- Bir yandan ambulansa haber verilerek en yakın sağlık merkezine götürülmesi sağlanır. Sağlık görevlileri gelene kadar müdahaleye devam edilir. 5- Yanıklar oluşmuş ise derhal ilk yardım tedavisi yapılarak hastaneye kaldırılır, tedavi uzun sürer. Yanıkların iyileşmesi daha uzun sürer ve ağrılı olur. www.akdenizosgb.com ERMAN İŞ GÜVENLİĞİ EĞİTİM VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ

Kim İlk Yardım Bilmeli Kazalının yanlış müdahaleler görmemesi önlenmelidir. Yanlış müdahalelerin kendisi ölüme sebebiyet verebilir. Bu sebeple tüm işçilerin hatta herkesin ilk yardım bilgisine sahip olması gerekir. www.akdenizosgb.com ERMAN İŞ GÜVENLİĞİ EĞİTİM VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ

ELEKTRİK KAZALARININ SEBEPLERİ 1- Tasarım ve proje hataları, 2- Montaj ve işletme hataları, 3- Aşırı yükler, 4- Yetersiz güvenlik bilinci ve eğitimsizlik, 5- Uygun olmayan davranışlar ve çalışma yöntemleri. www.akdenizosgb.com ERMAN İŞ GÜVENLİĞİ EĞİTİM VE DANIŞMANLIK HİZMETLERİ

AMAÇ; Elektrik Kazalarından Korunmadır AMAÇ; Elektrik Kazalarından Korunmadır. Kazalardan korunmak için işletme içerisinde alınacak önlemler, www.akdenizosgb.com

ELEKTRİK KAZALARINDAN KORUNMAK İÇİN ALINACAK ÖNLEMLER ; Yangınları önlemeli, tesis ve malzemeyi korumalıdır. Kurulu tesisatın koruma işlevinin zarar görmesi engellenmelidir. Dış etkenler nedeniyle elektrik işletme malzemelerinde meydana gelecek tehlikelerden korumalıdır. www.akdenizosgb.com

Riskleri iyi değerlendir Şansına güvenme.... www.akdenizosgb.com

ELEKTRİK KAZALARINDAN KORUNMA YÖNTEMLERİ Usulüne uygun bir şekilde kurulmuş bir tesiste aşağıdaki koruyucu önlemlerin dikkate alınması gerekir. Doğrudan dokunmaya karşı koruma (temel koruma) Dolaylı dokunmaya karşı koruma(hata koruması) Doğrudan dokunma halinde koruma (ek koruma)  www.akdenizosgb.com

1- Doğrudan dokunmaya karşı Koruma (Temel koruma): İnsan ve hayvanların elektrik işletme araçlarının aktif (gerilim altında olan ) kısımlarına dokunmalarından korunmaları için olan bütün önlemlerdir. Burada komple veya kısmi bir koruma söz konusu olabilir. Kısmi koruma yalnızca rastlantısal dokunmalara karşı korumayı içerir. www.akdenizosgb.com

2- Dolaylı dokunmaya karşı koruma (Hata koruması) : İnsan ve hayvanları işletme araçlarının hatalı çalışma durumunda gövdeye veya aktif olmayan metal kısımlarında oluşabilecek tehlikeli gerilimlere dokunma durumunda alınacak önlemlerdir. www.akdenizosgb.com

3- Doğrudan dokunma halinde koruma (Ek koruma): Doğrudan dokunmaya karşı koruma önlemleri iş görmediğinde ve dolaylı dokunmaya karşı önlemler etkili olmadığında koruma işlevi gören önlemlerin tümüdür www.akdenizosgb.com

Kabul edilebilir dokunma gerilimi (küçük gerilim)(tehlikesiz gerilim): Kabul edilmiş olan dokunma gerilimi sınır değeri bir hata halinde dokunma geriliminin ihmal edilebilir bir dirençle sınırsız süre kalmasına müsaade edilen gerilim değeridir. Dokunma geriliminin kabul edilen sınır değeri dış etkilere bağlı olup normalde 50 V a.a. 120 V d.a. dır. İşçi Sağlığı ve İş güvenliği Tüzüğü’ne göre kapalı alanlarda ve metal yüzeylerde kullanılacak aydınlatma gerilimi en fazla 42 volttur. www.akdenizosgb.com

