SENKOPLU HASTAYA YAKLAŞIM

İÇERİK TANIM FİZYOPATOLOJİ ve ETYOLOJİ TANI

İÇERİK TEDAVİ PROGNOZ SONUÇ

SENKOP NEDİR ????? Serebral perfüzyondaki ani azalma nedeniyle, postural tonusun kaybı ve kendiliğinden iyileşme ile beraber olan ani, geçici bilinç kaybıdır.

SENKOP Bilinç kaybı senkopun birinci temel bulgusudur. İkinci ana bulgusu ani gelişmesi ve kısa sürmesidir.

SENKOP Genellikle müdahale gerekmeksizin premorbid duruma tamamen döner. Genel populasyonda görülme sıklığı erkeklerde %3 ve kadınlarda %3,5’tur.(Framingham çalışması)

SENKOP Toplumun %3’ü 26 yıllık dönemde bir kez atak geçirip %30’unda tekrarlamaktadır.(Framingham çalışması)

SENKOP AS’e başvuranların %1-3, hastane yatışlarının %1-6’sını oluşturmaktadır.

SENKOP Acil Serviste amaç; senkop atağından uyanamayacak hastaları ayırmak, hangi hastanın yatması gerektiğini ve hangisinin ayaktan tetkik ve takibinin yapılacağını belirlemektir.

FİZYOPATOLOJİ Senkopa sebep olan son ortak yol; -Beyine giden kan akımının azalması, -Beynin metabolik aktivitesini desteklemek için gereken kritik düzeyin altına düşmesidir.

FİZYOPATOLOJİ MSS yapılarının perfüzyonunun 3-5 sn azalması; -Serebral kan akımında tıkanma, -Azalmış kan akımı, -Azalmış kardiak output,

FİZYOPATOLOJİ -Azalmış periferik direnç, -Azalmış kan basıncı, -Yetersiz kan elemanları (glikoz,oksijen), -İntirinsik otoregülasyonun bozulması sonucudur.

ETYOLOJİ

ETYOLOJİ Sebebi bilinmeyen (%35) Nöral yolla gelişen (%24) Kardiak (%18)

ETYOLOJİ Nörolojik (%10) Ortostatik hipotansiyon (%8) İlaçlar (%3) Psikiyatrik (%2)

NÖRAL YOLLA GELİŞEN SENKOP Vasovagal Durumsal Karotid sinüs sendromu

Vasovagal Senkop Emosyonel stres,ağrı,enjeksiyon, uzun süre ayakta durmak, dehidratasyon, Öncül belirtiler

Vasovagal Senkop Vasovagal senkop genç hastalarda en sık görülen senkoptur.

Vasovagal Senkop Yatkın kişilerde; normal KB ve beynin kanlanmasını sağlayan adaptif mekanizmaların bozukluğu sonucu beklenmeyen vasodilatasyon ve/veya bradikardi ile serebral perfüzyon azalır.

Durumsal Senkop Yutma Defekasyon Miksiyon Öksürük (BOS basıncının artışına bağlı serebrovasküler direnç artar.)

Karotİd sİnüs sendromu Normal bireylerde karotis sinüs kompresyonu bradikardi yapar. Bu cevabın aşırı olmasıdır.

KARDİAK Aritmiler Aort Stenozu Hipertrofik KMP Mitral Stenoz

KARDİAK Pulmoner Stenoz PHT PE Atrial Miksoma

KARDİAK MI Kardiak Tamponad Aort Disseksiyonu

KARDİAK Aritmiler; KAH ve yapısal kalp hastalığı olanlarda en sık senkop nedenidir En sık senkop yapan aritmiler; -sinoatrial hastalık (HSS) -AV blok, SVT, VT/VF

KARDİAK VT her yaşta senkop yapar.Bir seriye göre aritmi nedenli senkopun en sık sebebidir. Eforla gelen senkop AS’nun major semptomlarındandır.

