HUKUK GENEL KURULU TETKİK HAKİMİ

... konulu sunumlar: "HUKUK GENEL KURULU TETKİK HAKİMİ"— Sunum transkripti:

1 HUKUK GENEL KURULU TETKİK HAKİMİ
AİLE İÇİ ŞİDDET VE AİLENİN KORUNMASI Süleyman MORTAŞ HUKUK GENEL KURULU TETKİK HAKİMİ

2 Kanunun Uygulaması TEMEL KANUN
6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun Kanunun Uygulaması TEMEL KANUN Süleyman MORTAŞ

3 İLGİLİ MEVZUAT Anayasa m. 20 m. 40 Türk Medeni Kanunu
(Mülga)4320 sayılı Ailenin Korunmasına Dair Kanun İLGİLİ MEVZUAT Süleyman MORTAŞ

4 AMAÇ Şiddete uğrayan veya şiddete uğrama tehlikesi bulunan; Kadınların
Çocukların, Aile bireylerinin , Tek taraflı ısrarlı takip(stalking) mağduru olan kişilerin AMAÇ korunması ve bu kişilere yönelik şiddetin önlenmesi amacıyla alınacak tedbirlere ilişkin usul ve esaslar 6284 S. Kanun ile düzenlenmiştir. Tabiri caiz ise bu kanunla aile içi şiddetin “bıçakla keser gibi” önlenmesi amçlanmıştır. Süleyman MORTAŞ

5 STALKING Süleyman MORTAŞ

6 Türkiye Cumhuriyeti Anayasası uluslararası sözleşmeler, özellikle Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi ve yürürlükteki diğer kanuni düzenlemeler esas alınır. Şiddet mağdurlarına verilecek destek ve hizmetlerin sunulmasında temel insan haklarına dayalı, kadın erkek eşitliğine duyarlı, sosyal devlet ilkesine uygun, adil, etkili ve süratli bir usul izlenir. Şiddet mağduru ve şiddet uygulayan için alınan tedbir kararları insan onuruna yaraşır bir şekilde yerine getirilir. Bu Kanun kapsamında kadınlara yönelik cinsiyete dayalı şiddeti önleyen ve kadınları cinsiyete dayalı şiddetten koruyan özel tedbirler ayrımcılık olarak yorumlanamaz. TEMEL İLKELER Süleyman MORTAŞ

7 Kanunun adeta birlikte yaşayan herkesi bu kanun kapasamına almıştır.
Bu kapsamda evliliğe dayalı aile mensuplarından geniş aile ya da çekirdek aile bu kavrama dahildir. Ayrıca evlilik dışı ilişkiler de bu yasa kapsamında olacak AİLE KAVRAMI Süleyman MORTAŞ

8 Acı çekmeye neden olan eylemlerin tamamıdır. Bedensel Ruhsal Duygusal
Acı olabilir. ŞİDDET Süleyman MORTAŞ

9 En bilineni ve en çok uygulanan fiziksel şiddettir.
ŞİDDETİN GÖRÜNÜM ŞEKİLLERİ İtilmiş & Kakılmış En bilineni ve en çok uygulanan fiziksel şiddettir. Süleyman MORTAŞ

10 AİLENİN NORMAL HALİ İTİLMEDEN & KAKILMADAN Süleyman MORTAŞ

11 ŞİDDETİN DİĞER HALLERİ
Sözlü Psikolojik Cinsel Ekonomik Şiddet şeklinde olabilir. ŞİDDETİN DİĞER HALLERİ Süleyman MORTAŞ

12 KANUNDAKİ TANIMIYLA ŞİDDET
Kişinin, fiziksel, cinsel, psikolojik veya ekonomik açıdan zarar görmesiyle veya acı çekmesiyle sonuçlanan veya sonuçlanması muhtemel hareketleri, buna yönelik tehdit ve baskıyı ya da özgürlüğün keyfî engellenmesini de içeren, toplumsal, kamusal veya özel alanda meydana gelen fiziksel, cinsel, psikolojik, sözlü veya ekonomik her türlü tutum ve davranıştır. KANUNDAKİ TANIMIYLA ŞİDDET Süleyman MORTAŞ

