PROJE TABANLI FEN ÖĞRETİMİ
PROJE NEDİR? Bireysel yada grup olarak, belli bir amacı sınırlı bir süre içerisinde gerçekleştirmek üzere, bu amaca ulaşmak için kimlerle, ne zaman, nasıl, hangi etkinliklerde bulunulacağının, maliyet ve gelirlerin ne kadar olacağının açık, net ve ölçülebilir bir şekilde tanımlanıp planlandığı faaliyetler serisi olarak tanımlanabilir Derinlemesine inceleme / araştırma yapılarak uygulanabilirliğini sınamak
Neden proje Tabanlı Öğrenme ? Genellikle FEN derslerinde öğrenci merkezli eğitim yapılmaması öğrencileri ezbere yönlendirmekte ve onların derslere karşı negatif tutum geliştirmelerine neden olmaktadır. Öğrencilerin ezberden uzaklaştırılması, etkili bir öğretim yapılması için öğretmenlerin derslerinde mümkün olduğu kadar çok metot ve teknik kullanması gerekir. Ancak bu şekilde öğrencilerde derslere karşı pozitif tutum geliştirilebilir ve anlamlı bir öğretim yapılabilir.
NEDEN PROJE YAPMALIYIZ? EĞİTİMİN DİSİPLİNLER ARASI OLMASI GEREKLİLİĞİ ÖĞRENCİLERİN KONULAR ARASINDA İLİŞKİ KURABİLMELERİ ÖĞRENCİLERİN İLETİŞİM YETİLERİNİ GELİŞTİRMELERİ ÖĞRENCİLERİN PROBLEM ÇÖZME, YORUM YAPMA YETİLERİNİN PROJELER YOLUYLA EDİNMELERİ ÖĞRENCİLERİN TAKIM ÇALIŞMASI YAPARAK SOSYAL YETİLERİNİ GELİŞTİRMELERİ BU AMAÇLARI GERÇEKLEŞTİRMEK İÇİN ULUSAL ve ULUSLAR ARASI PROJELERDEN YARARLANABİLİRİZ
PROJE HAZIRLAMA DERSİNİN AMACI Araştırmayı alışkanlık haline getirmelerini, Yeni teknolojileri kolaylıkla algılayabilmelerini ve kullanabilmelerini, Keşfedici, eleştirel ve yapıcı düşünme becerisi kazanmalarını, Soru sorma, gözlem yapma ve yargılara vararak bilimsel olarak düşünme becerisi kazanmalarını, Toplanan verileri yorumlama, karşılaştırma ve eleştirme becerisi kazanmalarını, Verileri doğru ve amaca uygun olarak değerlendirmelerini, Bilimsel araştırma sonuçlarını karşılaştıkları çeşitli gözlem, sorun ve düşünceleri açıklamada kullanmalarını, Akademik dürüstlük ilkelerine uygun davranmalarını ve bunu bir alışkanlık haline getirmelerini amaçlamaktadır.
Bilimsel araştırma nasıl yapılır? Konu seçimi , sorunun fark edilmesi ve konunun sınırlandırılması Hipotez (varsayım) oluşturma ve araştırma yöntemini belirleme Geçici plân hazırlama Kaynak toplama ( Mülakat, anket, örnekleme, kütüphane araştırması) ve mali kaynak araştırma Gözlem ve deney Rapor yazma
Proje Tabanlı Öğrenme Nedir? Proje çalışması bir problemin bireysel veya grupla çözülme sürecidir. Proje çalışması sırasında bir ürün ortaya çıkar. Bu ürünün hazırlanması sırasındaki süreç proje tabanlı öğretimdir. Proje yaklaşımı öğrencilerin araştırıcı yanlarını ortaya çıkararak onların problem çözme becerilerini arttırır. Proje çalışması çoklu zekâ kuramına da uygun bir çalışmadır.
Proje ile proje tabanlı öğretim arasında ne fark vardır? Proje Ürün Proje Tabanlı Öğretim Ürünün elde edilme sürecidir
PROJE HAZIRLAMADA ÖNEMLİ BOYUTLAR Proje konusunun seçimi, Zaman takviminin ve maliyet hesabının yapılması, İlgili kaynakların taranması, Yöntemin belirlenmesi, Elde edilen bulguların değerlendirilmesi ve tüm bunların ardından bir sonuca ulaşılması Rapor hazırlama
Proje konusunun seçimi problem
Konu seçiminde önemli noktalar 1. İlgi 2. Orijinallik 3.Önem 4. Bilimsel Yeterlilik 6. Kaynak Yeterliliği 7. Zaman
Zaman takviminin ve maliyet hesabının yapılması
İlgili kaynakların taranması
Yöntemin belirlenmesi Model Evren-Örneklem Testler (ölçme araçları)
Elde edilen bulguların değerlendirilmesi
PROJE RAPORU YAZIMI Projenin yapılması kadar, yazımı ve sunumu da önemlidir.
