ADAPAZARI TOKİ OKULU DEPREM EĞİTİMİ Hazırlayan HALİL KARAYİĞİTLER Sivil Savunmadan Sorumlu Okul Müdür Yardımcısı

FELAKET BAŞA GELMEDEN EVVEL ÖNLEYİCİ TEDBİRLERİ DÜŞÜNMEK LAZIMDIR FELAKET BAŞA GELMEDEN EVVEL ÖNLEYİCİ TEDBİRLERİ DÜŞÜNMEK LAZIMDIR. GELDİKTEN SONRA DÖVÜNMENİN FAYDASI YOKTUR. MUSTAFA KEMAL ATATÜRK

Amaç Bu program okullarda deprem hazırlığı için bir EĞİTİM programıdır. Bu program TÜM okul idarecileri, öğretmenler, öğrenciler ve sivil savunma eğitmenlerinin eğitim çalışmalarında kullanmaları içindir.

Hedefler Bu eğitim, öğrencilerin, depremle mücadelede iyi bir başlangıç noktası olmalıdır: Eğitim almış öğretmenlerin depremle mücadelede kendilerine ve öğrencilere etkili, emniyetli yardımı. Öğrencilerin daha bilinçli davranmalarını sağlaması. Profesyonel müdahalecilere daha verimli ve etkili çalışabilmeleri için hazırlıklı ve destek olunması.

Öngörülenler: Afetlerde Sistem Kilitlenir, Kaynaklar Yetersiz Kalır Afetler daima olacaktır. Beklenmedikleri beklemeliyiz! Bir afet durumunda, olağan koşullarda varolan kaynaklar yetersiz kalacaktır. – Pekçok kazazede olacaktır. Yaralılar, enkaz altında kalanlar, ölüler. – Binalar, yollar, alt yapı ve haberleşme sistemleri zarar görecektir. – Yangınlar olacaktır.

Öngörülenler : Herkesin Yardımına İhtiyaç Vardır Belirli bir zaman için, okula dışarıdan yardım beklenmemelidir. HERKES’in yardımına ihtiyaç vardır. Öğretmenler, iyi bildikleri işi ve iş paylaşımı yapacaklardır. Hazırlanan okul deprem planına göre çalışmalar yürütülecektir.

Afet Çeşitleri Doğal –Deprem, Tsunami –Sel –Fırtına –Volkanik Patlamalar –Kuraklık –Çığ düşmesi İnsan Eli –Teknolojik –Terör –Savaş –Yangın –Toprak kayması Afet Çeşitleri & Etkileri Temel olarak 2 tür afet olduğunu düşünebiliriz ( her nekadar çoğu kez kesişmeler olsa da) : Doğal afetler ve İnsan eliyle oluşturulan afetler. 1- Afetler geçmişi, bugünü ve geleceği altüst edip normal yaşam düzenini bozarlar, hasarlar; Fiziksel Evlerin ve kişisel malların kaybı Altyapı hasarları Ulaşım İletişim Hayati hizmetler 2- İnsan kaybı: Ölümler, yaralanmalar, sakatlıklar Toplum ve ailenin parçalanması Yetimler, öksüzler Kendinin ve ailesinin geçimini temin edemeyecek duruma gelmek 3-Sosyal ve insani; Güvenlik ve süreklilik Eğitim devamlılığının kesintiye uğraması 4- Eknomik; Ekonomik İşsizlik Yatırımların kaybı Çeşitli sanayiler ve gelecekteki kazanç üzerindeki etkileri Üretim kapasitesinin düşmesi 5- Psikolojik; Ruh sağlığının bozulması

Öngörülenler: Deprem mücadele Becerileri DEPREM BİLİNCİ Depremi tanıyalım Depremden önce alınacak tedbirler Depremden sırasında yapılacaklar Depremden sonrasında yapılacaklar

DEPREM BİLİNCİ Depremi tanıyalım DEPREMLERİN OLUŞ NEDENLERİ 1. TEKTONİK DEPREMLER 2.VOLKANİK DEPREMLER 3. ÇÖKÜNTÜ DEPREMLER

DEPREM BİLİNCİ Depremi tanıyalım TEKTONİK DEPREMLER - BU DEPREMLER,YER KABUĞU İÇİNDEKİ LEVHA VE LEVHACIKLARIN HAREKETLERİ SONUCUNDA OLUŞUR. BU HAREKETLER , ÇOK UZAKLARA KADAR YAYILAN DEPREM DALGALARINI OLUŞTURUR. -DÜNYA’DA OLUŞAN DEPREMLERİN %90’ I TEKTONİK DEPREMLERDİR.

