Türkçe Dersi Dilimiz Konumuz Ahmet Eren Köksal

DİLİM SENİ DİLİM DİLİM KESERİM DİL İNSANI VEZİR DE YAPAR, REZİL DE NE ÇEKTİMSE DİLİMDEN ÇEKTİM TATLI DİL YILANI DELİĞİNDEN ÇIKARIR.

İnsanlar konuşa konuşa anlaşırlar. Öyleyse dil bir anlaşma vasıtasıdır. Anlaşmak için sadece dil yeterli mi?

NEDEN? BAZEN AYNI KONULARDA AYNI CÜMLELERİ KONUŞTUĞUMUZ HALDE, KARŞIMIZDAKİ KİŞİNİN BİZİ ANLAMADIĞINI SÖYLERİZ, AYNI FİKİRLERİ KARŞIMIZDAKİ KİŞİ DE BİZİM İÇİN SÖYLER NEDEN?

İnsanların anlaşabilmeleri, birbirlerini anlamaları, aralarında oluşan bazı sorunları tartışabilmeleri ve sonunda çözüm üretebilmeleri için aralarında ÇOK GÜÇLÜ BİR İLETİŞİM kurulması ve insanların birbirlerine karşı EMPATİK olmaları zorunludur.

ANLAŞMANIN DÖRT ÖGESİ

DİNLEME-İZLEME

DİNLEMENİN TEMEL İLKELERİ 1- Dinlemeye istekli olmak, 2- Dinlemeye hazır olmak, 3- Uygun ortam oluşması, 4- Konunun uygun ortamda sunulması 5- Sunucunun sunuyu etkili biçimde sunabilmesi. 6- Dinleyici ile sunucu arasında ortak konunun ortak olması, 7- Dinleyicinin dinlemeye zorlanmaması,

4- İzlerken nelere dikkat ederiz? İZLEME- İZLEYİCİ OLMA 1- Neleri izleriz? 2- Niçin izleriz? 3- Nasıl izleriz? 4- İzlerken nelere dikkat ederiz?

OKUMA NASIL OKUYORUZ? NE KADAR OKUYORUZ? NİÇİN OKUMUYORUZ?

NEDEN? VİTRİNLERDEKİ KİTAPLIKLARDIR. KÜTÜPHANELERDİR. EVLERİMİZİN EN ÇOK MASRAF YAPILAN VE EN AZ KULLANILAN BÖLÜMÜ MİSAFİR ODALARI, BU ODALARIN DA EN AZ KULLANILAN BÖLÜMLERİ VİTRİNLERDEKİ KİTAPLIKLARDIR. AYNI ŞEKİLDE, İL VE İLÇELERDE DE EN AZ ZİYARET EDİLEN VE EN AZ YARARLANILAN YERLER KÜTÜPHANELERDİR. NEDEN?

ÖĞRENCİLERİ NASIL OKUR DURUMA GETİRELİM 1- Yetişkinlerin uygun davranışları sergilemesi, 2- Okumaya uygun ortam oluşturulması, 3- Seviyeye uygun okuma kitapları sunulması, 4- Her gün belirli bir saatin serbest okumaya ayrılması, 5- Okuma etkinliğinde baskı oluşturulmaması, 6- Okuma etkinliğini geliştiren etkinlikler düzenlenmesi 7- Basit sayılabilecek okuma yanlışlarının giderilmesinde çocuklara yardımcı olunması, 8- Yaşına ve seviyesine uygun okuma etkinliklerinin ödüllendirilmesi,

(Konuşarak anlatabilmek) ANLATIM 1- SÖZLÜ ANLATIM (Konuşarak anlatabilmek)

NELERİ KONUŞUYORUZ? 1- Duygu ve düşüncelerimizi 2- İsteklerimizi 3- Sorunlarımızı 4- Beklentilerimizi 5- Önerilerimizi 6- Hayallerimizi 7- Diğerlerini

Başkalarına kendimizi anlatabilmek başkalarını anlayabilmek ve için. NİÇİN KONUŞUYORUZ? Başkalarına kendimizi anlatabilmek başkalarını anlayabilmek ve için.

ÖNERİLEN BAZI KONUŞMA KURALLARI 1- Konuşmaya öncesi hazırlık yapılmalı 2- Konuşmak için en uygun ortam ve zaman seçilmeli, 3- Konuşmacı ile dinleyici arasında ortak nokta olmalı 4- Konuşma kısa ve öz olmalıdır. 5- Türkçe en iyi şekilde uygulanmalıdır 6- Konuşmada argo sözcükler olmamalı, anlaşılamayan kelimelerden kaçınılmalıdır. 7- Konuşma belli bir amaca yönelik olmalıdır. 8- Konuşma ile vücut dili tezat oluşturmamalıdır.

