GÖZLÜKÇÜLÜK VE TARİHSEL GELİŞİMİ Yeliz,Cem,Songül,Güven
Cam Ne Zaman Bulundu Antik Çağlar İlk olarak ne zaman üretildiği net olarak bilinmiyor Mevcut en eski cam eşyalar yaklaşık olarak M.Ö. 2500 yılına ait Antik Mısır boncuklarıdır. Dünyanın en eski cam yapım reçetesi ise M.Ö. 650 yılında Mezopotamya’da Bilinen en eski cama "Nemrut Merceği" denir (3000 yaşında). Rogar Bacon 12.yy gözlüğü bulduğu rivayet edilir. 15. yüzyılda Venedik’te ilk kristal cam, Cristallo adı ile icat edilmiştir. İlk gözlükçü dükkanı 1783'de Philadelphia'da açıldı. İlk cam teknik laboratuvari 1884’de açıldı
Optik Teorisi Optik teorilerini Greko-Romen filozoflar tarafından yapılmıştır. Platon (MÖ 430) Aristo (MÖ350) Euclide (MÖ 300) Ptolomey (MÖ 120) Plato emisyon teorisini detaylandırarak, görsel algının ışınların gözümüz tarafından emilmesiyle orta çıktığını ileri sürmüştür. Euclid optiği matematiksel açıdan incelemiştir
İlk cam örnekleri Anadolu’ya Suriye’den M.Ö. 1300’de gelen camlar. Soldaki kobalt sağdaki bakır tuzu ile renklendirilmis (Uluburun Batığı- Bodrum Müzesi)
Göz ve Tarihçesi Kitab-ül Menazır Milattan önce (2000) yıllarında BABİL KRALI HAMURABİ Kanunlarında BİR GÖZÜ HASTALIKTAN KURTARAN VEYA GÖRMESİNİ İYİLEŞTİREN bir Hekimin, zenginlerden (10) fakirlerden (5) ve esirlerden (2) GÜMÜŞ almaya hakkı olduğu yazılıdır. Eski Yunanistan‘da İSTANKÖYLÜ HİPOKRAT ın öğrencisi ALOMAEON OPTİK SİNİRi keşfetmiş Beyinle Göz arasındaki irtibatın sağlanma yolunu göstermiştir. Roma okulun dan CELCUS KATARAKT'ın Vitreusa itilmesini, PLİNY’in Katarakt ameliyatından önce PUPİLLAYI genişletmek gerektiğini bulmuştur. Orta çağda Avrupa’da ki SALERNO ve MONTPELLİER okulları Arapçadan Latinceye tercümeler yapmış Almanya da Oftalmolojinin babası sayılan BARTİSCH ilk defa bölümleri içeren bir GÖZ KİTABI yazmıştır. Ortaçağda BACON ve LEONARDO DA VINCI, 17. yüzyıldaTHOMAS YOUNG o yılların ünlü isimleri olmuştur. İslam Aleminde XI. yüzyılda (ALHAZAN )Göz ve Kırma kusurları ile uğraşan ünlü isimdir.