KARDİAK Pulmoner HT’da sağ ventrikül çıkışının engellenmesi debiyi düşürür. Pulmoner Embolide; ana pulmoner arter tıkanmasına bağlı Bezold-Jarisch refleks mekanizmasıyla hipotansiyon oluşur.

Bezold-Jarisch Refleksİ Sol ventrikül volümünün azalması, artmış kalp kasılmasıyla sonuçlanmakta ve kardiak mekanoreseptörler uyarılmaktadır.

Bezold-Jarisch Refleksİ Bu da sempatik inhibisyon, parasempatik aktivasyona neden olmaktadır. Sonuçta bradikardi ve hipotansiyon

NÖROLOJİK TİA Subklavian steal sendromu Migren

Geçİcİ İskemİk Atak Kan akımı yetersizliğine bağlı gelişen akut, fokal, serebral disfonksiyona ait kısa süreli semptomlarla karakterize klinik bir sendromdur.

Geçİcİ İskemİk Atak 24 saatten kısa süren epizodlar. Atakların çoğu 2-15 dk içinde biter. Kalıcı defisit yok.

Subklavian steal sendromu Vertebral arterin, orijininin proksimalinde subklavian arterin majör tıkayıcı hastalığı ile meydana gelir.

ORTOSTATİK HİPOTANSİYON Ani dikey pozisyona geçişte arter basıncının 20 mmHg veya daha fazla düşmesidir.

ORTOSTATİK HİPOTANSİYON Sersemlik, bulanık görme, dengesizlik olur. Birey hızla yatar pozisyona geçince düzelir.

İLAÇLAR Vasodilatatörler (ACE inh,diüretikler) Adrenerjik antagonistler Fenotiazinler

İLAÇLAR AV blok) Vinkristin Antidepresanlar( bezold-jarisch) Ca kanal blokörleri (bradikardi ve AV blok) Vinkristin

İLAÇLAR Kinidin (QT ‘yi uzatır.) İnsülin Alkol, kokain

FRAMİNGHAM ÇALIŞMASI 7814 hasta 17 yıl boyunca izlenmiş. 822’si senkop geçirmiş. Bunların %21’i vasovagal, %10’u kardiak, %9’u ortostatik, %37’si sebebi bilinmeyen senkop

TANI -Senkop öncesi semptomlar -Bilinç kaybının süresi ANAMNEZ -Presipite edici faktörler -Senkop öncesi semptomlar -Bilinç kaybının süresi

TANI -Özgeçmiş ve soygeçmiş -Olayı görenlerden bilgi alınması ANAMNEZ -Kullanılan ilaçlar -Özgeçmiş ve soygeçmiş -Olayı görenlerden bilgi alınması

TANI FİZİK MUAYENE -Vitaller(TA,Nb,ateş,SS) -Ortostatik KB -Kardiak ve nörolojik muayene

TANI -Sekonder travma bulguları FİZİK MUAYENE -Enfeksiyon odağına yönelik muayene -Sekonder travma bulguları

TANI TANISAL TESTLER -EKG -KŞ -Tam kan sayımı -Gebelik testi

TANI TANISAL TESTLER -Elektrolitler -Kardiak enzimler -Tilt testi

TANI GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ -AC Grafisi -Beyin BT -Toraks BT

TANI GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ -Ventilasyon – Perfüzyon sintigrafisi -EKO -EEG

AYIRICI TANI SAK PTE MI Anjina Aort disseksiyonu

AYIRICI TANI Anaflaksi Hipokalsemi Kalp hastalığı Perikardial tamponad

AYIRICI TANI Stroke GİS Kanama CO Zehirlenmesi Toksin alımı

Tedavİ AYILANA GAZOZ

Tedavİ BAYILANA LİMON

Tedavİ ACİL SERVİSTE; -ABC , Oksijen , monitörizasyon -EKG , KŞ , tanısal testler -Etyolojiye yönelik tedavi

