AYŞENUR BAŞTÜRK Türkçe Öğretmenliği 1090320104
Paragraf Nedir ? Paragraf, herhangi bir yazının bir satırbaşından öteki satırbaşına kadar olan bölümüne denir.Daha geniş bir ifadeyle paragraf "bir duyguyu,bir düşünceyi bir isteği,bir durumu, bir öneriyi, olayın bir yönünü,yalnızca bir yönüyle anlatım tekniklerinden ve düşünceyi geliştirme yollarından yararlanarak anlatan yazı türüdür.
Paragraf Türleri a) Olay Paragrafı: Bu tür paragraflarda bir olay anlatılır.Bu olay,yazarın savunduğu düşünceyi açıklamak ve onu inandırmak için bir araçtır. b) Durum Paragrafı: Bu tür paragraflarda bir doğanın,şehrin ya da bir insanın betimlemesi yapılır.Bu tür paragraflar genellikle anlatım biçimleri ve gözlemle ilgili sorularda kullanılır.
c) Duygu (Çözümleme) Paragrafı: Bu paragraflarda roman veya hikaye kahramanlarının iç dünyaları anlatılır.Yazar, kahramanların psikolojik yapılarını,hayallerini bazen yorum katarak anlatır. d) Düşünce Paragrafı: Belirli bir düşüncenin anlatıldığı,savunulduğu paragraflardır.Makale,deneme,fıkra,eleştiri gibi türlerden seçilir.
Paragrafın Öğeleri Konu: Paragrafta işlenen düşünce,olay ya da durumdur.Her şey paragrafın konusu olabilir. “Yazar, bu paragrafta ne anlatıyor?” sorusunun cevabı bize konuyu verir. Konu en fazla bir iki cümleyle verilir. Yardımcı Düşünceler: İkiden fazla cümleden meydana gelir.Yardımcı düşünceler, paragrafta ana düşünceyi destekleyici niteliktedir.Yazar burada konuyla ilgili açıklamalar yapar ve düşüncelerinin haklı gerekçelerini sıralar.
Ana Düşünce: Paragrafta üzerinde durulan konuya bağlı olarak yazarın asıl anlatmak istediği düşüncedir.Kesin bir yargı niteliği taşır, genellikle bir cümleden oluşur. Başlık: Paragrafta üzerinde durulan düşünceyi bir ya da iki sözcükle özetleyebileceğimiz ifade paragrafın başlığı olur.Başlık, konu ve ana düşünceyle bağlantılı olmalıdır.
Paragrafın Yapısı Giriş: *Genel bir yargı niteliğindedir.Bu bölüm bir ya da iki cümleden oluşur. *Paragrafın konusu genellikle bu cümlelerdir. *Giriş bölümü paragrafın bir çeşit özet olduğundan ana düşünce hakkında ipuçları verir. *Asla bağlaçla başlamaz. *Giriş cümlesinde kendisinden önce bir cümle daha olduğunu düşündürecek bazı zamir, sıfat ya da edatlar bulunmaz.
*İkiden fazla cümleden meydana gelir. Gelişme: *İkiden fazla cümleden meydana gelir. *Girişte belirtilen konu, bu bölümde örnekleme, tanık gösterme, açıklama, karşılaştırma gibi düşünceyi geliştirme yollarına başvurularak açıklanır. *Bu bölümde yer alan düşünceler paragrafın konusuyla ilgili olmalıdır, yoksa anlatımın akışı bozulur.
Sonuç: * Genellikle bir cümleden ibarettir. * Anlatılmak istenen düşünceyle ilgili son sözün söylendiği bölümdür. * Yazar paragrafta asıl anlatmak, vurgulamak istediği düşüncesini (ana düşünce) genellikle bu bölümde verir. * Sözlerin toparlanması niteliğinde olduğundan kapsamlı bir yargıdır.Bu yönüyle de giriş cümlesine benzer. * Toparlayıcı,özetleyici olması nedeniyle “demek ki,sonuç olarak,öyleyse,özetle…”gibi sözlerle başlayabilir.
Paragraflarda Kullanılan Bazı Kelimelerin Anlamları Adaptasyon: Uyarlama Ağdalı: Anlaşılması güç, karmaşık düzen Akıcılık: Sürükleyici olma, okuyanı sıkmama Alaturka: Türk geleneklerine uygun Ahenk: Uyum
Alafranga:Batı tarzında,Türk geleneklerine uygun olmayan Aktüel:Güncel, edimsel Anlatı:Hikaye etme Adapte: Uyarlanmış
Banal: Bayağı, sıradan Burjuva: İmtiyazlı, seçkin soylu Biçem: Üslup, tarz, anlatım biçimi Bağdaşmak: Uyuşmak Betik, bitik: Kitap
Çağrışım: Hatırlatma Çağdaş: Aynı çağda yaşayan, uygar Çeşni: Çeşit, tat Dejenere: Yozlaşmış, aslını koruyamamış Diksiyon: Duru, kurallarına uygun konuşma Dikte etmek: Bir düşünceyi zorla kabul ettirmek
Edimsel: Hareketli, fiili Eğreti: Geçici, sınırlı Empoze: Zorla kabul ettirme Erek: Amaç, maksat Etik: Ahlaki, ahlakla ilgili Fantezi: Sonsuz hayal
Fenomen: Olay, olgu Fonetik: Ses bilgisi Görece: Kişiden kişiye değişebilme durumu Güdüm: İrade İçerik: Bir şeyin içerisinde bulunanların tümü muhteva İlinti: İlgi, ilişki zorunluluğu
Özveri: Fedakarlık Payanda: Dayanak Polemik: Ağız kavgası, sert tartışma Realite: Gerçeklik Salt: Yalnız, tek Yadsımak: İnkar etmek, yabancı kalmak
Yadsımak: İnkar etmek, yabancı kalmak Salık vermek: Öğüt vermek, tavsiye etmek Yetkin: Olgun Kanıksamak: Alışmak Yaratı: Eser, yapıt Yazınsal: Edebi