KAPASİTE SEÇİMİ VE PLANLAMASI

İşletme Büyüklüğü ve kapasite Kurumda işletme büyüklük ölçüleri olarak; Pazarlama kapasitesi Çalışanların sayısı Üretim girdilerinin büyüklüğü Sermaye tutarı kullanılmaktadır.

Kapasite türleri Kuramsal (ideal, teorik) kapasite Normal kapasite Zorlanmış kapasite Gerçek (fiili,pratik) kapasite Aylak (atıl) kapasite Diğer kapasite türleri. Kuramsal Kapasite: Erişilmesi olanaklı en üst üretim düzeyidir. Normal Kapasite: Belirli bir dönemde olağan gecikmeleri dikkate alan, zorlamalara yer vermeyen kapasitedir.

Zorlanmış Kapasite : İşletmelerin bazen müşterilerin artan istemlerini karşılamak için; Standart çalışma süresini genişleterek Bakım sırası gelişmiş olan makinelerin bakımlarını bir süre erteleyerek Hammadde güven stokunu kullanarak ya da ek hammadde satın alarak, vb yaklaşımlarla normal kapasitenin üzerinde bir çalışma düzeyine çıkmaları sonucu ulaşılan üretim düzeyine zorlanmış kapasite denir.

Gerçek Kapasite : Belirli bir dönemde fiilen üretilen mal ya da hizmet niceliğine gerçek kapasite denir. Fiili ya da pratik kapasite de denir. Çalışma derecesi = Gerçek Kapasite / Normal Kapasite Aylak kapasite : Normal kapasite – Gerçek kapasite

Diğer kapasite türleri 1. Teknik kapasite – Ekonomik kapasite 2. Nicel – Nitel kapasite 3. En büyük-En küçük- En iyi- Tam kapasite 4. Yaşam kapasitesi – dönem kapasitesi 5. Temel üretken kapasite 6. Birim kapasite 7. İş kapasitesi – Ürün kapasitesi 8. Asıl kapasite – Yan kapasite 9. Personel-İş araçları-malzeme-organizasyon kapasitesi

Normal kapasiteyi etkileyen etmenler Kuruluş ve tasarım etmenleri Ürün özellikleri ve ürün aralığı Üretim süreci İnsan kaynakları İşlemsel etmenler Dış etmenler

KAPASİTE PLANLAMASI NEDİR ?

KAPASİTE PLANLAMASININ TEMEL BELİRLEYİCİLERİ 1. Tesisin günlük ve haftalık çalışma saati. 2. Diğer işlevler üzerindeki etki 3. Ortalama isteme göre kapasite düzeyi 4. Üretim planlama ve kontrol 5. Kullanılacak teknoloji düzeyi 6. Maliyetler üzerindeki etkisi 7. Yapılsın ya da alınsın kararları 8. Çalışma derecesi 9. Fire ve ıskarta oranı

Üretim ve kısa dönemde kapasite planlaması Toplam üretim, bir günde üretilen X ürün sayısını; Marjinal üretim, işçi sayısındaki bir birim artışın, toplam üretimi ne kadar arttıracağını; Ortalama üretim de toplam üretimin işçi sayısına bölünmesi ile elde edilen rakamı (işçi başına ortalama üretim) göstermektedir.

Ölçek Ekonomisi ana nedenleri 1. Uzmanlaşma 2. Kapasite artışına göre daha az oranda artan giderler 3. Bölünmezlik 4. Stok maliyetlerinde düşüş 5. Üstün teknikler 6. Öğrenme 7. Büyük iş yapmanın sağladığı indirim ve getiriler

Ölçeğe göre eksi ekonomilerin ana nedenleri 1. Girdi maliyetlerinde artış 2. Teknik kısıtlamalar 3. Yönetim zorlukları 4. İşçi-işveren ilişkilerinde bozulma 5. Ulaştırma maliyetleri

Ölçeğe göre getiri ve uzun dönemde kapasite planlaması

TEŞEKKÜRLER…