TÜRK TARİHİNDE YOLCULUK ÖZGÜR GÜVERCİN 6.Sınıf SOSYAL BİLGİLER

İpek: İpek böceği kozaları çözülerek elde edilen ve dokumacılıkta kullanılan çok ince, esnek ve parlak ip. İpek böceği: Kanatları pullu böcekler sınıfından, ördüğü kozalardan ipek elde edilen, dut yaprağı ile beslenen bir cins kelebeğin tırtılı.

İPEK YOLU: Çin’in Şian kentinden başlayıp Anadolu, Suriye ve Karadeniz yollarıyla Avrupa’ya ulaşan ticaret yoludur. İpek Yolu, insan eliyle yapılmış bir yol değildir. Bu yol doğal vadiler ve vahalardan oluşmuştur. Daha sonra bu güzergah üzerinde şehirler kurulmuştur.

asya avrupa ÇİN mısır hindistan afrika İpek yolu ÇİN mısır hindistan Baharat yolu afrika

Kervan ticareti (Deve kervanı) Ömrüm deve sırtında geçti. İpek Yolu’nu avucumun içi gibi bilirim. Çin’den Anadolu’ya ulaşmam yaklaşık 15-16 ay sürüyor. Yoruldum artık emekli olmak istiyorum.

İpek Yolunda ticaret yapan devletlerde ne gibi gelişmeler yaşanmıştır? Ekonomik faaliyetler gelişmiş ve yaşam kalitesi artmıştır. (Ticari-Ekonomik) Doğu ile batı arasında ticaret ve kültürel etkileşim hızlanmıştır.(Kültürel-Bilimsel) Bu yolu ele geçirmek için Çin ile Türkler arasında savaşlar çıkmış ve Çin devleti Türklerden korunmak için Çin Seddi’ni yapmıştır. (SİYASİ-ASKERİ) Tekstil-dokumacılık gelişmiştir(Ekonomik)

ÇİN SEDDİ

DEVE OTAĞ

“TÜRK” kelimesinin anlamı: Doğan, türeyen, çoğalan. Güçlü, kuvvetli, kudretli. İlk kez Orhun Abidelerinde “Türük” olarak yazılmıştır.

TÜRKLERİN Anayurdu: Orta Asya (Türkistan) Doğuda – Kingan Ovası Batıda – Hazar Denizi Kuzeyde – Sibirya Güneyde – Hindi kuş ve Karanlık dağları

TÜRKLERİN UĞRAŞLARI ve YAŞAM TARZLARI Göçebe yaşam tarzı vardır. (Hayvan otlatmak için yaylacılık yapılırdı) İklim ve yaşam şartlarından dolayı tarım çok kısıtlıydı. Demircilik ve taşınabilir el sanatlarında gelişmişlerdir. Atı ve oku iyi kullanırlardır. Uygurlara kadar mimari eser yoktur.

ORTA ASYA BOZKIRLARI

TÖRE: Türk devletlerinin sosyal hayatını düzenleyen yazısız hukuk kurallarına “Türe” (töre) denir. UYARI: Hakan, devleti yönetirken Töre adı verilen hukuk kurallarına uymak zorundadır. Yani yetkileri sınırsız değildir. Bozkır Kültürü: Atlı göçebe yaşama dayanan ve hayvancılığın temel ekonomik uğraş olduğu kültürdür.

TÜRK TÖRESİNDE ÖLÜM GEREKTİREN SUÇLAR: *Adam öldürmek. *Soygun, hayvan kaçırmak. *Barış zamanı kılıç çekmek. *Ordudan kaçmak. *Vatan ihanet etmek. *At koşumu çalmak.