PROJE YAZIM KURALLARI BAŞLIK SAYFASI ÖZET KISALTMALAR VE SEMBOLLER -Tablo listesi -Şekil listesi
I-GİRİŞ Problem Amaç Alt problemler (Ölçülebilir olmalı,bulgularla örtüşmeli) Projenin Önemi Sayıltılar (Kabuller) Sınırlılıklar
II-LİTERATÜR BİLGİLERİ
Testler (ölçme araçları) III-YÖNTEM Model Evren-Örneklem Testler (ölçme araçları)
IV-BULGULAR VE YORUM
V-SONUÇ ve ÖNERİLER Sonuç Öneriler
VI-Kaynaklar .
Kaynak gösterme-konu içinde Aynen alıntı “ …….” (soyadı,yılı,s). Alıntı Alıntı kendi cümleleri ile yazılır(soyadı ,yılı,s). - Gürdal’a ( 1998) göre …………….....................( soyadı,yılı,s).
Kaynak gösterme-konu içinde Alıntıdan alıntı -....................................................................... ( Bayram,2002,s;8,alıntı, Gardner,1983). - Gardner (1983)………. ……………...................( Bayram,2002,s.8)
Kaynak gösterme-konu içinde İnternetten alıntıda İNTERNET www.marmara.edu.tr, Erişim tarihi:25.05.2005, 20:30 ….(www.kimyaokulu.com.tr)Tarih ve saat ………….(www.marmara.edu.tr) 12.06.2007 13.30
Kaynak gösterme TEZ Kurt,I. (2001) “Fen Eğitiminde İşbirlikli Öğrenme Yönteminin Öğrencilerin Başarısına,Kavram Öğrenmesine ve Hatırlamasına Etkisi”, M.Ü.Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi,124,İstanbul.
Kaynak gösterme KİTAP Gürdal,A.,Şahin,F.,Çağlar,A.(2003) “Fen Eğitimi 2,Etkinlikler”, Marmara Üniversitesi Yayın No:668,Atatürk Eğitim Fakültesi Yayın No:44, İstanbul.
Kaynak gösterme MAKALE Gürdal, A., Şahin, F., Bayram, H. (1999). “İlköğretim Öğretmen Adaylarının Enerji Konusunda Bütünlüğü Sağlama ve İlişki Kurma Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma” Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi.11.382-395.
Poster Hazırlama Panolar 100 x 70 cm boyutlarında hazırlanmalı. Bilgisayar sunumu yapılacaksa bu ölçüler yarısı kadar alınabilir Panolar istenilen şekilde hazırlanabilir Mantar panolar Karton panolar Başlık sayfası Özet Giriş Problem Amaç Hipotezler Yöntem Bulgular ve Yorumlar Sonuç ve Tartışma Öneriler Kaynaklar Ekler
Poster Hazırlama Projeyi hazırlayan öğrenciler projede geçen her kavramı tam olarak bilmelidir. Proje sunumu sırasında sorulan sorulara doğru cevaplar verilebilmelidir. Proje ekip olarak hazırlandıysa sunum eşit olarak paylaşılmalıdır. Her madde öğrencilerin ifadeleriyle yazılmalıdır. Öğretmenler proje yazımına ve poster hazırlamaya karışmamalı, rehber olmalı, yönlendirmelidir.
