Tütün Kontrolü ve Sorumluluklarımız Dr Zeynep Ayfer Aytemur İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı
Hekimlerin Sorumlulukları Başarı İçin Gereksinimler Sunum planı Hekim Örgütleri 1 Hekimlerin Önemi 2 Hekimlerin Sorumlulukları 3 Başarı İçin Gereksinimler 4 www.themegallery.com
M (Monitor, tobacco use and prevention policies) Tütün Kontrolü DSÖ - 2008 M (Monitor, tobacco use and prevention policies) Tütün kullanımını ve önleme politikalarını İZLE P (Protect people from tobacco smoke) Sigara dumanından pasif etkilenimi ÖNLE O (Offer help to quit tobacco use) Sigarayı bırakmak isteyenlere YARDIM ET W (Warn about dangers of tobacco) Bireyleri sigaranın zararları ile ilgili UYAR E (Enforce bans on tobacco advertising, promotion and sponsorship) Tütün reklâmı, tanıtımı ve sponsorluğu ile ilgili yasakları UYGULA R (Raise taxes on tobacco) Tütüne uygulanan vergi miktarını ARTIR www.themegallery.com
Hekim örgütleri Dünya Sağlık Örgütü Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi’nin girişinde “Bu sözleşmenin tarafları ….hükümet dışı organizasyonların ve sağlık personeli örgütleri, kadınlar, gençler, çevre ve tüketici grupları gibi tütün endüstrisi ile ilişkisiz sivil toplumun diğer üyeleri ile akademik ve sağlık kuruluşlarının ulusal ve uluslararası tütün kontrol çalışmalarına özel katkılarının, onların ulusal ve uluslararası tütün kontrol çalışmalarına katılımlarının yaşamsal önemini vurgular” denilmektedir WHO Framework Convention on Tobacco Control. Geneva 2003 www.themegallery.com
Hekim örgütleri Türk Tabipleri Birliği Hekimlerin Toplumsal Sorumlulukları Bildirgesi’nde “Bireylerin ve toplumların sağlık düzeyi, sadece sunulan sağlık hizmetleri ile değil, toplumsal sınıf, eğitim, genetik, beslenme, barınma, çalışma ve çevre koşulları gibi pek çok etken tarafından belirlenmektedir. Dolayısıyla sağlık hakkının gereklerinin yerine getirilmesi, sadece kişinin gereksindiği sağlık hizmetini almasına değil, sağlığı etkileyen diğer belirleyenlerin de uygun koşullarda olmasına bağlıdır.” denilmektedir Türk Tabipleri Birliği Etik Bildirgeler Çalıştayı Sonuç Raporları. TTB Yayınları, Ankara 2008; sh:16-17 www.themegallery.com
Hekim örgütleri Sağlık personeli örgütlerinin tütün kontrolündeki sorumlulukları-1 Üyelerini rol model olmaya teşvik etmek Üyelerinin tütün kullanma alışkanlıkları ve tütün kontrolü ile ilgili tutumlarını izlemek Örgüt binaları ve etkinliklerini tütünsüz hale getirmek Kongre ve konferanslarda tütün kontrolüne yer vermek Üyelerinin rutinde tüm hastalarına sigara içip içmediklerini sorgulama ve öneride bulunmaları konusunda teşvik etmek WHO. Code of practice on tobacco control for health professional organizations, 20 March 2009 www.themegallery.com
Hekim örgütleri Sağlık personeli örgütlerinin tütün kontrolündeki sorumlulukları-2 Eğitim programlarına tütün kontrolünün dahil edilmesi konusunda aktif rol oynamak Her 31 Mayıs Sigarasız Dünya Günü etkinliklerine aktif olarak katılmak Tütün endüstrisinin her türlü desteğini kabul etmekten ve bu endüstriye yatırım yapmaktan kaçınmak, üyeleri de buna teşvik etmek www.themegallery.com
Hekim örgütleri Sağlık personeli örgütlerinin tütün kontrolündeki sorumlulukları-3 Tütün endüstrisi ile ilişkili veya hisseleri bulunan kuruluşlarla ticari veya diğer ilişkiler konusunda yazılı bir politikaya sahip olmak Binalarında tütün ürünlerinin satışını ve tanıtımını yasaklamak, üyelerini buna teşvik etmek Hükümetlerinin DSÖ TKÇS’ni imzalaması ve hayata geçirmesini aktif olarak desteklemek www.themegallery.com