DEPREM BİLİNCİ Depremi tanıyalım VOLKANİK DEPREMLER -YANARDAĞLARIN LAV PÜSKÜRTMELERİ SIRASINDA OLUŞAN SARSINTILARDIR. -BU TÜR DEPREMLER GENELLİKLE JAPONYA’DA VE PASİFİK OKYANUSU’NDA BULUNAN ADALARDA MEYDANA GELİR.

DEPREM BİLİNCİ Depremi tanıyalım ÇÖKÜNTÜ DEPREMLERİ -YER ALTINDAKİ BOŞLUKLARIN ÇÖKMESİ SONUCU MEYDANA GELEN DEPREMLERDİR. BU BOŞLUKLAR ,ÖRNEĞİN KÖMÜR OCAKLARINDA AÇILAN GALERİLER ,TUZLU ARAZİLERDE ERİME SONUCU OLUŞAN BOŞLUKLARDIR -BU TÜR DEPREMLER DAR BİR ALANDA HİSSEDİLEBİLİR.

DEPREM BİLİNCİ Depremi tanıyalım MERCALLI SKALASI MERCALLI SKALASINA GÖRE DEPREM BÜYÜKLÜĞÜ

DEPREM BİLİNCİ Depremi tanıyalım 1 Şiddetinde Deprem * Sadece aletlerle ölçülebilir.

DEPREM BİLİNCİ Depremi tanıyalım 2 Şiddetinde Deprem Sadece dinlenenler veya binaların üst katındaki kişiler fark eder.

DEPREM BİLİNCİ Depremi tanıyalım 3 Şiddetinde Deprem Bina içindeki insanlar tarafından fark edilir. Bunlar titreşimi hafif bir kamyon geçiyormuş gibi fark ederler. Avizeler, lambalar gibi asılı duran objeler sallanmaya başlar.

DEPREM BİLİNCİ Depremi tanıyalım 4 Şiddetinde Deprem Yüklü bir kamyon geçiyormuş gibi hissedilir. Camlar ve kapılar tıngırdar, bardaklar şıngırdar ve tabaklar çarpışır. Dışarıdaki duran arabalar sallanmaya başlar.

DEPREM BİLİNCİ Depremi tanıyalım 5 Şiddetinde Deprem Dışarıda da hissedilir ve yönü tahmin edilebilir.Uyuyan birisi uyanabilir, kapılar açılıp kapanır, sıvılar dökülebilir.

DEPREM BİLİNCİ Depremi tanıyalım 6 Şiddetinde Deprem Herkes depremi hisseder. Mobilyalar devrilir, duvardaki resimler düşer. Pek çok insan korkudan dışarı fırlar. Ağaçlar ve çalılar hışırdar.

DEPREM BİLİNCİ Depremi tanıyalım 7 Şiddetinde Deprem Ayakta durmak çok zordur. Araba kullanan kişilerce de fark edilir. Sıvalar, tuğlalar ve duvarlar dökülür, bacalar yıkılır. Dalgalar görülebilir ve sular bulanıklaşır.

DEPREM BİLİNCİ Depremi tanıyalım 8 Şiddetinde Deprem Motorlu araçları düzgün bir çizgi üzerinde kullanabilmek çok zordur. Duvarlar zarar görür. Bitişiğinde ev bulunmayan binalar kısmen zarar görür. Evlerin ve fabrikaların bacaları yıkılır. Dallar ağaçlardan ayrılır, çatlaklar ıslak zeminde ve yamaçlarda fark edilmeye başlar.

DEPREM BİLİNCİ Depremi tanıyalım 9 Şiddetinde Deprem Genel bir panik yaşanır. Duvarlar ciddi biçimde hasar görür, yerlerde büyük çatlaklar belirir. Su depoları, doğalgaz boruları gibi yeraltından geçen borularda ciddi hasarlar oluşur. Bunun sonucunda yangınlar başlar.

DEPREM BİLİNCİ Depremi tanıyalım 10 Şiddetinde Deprem Binaların pek çoğu zarar görür. Heyelanlar oluşur. Sular kanallardan, nehir ve göllerden taşar. Barajlarda da ciddi hasarlar oluşur. Demiryolları eğilir.

DEPREM BİLİNCİ Depremi tanıyalım 11 Şiddetinde Deprem Demiryollarındaki raylar ciddi şekilde eğilir. Yeraltındaki bütün borular artık hizmet dışıdır.

DEPREM BİLİNCİ Depremi tanıyalım 12 Şiddetinde Deprem Hasar her yerde ve her şeyde mevcuttur. Büyük kaya yığınları yerlerini değiştirir, eşyalar havaya fırlar.

DEPREM ÖNCESİ ALINACAK TEDBİRLER Binada Binaların usulüne uygun inşa edilmesi Kaloriref, dogal gaz ve su borularının kaliteli malzemeden yapılmış olması Amacına uygun yerleşim yapılması ve kullanılması Yangın önleyici tedbirlerin alınması Deprem sırasında devrilebilecek eşya ve malzemelerin sabitlenmesi vb.

DEPREM ÖNCESİ ALINACAK TEDBİRLER Öğrencileri bilgilendirme Deprem bilincinin verilmesi Deprem sırasında yapılacakların öğretilmesi Deprem sonrasında yapılacakların öğretilmesi Öğrenilenlerin tatbikatı

DEPREM ÖNCESİ ALINACAK TEDBİRLER Okul Tahliye Planı Okulun kaç katlı olduğu Tahliyede kullanılacak çıkış kapıları Sınıfların tahliye öncelikleri Hangi merdivenleri va kapıları kullanacakları Öğrencilerin tahliye düzeni ve disiplini Oluşabilecek risklerin değerlendirilmesi Alternetif çıkış yollarının belirlenmesi ( yangın merdiveni vb.) Güvenli toplanma yerinin belirlenmesi Planlara uygun tatbikatların düzenlenmesi

DEPREM SIRASINDA YAPILACAKLAR Deprem tatbikatı İnsan beyni acil durumlarda en ilkel üç şekilde tepki verir Kavga, Kaçış, Donup kalma Bunların hepsi panik belirtileridir. PANİK OLMAMAK İÇİN TEPKİLERİMİZİ PLANLAMALIYIZ DERREM TATBİKATLARI YAPMALIYIZ. DEPREM SARSINTISINI SIRASINDA SAKİN OLMASINI ÖĞRENMELİYİZ

DEPREM SIRASINDA YAPILACAKLAR Deprem tatbikatı Sakin olun ve sarsıntı dalgalarının ritmini takip edin Düşen eşyalardan kendinizi sakının Çömel, kapan, tutun

DEPREM SIRASINDA YAPILACAKLAR Deprem tatbikatı ÇÖMEL, KAPAN ve TUTUN Güvenli bir yer bulup ÇÖMEL Başını ve enseni koruyacak şekilde KAPAN Düşmemek için sabit bir yere TUTUN Derin derin nefes alarak sakinleş Pratik. Pratik. Pratik.( Öğrencilere deprem tatbikatı oyunu şeklinde yaptırılabilir)

DEPREM SIRASINDA YAPILMAMASI GEREKENLER Paniklemeyin, çığlık atmayın ve koşmayın Merdivenlere ve çıkışlara koşmayın Balkon ve pencerelereye çıkmayın Balkon ve pencerelerelerden atlamayın Asansör kullanmayın

DEPREM SONRASINDA YAPILACAKLAR Tahliye Tahlîyeye başlamadan önce, Okulun dışında içeriden daha fazala tehlike varmı? Dışırı çıkış yolları açıkmı? Alternatif çıkış yolları açılması gerekiyormu? Yangın veya başka riskler varmı?