Poster Hazırlama Poster etkileyici bir başlıkla sunulmalı, renkler ve resimler kullanılarak görsel hale getirilmeli Yazı karakteri ve puntosu uygun olarak seçilmeli Görsel Sunum Okunabilir ve anlaşılır olmalı İçerik ve Tasarım Alana, öğrenci seviyesine uygun olmalı Özgün ve öğrencinin kendi fikri olmalı İçerik ve sonuçlar uyumlu olmalı Bilim etiğine uygun olmalı Konu açıkça tanımlanmalı
Poster Hazırlama Sözlü Sunum Öğrenci; Amacını ve çalışmasını net olarak ortaya koyabilmeli Sunumda kendinden emin olmalı Süreyi etkin kullanabilmeli Dili iyi kullanabilmeli İlgiyi canlı tutabilmeli
ÜRÜN ODAKLI PROJE DEĞERLENDİRME A) GÖRSEL SUNUM Yazılı materyallerin kolayca okunabilir ve anlaşılabilir olması(5p) Görsel materyallerin konuyla bağlantılı ve kolayca anlaşılır olması(5p)
Seçilen konunun Fen Bilimleri/Matematik v.b. alanına Uygunluğu(5P) B1) İÇERİK VE TASARIM Seçilen konunun Fen Bilimleri/Matematik v.b. alanına Uygunluğu(5P) Konunun/konuların açık bir şekilde tanımlanması (10P) Metot ve materyallerin öğrencinin düzeyine uygunluğu (5p) Proje içeriğinin ve sonuçlarının konuyla uyumlu olması(5p)
Sonuçların bilimsel gerçeklerle uyumlu olması (10P) B2) İÇERİK VE TASARIM Sonuçların bilimsel gerçeklerle uyumlu olması (10P) Projenin Bilim etiğine uygunluğu (5P) Projenin öğrencinin kendi ürünü olması (10P) Projenin fikrinin ve formatının özgünlüğü (10P)
C) SÖZLÜ SUNUM Öğrencinin projede neyi amaçladığını ve neler yaptığını açık bir şekilde ifade edebilmesi(10P) Projeyi anlatırken kendinden emin olması(5p) Proje dilini iyi kullanarak önemli noktaları anlatabilmesi (5p) Konuşurken jürinin ilgisini canlı tutabilmesi(5p) Kendisine tanınan sunum süresini etkili kullanabilmesi(5p)
A) GÖRSEL SUNUM 10p B) İÇERİK VE TASARIM 60p C) SÖZLÜ SUNUM 30p _________________________ TOPLAM 100p
SÜREÇ ODAKLI PROJE DEĞERLENDİRMEDE Süreç odaklı proje değerlendirmede: Projenin ne ölçüde başarılı planlandığı, Ne kadar başarılı yürütüldüğü, Grubun işbirlikli öğrenme sürecindeki başarısı vb. değerlendirilir.
Bu amaçla Proje günlükleri (journals) Plan defterleri (idea books) kullanılabilir (Kaynak erişim: http://pblmm.k12.ca.us ).
Proje Günlüğü (Journals) Günlükler, Öğrencilerin proje ile ilgili düşüncelerini, Yorumlarını ve sorularını, İşbirlikli çalışma sürecini, Neler öğrendiklerini kaydettikleri yerlerdir.
Günlük hazırlama etkinliği, Öğretmen tarafından ortaya atılan özel sorular, Konu önerileri, Öğrenci düşünceleri, Ya da her üçüne yer verilerek başlatılabilir. (Kaynak erişim: http://fhs.fcps.org).
Günlüklerin Kullanımı
Günlük Soruları 2. Ne yaptım? 3.Ne öğrendim? 1.Bu konu hakkında önceden ne biliyordum? 2. Ne yaptım? 3.Ne öğrendim? 4.Ne tür güçlüklerle karşılaştım? 5.Ne sonuca ulaştım? 6.Neyi çözemedim? Hatalarım Neler? Bu konuda çalışma yapacaklara ne önerebilirim?
Plan Defterleri (Idea Books) Plan Defterleri her öğrencinin; Fikirlerini, Planlarını, Organizasyonlarını, Problem ve çözümleri ile proje hakkındaki soruları kaydedeceği yerlerdir.
Rubrikler(Performans Değerlendirme Ölçekleri) Rubrikler puanlamayı belirlemeye yardım eden alternatif değerlendirme araçlarıdır. Rubrikler bir değerlendirme türü değil; bir değerlendirmenin yapılmasında rol oynayan kriterlerdir. Değerlendirme hedeflerini ve beklentileri netleştirmeye yardımcı olurlar.
