ÖLÇMEDE HATA
Ölçülen özelliğin gerçek değeri ile ölçme sonuçlarında elde edilen değer arasındaki farka ölçmede hata denir.
Bir ölçme sonucundaki hata miktarı o ölçme işleminde kullanılan birimin yarısı kadardır. Birimin ağırlığı ne kadar küçülürse hata miktarı o oranda azalır,
Her ölçme işlemine bir miktar hata karışır. Önemli olan ölçme işlemi sonunda gerçeğe en yakın değer elde etmektir.
Ölçmede hata Ölçmeciden kaynaklanan hatalar Ölçme aracından kaynaklanan hatalar Ortamdan kaynaklanan hatalar Ölçülen kişiden kaynaklanan hatalar Taraflılık Yaş Kişisel öz Bilgi Motivasyon Eğitim düzey Soruların anlaşılamaması İyi düzenlenmemiş olması Okunamıyor olması Sınavın yeri Isı,ışık,havalandırmanın yetersiz olması Gürültülü olması Öğrencilerin derse ve sınava tutumu isteksizliği
Sabit Hata: Bir ölçmeden diğerine miktarı değişmeyen hata. Ör:sınıfın tamamının sınavda boş kağıt vermesi
Aritmetik işlemlerle düzeltilebilen hatalardır. Geçerliliğ doğrudan düşürür Güvenirliği etkilemez Ölçme aracından ve ölçmeciden kaynaklanır.
Örnekler; Her öğrenciye 2 puan fazla verme Terazinin her ölçtüğünü 2 gr fazla tartması Termometrenin tüm hastaların ateşini 1 derece eksik ölçmesi
Bir sorunun tüm öğrenciler tarafından boş bırakılması Para sayma makinesinin tüm para destelerini bir eksik sayması Başlangıçta 2 cm kısmı kopuk olan metrenin ölçtüğü her uzunluğu 2 cm eksik ölçmesi
Sistemli (sistematik) Hata: Ölçülen büyüklüğe, ölçmeciye ve ölçme koşullarına göre miktarı farklılık gösteren hatalardır. Yanlılık vardır. Kaynağı bellidir. Ör: öğretmenin, öğrencinin cinsiyetine göre fazla puan vermesi, yazılı sınavlarda yazı güzelliği, ifade düzgünlüğü, tertip düzeni göz önünde bulundurarak değerlendirme yapması Öğretmenin feneri tutanlara fazla puan vermesi
Takometrenin 100 km lik hızın üstüne çıktığında her 20 km de 10 km eksik göstermesi Öğretmenin 60 puanlık kağıda 6,90 puanlık kağıda 10 puan fazla vermesi Öğretmenin kız öğrencilere,yazısı güzellere 5 puan fazla vermesi
Tesadüfi (rastgele) Hata: Kaynakları iyi bilinmeyen hatalardır. Dikkatsizce okunup, puanlanan veya doğru okunduğu halde yanlış kaydedilen notlar bu tür hatalara örnektir.
Tesadüfi hatayı Ölçmecinin dikkatsizli, yapıldığı ortam, ölçmede yapılan birey, ölçme aracı etkiler.
Bu nedenle tesadüfi hatalar kontrol edilemez Diğer hata türleri gibi aritmetiksel işlemlerle düzeltilemez
Örnekler; Öğrencinin sınav günü hasta olması Terazinin bir nesneyi 20gr, diğerini 30 gr eksik tartması
Farklı öğretmenlerin aynı kağıda farklı puanlar vermesi Terazinin bir nesneyi 5,başka bir nesneyi 10 gr eksik tartması Hatasız bir cetvelle ölçen kişinin dikkatsizliği yüzünden yanlış ölçme
UYARI; Ölçmede asıl ilgilenilen hata türü tesadüfi hatadır.
UYARI: Sabit hatalar Tesadüfi hatalar Sistematik hatalar geçerliği güvenirliği ETKİLER