13 KADINA KARŞI ŞİDDET Kadınlara, yalnızca kadın oldukları için uygulanan veya kadınları etkileyen cinsiyete dayalı bir ayrımcılık ile kadının insan hakları ihlaline yol açan ve bu Kanunda şiddet olarak tanımlanan her türlü tutum ve davranıştır Süleyman MORTAŞ

14 Bu Kanunda şiddet olarak tanımlanan tutum ve davranışlara doğrudan ya da dolaylı olarak maruz kalan veya kalma tehlikesi bulunan kişiyi ve şiddetten etkilenen veya etkilenme tehlikesi bulunan kişileri ifade eder. ŞİDDET MAĞDURU Süleyman MORTAŞ

15 Korunan Hukuki değer yaşama hakkıdır.
Şiddet ile yaşama hakkı ve vücut bütünlüğü ihlal edilmektedir. Yaşama hakkı, kişinin vücut bütünlüğü, beden ve ruh sağlığı ile yaşaması hakkıdır. KORUNAN HUKUKİ DEĞER Süleyman MORTAŞ

16 ŞİDDETİN UYGULANDIĞI YER
Şiddetin uygulandığı yerin önemi yoktur. Kanunun uygulanması çatı altına münhasır değildir. Şiddetin uygulandığı yerin ev veya çatılı bir mekan olması gerekmez. ŞİDDETİN UYGULANDIĞI YER Süleyman MORTAŞ

17 Şikayet veya ihbar yazılı olabileceği gibi, sözlü de olabilir.
Şiddeti, sadece maruz kalanların değil herkesin bildirme imkanı vardır. Şikayet veya ihbar yazılı olabileceği gibi, sözlü de olabilir. Şikayet ve ihbar, polise, jandarmaya, savcılığa veya mahkeme gibi resmi makam ve mercilere yapılabilir ŞİDDETİN İHBARI Süleyman MORTAŞ

18 İHBAR YERLERİ İl Sosyal Hizmetler Müdürlükleri Kadın Sivil Alo 183
Toplum Kuruluşları Cumhuriyet Savcılığı Baro Mahkeme Kolluk Kuvvetleri Sağlık Kuruluşları Alo 183 Telefon Hattı İl Sosyal Hizmetler Müdürlükleri Şiddete Maruz Kalındığında İHBAR YERLERİ Süleyman MORTAŞ

19 KORUYUCU TEDBİR KARARLARI
Mülkî amir tarafından verilecek koruyucu tedbir kararları Kendisine ve gerekiyorsa beraberindeki çocuklara, bulunduğu yerde veya başka bir yerde uygun barınma yeri sağlanması. Diğer kanunlar kapsamında yapılacak yardımlar saklı kalmak üzere, geçici maddi yardım yapılması. Psikolojik, meslekî, hukukî ve sosyal bakımdan rehberlik ve danışmanlık hizmeti verilmesi. Hayatî tehlikesinin bulunması hâlinde, ilgilinin talebi üzerine veya resen geçici koruma altına alınması. Gerekli olması hâlinde, korunan kişinin çocukları varsa çalışma yaşamına katılımını desteklemek üzere dört ay, kişinin çalışması hâlinde ise iki aylık süre ile sınırlı olmak kaydıyla, on altı yaşından büyükler için her yıl belirlenen aylık net asgari ücret tutarının yarısını geçmemek ve belgelendirilmek kaydıyla Bakanlık bütçesinin ilgili tertibinden karşılanmak suretiyle kreş imkânının sağlanması KORUYUCU TEDBİR KARARLARI Süleyman MORTAŞ

20 KORUYUCU TEDBİR KARARLARI
KOLLUK AMİRLERİNCE Gecikmesinde sakınca bulunan Kendisine ve gerekiyorsa beraberindeki çocuklara, bulunduğu yerde veya başka bir yerde uygun barınma yeri sağlanması. Hayatî tehlikesinin bulunması hâlinde, ilgilinin talebi üzerine veya resen geçici koruma altına alınması Tedbirleri kolluk amirlerince de alınabilir. Kolluk amiri evrakı en geç kararın alındığı tarihi takip eden ilk işgünü içinde mülkî amirin onayına sunar. Mülkî amir tarafından kırksekiz saat içinde onaylanmayan tedbirler kendiliğinden kalkar. KORUYUCU TEDBİR KARARLARI Süleyman MORTAŞ