Rubrik (Performans değerlendirme Ölçeği ) nedir? Öğrenciye beklentileri ve kendi kendini değerlendirme kriterlerini gösteren bir bildirge formudur Rubrik bir puanlandırma sistemi değildir. Rubrik çalışması aslında kaliteyi neyin oluşturduğunu bulma dersidir. Performans Değerlendirme Ölçeği ile not verilmez. Öğrenciye kendi gelişimini takip etme fırsatı verir. Gerçek ve kalıcı öğrenme gerçekleşir. Başarıyı arttırır. Öğrencinin çalışmalarına yön vermesini sağlar. Eksikliklerin neler olduğunu ve bu eksiklikleri giderme yollarını gösterir. Kavrama, yorumlama, ilişkilendirme ve analiz etme zihinsel becerilerini geliştirir.
Neden Performans Değerlendirme Ölçeği Uygulaması yapıyoruz? Temel anlamda ölçme, öğrencinin gelişimini anlamak için kanıt toplamaktır. Öğretmen bunun için çok çeşitli kanıtlar toplar. Geçmişte temel kanıt kaynağı standart testlerdi. Bugün ise birçok öğretmen öğrencilerinin performansını ölçmeye yönelmektedir. Standard testler öğrencilerin bilgilerini ölçmede faydalıdır. Öğrencinin bu yetenek ve bilgilerini “gerçek hayatta” ve sorun çözmede kullanma becerilerini ölçmede yetersiz kalmaktadır. Başka bir deyişle, öğrencinin yorum yapma, kompozisyon, ve değerlendirme yeteneklerini ölçmede yetersizdir. Öğrenciler kaliteli, yüksek bir performansın ne olduğunu bildikleri zaman daha yüksek performans ve başarı gösterirler. www.cagdasegitim.net/rubrik.htm - 57k
Rubrik geliştirmek için: Hangi kavram, beceri ya da performanslar değerlendirilir, Bilişsel ve performansa dayalı unsurları yansıtacak kavramlar listelenir ve cümleler haline getirilir, Her bir görevin amacı dikkate alınarak puanlara karar verilir, Beklenen performansla başlanır, her bir görev ve performansın önemi göz önünde bulundurularak bunların her birinin hangi sayı ya da seviye olarak tanımlanacağına karar verilir.
Öğrenci çalışmasıyla rubrik karşılaştırılmalıdır Öğrenci çalışmasıyla rubrik karşılaştırılmalıdır. Öğrenci çalışmasında olan ancak sizin yer vermediğiniz performans unsurlarını dikkate alarak hazırlanan rubrik revize edilmelidir. Rubrikteki her bir puanlama ölçeğinin, öğrenci çalışmaları arasındaki farklarını göstermek konusunda yeterli olup olmadığı gözden geçirilmelidir (Kaynak erişim: http://www.cotf.edu).
BİLİMSEL METODUN KULLANILMASI Bilimsel yöntemi anlama Bilimsel yöntemi anlama Veri toplama Sonuçları Yorumlama İleri Bilimsel metot ve basamaklara göre deney tasarlandı. Datalar etraflı bir şekilde toplandı ve değerlendirildi. Datalar doğru bir şekilde yorumlandı. Yetenekli Bütün basamaklar bilimsel metotlara göre kullanıldı ve uygun basamaklara müracaat edildi. Deneyde tanımlandığı şekilde datalar toplandı. Datalar deneyin gerektirdiği şekilde yorulandı. Kısmen yeterli Bilimsel metodun bazı basamaklarına doğru bir şekilde başvuruldu. Datalar deneyde belirtildiği şekliyle tam olarak toplanamadı. Dataların yorumlanması tamamlanmadı. Yetersiz Bilimsel metodun basamakları yerine getirlmedi. Az sayıda data toplandı ya da hiç toplanmadı. Datalar yorumlanmadı.
Plan defterleri öğrencilerin; Ne öğrendiğine, Grup çalışma sürecine, Proje hakkındaki genel düşüncelere daha çok odaklanır (Kaynak erişim: http://fhs.fcps.org).
Proje Hazırlayan Öğrencilerin Kazancı Ne Olacak? Bilimsel yöntemi kullanma becerisi artacak Konuşma ve yazma becerisi gelişecek Merak ettiği konuda bilgisi artacak Deneyim kazanacak Kendine güveni artacak O alana karşı pozitif tutum kazanacak Kendini küçük bir bilim adamı gibi hissedecek
Projenin Avantajları Hamurcu’ya (2000) göre proje çalışması öğrencilere: Yaşamsal beceriler Teknoloji kullanma becerisi Bilişsel beceriler Öz denetim becerileri Tutumlar Eğilimler (Öz denetim, başarı hissi), İnançlar (Öz yeterlik inancı) kazandırır.
