Cahit Arf

           Cahit Arf 1910 yılında Selanik'te doğan değerli bir Türk matematikçisidir. 1932 yılında Ecole Normale Superieure'de yüksek öğrenimini tamamladı. Türkiye'ye dönünce Galatasaray Lisesi'nde matematik öğretmenliği yaptı. 1938 yılında Göttingen Üniversitesi'nde doktorasını yaptı. Doktorasını tamamladıktan sonra yurda döndü. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik Bölümünde doçent adayı olarak çalıştı ve bu bölümde uzun yıllar matematik dersleri verdi. Bu üniversitede doçent olduktan sonra da aynı görevini sürdürdü. 1943 yılında profesör ve 1955 yılında da ordinaryüs profesör oldu. Almanya'da Mainz Akademisi'ne muhabir üye olarak seçildi.

1962 yılında emekli oldu. Bundan bir yıl sonra Robert kolejinde öğretmenlik yaptı. 1964 ile 1966 yılları arasında, Princeton'da, "Institute for Advanced Study" de matematik araştırmaları yaptı. 1966 ile 1967 yılları arasında Kaliforniya Üniversitesi'nde ve Berkeley'de misafir öğretim üyesi olarak bulundu. 1964, yılında Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu Bilim Kolu Başkanlığına seçildi.

1967 yılında ülkeye döndü ve Ortadoğu Teknik Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Matematik bölümünde görev aldı. Burada matematik dersleri verdi ve birçok araştırıcı yetiştirdi. Üniversitedeki görevinden yaş sınırı nedeniyle ayrıldı. Cebir ve sayılar kuramı ile esneklik alanlarında oldukça başarılı çalışmaları olan Cahit Arf'ın, yirmiden fazla yayını vardır. 1948 yılında bir de İnönü ödülü almıştır. Cebir üzerine kitap yazmıştır. Bu değerli matematikçimiz 26 Aralık 1997 yılında İstanbul'da aramızdan ayrılmıştır.

MATEMATİĞE OLAN KATKILARI ÖĞRETMENİ Hasse’nin önerisiyle özel haller problemini çözdü. Cahit ARF bu çalışmasıyla sayılar teorisinde çok özel bir yeri olan lokal cisimlerde dallanma teorisine çok önemli yapısal bir katkıda bulunmuştur. Burada bulduğu sonuçlardan bir bölümü dünya matematik literatüründe “Hasse-Arf Teoremi”olarak geçmektedir.

Bundan sonra uğraştığı problem, matematikte “kuadratik formlar” olarak bilinen konudadır. Uzayda konisel yüzey denklemleri buna basit bir örnek olarak gösterilebilir. Bu konudaki temel problem, kuadratik formların bir takım invaryantlar, yani değişmezler yardımıyla sınıflandırılmasıdır. Bu sınıflandırma Witt adında ünlü bir Alman matematikçi tarafından karekteristiği ikiden farklı olan cisimler için 1937 de yapılmıştır. Karekteristik iki olunca problem çok daha zorlaşıyor ve Witt’in yöntemi uygulanamıyordu. Cahit ARF bu problemle uğraştı ve karekteristiği iki olan cisimler üzerindeki kuadratik formları çok iyi bir biçimde sınıflandırdı. Bunların invaryantlarını, yani değişmezlerini inşa etti. Bu invaryantlar dünya literatüründe “Arf İnvaryantları” olarak geçmektedir

Sentetik geometri problemlerinin cetvel ve pergel yardımıyla çözülebilirliği konusundaki yaptığı çalışmalar, cisimlerin kuadratik formlarının sınıflandırılmasında ortaya çıkan değişmezlere ilişkin “Arf değişmezi” ve “Arf halkaları” gibi literatürde adıyla anılan çalışmaları matematik dünyasının ünlü matematikçileri arasında yer almasını sağladı.

Sümeyye Çetinkaya 3388 7 C İZLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER