Ailenin Korunması Projesi Elmadağ ilçe M.E.M. AR-GE BİRİMİ AİLE HUKUKU Ailenin Korunması Projesi Elmadağ ilçe M.E.M. AR-GE BİRİMİ ASLAN ALİ SOLMAZ HOŞGELDİNİZ MUHAMMET ALİ AKYEL

TÜRKİYE’DE MAHKEMELER

ADLİ YARGI MAHKEMELERİ

ADLİ YARGI MAHKEMELERİ I. Hukuk Mahkemeleri 1. Sulh Hukuk Mahkemeleri 2. Asliye Hukuk Mahkemeleri 3. Özel Kanunlarla Kurulan Diğer Hukuk Mahkemeleri 3.1 ) Ticaret Mahkemeleri 3.2 ) İş Mahkemeleri 3.3 ) İcra Mahkemeleri 3.4 ) Aile Mahkemeleri 3.5 ) Kadastro Mahkemeleri II. Ceza Mahkemeleri 1. Sulh Ceza Mahkemeleri 2. Asliye Ceza Mahkemeleri 3. Ağır Ceza Mahkemeleri 4. Özel Kanunlarla Kurulan Diğer Ceza Mahkemeleri 4.1 ) Çocuk Mahkemeleri

AİLE MAHKEMELERİ Aile bireylerini özellikle çocuk ve kadını ilgilendiren aile hukuku alanına ait uyuşmazlıklar günümüzde giderek karmaşık ve uzmanlık isteyen bir kapsama ulaşmıştır. 5

ÜLKEMİZDE AİLE ve ÇOCUK MAHKEMELERİ 1979 yılı 2253 sayılı Çocuk Mahkemeleri Yasası İlk defa 1987 yılında Ankara Çocuk Mahkemesi 2005 yılı 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu

ÇOCUK MAHKEMELERİ Kimler Görev Yapar? Hakim Kalem Personeli Sosyal Çalışma Görevlileri

ÇOCUK MAHKEMELERİ SOSYAL ÇALIŞMA GÖREVLİLERİ Psikolojik danışmanlık ve rehberlik, psikoloji, sosyoloji, çocuk gelişimi, öğretmenlik, aile ve tüketici bilimleri ve sosyal hizmet alanlarında eğitim veren kurumlardan mezun meslek mensuplarını, İfade eder.

ÇOCUK MAHKEMELERİ SÇG’LERİN GÖREVLERİ a) Görevlendirildikleri çocuk hakkında derhâl sosyal inceleme yapmak, hazırladıkları raporları kendilerini görevlendiren mercie sunmak, b) Suça sürüklenen çocuğun ifadesinin alınması veya sorgusu sırasında yanında bulunmak, c) Bu Kanun kapsamında mahkemeler ve çocuk hâkimleri tarafından verilen diğer görevleri yerine getirmektir.

TÜRKİYE’DE AİLE MAHKEMELERİ Türkiye’deki aile mahkemeleri 4787 sayılı “Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanun”la kurulmuş ve 9 Ocak 2003 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Aile mahkemeleri Adalet Bakanlığınca Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun olumlu görüşü alınarak her ilde ve merkez nüfusu yüz binin üzerindeki her ilçede, tek hakimli ve asliye mahkemesi derecesinde olmak üzere kurulur.

AİLE MAHKEMELERİ Kimler Görev Yapar? Hakim Kalem Personeli Uzmanlar (Psikolog, Pedagog ve SHU)

AİLE MAHKEMESİ HAKİMİ Adlî yargıda görevli, Evli ve çocuk sahibi, Otuz yaşını doldurmuş Ve tercihan aile hukuku alanında lisansüstü eğitim yapmış

AİLE MAHKEMESİ UZMANLARI (PSİKOLOG, PEDAGOG, SHU) Her aile mahkemesine; tercihan; Evli ve çocuk sahibi, Otuz yaşını doldurmuş Aile sorunları alanında lisansüstü eğitim yapmış olanlar arasından, birer psikolog, pedagog ve sosyal çalışmacı atanır.

