İSLÂM İNANÇ İLMİHALİ Ümit Şimşek 36. BÖLÜM | KADERE İMAN: 2 Kur’ân’ın ve kâinatın dilinden İSLÂM İNANÇ İLMİHALİ Ümit Şimşek 36. BÖLÜM | KADERE İMAN: 2
İnsanın fiilleri Biz insana yol gösterdik; artık ister şükreder, ister nankörlük eder. İNSAN SÛRESİ, 76:3 Biz ona iki yolu da gösterdik. BELED, 90:10
İnsanın fiilleri Sizin işiniz türlü türlüdür. Kim bağışta bulunur ve kötülükten sakınırsa, Ve en güzel olanı doğrularsa, Ona iyilik yolunu kolaylaştırırız. Kim cimrilik eder ve kendisini Allah’a muhtaç görmezse, Ve en güzel olanı yalanlarsa, Ona da kötülük yolunu kolaylaştırırız LEYL, 92:4-10
İnsanın fiilleri Onlar haktan sapınca Allah da onların kalplerini haktan ayırdı. Çünkü Allah yoldan çıkmış bir topluluğa doğru yolu göstermez. SAF, 61:5
İnsanın fiilleri Onlara şu kimsenin haberini de oku: Biz ona âyetlerimizi vermiştik. Ama o bundan sıyrılıp çıktı. Sonra şeytan onu peşine taktı; böylece azgının biri olup çıktı. Dileseydik, onu âyetlerimizle yüceltirdik. Lâkin o yere saplandı ve heveslerinin peşine düştü. A’RÂF, 7:175-176
İnsanın fiilleri FİİL ÖZNE Biz ona âyetlerimizi vermiştik BİZ Ama o bundan sıyrılıp çıktı O Şeytan onu peşine taktı ŞEYTAN Azgının biri olup çıktı Dileseydik onu âyetlerimizle yüceltirdik Lâkin o yere saplandı ve heveslerinin peşine düştü
İnsanın fiilleri Sen sevdiğin kimseyi doğru yola iletemezsin; ancak Allah dilediğine hidayet verir. Doğru yola yönelenleri en iyi bilen de Odur. KASAS, 28:56
Allah kimleri saptırır? Yoldan çıkmış fâsıklar Bakara, 2:26; Mâide, 5:108; Tevbe, 9:24, 80; Saf, 61:5; Münafikun, 63:6 Zalimler Bakara, 2:258; Âl-i İmrân, 3:86; Mâide, 5:51; En’âm, 6:144; Tevbe, 9:19, 109; Kasas, 18:50; Ahkaf, 46:10; Saf, 61:7 Kâfir olanlar Bakara, 2:264; Mâide, 5:67; Tevbe, 9:37 Kâfir ve zalim olanlar Nisâ, 4:168 İman ettikten sonra tekrar tekrar inkâra dönenler Nisâ, 4:137
Allah kimleri saptırır? Allah’ın âyetlerine inanmayanlar Nahl, 16:104 Çok yalancı ve çok nankör olanlar Zümer, 39:3 Haddini aşan ve çok yalancı olanlar Mü’min, 40:28
Allah kimlere hidayet verir? Allah’a iman ederek Ona sımsıkı sarılanlar Nisâ, 4:175 Allah’ın rızasını takip edenler Mâide, 5:16 İman edip güzel işler yapanlar Yunus, 10:9 Allah’a yönelenler Ra’d, 13:27; Şûrâ, 42:13
İnsanın fiilleri İnkâr edenler, cahiliyet taassubundan ibaret olan o hamiyeti kalplerine yerleştirdiklerinde, Allah da Peygamberine ve mü’minlere güven ve huzur indirdi ve takvâ sözüne tutunmalarını nasip etti ki, zaten onlar buna lâyık ve ehil kimselerdi. Allah ise herşeyi hakkıyla bilir. FETİH, 48:26
İnsanın fiilleri Sizi de, yaptıklarınızı da O yarattı. SÂFFÂT, 37:96 Allah dilemedikçe siz dileyemezsiniz. İNSAN, 76:30 Âlemlerin Rabbi olan Allah dilemedikçe siz dileyemezsiniz. TEKVİR, 81:29
İnsanın fiilleri Attığın zaman sen atmadın, fakat Allah attı. ENFÂL, 8:17 وما رميت Atmadın (HALK = YARATMA) إذ رميت Attığın zaman (KESB) ولكن الله رمى Allah attı (HALK = YARATMA)
İnsanın fiilleri Kul ister veya teşebbüs eder Allah yaratır Sorumluluk kula ait olur
Dünyada kötülükler niçin var? Bir gecelik çadırda bir sarayın konforu aranmaz . Dünya, ebediyet yolunda konaklamak için yapılmış bir menzildir; kalıcı olarak planlanmamıştır.
Dünyada kötülükler niçin var? Dünya: imtihan meydanı. Serbest iradenin kullanılması için: iyiliğin de, kötülüğün de bir arada bulunması, sonuçların açıklanmaması gerekir.
Dünyada kötülükler niçin var? Herşey sonuçlarıyla beraber değerlendirilir. Dünyanın sonucu da âhirettir; onunla birlikte değerlendirilmelidir.
Dünyada kötülükler niçin var? İnsanın itirazı acıya değil, amaçsız acıyadır. Dünyadaki acıların âhiretteki sonuçları dikkate alındığında itiraz için sebep kalmaz.
Dünyada kötülükler niçin var? Başka canlıların çektiklerini tasavvur ettiğimiz acıların büyük kısmı bizim hayalimizin ürünüdür.