21 KORUYUCU TEDBİR KARARLARI
HAKİM TARAFINDAN VERİLECEK KARARLAR İşyerinin değiştirilmesi. Kişinin evli olması hâlinde müşterek yerleşim yerinden ayrı yerleşim yeri belirlenmesi. 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanunundaki şartların varlığı hâlinde ve korunan kişinin talebi üzerine tapu kütüğüne aile konutu şerhi konulması. Korunan kişi bakımından hayatî tehlikenin bulunması ve bu tehlikenin önlenmesi için diğer tedbirlerin yeterli olmayacağının anlaşılması hâlinde ve ilgilinin aydınlatılmış rızasına dayalı olarak 27/12/2007 tarihli ve 5726 sayılı Tanık Koruma Kanunu hükümlerine göre kimlik ve ilgili diğer bilgi ve belgelerinin değiştirilmesi KORUYUCU TEDBİR KARARLARI Süleyman MORTAŞ

22 ÖNLEYİCİ TEDBİR KARARLARI
KOLLUK AMİRLERİNCE Şiddet mağduruna yönelik olarak şiddet tehdidi, hakaret, aşağılama veya küçük düşürmeyi içeren söz ve davranışlarda bulunmaması Müşterek konuttan veya bulunduğu yerden derhâl uzaklaştırılması ve müşterek konutun korunan kişiye tahsis edilmesi Korunan kişilere, bu kişilerin bulundukları konuta, okula ve işyerine yaklaşmaması. Gerekli görülmesi hâlinde korunan kişinin, şiddete uğramamış olsa bile yakınlarına, tanıklarına ve kişisel ilişki kurulmasına ilişkin hâller saklı kalmak üzere çocuklarına yaklaşmaması. ÖNLEYİCİ TEDBİR KARARLARI Süleyman MORTAŞ

23 ÖNLEYİCİ TEDBİR KARARLARI
Hâkim tarafından verilecek önleyici tedbir kararları: Aile bireylerine karşı şiddete veya korkuya yönelik söz ve davranışlarda bulunmaması, Müşterek evden uzaklaştırılarak bu evin diğer aile bireylerine tahsisi ile bu bireylerin birlikte ya da ayrı oturmakta olduğu eve veya işyerlerine yaklaşmaması, Aile bireylerinin eşyalarına zarar vermemesi, Aile bireylerini iletişim araçları ile rahatsız etmemesi, Varsa silah veya benzeri araçlarını genel kolluk kuvvetlerine teslim etmesi, Alkollü veya uyuşturucu herhangi bir madde kullanılmış olarak şiddet mağdurunun yaşamakta olduğu konuta veya işyerine gelmemesi veya bu yerlerde bu maddeleri kullanmaması, Bir sağlık kuruluşuna muayene veya tedavi için başvurması. ÖNLEYİCİ TEDBİR KARARLARI Süleyman MORTAŞ

24 MAHKEMECE VERİLEN KARARLARDA USUL
GÖREV Aile mahkemesi YETKİ Koruma kararını vermeye; en az masrafla, en çabuk ve en kolay ulaşılabilecek yer aile mahkemesi yetkilidir MAHKEMECE VERİLEN KARARLARDA USUL Süleyman MORTAŞ

25 Değişik iş defterine kayıt edilir. Harca tabi değildir.
Karar evrak üzerinde gecikmeden verilmelidir. Şiddeti ‘bıçakla keser gibi’ önlemeye yönelik olmalıdır. Bu yüzden;Duruşma açılmasına, Tarafların çağrılmasına dinlenilmesine, Tanık dinlemeye, Rapor alınmasına, Delil toplamaya gerek yoktur. md. Yargılama giderlerinden muaftır USUL Süleyman MORTAŞ