PSİKOLOG, PEDAGOG, SHU’nun GÖREVLERİ Mahkemece istenen konular hakkında taraflar arasındaki uyuşmazlık nedenlerine ilişkin araştırma ve inceleme yapmak ve sonucunu bildirmek, Duruşmada hazır bulunmak, istenilen konularla ilgili çalışmalar yapmak ve görüş bildirmek, Hâkim tarafından alınmış koruyucu, eğitici ve sosyal önlemlerin yerine getirilmesini ve takibini sağlamak, Mahkemece verilecek diğer görevleri yapmak.

AİLE MAHKEMELERİNDE HANGİ DAVALAR GÖRÜLÜR?  Evlenme  Nişanlanma  Evlenme ehliyeti ve engeller  Evlenme başvurusu ve töreni  Batıl olan evlenmeler  Boşanma  Evliliğin genel hükümleri  Eşler arasındaki mal rejimi  Soybağının kurulması  Evlat edinme  Velayet  Çocuk malları  Aile malları

MEDENİ KANUNDA BOŞANMA NEDENLERİ Zina Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme Terk Akıl Hastalığı Evlilik birliğinin sarsılması.

BOŞANMA ve BOŞANMA NEDENLERİ Evlilik birlikteliğinin yasal olarak sonlandırılması. Eşin hayatına müdahale, Aldatma, Kaba davranışlar, Terk etme, Uyumsuzluk, Aile büyükleri ile aynı evde oturma, Aile büyüklerinin veya eşin kadını hizmet etmesi gereken kişi olarak görmesi,

BOŞANMA ve BOŞANMA NEDENLERİ Eşler arasındaki cinsel sorunlar, İşkolik eşe sahip olma, Eşlerin birbirlerine yeteri kadar zaman ayıramaması, İşsizlik, Din ve mezhep farklılıkları, Alkol, kumar ve şans oyunlarına düşkünlük, Eşlerden birinin psikolojik sorunlarının olması.

BOŞANMA DAVALARI SÜREÇ Dava Dilekçesi, Taraflara duruşma tarihinin bildirilmesi, Duruşmalar, Uzmandan rapor istenmesi Karar.

OLMASI GEREKEN NEDİR?

ŞU ŞEKİLDE OLSA Dava Dilekçesi, Tarafların Uzmana sevkedilmesi, Duruşmanın bir süre (4-5 ay) sonraya bırakılması, Uzmanın taraflarla görüşmeleri

ŞU ŞEKİLDE OLSA Rapora göre davanın reddedilmesi ya da davanın esasına geçilmesi, Duruşmalar, Tarafların boşanmaya hazırlanması, Velayet konusunda uzmandan rapor istenmesi, Karar.

BU SAYEDE; İş yükü artışı. Buna karşın daha mutlu aileler, mutlu toplum.

BOŞANMA İSTATİSTİKLERİ Ülkemizde en sık boşanma nedeni % 94 ile şiddetli geçimsizliktir. En sık boşanma yaşı 20-29 arasıdır, cinsiyete göre bakıldığında erkeklerde 30-35 yaşları arasında, kadınlarda 25-30 yaşları arasında boşanma vakalarının arttığı görülmektedir. Boşanmaların % 45’i evliliğin ilk 5 yılında gerçekleşmekte ve % 42’si çocuksuz ailelerde görülmektedir.