İLK TÜRK DEVLETLERİ BÜYÜK HUN (ASYA HUN) DEVLETİ I.GÖKTÜRK (KÖKTÜRK) DEVLETİ II.GÖKTÜRK(KÖKTÜRK)DEVLETİ (KUTLUK) UYGUR DEVLETİ

İLK TÜRK DEVLETİ BÜYÜK HUN DEVLETİDİR Orta Asya’daki Türk boylarını birleştirerek tek çatı altında toplayan ilk hükümdar Teoman’dır. (Siyasi birlik) Teoman’ın oğlu Mete Han (Oğuz Kağan), ilk düzenli Türk ordu sistemini oluşturmuştur. Bu sistem “onlu sistem”dir. Günümüzde bizim ve birçok devletin askeri sisteminde örnek alınmıştır. (Onbaşı, Yüzbaşı, Binbaşı)

NOT: Türk Kara Kuvvetlerinin kuruluş yılı, Mete Han’ın tahta geçiş yılı olan M.Ö.209 olarak kabul edilmiştir.

SUBAYLAR ASTSUBAYLAR Çavuş Kıdemli Çavuş Üst Çavuş Kıdemli Üst Çavuş Asteğmen Teğmen Yüzbaşı Binbaşı Yarbay Albay Tuğgeneral Tümgeneral Korgeneral Orgeneral ASTSUBAYLAR Çavuş Kıdemli Çavuş Üst Çavuş Kıdemli Üst Çavuş Başçavuş Kıdemli Başçavuş

Asya Hun Devleti’nde ordu ile halk iç içeydi Asya Hun Devleti’nde ordu ile halk iç içeydi. Halkın büyük çoğunluğu orduda görev alır ve her zaman savaş hazır olurdu. Bu yüzden Türklere “ORDU MİLLET” denirdi. Günümüzde teknolojik imkanların gelişmesiyle ordu; hava, kara ve deniz kuvvetleri olarak bölümlere ayrılmıştır. Orduda sürekli görev yapan subay ve astsubaylar vardır. Ayrıca 20 yaşına gelen her Türk erkeği orduda görev almaktadır.

TÜRK ORDUSUNUN EN ÖNEMLİ ÜÇ ÖZELLİĞİ Her türlü emre tam itaat etmek, Süratli ve isabetli karar vermek, Hedefi vurmada tam isabet.

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ORDUSU ASYA HUN ORDUSU TÜRKİYE CUMHURİYETİ ORDUSU OK ve YAY AT KILIÇ KALKAN MIZRAK MANCINIK TÜFEK TANK ve TOP EL BOMBASI MAYIN UÇAK ve HELİKOPTER GEMİ DENİZALTI

II. Türk kudret ve kabiliyeti, III. Türk vatanseverliği Türk Kara Kuvvetleri mevcut yapısıyla; I. Türk birliği, II. Türk kudret ve kabiliyeti, III. Türk vatanseverliği gibi durumlardan hangisi veya hangilerini ifade etmektedir? A. Yalnız I B. I ve II C. I ve III D. I, II ve III

II. Türk kudret ve kabiliyeti, III. Türk vatanseverliği Türk Kara Kuvvetleri mevcut yapısıyla; I. Türk birliği, II. Türk kudret ve kabiliyeti, III. Türk vatanseverliği gibi durumlardan hangisi veya hangilerini ifade etmektedir? A. Yalnız I B. I ve II C. I ve III D. I, II ve III

Türkler NEDEN göç etti? Türkler, anayurdu olan Orta Asya’yı bazı sebeplerden dolayı terk etmek zorunda kalmıştır. Uzun yıllar süren bu göçler dünyanın bir çok yerine yapılmıştır. NOT: Bu göçler sayesinde Türk kültürü dünyaya yayılmıştır. (Kültürel sonuç) Birçok yeni Türk devleti kurulmuştur. (Siyasi sonuç)

1. Orta Asya’nın çölleşmesi ve kuraklık. (Temel ve doğal sebeptir) 2. Salgın hayvan hastalıkları.(Ekonomik sebeptir) 3. Taht kavgaları. İç çatışmalar. (Kut anlayışı kaynaklıdır) 4. Boylar arası mücadeleler.(Siyasi sebeptir) 5. Çin ve Moğol baskısı.(Siyasi sebeptir) 6. Nüfus artışı ve geçim sıkıntısı. (Ekonomik sebeptir)