İbn El Haytam Gözün anatomik tarifi Yansıma Kanunu deneysel kanıtlanması (Eclid ve Batlamius) Kırılma Yasası (Batlamius ve Cleomedos) Işığın merceklerden geçişi (Kepler-Descartes)
Kitab-ül Menazır 1.Kitap: Genel olarak görmenin yapısı 2. Kitap: Gözün nesneleri algılama yapısı 3. Kitap: Optik yanılgı, görme kusurlarına ve nedenleri 4. Kitap: Göz ve nesnenin konumları ve algı 5.Kitap: Düzgün yüzeylerde görünen resimler 6.Kitap: Optik yanılgı ve nedenleri 7.Kitap: Işık kırılması ve gözün algısı
Tarihte Güneş Gözlüğü MS 60lı yıllar güneşten korunma amaçlı taş Zümrüt kullanımı 15 yy yeşil ve mavi camlı gözlükler 18 yy Çin’de kullanım yaygın 19 yy da diyoptrili camların üzeri boyanırdı. İzokromatik cam (Achromatic) Simon Plepsi, Scheiner,Böhm,Fizeul -UV, cam hamuru
Camın Optik Amaçlarla Kullanımı Yaşlılık nedeniyle doğan göz bozukluları XII.yy ve okuma taşları (kuartz ve dağ kristali) Özelliği: Yassı ve bikonveks XIII.yy sonlarında traşlama biçimi değişti Özelliği: Düz cam şeklinde XV.yy Ortalarında konkav camlar ve miyopi XIX.yy menisküs camlar (Wollaston) XIII.yy sonunda gelişen teorik kuramla Biofocal Progressive geliştirilmiştir. İlk patent 1924 yılında alınmıştır.
Gözlük Çerçevesi Perçinli Gözlük doğuşu 13 yy.sonunda farklı gözlere farklı camlar 14.yy taçlı gözlük 15.yy makaslı gözlük 16.yy okuma taşı kullanımı devam etti 16.yy çerçevelerde kulak sapı kullanımı 18.yy sokak gözlüğü 19.yy kelebek gözlük "lorgnette» PERÇİNLİ GÖZLÜK Perçinli gözlük sadece birbirleriyle birleşmiş iki parçadan ibaret Bu çeşit gözlükler 15. yy. ve 18. yy. arasında kullanılmıştır. TAÇLI GÖZLÜKLER Taçlı gözlüğün gelişmesine paralel olarak perçinli gözlük de, daha önce sabit olan perçinin hareket etmesi sağlanarak oynak bir eklem aracılığı ile geliştirildi. Başlangıçta iki çerçeveli cam, demirden veya bakırdan yapılmış bir köprü ile birbirine bağlanırken, daha sonraları çerçeveye deri ile kaplı oynak parçalar takılarak, buruna değen plaketlerin baskıları azaltıldı. Monokl
Osmanlı’da Optik ve Göz Cerrahisi XV. yüzyılda Sinoplu KEHHAL-Mümin bin MUKBİL‘in Zahire-i Muradiye adlı eseri 1797 de GEVREKZADE HAFIZ HASAN efendinin İbrahim eş-Şâzelî el-Mısrî'nin eserinin çevirisi olan Risâle-i Zübdet-ül-Kuhliyye fî Teşrîhi'l-Basariyye Optik kusurların giderilmesi ve göz cerrahisine ait bilgiler vermektedir.
Gözlük Kullanan Padişahlar Fatih Sultan Mehmed’in 1477’de gözlük de yapabilen bir cam ustası talebi Yavuz Sultan Selim, çok okumaktan dolayı gözlerinin bozulduğunu ve bu yüzden mercek kullandığını bildiğimiz ilk Osmanlı padişahıdır. Sultan Vahdettin ise gözlüğü yüzünden hiç eksik etmeyen ilk ve tek Osmanlı padişahı
Osmanlı’da Gözlükçülük Osmanlı’da gözlükçülük, gayri Müslimlerin elinde Kanun’a tabi olmadan icra edilen bir yan uğraş konumunda Münferit gözlükçü müessesine rastlanmamakta Gayri Müslim ustaların yanında yetişmeleri sayesinde olmuş Yüksek tabaka aksesuarı Gözlüğün yaygınlaşması matbaanın gelişimi (1827 yılından sonra)