Hekim örgütleri Sağlık personeli örgütlerinin tütün kontrolündeki sorumlulukları-4 Finansal ve/veya diğer kaynaklarını tütün kontrolüne ve bu yönergenin uygulanmasında kullanmak Sağlık personeli ağlarının tütün kontrolü etkinliklerine katılmak Tütünsüz kamusal alanlar kampanyalarını desteklemek www.themegallery.com
Tütünün zararlarına yönelik öncü araştırmalar Tütün kontrolüne yönelik Hekimlerin önemi Hekim Tütünün zararlarına yönelik öncü araştırmalar Tütün kontrolüne yönelik lobi faaliyetleri www.themegallery.com
Hekimlerin önemi Kontrol Kamuoyu ve medya Sivil toplum örgütleri Hükümet ve ilgili bakanlıklar www.themegallery.com
Hekimlerin önemi Hastalıklar hakkında ayrıntılı bilgi Tarafsız ve sağlık konusunda uzman Sağlık konusunda birey ve kuruluşlara danışman Hasta ile birebir görüşme ve tavsiye sunma olanağı Karar vericilere ulaşma olanakları Toplumda güvenilir ve saygın pozisyon www.themegallery.com
Hekimlerin sorumlulukları Rol model Tavsiye Tedavi Sigara içmeyerek ve işyeri ortamını dumansız hale getirerek hastalara ve topluma örnek olmak Kendilerine başvuran her hastaya sigara içip içmediğini sormak, uygun bilgi ve öneride bulunmak Bırakmak isteyen bireylere kısa klinik girişim ve farmakolojik tedavi uygulamak www.themegallery.com
Hekimlerin sorumlulukları Tütün kontrolü çalışmalarına aktif katılım ve destek Ulusal tütün kontrol programını kendi bölgesinde hayata geçirmek, takipçisi olmak www.themegallery.com
Hekimlerin sorumlulukları Tütün kontrolündeki toplumsal sorumluluklar-1 Bölgesindeki çalışmalara aktivist olarak katılmak, yoksa bu çalışmaları organize etmek, başlatmak Yasanın savunucusu ve takipçisi olmak, yerel yöneticilerle yakın ilişki içinde bulunmak Öğrenci ve öğretmenlere yönelik tütün ve tütün endüstrisi taktikleri hakkında programlar düzenlemek Tütünsüz kurum, kuruluş ve araçlar için kampanyalar düzenlemek www.themegallery.com
Hekimlerin sorumlulukları Tütün kontrolündeki toplumsal sorumluluklar-2 Politikacı, yerel yönetici, din adamları ve öğretmenlerle birlikte hareket ederek tütün sorunu için çözüm önerileri geliştirmek Medya desteğini almak Bölgesel insidans araştırmalarına katkıda bulunmak Endüstri taktiklerini yakından izlemek ve engelleme stratejilerini geliştirmede öncü olmak www.themegallery.com
Göğüs hastalıkları uzmanları 1 Göğüs hastalıkları uzmanları sigara ile ilişkili hastalıklarla daha sık karşılaşırlar 2 Tütün dumanı, solunum sistemi hastalıklarının gelişiminde ve/veya seyrinde önemli rol oynar 3 Tütün mücadelesi, solunum sistemi hastalıklarının önlenmesi ve ilerlemesinin durdurulmasında en maliyet/etkin girişimdir Göğüs hastalıkları hekimleri bu mücadelenin içinde özellikle bulunmalıdır www.themegallery.com
Başarı için hekimlere yönelik gereksinimler Hekimlerin sigara içme davranışını değiştirecek çalışmalar hayata geçirilmeli B E C D A Tıp fakültesi eğitim müfredatı, tütün kontrolüne yer vermeli, program standardize edilmeli Hekimlerin tütün kontrolüne çekilmesine yönelik sistemli ve kapsamlı çalışmalar planlanmalı Başarı Hekim örgütleri eşgüdümlü ve yazılı politikalarla, birlikte hareket etmeli Yasanın korunması ve yürütülmesinde, hekimlerin etkin rolleri hakkındaki farkındalıkları artırılmalı www.themegallery.com