Projenin Dezavantajları Çepni (2000) proje çalışmalarının bazı dezavantajlarını şöyle sıralamaktadır; Öğretmenin iş yükünü ve sorumluluklarını arttırır. Öğrenme için ayrılan süre artabilir. Araştırmanın sınırları iyi çizilmezse, konuda aşırı bir sapma ve dağılma gözlenebilir Maliyet sorunu çıkabilir. Grup çalışmalarında sorun çıkabilir. Velilerin yardım etmesinden dolayı öğrencilerin gerçek performansları gözlenemez (s:121).
Öğretmenlere Öneriler Geriye dönük planlama yapılmalıdır. Değerlendirme üç anahtar kavram üzerinde odaklanmalıdır (Kaynak erişim: http://www.techlearning.com).
Öğrencilerimizin neyi bilmelerini ve neyi yapmalarını istiyoruz (kazanımlar/standartlar) ? Bunu yapabileceklerinden nasıl emin olabiliriz (değerlendirme) ? Öğretmen olarak bunu nasıl yapabilirim (yüksek nitelikli öğretim) ?
Gözlem ve deney Araştırmacı gözlemlenecek olay ve davranışları belirledikten sonra ne zaman ve ne şekilde gözlem yapacağına karar verecektir. Olaylar belirli aralıklarla ya da sürekli biçimde gözlemlenebilirler Bunun için de sonuçlar ölçülebilir nitelikte olmalıdır ve gözlem sonuçları kayda geçirilmelidir Fiziksel deneyler okul laboratuarlarında yada belediyelerin, üniversitelerin, kurumların laboratuarlarından yararlanılarak yürütülebilir. Deneyler mutlaka tekrar edilmeli ve sonuçlar uyumlu olmalıdır.
Bilimsel Araştırmanın Nitelikleri Bilimsel araştırmada aranan nitelikler bir bakıma araştırıcının da nitelikleridir. Araştırmacı önyargılı olmamalı, yansız (objektif) bulgu ve bilgilere dayanmalıdır. Araştırıcı, gözlem ve denemeyi olanaklı kılan olgusal olaylardan hareket etmelidir. Araştırmacı, araştırdığı konunun sınırlarını belirlemeli kavram ve ilkelerini tanımlamalıdır. Araştırma bulgularını, olabildiğince yalın ve kolay anlaşılır kılmalıdır. Araştırmaları başkaları tarafından yinelenebilir, doğrulanabilir bir nitelik taşımalıdır. Araştırmada da ulaşılan sonuçlar tutarlı olmalı, her türlü karşıtlıktan ve çelişkiden uzak olmalıdır. Araştırmacı, sonuçlara ulaşmada kendisinden önceki düşünür ve bilginlerin görüşlerini göz önünde tutmalı, ama bunları değil, gözlem verilerini otorite saymalıdır. Sorunları çözmek, doğruları ortaya çıkarmak, açıklamak araştırıcının en temel amacı olmalı, bu tür ilkelerden ödün vermemelidir.
Rapor yazma Araştırma raporu, yapılmış araştırmanın anlatımıdır, Amaç okuyucuya araştırma problemi ve onun çözümü hakkında bilgi vermektir. Bu nedenle rapor, açık anlaşılır bir dille yazılması gerekir. Araştırma raporunun, okuyucunun ilgisini, dikkatini çeken zevkle izlenebilir, bir yazı olması gerekir. Raporunuzun olabildiğince kısa ve öz olması gerekir. Paragrafiarın çok kısa ya da dikkati dağıtacak kadar uzun olmaması, tümcelerin kısa olması gerekir. Araştırma raporu, yapılmış araştırmanın anlatımıdır, Araştırma raporu işin başından sonuna kadar geçen bütün işlemleri, belli bir devamlılık ve tutarlılık içinde verebilmeli; okuyucu bir kısımdan ötekine geçtiğinde kopukluk hissetmemelidir.
Proje Raporunun Yazım Sırası Projenin Adı Projenin Amacı Giriş Yöntem Sonuçlar ve Tartışma Kaynaklar
Proje çalışmalarında ilçemize yardımcı olan Kimya Öğretmeni Fatih AKÇALI’ya TEŞEKKÜR eder, Okullarımızın Proje Ekiplerine çalışmalarında başarılar dileriz. Yakutiye İlçe Millî Eğitim Müdürlüğü