Cumhuriyetin İlk Yıllarında Gözlükçülük - 1 30.12.1940 tarihli ve 3958 sayılı Gözlükçülük Hakkında Kanun 1923 ile 1940 yılları arasında yapılan reformların içerisinde gözlükçülük mesleği de bulunmaktadır. İkinci Dünya Savaşı ve gözlük ithalatı Az miktarda gözlüğün satıldığı sınırlı sayıda gözlükçü dükkanı Osmanlı’nın değişik kültür ortamından gelen meslek ustaları devam ettirir. LigorAnestidis Yervan Ütücüyan Juan Saragossi, Sava Savaidis, Yorgi T. Pangiris 1960 Gözlük Sanayi A.Ş Essel Gözlük Deposu Ariko Zeiss Firması Kiryako, Toma Sifiropulos Kardeşler
Cumhuriyetin İlk Yıllarında Gözlükçülük -2 30.12.1940 tarihli ve 3958 sayılı Gözlükçülük Hakkında Kanun İstanbul’da Eminönü ve Karaköy’de ve Anadolu’nun birkaç şehrinde “Pince Au Nez” veya “Ront” tipi gözlük 1941 yılından sonra Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaleti’ düzenlenen kurslar sonucu edinilen ruhsatnameler Toptancı-ithalatçı firmalar 1945-1955 arası İstanbul’da Sultanhamam, Sirkeci ve Eminönü’nde var. LigorAnestidis Yervan Ütücüyan Juan Saragossi, Sava Savaidis, Yorgi T. Pangiris 1960 Gözlük Sanayi A.Ş Essel Gözlük Deposu Ariko Zeiss Firması Kiryako, Toma Sifiropulos Kardeşler
Camların Malzeme Olarak Çeşitleri Mineral Camlar : Bilinen cam malzemesi Organik Camlar : Hammadde olarak plastiğe benzeyen camlar Avantajlar Dezavantajlar Yansıma az olur kalındırlar Buğulanmazlar çizilirler Montaj riski azdır Şeffaflığı azdır UV geçirmezler Kir tutarlar Kolay renklendirilirler Temizlemesi zordur Kolay işlenirler kimyasal maddelerden etkilenirler Çap ölçüsü zamanla küçülür Avantajlar Dezavantajlar Kolay çizilmezler Ağırdırlar Şeffaflık değişmez Kırılgandırlar Toz tutmaz Yansıma fazladır. Temizlemesi kolay Kolay buğulanırlar kimyasal maddelerden etkilenmezler Montaj riski fazladır Çap ölçüsü değişmez
Camların Renk Değiştirmesi Transitions Camlar: Renk kalmayan camladır. %80 daha hızlı koyulaşıp renginin açılmasıdır. Colormatik Camlar: Güneşli ortamlarda rengi koyulaşabilen(kahverengi ve füme çeşitleri var) kapalı ortamlarda ise üzerinde %10'a yakın renk kalan camlardır.
Gözün İçine Yerleştirilen Camlar (Lensler) 1887’de doğrudan doğruya gözün içine, göz yuvarlağının üstüne yerleştirilen ilk nesil lensler Cam malzeme Göz yuvarlağının kalıbı ile 1938’den sonra plastik madde kullanımı Bu camlarda göz yuvarlağıyla cam arasında bir sıvı bulunuyordu. 1950′den sonra doğrudan doğruya saydam tabakaya gelecek camlar Günümüzde göz ölçüsü alınarak seçim
Camların Özellik Olarak Çeşitleri Antirefle Kaplamalı Camlar: Antirefle kaplamalı camlar ışığa karşı dirençli camlardır (mineral hemde organik camlar ) İnceltilmiş Camlar:İnceltilmiş camlar üretiliş esnasında sıkıştırılarak üretilir Çap Küçültme: Hipermetrop camlara uygulanır. Çap küçültme yöntemi küçük çerçevelerde uygulanır. Cam ebatı küçük olarak üretildiği için hem kenar kalınlığı hem de orta kalınlığı normale göre ince olur. Asferik Lenti / Lenti: Çok yüksek numaralı camların daha ince ve oldukça hafif olmasını sağlamaktadır. As / Asfor Özelliği: (-) veya (+) yüksek numaralı camların; dışardan bakana göre camın arkasında, gözün normalden daha küçük /büyük gözükmesini kısmen de olsa azaltma işlemi yapmaktadır.
