ISO- 9001:2008 Standardı - 8. Maddenin Tanıtımı ve Yorumlanması, Kalite İyileştirme Araçlarına Bakış 7. Hafta

2 8 Ölçme, Analiz ve İyileştirme 8.1 Genel Kuruluş, aşağıdakiler için gerekli olan izleme, ölçme, analiz ve iyileştirme proseslerini planlamalı ve uygulamalıdır: - ürünün uygunluğunu göstermek - KYS’nin uygunluğunu sağlamak - KYS’nin etkinliğini sürekli iyileştirmek İstatistiksel araçlar belirlenmelidir. Kullanılabilecek araçlar, - istatistiksel proses kontrolu - proses yetenek analizi - anket analizi - histogram, pareto diyagramları vs.

3 8 Ölçme, Analiz ve İyileştirme 8.2 İzleme ve Ölçme Müşteri memnuniyeti KYS’nin performansının bir ölçüsü olarak, kuruluş, müşteri şartlarını ne dereceye kadar karşılayıp karşılamadığı hakkındaki müşteri algılamasını (müşteri memnuniyetini) izlemelidir. Bu bilgiyi toplamak ve kullanmak için gerekli metotlar belirlenmelidir. (örneğin anket uygulamaları)

4 8 Ölçme, Analiz ve İyileştirme 8.2 İzleme ve Ölçme İç Tetkik KYS’nin uygunluğunun sürekliliği ve etkinliğini tayin etmek için planlı aralıklarla iç tetkikler yapılmalıdır. Bir tetkik programı (planı) hazırlanmalıdır. Tetkikçiler tetkik edeceği birimden bağımsız olmalıdır. Tetkik sonuçları kayıt altına alınmalıdır. Tetkik faaliyetleri ile ilgili sorumluluklar bir prosedür içerisinde tarif edilmelidir. Tetkik edilen alandan sorumlu yönetim, tespit edilmiş uygunsuzlukların ve bunların nedenlerinin ortadan kaldırılması için gereksiz bir gecikme olmaksızın gereken düzeltmelerin ve düzeltici faaliyetlerin gerçekleştirilmesini güvence altına almalıdır. Takip faaliyetleri, gerçekleştirilen faaliyetlerin doğrulanması ve doğrulama sonuçlarının raporlanmasını kapsamalıdır.

5 8 Ölçme, Analiz ve İyileştirme 8.2 İzleme ve Ölçme Proseslerin izlenmesi ve ölçülmesi Planlanmış sonuçları elde etmeye yönelik proseslerin izlenmesi için uygun metotlar uygulanmalıdır. Örnekler: - üretim prosesi için SPC ve proses yetenek analizleri, ppm analizleri, - satın alma prosesi için tedarikçi performans verileri, - müşteri ile ilişkili prosesler, üretim ve tasarım prosesleri için müşteri şikayetleri, - tasarım prosesi için ürünlerin performans verileri, başarılı tasarım sayısı, servis geri besleme bilgileri, - bakım prosesi için arıza istatistikleri.

6 8 Ölçme, Analiz ve İyileştirme 8.2 İzleme ve Ölçme Ürünün izlenmesi ve ölçülmesi Ürün şartlarının yerine getirildiğini doğrulamak için ürünün karakteristikleri planlanan düzenlemelere (örn. kalite planlarına) göre izlenmeli ve ölçülmelidir. İzleme ve ölçme kayıtları muhafaza edilmelidir. Kayıtlar, ürünün serbest bırakılmasına izin veren yetkilileri göstermelidir. İzleme ve ölçmeler tamamlanmadan ve mümkünse müşteri tarafından onaylanmadan ürün serbest bırakılmamalıdır.

