BÖLÜM 6

Görsellik ve Öğrenme Uyarıcıyı temsil eden görseller kısa süreli bellekte kalmakta ısrar ederse görsel bilgi uzun süre kullanılamamaktadır. Görsel bilgi ancak uzun süreli bellekten geri getirilebilir. Burada görsel imge, uyarıcıyı temsil eder.

Tasarım Amaçları Okunaklığı artırmak İletinin yorumlanma enerjisini azaltarak zaman kazanmak Bireylerin etkin katılımını sağlamak Davranış için hazırlanan iletinin en önemli kısmına dikkat çekmek Ayırt etme ve yorumlama becerilerini geliştirmek Görsel ifade yeteneğini arttırmak

Tasarım Öğeleri

ARAÇ-GEREÇLERİN TASARLANMASI Tasarım Öğeleri Tasarım İlkeleri Çizgi – Şekil Doku Yazı Tipi Harf Boyutu Renk Bütünlük Denge Vurgu Yakınlık – Uzaklık Gerçeklik ve Basitlik Düzen – Alan

Şekil-Çizgi Şekiller iki boyutlu biçimlerdir. Çizgilerden oluşurlar. Çizgiler görselleştirmeyi en kısa zamanda sağlayan tek boyutlu geometrik araçlardır. Yatay çizgiler derinlik (boyut algılama), hareketsizlik, sakinlik; dikey çizgiler güç, kuvvet ve kesinlik; köşegen ve kavisli çizgiler ise hareket izlenimi verir. Kalın çizgiler ince çizgilerden daha etkilidir. Aynı kalınlıkta ve sade çizgiler monotonluk ve durgunluğu sergilerken, kavisli çizgilerde canlılık ve hareketlilik vardır. Şekillerde kırık, eğik ve elips çizgiler uygun kullanılırsa hareket izlenimi verir. Basit şekiller karmaşıklara göre daha kolay anlaşılır ve hatırlanır. (silüetler)

Şekiller şekil/zemin ilişkisini tanımlar.

Çizgi-Şekil Yönlendirme Dikkati Çekme Hareket

Çizgiler; fikirler, kavramlar veya bir süreçteki basamakları birbirinden ayırmak için de kullanılır.

D O K U Görsellerin çoğu iki boyutludur. Doku ya da gerçek materyaller eklenince görüntü üç boyutlu olur. Üç boyutlu nesne ve malzemelerde dokunma duyusuyla hissedilebilecek yüzey özelliği olup, dikkati nesneye çekmek için kullanılır.

Doku: Doku eşya yüzeyinin kaba, sert, kaygan, pürüzlü ve düz gibi niteliklerini belirtir. Başka bir ifade ile doku öğesi üç boyutlu nesne ve malzemelerde dokunma duyusuyla hissedilebilecek yüzey özelliği olup, dikkati nesneye çekmek, fikirleri ayırmak veya bütünlüğü artırmak için kullanılır.

Yazı tipi-Harf Boyutu: YAZI TİPİ Yazı Tipi ile Harf Boyutu İlişkisi AMAÇ YAZILARIN KOLAY OKUNABİLİR OLMASIDIR. Amaç yazıların kolay okunabilir olmasıdır. Bir görselde üç kelimeyi geçen başlıklar küçük harflerle yazılır. Bir görselde genellikle ÜÇ KELİMEYE KADAR olan başlıklar büyük harflerle yazılır. İki farklı yazı tipi kullanılabilir. Birbirine çok yakın satırlar okumayı zorlaştırırken, uzak satırlar metinde kopukluk olduğu hissini verir. Satırlar arasındaki boşluklar okumayı kolaylaştırır.

Yazı tipi-Harf Boyutu: . Okunabilirlik, zemin-yazı rengi açısından soldan sağa doğru artmaktadır

Renk Sarı zemin üzerine siyah renkte yazılan yazıların okunabilirliği diğer seçimlere göre daha etkilidir.

Renk En çok 4 renk kullanılmalıdır. En kolay hatırlanan kırmızı renk, en çok dikkat çeken renk ise sarıdır.

Tasarımı Kolaylaştırmada Nelere Dikkat Edilmelidir? (Tasarım İlkeleri)

Bütünlük: Kelimeler ve nesneler birlikte anlam oluşturmalıdır, bu görseli anlamayı ve yorumlamayı kolaylaştırır. Bütünlük çizgi, şekil, renk, çerçeve gibi görsel araçlar kullanılarak sağlanabilir

Bütünlük Görsellerde asıl önemli olan anlamsal boyut olduğu için öğelerin birleştirilmesinde ‘ok’ işareti kullanılabilir. ‘Ok’ işareti aynı zamanda öğeler arasındaki yönlendirmelere de dikkat çekilmesi açısından önemlidir.

Denge: Bir görsel merkezden ikiye bölündüğünde, tasarım her iki taraftan da birbirinin aynı ise formal denge, değil ise informal denge oluşur. İnformal denge simetrik değildir, ancak daha çok dikkat çeker. Ağırlık her iki tarafta aynı, fakat öğeler farklıdır.

Vurgu: Görselde bazı önemli öğelerin vurgulanması gerekir. Bu amaçla; ok ve benzer yön gösteren çizimler yanında, esas öğenin diğerlerinde daha parlak renkte ve daha büyük yapılması, esas öğeyi diğer öğenin çakıştığı bir yere yerleştirme tekniklerinden yararlanılabilir.

Yakınlık-Uzaklık: Bir görselde üzerinde durulmak istenen birden fazla fikir varsa, bunları temsil eden öğeleri birbirine yakınlaştırmak gerekir.

Gerçeklik ve Basitlik: Çok fazla ayrıntı ve gerçeğe yakınlık öğrenmeyi güçleştirir. Görsel materyalde verilmek istenenlerle doğrudan ilgisi olmayan unsurlar atılmalıdır. Gerçeklik derecesinden çok anlamsal boyut ele alınmalıdır.

Düzen-Alan (Yerleştirme): Yazılı veya resim içerikli görsellerde metin yerleşimi önemlidir. Gözler soldan sağa tarama yaparak gittiği için en önemli metin veya nesneler sol üst köşeye yakın bir yere yerleştirilebilir.