Camın İnceltme İndeksleri Polikarbon camlarda bu işlem yok. İndeks Cam Türü İnceltme Oranı 1.5 Organik İnceltilmemiş Mineral 1.53 Trivex %15-20 1.56 %25-30 1.58 Organik SMI %30-35 1.59 Polikarbon %35-40 1.6 35% 1.61 %40-45 1.67 55% 1.7 40% 1.74 65% 1.8 50% 1.9 İnceltme hammaddenin granüllerinin büyüklüğü ve kalınlığı ile alakalıdır
Camların Odak Olarak Çeşitleri Multifocal Camlar: Çok odaklı camlardır. Uzak ve yakın numaralarını tek camda bulundururlar. Uzaktan yakına geçişte mükemmel bir uyum vardır. Kişi uzağa baktığı sırada sadece gözlerini aşağıya eğerek yakını görebilir. Camları büyük normal bir uzak gözlüğü gibi gözükür. Kişiye özel olarak üretim yapıldığından dolayı son kullanıcıya teslimi 3-4 günü bulabilir. Bifocal Camlar: Multifocal camlardan farkı yakın numaralarının olduğu bölüm ekran şeklinde dışardan belli olacak şekildedir. Geçiş mesafesi yoktur.
Camın Yapısı Cam dönüşüm aralığı Silika Cam bir amorf katıdır(kristalize olmayan, atomlar düzensiz). Cam, yalnızca fiziksel bir karışım Yavaş Soğutma Katı + Kristal 1650 C Cam dönüşüm aralığı Silika Sıcaklık Cam Hızlı Soğutma Pelte - ergime 1450 C 1800 C
Mineral Cam Çeşitleri Akide Şekeri* Oksit camları Kalkojen camlar Soda-kireç camları soda (Na2O) ile kirecin (CaO) bileşimi Oksit camları Kalkojen camlar Nitrür camları Ve diğerleri Arsenik-kükürt arsenik-selenyum germanyum-selenyum Silisyum, oksijen yerine azot (N) ile birleşiyor hidrojen bağı camları "halojen camları" "element camları"
Eriticiler-Modifikatörler Oksitlerin erimelerini kolaylaştırmak amacıyla cam bileşimine katılan maddelerdir. Silisyumun erime derecesini düşürürler. En önemlisi Sodyum Karbonat (Na2CO3) Soda En pahalı mineral
Stabilizatörler (Sabitleştiriciler) Camın kimyasal dayanımı, kırılma indisi, dielektrik özellikleri üzerinde etki yaparlar. Stabilizatörü olmayan camlar «suda» erir. Başılıca stabilizatörler : CaO (Kalsiyum oksit) BaO (Baryum oksit) PbO (Kurşun oksit) MgO (Magnezyum oksit) ZnO (Çinko oksit) CaO kireç taşının (CaCO3), MgO ise dolomitin (MgCO3) cam formülüne katılması ile sağlanmış olur. CaCO3 CaO Isı CO2
Yardımcı Bileşenler Bu bileşenler genelde adi camın formülüne girmezler, Değişik cam türlerinde değişik etkiler sağlamak üzere kullanılır. Mangan dioksit (MnO2) camın rengini açar Arsenik (As2O3) renk verir, saflaştırır Sülfür (Na2SO4) redükleyicidir (CO2 ortaya çıkaran) Potasyum nitrat (KNO3) camın saydamlığını giderir.
