İNTOKSİKASYONLAR Dr.Enver İNCE ANKARA 112

AMAÇLAR İntoksikasyonlarda tıbbi bakım, stabilizasyon ve nakli sağlamak Travma varsa travma protokolünü uygulamak İntoksikasyon sebebini bulmak, uygun tedaviyi başlamak, takibini yapmak 2

HEDEFLER Vakanın intoksikasyon olarak değerlendirerek, genel yaklaşımı uygulayabilmek 114 ile bilgi alışverişinde bulunmak Etkeni belirlemek ve uygun tedaviye başlamak, takibini yapmak 114 ile görüşerek aktif kömür, mide lavajı uygulamak 3

EN SIK RASTLANAN ETKENLER GİRİŞ EN SIK RASTLANAN ETKENLER İLAÇLAR TARIM İLAÇLARI ZEHİRLİ GAZLAR EV İÇİ KİMYASALLAR

GENEL YAKLAŞIM Yaşamsal bulgular-Bilinç- GKS HAVA YOLU Travma şüphesi varsa boyunluk takılır. Hava yolu açılır. Yabancı cisim kontrol edilir. Gerekirse aspirasyon Havayolu açıklığı sağlanır. Gerekirse entübasyon.

Solunum Oksijen verilir maskeyle 6 litre yada üzeri. Solunum yetmezliği, hipoksi, bronkospazm varsa tedavi edilir.

Dolaşım Monitörizasyon. Damar yolu. Kan basıncı. Nabız. Sıvı verilir. İdrar sondası.

Trisiklik antidepressanlar Amitriptilin (laroxyl) Klomipramin (anafranil) İmipramin (tofranil) Opipramol (deprenil, insidon)…vs Toksik doz : 10-20 mg /kg olmakla beraber çocuklarda 15 mg/kg öldürücü olabilir. Toksik etki dolaşım ve MSS üzerinden kolinerjik ve alfa adrenerjik reseptör blokajı ile oluşur.

Antikolinerjik etki 30 dak. İle 8 saat arasında Uykuya eğilim, huzursuzluk, görsel ve işitsel sanrılar. Deliryum , koma, midriyazis,deri ve mukozalarda kuruluk, Taşikardi, hipertansiyon Tipik EKG bulgusu PR,QRS,QT aralıklarında uzamayla giden Sinüs taşikardisi. A-V blok, VT, VF görülebilir BRADİARİTMİLER CİDDİ ZEHİRLENME BELİRTİSİDİR.

MSS Belirtileri Konvülsiyonlar. Myoklonik sıçramalar. Koma. Solunum yetmezliği.

TANI Belirti ve bulgulara bakılır. Bilinç bozukluğu, koma , konvülsiyon, EKG de QRS genişlemesiyle beraber olan sinüs taşikardisinde bu tür ilaçlarla zehirlenme akılda tutulmalıdır.

Tedavi Gerekliyse temel ve ileri yaşam desteği verilir. Sodyum bikarbonat: QRS Süresi uzamış ve ventriküler aritmi ve hipotansiyon gelişmiş ise 1 mEq/kg iv 5-10 dak. İnfüzyon ,ORS uzaması ve hipotansiyon devam ediyorsa doz tekrarlanır. LİDOKAİN: Nabızlı VT varsa lidokain 1-1.5 mg/kg bolus 1-4 mg/dk infüzyon Çocukta 1 mg/kg bolus 20-50Mikrogr/kg/dk infüzyon Olay devam ederse 3 mg/kg max. Doz olacak şekilde devam edilir. AMİODORON YERİNE LİDOKAİNİN NEDEN VERİLMESİ GEREKTİĞİNE VURGU.

Amiodoron kardiyotoksisiteyi artıracağından kullanılmaz ARINDIRMA: Mide yıkanması: 10 mg/kg üzerinde alındığı biliniyorsa yapılır. Aktif kömür : erişkinlerde 50 gram, çocuklarda 25 gram bilinç durumuna göre verilir. AKTİF KÖMÜRÜN NASIL KULLANILACAĞINA VE HANGİ VAKALARDA KÖMÜR VERİLEMEYECEĞİNE VURGU.

Antiepileptik ilaçlar Tedavi dozlarında bile zehirlenme olabilir. En sık: karbamezapin (tegretol 200mg tab.) Tok.doz: 50mg/kg mg üstü Valproik asit (depakin 500 mg tab. Convuleks 300mg) Tok.doz: 60 mg/kg üstü Fenitoin (eptantoin, depakin 100 mg) 20 mg/kg üstü

Karbamezapin Bulantı, ishal, sinüs taşikardisi. EKG de PR, QRS, QT uzaması Konvülsiyon, hipertermi, myozis, Koma ,solunum durması Hipotansiyon, taşikardi miyoklonus

Valproik asit Ataksi, diskinezi, nistagmus, çift görme, dizartri Bulantı, kusma Beyin ve akciğer ödemi Koma ve solunum durması Hipo-hiper glisemi

Fenitoin Sersemlik, letarji Reflekslerde artış Hipotansiyon Bradikardi Sanrılar (halüsinasyon) Solunum durması koma

Tedavi Gerekiyorsa temel ve ileri yaşam tedavisi. Hipotansiyon varsa: 10-20ml/kg SF, yanıt alınamıyorsa dopamin düşün Konvülsiyon : Hava yolu güvenliğini sağla, O2 ver Diazepam. Erişkin 5-10 mg max 30 mg 5 yaşa kadar 0.1-0.3 mg/kg 5 yaş üstü 1-2 mg en çok 10 mg Midazolam: 0.1-0.2 mg/kg verilir

Arındırma Antiepileptik ilaçların antidotu yoktur. Hasta kusturulmaz. Aktif kömür Karbamezapin zehirlenmesinde EKG de QRS uzaması varsa sodyum bikarbonat 1 Meq/kg (5-10 dak) SF veya DEX içinde.