26 Tedbir kararı, ilgilinin talebi, Bakanlık veya kolluk görevlileri ya da Cumhuriyet savcısının başvurusu üzerine verilir. TEDBİR KARARLARININ VERİLMESİ USULÜ Süleyman MORTAŞ

27 Hâkim uygulanacak tedbiri re’sen seçer. Taleple bağlı değildir.
Boşanma veya nafaka davası varsa, Kanundaki tedbirler, TMK daki tedbirlerin uygulanmasına engel değildir. Görülmekte olan davada bir ara kararı ile 6284 sayılı Kanun ile öngörülen tedbirlere hükmedilebilir. Aynı şekilde TMK gereği tedbir verilmişse Kanundaki tedbirlerin uygulanmasına engel değildir. Tedbirler sayılı ve sınırlı değildir. Gerekli başka tedbirlere de hükmedilebilir TEDBİR KARARLARININ VERİLMESİ USULÜ Süleyman MORTAŞ

28 Karar hemen uygulamaya konur.
Kanun ve Yönetmeliğe göre verilen tedbir kararları HMK md. 389 (HUMK 101) ve devamında düzenlenen ihtiyati tedbirlerden ayrı, kendine özgü ve temyizi kabil olmayan bir tedbirdir. Karar hemen uygulamaya konur. Hâkimin tayin ettiği süre boyunca tedbir geçerlidir.En çok 6 ay için verilebilir.Ancak şiddet veya şiddet uygulanma tehlikesinin devam edeceğinin anlaşıldığı hâllerde uzatılabilir. KARARLARIN ÖZELLİĞİ Süleyman MORTAŞ

29 itiraz süresi iki haftadır. itiraz bir hafta içinde karara bağlanır.
Karara karşı Aile Mahkemesi hakimine itiraz mümkündür. Ancak itiraz, kararın icra ve infazını durdurmaz. İtiraz, tedbirin kaldırılması, iptali, değiştirilmesi, süresinin uzatılması veya kısaltılması gibi konularda olabilir. itirazı takip eden numaralı mahkeme inceler, yoksa en yakın aynı nitelikteki mahkeme inceler. itiraz süresi iki haftadır. itiraz bir hafta içinde karara bağlanır. itiraz üzerine verilen kararlar kesindir. İTİRAZ Süleyman MORTAŞ

30 İcra ve infazı Cumhuriyet savcılığı kolluk kuvvetleri (polis ve jandarma) vasıtasıyla yapar.
Gecikme olmaması için kararı elden karakola götürmek mümkündür Kolluk tedbir süresince izler. İzleme, lehine koruma kararı verilen kişinin; Bulunduğu konutun haftada bir kez ziyaret edilmesini, Birinci derece yakınları ile iletişim kurulmasını, Komşularının bilgisine başvurulmasını, Oturulan yerin muhtarından bilgi alınmasını, Bulunduğu konutun çevresinde araştırma yapılmasını, içerir.” KARALARIN İNFAZI Süleyman MORTAŞ

31 ŞÖNİM Şiddet Önleme ve İzleme Merkezlerinin Kurulması
Bakanlık, gerekli uzman personelin görev yaptığı ve tercihen kadın personelin istihdam edildiği, şiddetin önlenmesi ile koruyucu ve önleyici tedbirlerin etkin olarak uygulanmasına yönelik destek ve izleme hizmetlerinin verildiği, çalışmalarını yedi gün yirmidört saat esasına göre yürüten, çalışma usul ve esasları yönetmelikle belirlenen, şiddet önleme ve izleme merkezlerini kurar. Kurulan merkezlerde şiddetin önlenmesi ile koruyucu ve önleyici tedbirlerin etkin olarak uygulanmasına yönelik izleme çalışmaları yapılır ve destek hizmetleri verilir. ŞÖNİM Süleyman MORTAŞ