Minaral Cam Üretim Camın kalıplara dökülmesi Silisyum sıvılaştırılması Presleme (Yarı Mamül Cam) Kaplama Nihai Ürün Polisaj İşleme
Mineral Optik Cam (Crown) Abbe 50-60 Crown Cam: Silisyum Dioksit (SiO2) (%70) Kalsiyum Oksit (%10) Sodyum Oksit (%9) Potasyum Oksit (%8) Baryum Oksit (%3) Kırılma indisi 1.523 Özgül a. 2.3-6.3 gr/cm Yoğunluk artıkça kırılma indisi artar High Crown p=2,67 g/cm3 indis 1,6 Abbe 40
Organik Cam Özgül a. 1.32 Organik cam tamamıyla sentetik olarak üretilen bir plastiktir. Amorf Yüksek basınç ve ısı altında şekil verilir Şekil bir kez verildikten sonra bozulmaz. CR 39 Hammaddeli Lensler (1940) Polikarbonat Hammaddeli Lensler (1955 ) Yüksek indisli organik camlar (1997) Trivex Camlar Kırılma indisi 1.501 Abbe 58 MR 8 n = 1,595 Abbe Değeri= 40 Yoğunluk = 1,30 g/cm3 MR 7 n= 1,660 Abbe Değeri = 32 Yoğunluk = 1,35 g/cm3 MR 174 n= 1,738 Abbe değeri = 33 Yoğunluk = 1,47 Polikarbonat n= 1,59 Abbe Değeri = 31 Yoğunluk = 1,2 Trivex n = 1,53 Abbe Değeri = 45 Yoğunluk : 1,11 g/cm3
Kalıpların Doldurulması Organik Cam Üretim Kalıpların Doldurulması Malzeme Hazırlanması Polimerleştirme Kaplama Nihai Ürün Parlatma Tıraşlama
Optik Camın Kalitesi Işık kırılması (İndis) Işık azaltma faktörü Işık kırılması (İndis) Dispersiyon (ışığı renklerine göre ayırma) Reflexion, Absorpsiyon,Transmisyon (Yansıma,Işık emilmesi, ışık geçirgenliği) Abbe Değeri (kırılma açısının ayrışma açısına oranıdır) Renk etkisi 1866 Ernst Abbe
Çerçeve Türleri Malzemeleri Buna göre çerçeveler rim (göz)halkası tipine göre; Rim halkası bütün olan çerçeveler Linör çerçeveler Faset çerçeveler Yarım çerçeveler(okuma gözlüğü olarak tercih edilir) Yapıldıkları ham maddelere göre ise ; Plastik çerçeveler Metal çerçeveler Kombine çerçeveler(üst taraf plastik) Plastik çerçeveler;köprü,mafsal(menteşe) ve kollardan,metal çerçeveler ise köprü ve rim (göz halkası)ana parçalarından oluşmaktadır. Çerçevelerin sap tipleri ve sap ucu tipleri kendi aralarında gruplanmaktadır. Plastik ve metal çerçeveler çeşitli hammaddelerden elde edilebilmektedir.
Bilinen Modeller ve Markalar
Bilinen Modeller ve Markalar
Bilinen Modeller ve Markalar
Bilinen Modeller ve Markalar
Bilinen Modeller ve Markalar
Bilinen Modeller ve Markalar-
Bilinen Modeller ve Markalar
Bilinen Modeller ve Markalar 18 ayar beyaz altından, 561 adet pırlanta taş ve 645 adet zekice kesilmiş mavi safir ile bezenmiştir.
Bilinen Modeller ve Markalar 51 adet nehir elması bulunmakta. Toplam 4 karatlık bir elmas içermekte olup, sapı 24 ayar altın Los Angeles’te Franco tarafından yapılan bu güneş gözlüğünde gömülü bir şekilde küçük elmaslar yer almaktadır. 18 ayar altın çerçevesi ve elmaslar ile
Kaynakça http://www.cem-fa.com.tr http://www.isbiroptik.com http://www.optisyenler.org/ http://tr.wikipedia.org http://www.zeiss.com/ http://drferda.com www.glassmood.com http://optikzade.com/optik.php www.mitsuichem.com http://www.gozder.com http://www.okularyporadnik.pl http://www.antikcamlar.net
TEŞEKKÜRLER