Dünyada kötülükler niçin var? Bütün soruların anahtarı: ÂHİRETE İMAN
Dünyada kötülükler niçin var? Başınıza ne musibet gelirse, kendi elinizle işledikleriniz yüzündendir. Üstelik günahlarınızın birçoğunu da Allah affeder. ŞÛRÂ, 42:30 Hz. Ali’nin bildirdiğine göre, Peygamberimiz bu âyeti şu şekilde açıklamıştır: “Kim dünyada bir günah işleyip de bunun cezasına uğrarsa, Allah onu âhirette ikinci defa cezalandırmayacak bir adalet sahibidir. Kim bir günah işler de Allah onu örter ve bağışlarsa, Allah bağışlamış olduğu şeyi âhirette cezalandırmayacak bir kerem sahibidir.” MÜSTEDREK, 2:483, no. 3664
Dünyada kötülükler niçin var? İnsanların kendi elleriyle işledikleri yüzünden karada ve denizde fesat ortaya çıktı. Belki vazgeçerler diye, yaptıklarından bir kısmını Allah onlara böylece tattırıyor. RUM, 30:41
Dünyada kötülükler niçin var? Biz sizi biraz korku ve açlıkla, biraz mal, can ve ürün eksikliğiyle sınayacağız. Müjdele o sabredenleri! Onlar, başlarına bir musibet geldiğinde, “Biz zaten Allah’ınız, yine Ona döneceğiz” derler. İşte onlar için Rablerinden bağışlanmalar ve bir rahmet vardır. Ve onlar, doğru yola ermiş olanların tâ kendileridir. BAKARA, 2:155-157
Dünyada kötülükler niçin var? Yorgunluk, sürekli hastalık, tasa, keder, sıkıntı ve gam cinsinden, hattâ ayağına bir diken batması kadar olsun Müslümanın başına gelen her ne varsa, Allah bu vesileyle onun hatâlarını bağışlar. BUHARÎ, Merdâ: 1; MÜSLİM, Birr: 49
Dünyada kötülükler niçin var? Belâ ehline kıyamet gününde ödülleri dağıtılırken, âfiyet içinde yaşamış olanlar, “Keşke bizim de dünyada derilerimiz makaslarla parçalansaydı” diye onlara imrenirler. TİRMİZÎ, Zühd: 59
Dünyada kötülükler niçin var? En güzel isimler Allah’ındır. A’RÂF, 7:180 (bk. İSRÂ, 17:110; TÂHÂ, 20:8; HAŞİR, 59:24) Her varlık ve her hadise Esmâ-i Hüsnânın tecellîsiyle vücuda gelir.
Dünyada kötülükler niçin var? Her varlık ve her hadise Esmâ-i Hüsnânın tecellîsiyle vücuda gelir. Herşey güzeldir. Güzellikler farklıdır. Ya bizzat, ya da neticesi itibarıyla güzeldir.
Dünyada kötülükler niçin var? Bazı güzellikleri görebilmek için dikkat ve bilgi gerekir
Dünyada kötülükler niçin var? Kötülük işleyenlerin durumu: Kesb: şer (cüz’î sonuca bakar) Yaratma: hayır (bütün sonuçlara bakar)
Dünyada kötülükler niçin var? Dünyada iyilik ve kötülükler karışıktır. Kıyamet gününde ayrılırlar. Bütün hayırlar Cennet, bütün şerler Cehennem tarafında kalır.
Allah’ın iradesi ve kulun iradesi Bazı işlerde kulun iradesi yoktur: Rabbin dilediği gibi yaratır ve tercihte bulunur. Yoksa, tercih hakkı onların değildir. Allah onların ortak koştuğu şeylerden münezzeh ve yücedir. KASAS, 28:68
Allah’ın iradesi ve kulun iradesi Hoşunuza gitmeyen birşey sizin için hayırlı olabilir. Hoşlandığınız birşey de sizin için şer olabilir. Allah bilir, siz bilmezsiniz. BAKARA, 2:216
Allah’ın iradesi ve kulun iradesi Bazı işler de kulun tercihine bırakılmıştır: De ki: Hak, Rabbinizden gelendir. Artık dileyen iman etsin, dileyen inkâr etsin. KEHF, 18:29
Allah’ın iradesi ve kulun iradesi De ki: Hizmetim için sizden bir ücret istemem; ben ancak Rabbine doğru bir yol tutmak isteyene yol gösteriyorum. FURKAN, 25:57 Bu bir öğüttür; artık dileyen Rabbine doğru bir yol tutar. MÜZZEMMİL, 73:19
Allah’ın iradesi ve kulun iradesi O bütün âlemler için bir öğüttür: İçinizden, dosdoğru bir yol tutmak isteyenler için. Yoksa, Âlemlerin Rabbi olan Allah dilemedikçe siz dileyemezsiniz. TEKVİR, 81:27-29
Kader hakkında son söz 1. Herşey Allah’ın takdiriyledir. 2. Âlemde herşey herşeyle ilgilidir. 3. Kader bütün bu ilgileri birden kuşatır. 4. İnsan ise bu ilgilerden pek azını kavrayabilir. 5. İnsan kaderi kavrayamaz.
Kader konusunda anahtar kelimeler 1. Tedbir (geleceğe yönelik) 2. Tevekkül (çalışmada değil, neticede) 3. Yasak kelime: keşke
Kadere imanın sonucu 1. Sorumluluğunu bilmek 2. Korku ve endişeden emin olmak
İnternet adresleri iman_ilmihali@googlegroups.com utesav.org.tr facebook.com/yazarumitsimsek