Türk Göçlerinin Sonuçları: 1. Türkler medeniyetlerini gittikleri yerlere taşıdılar. (Atı evcilleştirme ve demiri işleme) 2. Türklerin belli bir coğrafyada olmaması, Türk tarihinin incelenmesini zorlaştırmıştır. 3. Türk kültürü yayıldı. 4. Avrupa’ya giden Türkler, yerleşik kültüre sahip olan Slavlar arasında asimile (dejenere) olmuşlardır. 5. Hindistan’a gidenler savaşçılık özelliğini kaybetmişlerdir.

A. Hayvan hastalıkları B. Nüfus artışı C. Dış baskılar Aşağıdakilerden hangisi Türklerin Orta Asya’dan yaptıkları göçlerin sebeplerinden biri değildir? A. Hayvan hastalıkları B. Nüfus artışı C. Dış baskılar D. Tek Tanrı inancı

A. Hayvan hastalıkları B. Nüfus artışı C. Dış baskılar Aşağıdakilerden hangisi Türklerin Orta Asya’dan yaptıkları göçlerin sebeplerinden biri değildir? A. Hayvan hastalıkları B. Nüfus artışı C. Dış baskılar D. Tek Tanrı inancı

Göktanrı (Çoğunda görülür) DİN ve İNANIŞ Göktanrı (Çoğunda görülür) Maniheizm, Budizm (Uygur) Hıristiyanlık (Macar, Bulgar) Musevilik (Yahudilik) (Hazarlar)

NOT: Türk mezar (kurgan) larında ölen kişinin yanında eşyaları ve kılıcı bulunurdu. Bu durum Türklerde cennet - cehennem (Ölümden sonraki yaşam) inancı olduğunu gösterir. Atı ile beraber gömülürler.(Cennet yolculuğunu kolaylaştıracağına inanılırdı)

KURGAN (MEZAR)

NOT: Bu anlayış kahramanlığın göstergesidir. Balbal: Türk askerinin mezarında öldürdüğü kişilerin sayısı kadar heykelcik ya da tahtaya kazınmış resimler bulunur. Sebep: Öldürdüğü kişilerin cennette ona hizmet edeceğine inanılmasıdır. NOT: Bu anlayış kahramanlığın göstergesidir. Yas Merasimi (Yuğ): Cenaze töreni.

DESTANLAR (Yazısız edebiyat) Saka(İskit) Alp Er Tunga, Şu Destanı Oğuz Dede Korkut Hikayeleri Kırgız Manas (En uzun destan) Hun Oğuz Kağan Destanı Göktürk Ergenekon, Bozkurt Destanı Uygur Göç, Yaradılış

ORHUN ABİDELERİ (GÖKTÜRK KİTABELERİ)

YAZITLARDAKİ UYGARLIK ORHUN ABİDELERİ (GÖKTÜRK KİTABELERİ) *Bilge kağan, Kültigin ve Vezir Tonyukuk adına diktirilmişlerdir. *Türk adının geçtiği ilk Türkçe metindir. *Türk yasaları, kültür ve uygarlığı hakkında bilgi verir. Türklerde sosyal devlet ve demokrasi anlayışı olduğunun göstergesidir.

PAZIRIK KURGANI Kazakistan'ın başkenti Alma Ata yakınlarında bir kurgandan çıkarılan "Altın Adam Heykeli" Türk maden sanatının ne kadar geliştiğini gösterir. Altaylarda Pazırık Kurganı'nda bulunan halı dünyanın en eski halısıdır.