Antikolinerjik ilaçlarla zehirlenmeler Bazı mantarlar Trisiklik antidepressanlar Antihistaminikler Antipsikotikler Atropin Toksik doz Değişkendir. Bulgulara bağlı değerlendirilir.

Antikolinerjik sendrom Sıcak, kuru, kırmızı deri Midriyazis, bulanık görme Deliryum Taşikardi Hipertansiyon koreatetoik hareketler Miyoklonik nöbetler yaşlılarda :bilinç bozukluğu, sanrılar, paranoya Ciddi zeh. Hipotansiyon, koma, sol. Yetmezliği.

Tedavi Konvülsiyon Hipotansiyon Nabızlı ve nabızsız VT Hipertermi ARINDIRMA Kusturulmaz Aktif kömür yararlıdır.

Beta blokerler - inotrop - kronotrop Propranolol Na kanallarını bloke ederek kalbi ileri derecede baskılar. Nitratlar yada diüretiklerle beraber kullanıldığında normal dozlarda bile toksik etki oluşabilir.

Metaprolol (beloc) Propranolol (dideral) Asebutolol (prent) Atenolol (nortan, tensinor, tenoretic) Sotalol (darop, talozin) v.s

Belirti ve bulgular Hipotansiyon Bradikardi A-V blok Ventriküler ileti bozukluğu KKY Asistoli

TEDAVİ HİPOTANSİYON: 20ml/kg yanıt alınamıyorsa Dopamin 5-20 Mgr/kg/dak. Bradikardi: erişkinde en çok 3 mg, çocukta max 1 mg Ekg de QRS 0.10 sn uzunsa 1Meq/kg infüzyon VT varise amiodoron veya lidokain

Organo fosfatlı böcek öldürücüler Merkezi ve otonom sinir sisteminde sinapslar ve sinir kas kavşağında asetil kolinesteraz enzimine geri dönüşümsüz bağlanırlar. Ve asetil kolin birikir. akut alımda her miktar toksik kabul edilir. Zehirlenme deri yoluyla alınmışsa toksik etki 2-3 güne kadar gecikebilir.

Belirtiler MUSKARİNİK ETKİ: Miyozis Bradikardi Bronkospazm Bronş salgısında artma Tükrükte artma Göz yaşarması Burun akıntısı Terleme Kusma ishal

NİKOTİNİK ETKİLER: Midriyazis Taşikardi Hipertansiyon Kas krampları Solunum felci

MSS ETKİLERİ: Ajitasyon Dalgınlık Delirium Konvülsiyon koma

Tanı Alınma öyküsü, belirti ve bulgulara göre tanı konur. Bazen sarımsak benzeri koku ishal, ter, gözyaşı salgılarında artma Solunum sıkıntısı Miyozis olan bütün vakalarda organofosfat düşünülmelidir.

Tedavi Tedaviye oldukça erken başlanmalı. Maskesiz ve eldivensiz yaklaşma ATROPİN Muskarinik belirtilerin egemen olduğu organofosfatlı zehirlenmeler içindir. Nikotinik belirtileri düzeltmez. Etkisi 3-4 dak. Başlar 12-16 dak. En üst düzeydedir.

Şüphe varsa Öykü güvenilir değilse Atropin testi yapılır. Erişkin : 1mg çocukta 0.25 mg ıv –ım 5 dak. İçinde kalp hızı 20-25/dak . Artması ve yüzde kızarıklık oluşması durumunda organofosfatlı zehirlenme olmadığı kabul edilir.

DOZ ERİŞKİN: 1.5-3 mg ıv 3-5 dak. Yinelenir. Sürdürme dozu: 0.02-0.08 mg/kg/saat. ÇOCUK :0.05 mg IV 3-5 dak. Yinelenir Sürdürme dozu: 0.02-0.08 mg/ ATROPİNİZASYON BELİRTİLERİ Bronş salgısının azalması Kalp hızının 80/dak üzerine çıkması Normal pupil Aksilla kuruluğu Sistolik BP 80 mmHg’ nin üzerinde olması

Pralidoksim Nikotinik ve MSS belirtili OP zehirlenmelerinde etkili. Erişkin : 1-2 gr,100 ml SF içinde 15-30 dak. Yada 30mg/kg bolus. Çocuk: 20-40mg/kg(en çok 1 gr.) 100mlSF 15-30 dak. ARINDIRMA: Giysiler çıkarılır, saçlar, tırnak altları ve tüm vücut bol sabunlu suyla yıkanır. Göze bulaş var ise 15 dak. Yıkanır. Ağız yolu ile alınmışsa 1 saat içinde mide yıkanır ve aktif kömür verilir.

Karbon monoksit Şiddetli baş ağrısı, baş dönmesi, halsizlik, Görme kaybı Unutkanlık, Bulantı kusma Göğüs ağrısı Ritim bozukluğu Bayılma Letarji İnme nöbet Koma Solunum durması

Tedavi Ortamı değerlendir. Lamba yakma Havalandır Vakaları dışarı taşı Müdahale et OKSİJEN % 100 Geri dönüşümsüz maske ile TRANSPORT PULS OKSİMETREYE GÜVENME.

ÖZET ÇEVRE GÜVENLİĞİ TYD VEYA İYD FM-ANAMNEZ(TRAVMA)-114 HASTAYA YAKLAŞIM VE DEKONTAMİNASYON TAKİP MİDE YIKANMASI-AKTİF KÖMÜR-KUSTURMA NAKİL Bütün intoks vakalarına genel yaklaşımı tekrar edecek soru cevap şeklinde yapılacak. 39