Elektrik enerjisinin, iletimi,üretimi, dağıtımı, tüketimi ve bakım onarım işleri sırasında meydana gelebilecek kazaları önlemek için uygulanacak iki yöntem vardır. www.akdenizosgb.com

Koruyucu hat iletkeni olmadan alınan önlemler: 1-     İzolasyon, 2-     Koruyucu yalıtma, 3-     Üzerinde durulan yerin yalıtımı, 4-     Küçük gerilim kullanma, 5-     Çift yalıtma, 6- Koruyucu ayırma. www.akdenizosgb.com

Koruyucu hat iletkeni ile alınan güvenlik önlemleri;  1.Sıfırlama 2.Koruma (gövde ) Topraklaması www.akdenizosgb.com

Bu terimleri kısaca açıklamaya çalışalım:   İzolasyon; Amaç, dokunma geriliminin insan vücudundan Geçmesini önlemek için aktif iletkenlerin veya insan ile toprak arasının izolasyon malzemesiyle akım yolunun mümkün olduğu kadar kesilmesidir. Bu maksatla Kauçuk halı, PVC vb. yalıtkan malzeme ile vücuttan geçebilecek akım yolunun kesilmesi amaçlanır. www.akdenizosgb.com

Küçük Gerilim kullanma: Bu koruma tedbirinde aktif bölümlere direk dokunma halinde bile kaza riskini sıfırlamak için tehlikeli gerilim altında gerilimi şebeke gerilimi olarak kullanılır. Seyyar lambalarda kazan içi gibi metalden yapılmış bölümlerde bu koruma kullanılır. www.akdenizosgb.com

Çift yalıtma : Özellikle seyyar elektrikli el aletlerinde aktif bölümlerin yalıtımından başka pasif bölümlerin de koruyucu bir kılıfla kapatılarak tamamen yalıtımıdır. Uluslar arası sembolü iç içe geçmiş iki karede veya (UL) olarak gösterilir.  Koruyucu ayırma : 500 V’a kadar uygulanabilen, bire bir dönüştürme oranına sahip transformatörle kaynak toprağının kesilmesiyle aktif bölümlere dokunulsa bile akım yolunun kaynakta kesilmesi amaçlanmıştır. www.akdenizosgb.com

Koruma topraklaması: Geçici veya kalıcı bir arızada aktif bölümlerden veya indüklenme şeklinde olabilecek gövde kaçaklarının tehlikeli değerlere ulaşmaması için gövdenin metal kısımlarından temel topraklamasına (toprağa) direk iletken çekilmesi şeklinde uygulanır. www.akdenizosgb.com

Temel Topraklaması Yeni yürürlüğe giren Elektrik tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliğinde ön plana çıkarılan temel topraklaması: Ek-L ekinde sunulan Topraklayıcıların ve Topraklama İletkenlerinin Tesisinde açıklanan Temel topraklaması dolaylı olarak Eski Topraklama yönetmeliğinde de vardı ancak uygulanmadı. Bu topraklama yöntemi ile binanın Temel betonu içine konulan şerit topraklayıcılar tüm temeli sardıktan sonra Ana dağıtım panosundan çıkartılacak filiz ile panoya bağlantısı yapılır. Temel topraklaması ile alınan topraklama direnci ölçüm değerleri betonun da nemli ortamda iletken özelliği nedeniyle oldukça düşük değerlere indirilebilmektedir. www.akdenizosgb.com

Ana dağıtım panosuna bağlantı ucu Temel topraklaması www.akdenizosgb.com

ELEKTRİK KAZALARINA ÖRNEKLER www.akdenizosgb.com

www.akdenizosgb.com

www.akdenizosgb.com

www.akdenizosgb.com

www.akdenizosgb.com

www.akdenizosgb.com

TÜM KATILIMCILARA TEŞEKKÜR EDERİZ. SAYGILARIMIZLA www.akdenizosgb.com