İç Denetim Merkezi Uyumlaştırma Dairesi KAMUDA İÇ DENETİM 11 NİSAN 2009 Ahmet BAŞPINAR İç Denetim Merkezi Uyumlaştırma Dairesi Daire Başkanı www.idkk.gov.tr

SUNUM PLANI Denetimin Tarihçesi İç Denetimle İlgili Uluslararası Kuruluşlar İç Denetimde Ülke Modelleri Kamuda Mevcut Denetim Yapısı Denetimde Değişim Yeni Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Sistemi Yeni Yapıda İç Denetimin Rolü ve Önemi İç Denetim ile Üst Yönetici ve SGB İlişkileri İç Denetimin Tanımı ve Unsurları İç Denetim Adına Gerçekleştirilen Faaliyetler Değerlendirme ve Sonuç

GENEL OLARAK DENETİM Denetim kavramı Latince “audire” kelimesinden gelmekte olup “işitmek, dikkatlice dinlemek” anlamına gelmektedir. Denetleme, bir işin doğru ve yöntemine uygun olarak yapılıp yapılmadığını incelemek, murakabe etmek, teftiş etmek, kontrol etmektir. (TDK Sözlüğü)

DENETİMİN TARİHÇESİ Meslek unvanı olarak denetçi (auditor) ilk defa 1289 yılında İngiltere’de kullanılmıştır. Profesyonel denetçiliğin ilk örgütü 1581’de Venedik’te kurulmuştur. 1850’li yıllarda, “İskoçya Fermanlı Muhasebeciler Enstitüsü” tarafından modern muhasebe denetimi yazılı hale getirilmiştir. Yirminci yüzyılın ilk yarısından itibaren geniş ve karmaşık yapıdaki şirketlerin ortaya çıkması ile denetim fonksiyonunun gelişimi hızlanmıştır.

DENETİMLE İLGİLİ ULUSLARARASI KURULUŞLAR -1 IIA (İç Denetçiler Enstitüsü) 1941 yılında New York’ta kurulmuştur. İç denetime ilişkin standart ve etik kurallar ve “en iyi uygulama” örneklerinin belirlenmesi ve yaygınlaştırılması konularında katkılarda bulunmaktadır.

DENETİMLE İLGİLİ ULUSLARARASI KURULUŞLAR -2 INTOSAI (Uluslararası Yüksek Denetleme Kuruluşları Örgütü) Birleşmiş Milletlere ya da Birleşmiş Milletlerin uzmanlık kuruluşlarına üye ülkelerin yüksek denetim kuruluşlarının üye olduğu bir teşkilattır. 1953 yılında kurulmuştur. Türk Sayıştay’ı 1965 yılından bu yana INTOSAI üyesidir. Amacı; yüksek denetleme kurumları arasındaki ilişkileri geliştirerek güçlendirmektir.

DENETİMLE İLGİLİ ULUSLARARASI KURULUŞLAR -3 ISACA (Bilgi Sistemleri Denetimi ve Kontrolü Derneği) 1969’da Los Angeles’da kurulmuştur. 100’den fazla ülkede 35,000’den fazla üyeye sahiptir ve yaklaşık 60 ülkede temsilcilikleri bulunmaktadır. Türkiye’de temsilciliği henüz yoktur. Yayınladığı bilgi sistemleri denetimi ve bilgi sistemleri kontrolü standartları tüm dünyadaki uygulayıcılar tarafından benimsenmiştir.

DENETİMLE İLGİLİ ULUSLARARASI KURULUŞLAR -4 COSO (The Committee of Sponsoring Organisations of the Treadway Commission) COSO, Mali raporlamanın; iş ahlakı, etkili iç kontroller ve kurumsal yönetim aracılığıyla kalitesinin artırılmasını amaç edinmiş gönüllü kuruluşların bir araya gelmesi ile 1985 yılında kurulmuştur. COSO Modeli iç kontrol sistemlerine ilişkin standartların temelini oluşturmaktadır.