DEPREM SONRASINDA YAPILACAKLAR Sarsıntı durduktan sonra, Tahliye planını uygulayın Okul dışında belirlenen güvenli toplanma yerine gidin Eksik öğrenci olup olmadığnı belirleyin Öğrenciye psikolojik destek verin Isınma – Dört Köşe Isınma Çalışması; (30 veya daha fazla kişi için BÜYÜK GRUP ALIŞTIRMASI) Burada grubun birbirini tanıması ve çalışma boyunca kendilerini rahat hissetmeleri için bir ısınma alıştırması yapacağız. Aynı zamanda bu eğitime katılmış herkese, bu büyük grupda birey olarak da kabul edildiğini hissettirmek istiyoruz. Süre: 15 dk. 1- Şimdi sizlerle birlikte bir ısınma alıştırması yapmak istiyorum. Bizim adına ”4 köşe” dediğimiz bir oyun ve biraz etrafta hareket etmeyi gerektiriyor. Onun için lütfen ayağa kalkıp ve sandalye aralarından çıkabilir misiniz? Güzel 2- Tamam şimdi şunu yapacağız. Odanın tüm köşelerine bir isim vereceğim. Yakın sol köşeyi göstererek bu köşe “afette kişisel kayıp yaşayanların” –yani deprem ya da başka afetler sebebiyle sevdiğiniz bir kimse yaşamını yitirdi mi ya da yaralandı mı veya evinizi kaybettiniz mi? Lütfen bu köşeye gidin... yakın sağ köşeyi göstererek, bu köşe, yardım için afet bölgesine gidenlerin, sağ uzak köşeyi göstererek, bu köşe, güçlü bir deprem hissedenlerin, sol uzak köşeyi göstererek, bir afeti izleyen, duyan ve okuyanların köşesi olsun. 3- İlk olarak herkesin kendi afet deneyimine uygun köşeye giderek çiftler oluşturmasını istiyorum. Herkes daha öncden hiç tanımadığı bir kişiyi bularak kendini tanıtsın.. Birbirinizin adlarını ve kendiniz hakkındaki önemli 2 şeyi öğrenin.Köşede yalnızca 2 dakikanız var ve devamında diğer talimatları dinlemenizi rica edeceğim. Tamam mı? Sorusu olan? (4 köşeye tekrarlayın) 4- Tamam (saat yönünde tüm köşeleri göstererek). Bir Hatırlatma: Köşelerin isimlerini tekrarlıyorum. Sevdiği birisi yaşamını yitiren veya yaralananların köşesi,.. Yardıma Gidenlerin köşesi… Güçlü bir deprem yaşanların köşesi… Afetler hakkında TV’den, gazetelerden bilgi edinen, okuyanların köşesi…. Hadi! Eğitmene Not : (Başlangıçta bazı karışıklıklar olabilir. Açıklamaları tekrarlamanız gerekebilir. Bazı kişilere bunun büyük bir karar olmadığını, sadece insanları çabucak tanımak için bir oyun olduğunu belirtmeniz gerekebilir. Çok fazla gürültü ve konuşma olacaktır. Güzel.bırakın olsun!Tadını çıkarın!) Tamam arkadaşlar. Şimdi.Lütfen dinleyin. Birbiriniz tanımaya başladığınıza memnun oldum. Eminim daha söyleyecek çok fazla söz var ve öğle yemeğinde, aralarda yeni kişilerle tanışabilir ve daha iyi kaynaşabiliriz. Köşelerin adlarını değiştireceğim. Bu kez eğitimli olduğunuz ya da becerilerinize en uygun bulduğunuz köşeye gitmenizi istiyorum. (Aynı köşeden başlayarak) Tamam (işaret ederek) Yangınla Mücadele. Arama ve Kurtarma. İlkyardım. Telsiz Haberleşmesi. Bu kez en fazla eğitimli ve beceri sahibi olduğunuz konuyu temsil eden köşeye geçiniz. Eğer hiçbirisine sahip olmadığınızı düşünüyorsanız, o zaman öncelikle öğrenmek istediğiniz konunun köşesine geçin. Daha once yaptığımızın aynısı yapacağız, ancak bu kez kendi hakkımızdaki farklı 2 noktadan bahsedeceğiz. Hazır mısınız? (Tekrar işaret ederek) Yangınla mücadele. Arama ve Kurtarma. İlkyardım. Telsiz Haberleşmesi. Aynı şey. Köşenize hızlıca geçin. Yeni bir kişi bulun. Birbirinizin isimlerini ve 2 önemli özelliğini öğrenin. Hadi! (Seçimleri arttırabilirsiniz, öncelikle en fazla bildikleri konuyu seçmelerini sağlayabilir daha sonra da köşelerin yerlerini değiştirmeden gelecekte en fazla öğrenmek istedikleri konuya geçmelerini isteyebilirsiniz.) 5- 2 dakika sonra. Tamam. Son tur. Sadece eğlenmek için. Bu kez köşeler kahvaltıda en çok hangisini tercih edersiniz? (işaret ederek) Simit, Poğaça, Börek, Ekmek. (Tekrarlayın) Tamam, son tur. Hadi! 6- Henüz ara için erken, lütfen yerlerinize!

DEPREM SONRASINDA YAPILACAKLAR Depremden etkilenen okuldaki çocuklar, yolun açık ve gidilecek yerin güvenli olduğundan kesin emin olmadan, servis araçları ile hiç bir yere gönderilmemelidirler. Çocukların güvenlikleri garanti altına alınana kadar okulda kalacaklardır.

DEPREM SONRASINDA YAPILACAKLAR Tatbikat senaryosu, Dört katlı bina Öğrenciler 4. Katta kalmış, bir öğrencinin ayağı kırık sedyeyle inmesi gerekiyor. Merdivenlerde yangın var. Bahçede oynayan öğrenciler var. Bir sınıf ikinci kattaki kimya labratuarında deney yapıyor. Sarsıntıdan bazı kimyasal maddeler yere dökülmüş.

DEPREM SONRASINDA YAPILACAKLAR Tatbikat Malzemeler, Sedye Uygun uzunlukta halatlar (12m. İki adet, 12m> dört adet) Boyunluklar Battaniye(iki adet) Sekizli (1 adet) Kilitli karabin (6 adet) Spilint (4 adet) İlk yardım malzemeleri (sargılar vb.) makara