10- Yüz konuşulan kişiye dönük olmalıdır. 11- Verilmek istenen mesaj verilmelidir. 12- Kılık-kıyafet konuşmayı desteklemelidir. 13- Konuşmanın amaca ulaşıp ulaşmadığı takip edilmelidir, 14- Konuşurken “şey, ha, hı, eee, gibi sözcüklerden kaçınması gereklidir. 15- Uygun ses tonuyla konuşulmalıdır, 16- Gereksiz duraklamalar yapılmamalıdır.

YETERİNCE KONUŞAMIYORUZ! ÇÜNKÜ CESARETİMİZ YOK.

(ÇOCUKLARIMIZ VE ÖĞRENCİLERİMİZ) BİZ KONUŞMAYINCA ONLAR DA KONUŞMUYOR (ÇOCUKLARIMIZ VE ÖĞRENCİLERİMİZ)

ONLARI KONUŞTURABİLMEK İÇİN 1- Gerekli cesaret ve özgüven verilmeli 2- Belirli konularda görüşleri alınmalı, 3- Ortak konuşma konuları bulunmalı, 4- Değişik ortamlarda konuşmaları sağlanmalı, 5- Konuşmaları gereksiz yere kesilmemeli, eleştiri amaçlı ve planlı yapılmalı, 6- Olumlu ve yaşlarına uygun konuşmaları takdir edilmeli, desteklenmeli ve geliştirilmeli 7- Onlara farklı ve sıradışı sorular sorulmalı.

(Yazarak anlatabilme) ANLATIM 2- YAZILI ANLATIM (Yazarak anlatabilme)

YAZILI ANLATIMDA UYULMASI GEREKEN KURALLAR. 1- Amacın tespit edilmesi, 2- Verilmek istenen mesajın beyinde olgunlaştırılması, 3- Yazı malzemelerinin kullanıma uygun bulunması, 4- Yazım kurallarına uygun yazılması, 5- Yazının verilecek mesaja uygun ölçülerde olması, 6- Gereksiz cümle ve kelimelerden kaçınılması, 7- Gerekirse yazının örneklerle desteklenmesi, 8- Yazıda her paragrafın bir görüşü ifade etmesi, 9- Konuya uygun başlık kullanılması.

YAZI

YAZI BİR İLETİŞİM KURMA ŞEKLİDİR YAZI BİR İLETİŞİM KURMA ŞEKLİDİR. İLETİŞİMİN SAĞLIKLI KURULMASININ YOLU YAZI DİLİNİ EN İYİ ŞEKİLDE KULLANMAMIZA BAĞLIDIR. BU NEDENLE HEM BİZİM, HEM DE ÖĞRENCİLERİN YAZI DİLİNİ ETKİLİ BİR ŞEKİLDE KULLANMALARI GEREKLİDİR. BU NEDENLE TÜM DERSLERDE ÇALIŞMALARIN TÜRKÇEYİ DOĞRU VE YERİNDE KULLANMA ANLAYIŞI ÜZERİ YOĞUNLAŞTIRILMASI GEREKLİDİR.

ETKİLİ BİR YAZI YETENEĞİ KAZANDIRILMASI İÇİN 1- Çocuklar bizi izliyor, onlara iyi örnek olunmalı, 2- Niçin yazmak zorunda oldukları sezdirilmeli, 3- Yazı ile ilgili kurallar ve davranışlar sezdirilmeli, 4- Belirlenecek zamanlarda serbest yazı denemeleri yapılabilir, 5- Ders ve konu dışında ilgi çekici olaylar hakkında yazmaları istenebilir, 6- Kümeler, sınıflar veya okullar arası yazı çalışmaları yapılabilir, 7- Öğrencilerde yazı ve yazılı anlatımı geliştirmek için bazı sınavlar yazılı anlatım şeklinde yapılabilir, 8- Başarılı, istenilen nitelikte yapılan yazı etkinlikleri her fırsatta desteklenmeli ve geliştirilmelidir.

EĞİTİMLE İLGİSİ OLAN HERKESİN BİR TÜRKÇE ÖĞRETMENİ GİBİ TÜRKÇENİN TOPLUMUN TÜM KESİMLERİNDE DOĞRU VE YERİNDE KULLANILMASI İÇİN EĞİTİMLE İLGİSİ OLAN HERKESİN BİR TÜRKÇE ÖĞRETMENİ GİBİ DAVRANMASI VE BU ŞEKİLDE HAREKET ETMESİ BİR ZORUNLULUKTUR.

Çalışmalarımız burada sona erdi. Katılımlarınız ve önerileriniz için teşekkür ederim. Doğacan Özdemir