İÇ DENETİMDE AB ÜLKE MODELLERİ-1 Merkeziyetçi Yaklaşım (Güney Modeli) Fransa, Portekiz ve İspanya gibi güney Avrupa ülkelerinde uygulanmaktadır Maliye Bakanlığı bütçeyi hazırlamakla kalmaz, aynı zamanda harcama öncesi kontrol yapar İdare dışından idarenin uygulama sürecine müdahale vardır Her idarenin denetçileri olmasına rağmen bütün idarelerin mali alanlardaki denetimi Maliye Bakanlığı denetçileri tarafından yapılır Ülkemizde 1050 sayılı Kanun ile uygulanan yapıdır

İÇ DENETİMDE AB ÜLKE MODELLERİ-2 Adem-i Merkeziyetçi Yaklaşım (Kuzey Modeli) Hollanda ve İngiltere gibi kuzey Avrupa ülkelerinde uygulanan modeldir İdarenin yönetim sorumluluğu esasına dayalıdır Her bakanlık kendi bütçesinin hazırlama, uygulama, kontrol ve raporlanmasından sorumludur Her idare mali kontrol alanında gerekli kontrol ve güvenlik önlemlerini almaktan sorumludur Denetim her bakanlığın kendi bünyesinde yer alan denetim elemanları tarafından yapılır Ülkemizde 5018 sayılı Kanun ile hedeflenen yapıdır

İÇ DENETİMDE AB ÜLKE MODELLERİ-3 Karma Model Almanya’da uygulanan modeldir İç ve dış denetim fonksiyonlarının birleştirilmesi ile oluşturulan karma bir model uygulanmaktadır İç denetim dış denetimin parçası olarak görülür İç denetçilerin kadroları çalıştıkları kuruluşta bulunmasına rağmen, doğrudan yüksek mahkemeye rapor sunarlar

ABD’DE İÇ DENETİM Her kamu kuruluşunun iç denetim biriminin başında yer almak üzere Genel Müfettiş (IG) oluşturulmuştur. Genel müfettiş, doğrudan kamu kuruluşunun başındaki yöneticiye bağlıdır ve raporunu bu üst yöneticiye sunar ancak, Kongreye de yaptığı çalışmalar hakkında bilgi verir. Ademi merkeziyetçi yaklaşım ile dış denetim sorumluluğu dolaylı yoldan birleştirilmektedir.

TÜRKİYE’DE KAMUDA DENETİM

KAMUDA DENETİM ORGANLARI -1 Anayasa Gereğince Faaliyet Gösteren Denetim Organları Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu Sayıştay Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu

KAMUDA DENETİM ORGANLARI -2 Bakanlık Denetim Birimleri Başbakanlık Teftiş Kurulu Maliye Bakanlığı Denetim Birimleri Bakanlık ve Müsteşarlık Denetim Birimleri

KAMUDA DENETİM ORGANLARI -3 Özerk Nitelikteki Kuruluşların Denetim Birimleri Özerk kurumların denetim birimleri - SPK denetim birimi - BDDK denetim birimi Özerk nitelikteki kuruluşların teftiş kurulları - Mahalli İdareler Teftiş Kurulları - Kamu İktisadi Teşebbüsleri Teftiş Kurulları

DENETİMDE DEĞİŞİM -1 AB kurumları, aday ülkelerin uluslararası standartlar ile AB en iyi uygulamalarını izlemeleri konusunda görüş birliğine varmışlardır. AB Müktesebatının 32. başlığında 3 öğe bulunmaktadır: KİMK, Dış Denetim, AB fonlarının korunması. KİMK sisteminin dört ilkesi: Yönetsel hesap verebilirlik, Mali yönetim ve kontrol Fonksiyonel olarak bağımsız bir İç Denetim KİMK sistemini koordine eden ve uyumlaştıran Merkezi Uyumlaştırma Birimleri

DENETİMDE DEĞİŞİM -2 5018 sayılı Kanunla, her idarenin kendi iç denetçileri tarafından iç denetime ve Sayıştay tarafından dış denetime tabi tutulması esası getirilmiştir. Günümüzde iç denetim; AB Komisyonu, IMF, Dünya Bankası, Birleşmiş Milletler, NATO, OECD, Avrupa Merkez Bankası gibi uluslararası kuruluşlar tarafından gerek uygulanan, gerekse üye ve aday ülkelere referans olarak gösterilen bir denetim sistemidir.

TÜRKİYE’DE YENİ KAMU MALİ YÖNETİM VE KONTROL SİSTEMİ Türkiye’de, kamu mali yönetim ve kontrolü alanında son yıllarda önemli bir değişim süreci yaşanmıştır. Bu değişimin en önemli unsuru, 1927 yılından bu yana uygulanan 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanununun yürürlükten kaldırılarak, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun yürürlüğe konulmasıdır.