Anamnez, fizik muayene, EKG, ortostatik kan basıncı değişikliği Sık görülen nedenler: Şüpheli: Aort stenozu, pulmoner emboli, ailede ani ölüm nörolojik belirtiler, veya senkop anamnezi Vazovagal, sitüsyonel, Açıklanamayan Senkop ortostatik hipotansiyon, yaşlılarda polifarmasi Şüpheli kalp hastalığı (Anormal EKG bulguları, ani senkop vs.) Yaş≥60 Kalp hastalığı şüphesi yok Nedene yönelik tedavi Mümkünse yatır, karotis masajı uygula Spesifik tanı yöntemleri: Eko, kardiyak kateterizasyon, akciğer scan’i, EEG, CT, veya laboratuvar testleri) Hastayı poliklinik tetkiklerine yönlendir Ekokardiyografi ve efor testi için hastayı yatır (+) (-) Senkop sık tekrarlıyorsa Senkop atakları çok sık değil İlk senkop atağı Tilt testi, Psikiyatrik muayene, holter monitorizasyon Tedavi et Tilt testi, Psikiyatrik muayene Hiçbirşeyyapma KAYNAK: Emergency Medicine Clinics of North America, Ağustos 1998 And Cardiology Stockholm congress

AÇIKLANAMAYAN SENKOPTA RİSK SINIFLAMASI Düşük riskli; tedavi ve taburcu

AÇIKLANAMAYAN SENKOPTA RİSK SINIFLAMASI Orta riskli; ileri tetkik amaçlı takip ve yatış(yüksek risk kriteri taşımayan,tekrarlayan senkop,>40 yaş,açıklanamayan ortostatik hipotansiyon,orta şiddetli travma)

AÇIKLANAMAYAN SENKOPTA RİSK SINIFLAMASI Yüksek riskli; hospitalizasyon(yapısal kalp hastalığı,aritmi,QT uzaması,antiaritmik kullanımı,major travma)

PROGNOZ Vazovagal, durumsal ve ortostatik senkopların prognozu iyidir. Kardiak senkop kötü prognozludur.

PROGNOZ Kalp hastalığı ve senkop beraber ise 1 yılda mortalite %45

PROGNOZ Senkop altta yatan kardiak hastalığa dayalı ise 1 senelik mortalite oranı eş yaştaki sağlıklı kişilere göre %18-25 fazladır.

PROGNOZ Senkop nonkardiak nedenlere dayalı ise 1 yıllık mortalite riskinde eş yaştaki sağlıklı kişilere göre belirgin artış görülmemiştir.

PROGNOZ Nedeni bilinmeyen senkopta ani ölüm %2,rekürrens %20,remisyon %78 dir.

SONUÇ Hastanede yatIş İçİn endİkasyonlar Kesin Endikasyonlar -Bilinen KVS hastalık hikayesi -Senkopla birlikte göğüs ağrısı -KVS hastalığın yeni FM bulguları

Hastanede yatIş İçİn endİkasyonlar Kesin Endikasyonlar -Nörolojik hastalığın yeni FM bulguları -Anormal EKG

Hastanede yatIş İçİn endİkasyonlar Olası Endikasyonlar -Yaralanma,taşikardi veya egzersizle birlikte senkop -Sık olması -KAH ve aritmi şüphesi

Hastanede yatIş İçİn endİkasyonlar Olası Endikasyonlar -Sıvı tedavisine dirençli orta veya ciddi ortostatik hipotansiyon -Yaşlı hasta -PTE şüphesi

ÖZET Paniğe kapılmayın. Hastayı supin pozisyona alın. Kusarsa yan yatırın.

ÖZET Gebe ise sol lateral dekübit pozisyonuna getirin. ABC kontrolü yapın,oksijen başlayın,vitalleri alın

ÖZET Hedefe yönelik anamnez alın. KŞ ölçümü ihmal edilmemeli. Damar yolu açın.

ÖZET Bilinç durumunu değerlendirin. Genç ve sağlıklı ise SF bolus. Monitorizasyon.

SABRINIZ İÇİN TEŞEKKÜRLER