İktisadi Büyüme Modellerinin Gelişimi

Büyüme Modellerinden Çıkarılan Sonuçlar Ekonomik büyüme, uzmanlaşma ve mübadele ile yakından ilgilidir ve uzmanlaşma değiştikçe ekonominin büyümesi de değişmektedir. Ekonomik büyüme tasarruf ve tasarrufların yatırımlara dönüşmesi ile mümkündür. Tasarruf edilen kaynaklar verimli kaynaklara yönetilerek faktör birikimi sağlanır. Azalan verimler yasası nedeniyle faktör birikiminin hızı yavaşlamaktadır. Ekonomik büyüme yeniliklere ve yeni fikirlere bağlıdır. Büyüme modelleri uzun dönemde büyüme ve stagflasyon tahminlerinde farklılaşmaktadır.

İşbölümü, Uzmanlaşma ve Mübadele Adam Smith states that a given amount of productive resources result in more output when they are brought together in a single large production facility rather than being spread among a large number of small production units. Mukayeseli Üstünlük Ölçekten getiri Uzmanlaşma Yaparak Öğrenme (Learning by Doing) Girişim Kurumlar (Kanunlar, kurallar, gümrükler vb.)

Adam Smith’in Mirası Eğer ekonomi büyüyecekse uzmanlaşma ve mübadele artmalıdır. Piyasada gönüllü mübadele genel refahın uyumludur. İşbölümü, uzmanlaşma ile yeni teknoloji üretimi arasında önemli bir bağ bulunmaktadır. Bir ekonominin performansının alt sınırı değerlendirirken genel nüfusun durumuna bakılmalıdır. Belirli endüstrilerin değil.

Malthus’un Büyüme Modeli y=f(L,N) Y=L.5N.5

Schumpeter Ekonomik Büyüme Modeli Yaratıcı Yıkım (Creative Destruction) Girişimcinin Rolü Teknolojik Gelişme dışsal değildir. Kâr peşinde koşan müteşebbislerin uygulamalarıdır. Sosyal iklim.

Harrod-Domar Büyüme Modeli Savaş sonrası kişi başına gelirin ve bireylerin hayat standartlarının yükseltilmesi, Dünyanın iki kutuba bölünmüş olması nedeniyle sistemler arasındaki rekabetin artması, Afrika ve Asya’da sömürgecilikten yeni kurtulmuş bağımsız devletler ile gelişmiş ülkeler arasındaki kişi başına gelir açısından farkın açılmış olması büyüme teorilerine olan ilginin yeniden canlanmasını sağlamıştır.

Varsayımları Sınırsız miktarda işsiz bulunması fiyatları artırmadan çıktının yükseltilebileceği, Sermayenin marjinal fiziki verimliliği sabittir, Her bir birim sermaye artışı çıktı miktarını aynı oranda artırmaktadır çünkü emeğin bolluğu nedeniyle sermaye-emek oranı sabit kalmaktadır. Çıktı düzeyi var olan sermaye stoğunun sabit bir fonksiyonudur (Sermaye-Hasıla Katsayısı sabit). Sabit sermaye katsayısı ile büyüme yeni sermaye için yapılan yeni yatırım miktarı ile doğrudan orantılıdır.

Harrod-Domar Büyüme Modeli Y = C + I Y = C + ΔK Sabit Sermaye Hâsıla Katsayısı K/Y = µ (Sabit sermaye-hasıla katsayısı) 4. Y = (1/ µ) K=AK 5. ΔY = (1/ µ) ΔK =A ΔK 6. ΔK = I = S = σY 7. ΔY = A σY = σ / µ Y 8. ΔY / Y = gy = σ / µ

Solow (Neoklasik) Büyüme Modeli Tanımlanan üretim fonksiyonunda üretim faktörleri biribirleri ile sürekli ikâme edilebilmektedir. Herbir üretim faktörünün marjinal fiziki verimlliği değişkendir. Herbir üretim faktörü için azalan verimler kanunu geçerlidir. Üretim fonksiyonu için ölçğe göre sabit getiri varsayımı yapılmıştır.

Solow Büyüme Modeli Y = f (L,K) C = Y – S = (1-σ)Y cY = f (cL,cK) s = S/L ve y = Y/L c = (1/L) c = y-s = (1-σ)y Y/L = (K/L,1) y = (1-σ)y+i y = f (k) = y- (1-σ)y+i Y = C + I i=σy y = c + i

Δk = i – δk = σy - δk = σ f (k) – δk Solow’un Büyüme Dengesi Sermaye Stoğu ΔK = I – δK Δk = i – δk = σy - δk = σ f (k) – δk Solow’un Büyüme Dengesi Gk = Δk / k = [σ f (k) /k] - δ 1- Ölçeğe göre sabit getiri varsa 2- Herhangi bir girdi için azalan verimler yasası geçerli ise 3- δ ve σ parametreleri sabitse

Solow Modelinden Çıkarımlar Ekonomi durağan denge durumuna hareket etmektedir. Durağan denge durumuna erişildiğinde çıktıda büyüme ve sermaye stoğunda birikme olmamaktadır. Bir durağan dengeden diğerine hareket ederken ekonomi orta dönemde kişi başına çıktı ve kişi başına sermaye stoğu büyümektedir. Bir durağan dengeden diğerine ulaşılırken sadece orta dönemli bir büyüme gerçekleşmekte sürekli bir büyüme gerçekleşmemektedir.

Cobb-Douglas Üretim Fonksiyonu Y = AKαL1-α 0 < α < 1 A ; teknolojiyi temsil etmektedir. A(cK)α(cL)1-α=AcαKαc1-αL1-α=cα+1-α AKαL1-α =cY y= Y/L= AKαL1-α/L= AKαL1-αL-1= AKαL-α=Akα MPL=A(1-α)kα MPK=Aαkα-1 Y= AKαL1-α=LAKαL1-αL-1=LAKαL-α=LAkα K(MPK)/Y=(KAαkα-1)/LAkα=A(A)-1α(k)(k)α(k)-α(k)-1= α L(MPL)/Y=[LA(1-α)k-α]/LAKα=1- α

Solow Modelinde Teknoloji ve Nüfus’un ΔL/L = n (Nüfusun sabit hızda artması) k=K/L L arttığına göre aynı oranda yatırımın artması gerekir. Δk = σ f (k) – (δk+nk)= Δk = σ f (k) – (δ+n)k gy=gK=gL=n ama gy=gK=0 Nüfus artışı durağan denge durumunu etkilemektedir. Dolayısıyla nüfus artışının azalması durağan denge durumunun artması anlamına gelmektedir.

Solow Büyüme Modelinin Sonuçları Durağan denge durumu daha yüksek bir kişi başına çıktıya; Tasarruf oranında bir artış ile, Nüfus artış hızındaki bir yavaşlamayla, Daha önemlisi sürekli bir büyüme ile durağan dengeye İşgücünü genişleten sürekli bir teknolojik gelişme ile ulaşabilir.