5018 Sisteminin İşleyişi UYGULAMA Stratejik Plan Misyon Vizyon Stratejik amaçlar Stratejik hedefler Performans Programı Öncelikler Performans hedefleri Faaliyet/projeler Kaynak ihtiyacı Performans Göstergeleri İdare Bütçesi Harcama birimleri Kaynak tahsisi Temel performans göstergeleri UYGULAMA Faaliyet Raporu Faaliyet/proje sonuçları Performans hedef ve gerçekleşmeleri Performans göstergeleri hedef ve gerçekleşmeleri Sapma ve nedenleri Öneriler Denetim ve Değerlendirme İç ve Dış Denetim TBMM/Yerel Meclis Hesapverme sorumluluğu

Kamu mali yönetimi süreci üç aşamadan meydana gelir. Politikaların ve önceliklerin belirlenmesi Kaynakların belirlenen politikalara uygun olarak tahsis edilmesi Kamu kaynaklarının ekonomik, etkin ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve kullanılmasını sağlamaya yönelik kontrol ve denetim mekanizmalarının kurulması (KİMK)

KİMK SİSTEMİNİN UNSURLARI Yönetim sorumluluğu ilkesi Mali yönetim ve kontrol (ön mali kontrol-süreç kontrolü-harcama sonrası kontrol) Fonksiyonel olarak bağımsız iç denetim Merkezi Uyumlaştırma - Mali Yönetim ve Kontrol - İç Denetim

KİMK ALANINDAKİ AKTÖRLER Bakan Üst Yönetici Harcama Yetkilileri Strateji Geliştirme Birimi Gerçekleştirme Görevlileri İç Denetçiler

AKTÖRLERİN KİMK SORUMLULUKLARI Bakan: siyasi sorumlu Üst Yönetici: sistemi kurmak, geliştirmek ve gözetmek Mali Hizmetler Birimi: sistemin kurulması, geliştirilmesi, gözetilmesi çalışmalarını yürütmek, üst yöneticiye önerilerde bulunmak ve ön mali kontrolü yapmak, Harcama Yetkilisi: harcama talimatı vermek, iç kontrol ve ön mali kontrolü uygulamak ve süreç kontrolünü izlemek, Gerçekleştirme Görevlisi: harcama talimatı üzerine gideri gerçekleştirmek ve süreç kontrolünü uygulamak, Muhasebe Yetkilisi: ödemelerde kontrol yapmak, muhasebe kayıtlarını usulüne ve standartlara uygun bir şekilde tutmak, muhasebe işlemleri ve raporların saydamlığını sağlamaktır. İç Denetçi: İdarelerin risk yönetimi, yönetim ve kontrol süreçlerinin etkinliğini değerlendirmek ve geliştirmek.

KİMK SİSTEMİ Bakan Üst Yönetici İç Kontrol Mali Yönetim ve Kontrol Merkezi Uyumlaştırma (Maliye Bakanlığı- BÜMKO) İç Denetim Merkezi Uyumlaştırma (Maliye Bakanlığı-İDKK) Bakan Üst Yönetici Strateji Geliştirme Birimi İç Denetim Birimi Ön mali kontrol Muhasebe Birimi Harcama Birimi Harcama Birimi Harcama Birimi Gerçekleştirme görevlisi Gerçekleştirme görevlisi Gerçekleştirme görevlisi Fonksiyonel olarak bağımsız iç denetim Yönetim sorumluluğuna dayalı mali yönetim ve kontrol İç Kontrol

İç Denetimin 5018 sayılı Kanunda Öngörülen Organizasyon Yapısı VALİ (REKTÖR) (BAŞKAN) MALİYE BAKANI İç Denetim Koordinasyon Kurulu İç Denetçi Genel Sek Müsteşar İç Denetçi X Daire Başkanı Y Daire Başkanı Genel Müdür Genel Müdür Bağlı Birimler İl Müdürü (Taşra)

İÇ DENETİM VE ÜST YÖNETİCİ Üst yöneticiler, KİMK sisteminin kurulması, işleyişinin gözetilmesi ve geliştirilmesinden sorumludur. Sorumluluklarının gereklerini harcama yetkilileri, malî hizmetler birimi ve iç denetçiler aracılığıyla yerine getirirler. İdarelerinde iç denetim faaliyetinin oluşturulması ve yürütülmesini sağlamakla yükümlüdürler. İç denetçileri atama İç denetim koordinatörünü görevlendirme Uygun çalışma ortamı sağlama Denetim plan ve programını onaylama İç denetim yönergesini onaylama İç denetim raporlarını gereğini takip etme İDKK ile iletişim kurma

İÇ DENETİM VE SGB SGB ler bir idari birim olarak iç denetime tabidir 5018/ 60 uyarınca SGB lerin iç denetimle ilişkili görevleri: …….. l) Ön mali kontrol faaliyetlerini yürütmek m) İç kontrol sisteminin kurulması, standartlarının uygulanması ve geliştirilmesi konularında çalışmalar yapmak …..