BOŞANMA İSTATİSTİKLERİ

AİLE İÇİ ŞİDDET ve AİLE MAHKEMELERİ Kadına yönelik, Çocuklara yönelik, Yaşlılara yönelik, Erkeğe yönelik. Fiziksel Şiddet, Cinsel Şiddet, Sözel Şiddet, Ekonomik Şiddet, Duygusal(Psikolojik) Şiddet,

Kadına Yönelik Şiddetin Tanımı Kadının fiziksel, cinsel veya psikolojik zarar görmesiyle veya acı çekmesiyle sonuçlanan veya sonuçlanması muhtemel olan, bu tür hareketlerin tehdidini, baskıyı ya da özgürlüğün keyfi engellenmesini de içeren, ister toplum önünde ister özel hayatta meydana geliş olsun, cinsiyete dayalı her türden şiddettir. Yapılan çlaışmalar 27

fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalmaktadır Dünyada en az her 3 kadından 1’i fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalmaktadır (BM, Kadının Statüsü Komisyonu, 2000). 28

31.10.2011 ŞİDDET TÜRLERİ Fiziksel şiddet Psikolojik şiddet Cinsel şiddet Ekonomik şiddet 29

FİZİKSEL ŞİDDET İtip kakmak, tartaklamak, tokatlamak, tekmelemek, Kesici ve vurucu aletlerle bedene zarar vermek Sağlıksız koşullarda yaşamaya mecbur bırakmak Sağlık hizmetlerinden yararlanmasına engel olmak suretiyle bedensel zarara uğratmak 30

Türkiye’de her beş kadından 2’si fiziksel şiddet görmektedir (KSGM, 2009). 31

CİNSEL ŞİDDET Evli olduğu kişi bile olsa, kadını istemediği yerde zamanda ve biçimde cinsel ilişkiye zorlamak Çocuk doğurmaya/doğurmamaya zorlamak Fuhuşa zorlamak Cinsel organlarına zarar vermek Cinsel yolla hastalık bulaştırmak 32

PSİKOLOJİK ŞİDDET Bağırmak, korkutmak, Küfür etmek, tehdit etmek, hakaret etmek, Eve kapatmak, küçük düşürmek, lakap takmak, Kadının nasıl giyineceği, nereye gideceği, kimlerle görüşeceği konusunda baskı yapmak, Öfkesini çocuklardan çıkarmak, silah göstermek, vb. 33

Her 2 kadından 1’i duygusal şiddet yaşamaktadır (KSGM, 2009). 34

EKONOMİK ŞİDDET Kadının para harcamasının kısıtlanması, Çalışmasına izin verilmemesi, Zorla çalıştırılması, Ekonomik konulardaki kararların erkek tarafından tek başına alınması, Kadının parasının elinden alınması, İş yerinde olay yaratmak suretiyle kadının işten atılmasına neden olunması, Kadının iş bulmasını kolaylaştırıcı becerileri geliştirecek etkinliklerin engellenmesi vb. 35

VE KADINA KARŞI ŞİDDETİN ÖNLENMESİNE DAİR KANUN AİLENİN KORUNMASI VE KADINA KARŞI ŞİDDETİN ÖNLENMESİNE DAİR KANUN 36 36

Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun İstanbul Sözleşmesinde yer verilen tedbirler göz önünde bulundurulmuştur. Barolar ve Aile Mahkemesi Hâkimleri ile toplantılar yapılmıştır. İlgili tüm kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplum kuruluşlarının görüşleri alınmıştır. Kanun, 08 Mart 2012 tarihinde TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilmiştir. 20 Mart 2012 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. 37

Genel Çerçeve Tüm kadınlar, aile bireyleri ve tek taraflı ısrarlı takip mağdurları Mülki amire de tedbir kararı verme yetkisi Acil durumlarda kolluğa yetki Geçici maddi yardım ve sağlık giderlerinin karşılanması Teknik araç ve yöntemlerle takip Tedbirlerin etkin olarak uygulanmasını izleme Şiddet mağduru ve uygulayanına yönelik destek hizmetleri Önleyici tedbir kararının ihlali halinde zorlama hapsi İhbar yükümlülüğü Medyaya sorumluluklar Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun 38