32 ŞÖNİMLERCE VERİLECEK DESTEK HİZMETLERİ
a) Koruyucu ve önleyici tedbir kararları ile zorlama hapsinin verilmesine ve uygulanmasına ilişkin veri toplayarak bilgi bankası oluşturmak, tedbir kararlarının sicilini tutmak. b) Korunan kişiye verilen barınma, geçici maddi yardım, sağlık, adlî yardım hizmetleri ve diğer hizmetleri koordine etmek. c) Gerekli hâllerde tedbir kararlarının alınmasına ve uygulanmasına yönelik başvurularda bulunmak. ç) Bu Kanun kapsamındaki şiddetin sonlandırılmasına yönelik bireysel ve toplumsal ölçekte programlar hazırlamak ve uygulamak. d) Bakanlık bünyesinde kurulan çağrı merkezinin bu Kanunun amacına uygun olarak yaygınlaştırılması ve yapılan müracaatların izlenmesini sağlamak. e) Bu Kanun kapsamındaki şiddetin sonlandırılması için çalışan ilgili sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği yapmak. ŞÖNİMLERCE VERİLECEK DESTEK HİZMETLERİ Süleyman MORTAŞ

33 TEDBİR KARARINA MUHALEFET
Kanunun 13. maddesine göre koruma kararına uymamak bir kabahattir. Cezası:3 günden 10 güne kadar tazyik hapsidir. Eylem başka suç oluştursa bile, tedbire muhalefetten ayrıca ceza verilir. Tedbir kararının gereklerine aykırılığın her tekrarında, ihlal edilen tedbirin niteliğine ve aykırılığın ağırlığına göre zorlama hapsinin süresi onbeş günden otuz güne kadardır. Ancak zorlama hapsinin toplam süresi altı ayı geçemez. Zorlama hapsine ilişkin kararlar, Cumhuriyet başsavcılığınca yerine getirilir. Bu kararlar Bakanlığın ilgili il ve ilçe müdürlüklerine bildirilir. TEDBİR KARARINA MUHALEFET Süleyman MORTAŞ

34 HÜKÜM: Sayılı Kanun Hükümlerine göre talebin kabulüne, 2- Karşı taraf-davalı …….TC kimlik nolu M. G.‘nin eşi tedbir isteyen davacı taraf …… TC kimlik nolu EMİNE G.‘ye karşı 6 ay süre ile her türlü cebir, şiddet, tehdit ve korkuya yönelik davranışlardan yasaklanması, -Davalı karşı taraf M. G.‘nin bu altı aylık süre içerisinde davacı eş EMİNE G.yi iletişim araçları ile ya da herhangi bir suretle hiç bir biçimde rahatsız etmemesi, -Aynı süre içerisinnde karşı taraf M'ün davacının evi olan Malazgirt Mah. B. Cad. T. Sok. T. Apt. 3/3 Sincan/ ANKARA daki evinden adresine yaklaşmaması ve bu davacı talepçinin sığındığı dariye-eve 6 aylık süre ile hiç bir biçimde gelmemesi girmemesi ya da herhangi bir suretle yaklaşmaması, . 07/03/2011 KARAR ÖRNEĞİ Süleyman MORTAŞ

35 - Varsa silah veya benzeri araçların tarafından zabıtaya teslimine,
Sayılı Yasaya göre verilen koruma kararlarının altı ay için geçerli sayılmasına, 5- Takdiren aylık 200,00 TL tedbir nafakasının M. G.'den alınarak EMİNE G‘ yee verilmesine, 6- Hükmolunan tedbirlere aykırı davranılması halinde tutuklanacağı veya hürriyeti bağlayıcı cezaya çarptırılacağı hususunun kusurlu eş M. G'na ihtarına, 7- Kararın bir örneğinin tedbir isteyene verilmesine, bir örneğinin de gereği için resen Sincan Cumhuriyet Başsavcılığı'na gönderilmesine, 8- Harç alınmasına yer olmadığına, İtiraz yolu açık olmak üzere dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda karar verildi KARAR DEVAMI Süleyman MORTAŞ

36 MUTLU AİLE FOTOĞRAFI Süleyman MORTAŞ

37 Sürçü lisan ettiysek affola!
Apologize for misstatements! BİTİRİRKEN Süleyman MORTAŞ