7 8 Ölçme, Analiz ve İyileştirme 8.3 Uygun olmayan ürünün kontrolü Belirlenen şartlara uymayan ürünün yanlışlıkla kullanımı veya teslimatı önlenmelidir. Bunun için uygun olmayan ürünler tanımlanmalı ve kontrol altında tutulmalıdır. Bunun için uygun bir etiketleme ve / veya bekleme alanları kullanılabilir. İlgili sorumluluk ve yetkiler bir prosedür içerisinde tarif edilmelidir. Uygun olmayan ürün - tamirat yada yeniden işlemeye tabi tutulabilir. - yetkili personel ve müşteri kararı (sapma izni) ile kullanılabilir. - alternatif amaçlar için saklanabilir. - hurdaya atılabilir veya iade edilebilir.

8 8 Ölçme, Analiz ve İyileştirme 8.3 Uygun olmayan ürünün kontrolü Uygunsuzluklar ve alınan kararlara ilişkin kayıtlar muhafaza edilmelidir. Tamirat yada yeniden işleme sonrasında ürün yeniden doğrulanmalıdır. Uygun olmayan ürün veya teslimattan sonra uygun olmayan ürün tespit edildiğinde, uygunsuzluğun etkilerine karşı önlem alınmalıdır.

9 8 Ölçme, Analiz ve İyileştirme 8.4 Veri analizi KYS’nin uygunluğu ve etkinliğinin analizi için uygun veriler belirlenmeli, toplanmalı ve analiz edilmelidir. Veri analizi aşağıdakiler ile ilgili bilgi sağlamalıdır: - müşteri memnuniyeti (anket değerlendirme) - ürün şartlarına uygunluk (ppm, pareto diyagramları, proses yetenek analizleri) - proseslerin ve ürünlerin özellikleri ve eğilimleri (proseslerin performanslarına ilişkin raporlar, SPC sonuçları) - Tedarikçiler (Tedarikçi performans istatistikleri)

16 8 Ölçme, Analiz ve İyileştirme 8.5 İyileştirme Düzeltme = Saptanan uygunsuzluğu gidermek için yapılan faaliyet Düzeltici faaliyet = Saptanan bir uygunsuzluğun sebebini ortadan kaldırmak ve tekrar meydana gelmesini önlemek için yapılan faaliyet Önleyici faaliyet = Potansiyel bir uygunsuzluğun sebebini ortadan kaldırmak ve meydana gelmesini önlemek için yapılan faaliyet Sürekli iyileştirme = Şartların yerine getirilmesi yeteneğini arttırmak için tekrar edilen faaliyet

17 8 Ölçme, Analiz ve İyileştirme 8.5 İyileştirme Sürekli iyileştirme KYS’nin etkinliği sürekli iyileştirilmelidir. Bunun için, - kalite politikası - hedefler - denetim sonuçları - veri analizi sonuçları - düzeltici ve önleyici faaliyetler - yönetim gözden geçirmeler kullanılmalıdır. İyileştirme faaliyetleri için bir sürekli iyileştirme planı hazırlanabilir.

18 8 Ölçme, Analiz ve İyileştirme 8.5 İyileştirme Düzeltici faaliyet DF’ler uygunsuzluğun etkilerine uygun olmalıdır. Dokümante edilmiş bir prosedür aşağıdaki faaliyetleri tanımlamalıdır: - uygunsuzlukların gözden geçirilmesi - uygunsuzluk nedenlerinin belirlenmesi - uygunsuzluk tekrarını önlemek için tedbir ihtiyacının değerlendirilmesi - gereken tedbirin belirlenmesi ve uygulanması - alınan tedbirin sonuçlarının kayıtları - alınan tedbirin etkinlik bakımından gözden geçirilmesi

19 8 Ölçme, Analiz ve İyileştirme 8.5 İyileştirme Önleyici faaliyet ÖF’ler potansiyel uygunsuzluğun etkilerine uygun olmalıdır. Dokümante edilmiş bir prosedür aşağıdaki faaliyetleri tanımlamalıdır: - potansiyel uygunsuzlukların ve bunların nedenlerinin belirlenmesi - uygunsuzluk tekrarını önlemek için tedbir ihtiyacının değerlendirilmesi - gereken tedbirin belirlenmesi ve uygulanması - alınan tedbirin sonuçlarının kayıtları - alınan tedbirin etkinlik bakımından gözden geçirilmesi