5018 SAYILI KANUNDA İÇ DENETİM -1 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 63,64,65,66 ve 67’inci maddelerinde; İç denetimin tanımı ve unsurları, İç denetçinin görevleri, İç denetçinin nitelikleri ve atanması, İç Denetim Koordinasyon Kurulu ve bu Kurulun görevleri düzenlenmiştir.

5018 SAYILI KANUNDA İÇ DENETİM -2 5018 sayılı Kanunda iç denetim; Sertifikalı iç denetçiler tarafından, Genel kabul görmüş iç denetim standartlarına uygun olarak gerçekleştirilen, İç denetim birimi tarafından hazırlanan ve üst yönetici tarafından onaylanan risk odaklı denetim plan ve programlarına göre yapılan, Fonksiyonel bağımsızlık ilkesine uygun olarak yürütülen, Mali ve mali olmayan tüm işlemleri kapsayan, bir faaliyet olarak uluslararası tanımına da uygun bir şekilde tanımlanmıştır.

İç Denetim Evreni ve Dışında Kalanlar BİT KAMU İDARELERİ OLARAK İÇ DENETİM Evreni KİT Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar

İÇ DENETİMİN TANIMI “İç denetim, kurumun faaliyetlerine değer katmak ve bunları geliştirmek amacıyla tasarlanmış bağımsız, nesnel güvence sağlama ve danışmanlık faaliyetidir. İç denetim; risk yönetimi, kontrol ve yönetim süreçlerinin etkililiğini, sistematik ve disiplinli bir yaklaşımla değerlendirip geliştirerek kurumun hedeflerine ulaşmasına yardımcı olur.” (IIA)

İÇ DENETİM TANIMINDAKİ TEMEL KAVRAMLAR -1 Nesnel güvence sağlama: İdarenin risk yönetimi, iç kontrol sistemi ve işlem süreçlerinin etkin bir şekilde işleyip işlemediğine; Faaliyetlerin etkili, ekonomik, verimli ve mevzuata uygun bir şekilde gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğine; Üretilen bilgilerin doğru ve tam olup olmadığına; Varlıklarının korunup korunmadığına dair idare içine ve dışına makul bir güvencenin verilmesidir. Danışmanlık faaliyeti: İdarenin hedeflerini gerçekleştirmeye yönelik faaliyetlerinin ve işlem süreçlerinin sistematik ve düzenli bir biçimde değerlendirilmesi ve geliştirilmesine yönelik önerilerde bulunulmasıdır.

İÇ DENETİM TANIMINDAKİ TEMEL KAVRAMLAR -2 Risk; Kurum hedeflerine ulaşılmasını olumsuz etkileyebilecek her türlü durum veya olaydır. Risk Yönetimi; Kurum hedeflerine ulaşılmasını olumsuz etkileyebilecek her türlü riskin; - tanımlanması, - gerçekleşme olasılığı ve olumsuz etkilerinin ölçülmesi ve, - uygun kontrol yöntemleriyle azaltılmasını içeren sistematik bir yönetim biçimidir.

Yöneticilerin uygulamaları Bilgi sisteminin kalitesi RİSKİN NEDENLERİ 1 Yöneticilerin uygulamaları Sürecin karmaşıklığı Bilgi sisteminin kalitesi Kontrollerin güvenilirliği 2 RİSKİN ÖZELLİĞİ Mevzuata uygunsuz işlem Hedeflere ulaşılamaması Yanlış muhasebe uygulamaları Varlıkların korunmasındaki yetersizlik 3 RİSKİN SONUÇLARI Kamuoyu güveninin azalması Verimsiz kaynak kullanımı Eksik muhasebe bilgisi Maddi hata ve suistimaller

İÇ DENETİM TANIMINDAKİ TEMEL KAVRAMLAR -3 Risk Odaklı Denetim: Risk odaklı denetimde amaç, denetim kaynaklarının riskin en yüksek olduğu alanlara yoğunlaşmasıdır Risk odaklı denetim Denetim kaynaklarının sınırsız olmadığı, Denetlenecek birim faaliyetlerinin farklı risklerle karşı karşıya olduğu, Denetlenecek birim faaliyetlerinin göreceli olarak farklı önem derecesine sahip olduğu, varsayımlarına dayanır