TÜRKLER’İN KULLANDIĞI TAKVİMLER

HİCRİ TAKVİM ON İKİ HAYVANLI TAKVİM İslamiyet Öncesi Türk Devletleri kullanmıştır. Her yıla hayvan ismi verilmiştir. Güneş yılı esaslıdır. HİCRİ TAKVİM İslamiyet’in kabulü ile Türk devletleri kullanmaya başlamıştır. CELALİ TAKVİMİ Selçuklu sultanı Celalettin Melikşah’a sunulmuştur. RUMİ (MALİ) TAKVİM Osmanlı’da ticari konularda ve Avrupa ile ilişkilerde kullanmak için yapılmıştır. TAKVİM-İ GARBİ XX.YY Başlarında Osmanlı’da kullanıldı. MİLADİ TAKVİM Günümüzde Türkiye Cumhuriyet’inde.

A. Hicri B. Celali C. Julien D. Rumi A. Uygur B. Türgiş Hangisi Türklerin kullandığı takvimlerden değildir? A. Hicri B. Celali C. Julien D. Rumi Aşağıdakilerden hangisi, Türk devletlerinde İslamiyet’ten önce de bulunurdu? A. Hicri Takvim B. Sultan Unvanı C. Haraç D. Kurultay İlk Türk parasını bastırmış olan devlet hangisidir? A. Uygur B. Türgiş C. Hazar D. Hun

Uygurların kabul ettikleri Mani dininin; I. Hayvan etinin yenilmesini yasaklaması, II. Savaşa karşı çıkan felsefesi, III. Askerliğe önem vermeyen düşüncesi gibi özelliklerinden hangisi yada hangileri Türkleri yerleşik yaşama geçmeye özendirmiştir? A. Yalnız I B. I ve II C. I ve III D. II ve III

Uygurların kabul ettikleri Mani dininin; I. Hayvan etinin yenilmesini yasaklaması, II. Savaşa karşı çıkan felsefesi, III. Askerliğe önem vermeyen düşüncesi gibi özelliklerinden hangisi yada hangileri Türkleri yerleşik yaşama geçmeye özendirmiştir? A. Yalnız I B. I ve II C. I ve III D. II ve III

Oğuz Kağan Destanı’nda Oğuz Kağan’ın veziri Uluğ Türk; “Ey kağanım, senin ömrün hoş olsun. Ey kağanım, sana dirlik hoş olsun. Gök Tanrı düşümde ne verdiyse gerçek olsun. Tanrı bütün dünyayı senin nesline, soyuna bağışlasın.” demiştir. Yukarıdaki parçaya göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A. Uluğ Türk’ün Oğuz Kağan’a dua ettiği B. Uluğ Türk’ün rüyasında kötü şeyler gördüğü C. Oğuz Kağan’ın ömrünün hoş olmadığı D. Oğuz Kağan’ın veziriyle arasının kötü olduğu

Oğuz Kağan Destanı’nda Oğuz Kağan’ın veziri Uluğ Türk; “Ey kağanım, senin ömrün hoş olsun. Ey kağanım, sana dirlik hoş olsun. Gök Tanrı düşümde ne verdiyse gerçek olsun. Tanrı bütün dünyayı senin nesline, soyuna bağışlasın.” demiştir. Yukarıdaki parçaya göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A. Uluğ Türk’ün Oğuz Kağan’a dua ettiği B. Uluğ Türk’ün rüyasında kötü şeyler gördüğü C. Oğuz Kağan’ın ömrünün hoş olmadığı D. Oğuz Kağan’ın veziriyle arasının kötü olduğu

Türk destanlarında genel olarak; I. Bağımsızlık II. Birlik ve beraberlik III. Kahramanlık gibi konulardan hangilerinin üzerinde durulmaktadır? A. Yalnız I B. II ve III C. I ve III D. I,II ve III

Türk destanlarında genel olarak; I. Bağımsızlık II. Birlik ve beraberlik III. Kahramanlık gibi konulardan hangilerinin üzerinde durulmaktadır? A. Yalnız I B. II ve III C. I ve III D. I,II ve III