KAMU İSTİHDAM POLİTİKALARI-4 Prof. Dr. Doğan Nadi Leblebici Bu Slaytta Esen Çağlar’ın 2007 yılında tepav’da yaptığı sunum notları kullanılmıştır.

Türkiye’de Kamu İstihdam Politikalarının Doğuşu ve Gelişimi - II İşsizlik Sorunu: 1.Ekonomik gelişmişlik sorunu olarak, 2.Sosyal bir sorun olarak algılanabilir. Ekonomik gelişmişlik sorunu olarak algılandığında sorunun çözümü iktisadi gelişme politikaları içerisinde yer bulur. Sosyal bir sorun olarak ele alındığında ise başlı başına bir kamu politikası alanı haline gelir ve devleti bu yönde politikalar üretmeye zorlar.

Türkiye’de Kamu İstihdam Politikalarının Doğuşu ve Gelişimi - II Türkiye açısından işsizlik sorunu uzun yıllar bir ekonomik gelişmişlik sorunu olarak ele alınmıştır. Aslında istihdam ile ilgili sorunların çözümünde üç temel yaklaşım vardır: 1. İşgücü piyasasının esnekliği - Var olan işleri korumak, iş gücünü korumak 2. Pasif işgücü politikaları - Yasal düzenlemeler (işsizlik sigortası) 3. Aktif işgücü politikaları - Yaratıcı yıkım süreci ve beceri dönüşümü ihtiyacı - Yeni katılan gençler için beceri ve eğitim politikaları

Türkiye’de Kamu İstihdam Politikalarının Doğuşu ve Gelişimi - II Ekonomik anlamda kişi başına gelirin artırılması da istihdam politikaları ile yakından alakalıdır. Kişi başına gelir artışı üç unsurdaki artışlara bağlıdır: 1.Toplam nüfus içinde çalışabilir nüfusun oranı (demografik fırsat penceresi) 2.Çalışabilir yaştaki nüfusun gerçekten bir işsahibi olması (kadın ve erkeklerin işgücüne katılımı) 3. İşgücü verimliliği

Türkiye’de Kamu İstihdam Politikalarının Doğuşu ve Gelişimi - II Lizbon hedefi ve Türkiye’nin mevcut kapasitesi Lizbon istihdam oranı hedefi 2010 yılına kadar kadar %70 istihdam oranına ulaşılmasıdır. Türkiye’de istihdam oranı 2007 yılı itibarıyla %44’tür. Lizbon hedefi için 2010’a kadar 14 milyon iş yaratması gerekmektedir. Türkiye mevcut GSYİH ve istihdam büyüme oranlarıyla; 2010’a kadar ancak 1,5 milyon iş yaratılması öngörülmüştür.

Türkiye’de Kamu İstihdam Politikalarının Doğuşu ve Gelişimi - II Türkiye’deki istihdam politikalarının odağını AB’den farklılaştıran 7 unsur şunlardır: 1.Tarım kesiminin normalleşmesi süreci TR: GSMH %11; istihdam %35 AB: GSMH %2; istihdam %4 2. Özel sektörün yaşamakta olduğu hızlı dönüşüm süreci Sektörler arası geçişler 3. Çalışma çağındaki nüfusun artması 4. Kadınların işgücüne katılımı 5. Yüksek miktarda kayıtdışılık (İşlerin %50’si) 6. Bölgesel farklılıkların büyüklüğü 7. Nitelik farklılıkları küresel rekabet edemeyecek işgücü

Türkiye’de Kamu İstihdam Politikalarının Doğuşu ve Gelişimi - II İstihdam sorununa bakış çerçevesinasıl olmalı? Kapasite nasıl arttırılır? Arz kısmı - Tarımdaki düşüş - Sektörler arası geçişler (yaratıcı yıkım; modernleşme) - Çalışma çağındaki nüfusun artışı - Kadınların katılımı - Talebi karşılayabilecek nitelik Talep kısmı - Mal ve hizmet talebi (genel ekonomik performans) - Yükselen rekabet baskısı, rekabet gücü - İş yapma biçimlerinin değişmesi; yeni beceri talebi - Yatırım ve iş yapma ortamı; yatırım iştahı

Türkiye’de Kamu İstihdam Politikalarının Doğuşu ve Gelişimi - II

Türkiye’de Kamu İstihdam Politikalarının Doğuşu ve Gelişimi – II İstihdam Oranları

Türkiye’de Kamu İstihdam Politikalarının Doğuşu ve Gelişimi - II Çalışabilecek yaştakiler neden işgücü piyasasının dışında kalır? İş bulma ümidi kalmayan fertlerin iş aramadan vazgeçerek işgücüne dahil olmaması Köyden kente göçlerin kadınları işgücünden uzaklaştırması; Ücretlerdeki düşüklük nedeniyle ev işleri ve çocuk bakımı suretiyle aile bütçesine daha fazla katkıda bulunulacağına inanılması;

Türkiye’de Kamu İstihdam Politikalarının Doğuşu ve Gelişimi - II Çalışabilecek yaştakiler neden işgücü piyasasının dışında kalır? Emeklilik yaşının düşüklüğü nedeniyle erken yaşta emekliliğin tercih edilmesi; Türkiye’de belirli süreli (part-time) çalışma kültürünün kısıtlığı nedeniyle, tamamen işgücü piyasası dışında kalınmak zorunda olunması; Kayıtdışı istihdamın yaygın olması nedeniyle, özellikle kadınların çalışması durumunda bile sosyal güvenlik şemsiyesi altına girememesinin yarattığı isteksizlik.

Türkiye’de Kamu İstihdam Politikalarının Doğuşu ve Gelişimi – II

Türkiye’de Kamu İstihdam Politikalarının Doğuşu ve Gelişimi – II 2006 Verileriyle Kayıt Dışılık