İÇ DENETİMİN ODAKLANDIĞI UNSURLAR Kontrol süreçlerini değerlendirmek: İdarenin amaçlarına ulaşmasını sağlayacak uygun bir iç kontrol yapısının oluşturulması ve sürdürülmesi için değerlendirmeler yapmak ve önerilerde bulunmak. Risk yönetim süreçlerini değerlendirmek: Risklerin belirlenmesi, analiz edilmesi, sınıflandırılması ve gerekli önlemlerin alınması konularında idarenin uygulama ve izleme kapasitesini değerlendirmek ve önerilerde bulunmak. Yönetim süreçlerini değerlendirmek: Hesap verme sorumluluğunu güçlendirmek amacıyla, idarenin kurumsal yapısı ve yönetim süreçlerinin etkililiğini değerlendirmek ve önerilerde bulunmak.

İÇ DENETİM TÜRLERİ -1 Sistem denetimi: Denetlenen birimin faaliyetlerinin ve iç kontrol sisteminin; organizasyon yapısına katkı sağlayıcı bir yaklaşımla analiz edilmesi, eksikliklerinin tespit edilmesi, kalite ve uygunluğunun araştırılması, kaynakların ve uygulanan yöntemlerin yeterliliğinin ölçülmesi suretiyle incelenmesi ve değerlendirilmesidir. Uygunluk denetimi: Kamu idarelerinin faaliyet ve işlemlerinin ilgili kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer mevzuata uygunluğunun incelenmesidir. Mali denetim: Gelir, gider, varlık ve yükümlülüklere ilişkin hesap ve işlemlerin doğruluğunun; mali sistem ve tabloların güvenilirliğinin incelenmesi ve değerlendirilmesidir.

İÇ DENETİM TÜRLERİ -2 Performans denetimi: Yönetimin bütün kademelerinde gerçekleştirilen faaliyet ve işlemlerin planlanması, uygulanması ve kontrolü aşamalarındaki etkililiğin, ekonomikliğin ve verimliliğin incelenmesi ve değerlendirilmesidir. Bilgi teknolojisi denetimi: Denetlenen birimin elektronik bilgi sistemlerinin sürekliliğinin ve güvenilirliğinin incelenmesi ve değerlendirilmesidir.

İÇ DENETİM SÜRECİ PLANLAMA Denetim evreninin tanımlanması Denetim alanlarının belirlenmesi Risk kriterlerinin tanımlanması ve risklerin derecelendirilmesi Denetim alanlarının öncelik sırasına konulması Denetim kaynaklarının tahsis edilmesi Planın hazırlanması ve onaylanması İç denetim programının hazırlanması ve onaylanması Denetçi ve denetlenecek birimlere bildirim DENETİMİN YÜRÜTÜLMESİ Ön çalışma ve bireysel çalışma planı Çalışma kağıtları ve formlar Denetim amaçlarının belirlenmesi Bilgi toplama/ön araştırma Açılış toplantısı Potansiyel sorunlu alanların belirlenmesi (risk değerlendirmesi) Bireysel çalışma planının hazırlanması Saha çalışması Denetim testlerinin uygulanması Bulguların elde edilmesi ve önerilerin geliştirilmesi Bulguların denetlenen birimle paylaşılması Kapanış toplantısı RAPORLAMA Taslak denetim raporunun hazırlanması ve gönderilmesi Nihai denetim raporunun hazırlanması ve sunumu DENETİM SONUÇLARININ İZLENMESİ Denetim sonuçlarının izlenmesi Denetimin değerlendirilmesi Denetçinin değerlendirilmesi

İÇ DENETİM KOORDİNASYON KURULU 5018 sayılı Kanun ile; İç denetime ilişkin standartları belirlemek, denetim rehberlerini  hazırlamak, eğitim programlarını düzenlemek, görüş ayrılıklarının giderilmesine yardımcı olmak, iç denetim raporlarını konsolide ederek yıllık rapor halinde kamuoyuna açıklamak ve diğer denetim birimleri ile işbirliğini sağlamak görevleri ile bağımsız ve tarafsız bir organ olarak hizmet vermek üzere Bakanlıklararası bir organizasyon olan İç Denetim Koordinasyon Kurulu 2004 yılında kurulmuştur. Kurul üyelerden biri Başbakanın, biri Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanın, biri Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanın, biri İçişleri Bakanının, başkanı dahil üçü Maliye Bakanının önerisi üzerine beş yıl süre ile Bakanlar Kurulu tarafından atanır.