“Şiddete uğrayan veya şiddete uğrama tehlikesi bulunan Kadınların, Kanun’un Amacı “Şiddete uğrayan veya şiddete uğrama tehlikesi bulunan Kadınların, Çocukların, Aile bireylerinin Ve tek taraflı ısrarlı takip mağduru olan kişilerin korunması ve bu kişilere yönelik şiddetin önlenmesi amacıyla alınacak tedbirlere ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.” 39 39

İhbar Şiddet veya şiddet uygulama tehlikesinin varlığı halinde; İhbarı alan kamu görevlileri ise, görevlerini gecikmeksizin yerine getirmek ve uygulanması gereken diğer tedbirlere ilişkin olarak yetkilileri haberdar etmekle yükümlüdür. Herkes bu durumu resmi makam veya mercilere ihbar edebilir. 40 40

Koruyucu Tedbir Kararlarının Verilmesi delil veya belge aranmaz. gizlilik ilkesi esastır. geciktirilemez. 41 41

Sağlık Giderleri Hakkında koruyucu tedbir kararı verilen kişilerden genel sağlık sigortası olmaması nedeniyle tedavi hizmetlerinden yararlanma hakkı bulunmayanlar genel sağlık sigortalısı sayılır. Önleyici tedbir kararı verilen kişilerin genel sağlık sigortası kapsamında karşılanmayacak rehabilitasyon giderleri ASPB bütçesinden ödenecektir. 42 42

Hakim Hakim tarafından korunan kişi hakkında; İş yerinin değiştirilmesi, yerleşim yeri belirleme, aile konutu şerhi konulması ve Tanık Koruma Kanunu kapsamında kimlik-bilgi-belge değiştirilmesi konusunda tedbir kararı alma, Tedbir nafakası, kayyım-velayet-nafaka konularında karar alma Hakim tarafından şiddet uygulayan kişi hakkında; Önleyici tedbir kararlarını alma Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde kolluk amirince alınacak kararları onaylama Tedbir kararlarına, ya da talebin reddi kararlarına itirazı karara bağlama Önleyici tedbir kararının ihlali halinde zorlama hapsine hükmetme Gerekli durumlarda sosyal inceleme raporu talep etme Tedbir kararının uygulanmasının teknik araç ve yöntemlerle izlenmesine karar verme 43 43

Mülki Amir Korunan kişi hakkında barınma yeri sağlanması, geçici maddi yardım yapılması, rehberlik ve danışmanlık hizmeti verilmesi, geçici koruma altına alınması, kreş imkanı sağlanması tedbirlerine ve uygun görülecek sair tedbire hükmetme Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde kolluk amirince alınan kararları onaylama 44 44

Kolluk Amiri Gecikmesinde sakınca olan hallerde mülki amir tarafından korunan kişi hakkında verilmesi öngörülen barınma yeri sağlama ve geçici koruma altına alma tedbirlerine karar verme Gecikmesinde sakınca olan hallerde hakim tarafından şiddet uygulayan hakkında verilmesi öngörülen şiddet tehdidi içeren söz-davranışta bulunmama, evden uzaklaştırma, korunan kişiye yaklaşmama, çocuklara yaklaşmama konusundaki tedbirlere karar verme Alınan tedbir kararlarını duruma göre en geç kararın alınmasını takip eden ilk iş günü mülki amir ya da hakim onayına sunma Tedbir kararının şeklinin- süresinin değiştirilmesi, kaldırılmasını talep etme Kolluk görevlerinin bu alanda eğitimli personel tarafından yerine getirilmesi Tedbir kararının, kolluk amirince verilip uygulandığı veya korunan kişinin kollukta bulunduğu hâllerde, kolluk birimleri tarafından kişinin, Bakanlığın ilgili il veya ilçe müdürlüklerine ulaştırılması; bunun mümkün olmaması hâlinde giderleri Bakanlık tarafından karşılanmak üzere geçici olarak barınma sağlanması 45 45

TEŞEKKÜRLER