İÇ DENETİM ADINA GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER -1 İç denetim Yönetmelikleri yayımlanmıştır: İDKK Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik (Ekim 2005) İç Denetçi Adaylarının Seçimi, Eğitimi ve Sertifikasyonu Hakkında Yönetmelik(Ekim 2005) İç Denetçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik (Temmuz 2006) İç denetçilere yapılacak “ek ödeme” için Kararname yayımlanmıştır. (05.08.2006) 190 sayılı KHK kapsamındaki idarelerde iç denetçi “kadrolarının” ihdası için Kararname yayımlanmıştır. (06.08.2006) Mahalli İdarelerde iç denetçi “kadrolarının” ihdası için Kararname yayımlanmıştır. (05.10.2006) İç Denetçi Atama Usulü Hakkında Tebliğler yayımlanmıştır. (08.09.2006-30.12.2006)

İÇ DENETİM ADINA GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER -2 Mali yönetim ve kontrol sistemimizin uluslararası standartlar ve AB normlarıyla uyumlaştırılması için Türk ve Fransız Maliye Bakanlıkları arasında bir Eşleştirme Projesi gerçekleştirilmiştir. (2005-2006) İç denetim için “Bilgisayar Destekli Denetim Araç ve Teknikleri” (CAAT) yazılımı ihale edilmiş olup tamamlanmak üzeredir. (Ocak 2006) Eşleştirme Projesi kapsamında 15 yararlanıcı idareye (250 katılımcı) birincil ve ikincil (ileri) düzey eğitim verilmiştir (2006) Eşleştirme Projesi kapsamında Pilot iç denetimler yapılmıştır. Üst yöneticilere yönelik bilgilendirme toplantıları yapılmıştır. İç denetçi eğitim programı hazırlanmış ve bu kapsamda 210 kamu idaresinden 802 iç denetçiye eğitim verilmiştir.

İÇ DENETİM ADINA GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER -3 Yönetmeliklerde yapılan değişikliklerle, yeni kurulan üniversitelere ve daha önce iç denetçi kadrosu verilmemiş bazı idarelere iç denetçi kadroları ihdas edilmiştir. (Aralık 2008) Yeni ihdas edilen iç denetçi kadrolarına atama yapılabilmesi amacıyla, iç denetçi aday belirleme sınavı yapılması için ÖSYM ile protokol yapılmıştır. Sınav 12 Temmuz 2009 tarihinde yapılacaktır. (Şubat 2009) Kurulmuş olan iç denetimin etkinliğinin ve atanmış olan iç denetçilerin yetkinliğinin artırılması amacıyla Dünya Bankası ile bir Proje başlatılmıştır. (Mart 2009)

İÇ DENETİM ADINA GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER -4 Üst yöneticiler için iç kontrol ve iç denetim rehberi, İç denetim standartları, İç denetçi etik kuralları, İç denetim birim yönergesi, İç denetim raporlama standartları, İç denetçi sertifikası derecelendirme esas ve usulleri, İç denetçilerin ortak çalışma esas ve usulleri, İç denetim planı ve programı hazırlama rehberi, Risk değerleme rehberi, İç denetim strateji belgesi (2008-2010), İç denetim rehberi Kamu iç denetim terimleri sözlüğü Kamu iç denetçi sertifikasının iptaline ilişkin esas ve usuller yayımlanmış İç denetim kalite güvence rehberi, İç denetçiler için IT denetimi rehberi taslakları hazırlanmıştır.

ÖRNEK KİTAPÇIKLAR

SONUÇ İç denetim sisteminin başarıyla uygulanması halinde: 5018 sayılı kanunla getirilen yönetim sorumluluğu ilkesi hayata geçirilecek, Üst yöneticilere güvence verilecek, Kurum faaliyetlerine değer katılacak, Kamuoyu ve ilgililere güvenilir bilgi aktarılmasına katkı sağlanacak, Uluslararası standartlara uyum sağlanacak, Kamu idarelerinin faaliyetlerinin etkinlik ve verimliliğinin artırılmasına olanak sağlanacaktır.

İÇ DENETİME İLİŞKİN İNTERNET ADRESLERİ www.theiia.org www.tide.org.tr www.idkk.gov.tr www.bumko.gov.tr www.kidder.org.tr www.icdenetim.org www.denetimnet.net

İLGİNİZE TEŞEKKÜRLER