HASTAYA YAKLAŞIM SİSTEM SORGULAMASI Prof.Dr.Bülent Erbay

Hastalığın tanısını koymak Tedaviyi yönlendirmek Doktorun görevi Hastalığın tanısını koymak Tedaviyi yönlendirmek

Tanıya ulaşım, hasta ile ilk karşılaşıldığı anda başlar. Hasta ile sessiz,sade döşeli muayene odasında yalnız görüşülür. Gerekirse yakınıda alınır. Doktor, hastaya güven vermeli, inandırıcı olmalı ve iyi iletişim kurmalıdır.

Doktor hastaya yeterli zaman ayırır ve bunu ona hissettirir. Mesleği ve onunla ilgili bilgileri, nereli olduğu, yaşı,medeni durumu,sosyo-ekonomik durumu, sosyal güvencesi, gibi görüşmeler, hasta ile iletişim kurmada yardımcı olur (bu bilgiler ileride hastalığın tanısında da gerekli olabilir). Hastayı dinler, gerekli notları alır. Yeri geldikçe hastanın anlattıklarını özetler.

Hasta özellikleri-1 Çocuk hasta Suskun hasta Çok konuşan hasta Sinirli hasta Paranoid hasta Dengesiz hasta Saldırgan hasta Yardımı reddeden hasta

Hasta özellikleri-2 Demanslı hasta Alkol vs. almış hasta İyileşmeyeceğini-öleceğini bilen hasta Komada olan hasta Ölmekte olan hasta Doktor hasta

Hastanın hastalığına yaklaşımı Endişe, korku Depresyon Reddetmek Projeksiyon Regresyon

Önce, hastanın doktora başvuru nedeni olan yakınmaları sorulur ve kaydedilir. Bu yakınmaların öyküsü alınır. Bu yakınmalar başlamadan önce, eskiye yönelik başka bir hastalığı olup olmadığı sorulur.Bu sıradaki yakınmaları, geçirilmiş veya süregen hastalıkları ile ilişkili olabilir. Öykünün değerlendirilmesi ve detaylandırılması doktorun kontrolü altında olmalıdır. Yakınmanın özellikleri, arttıran veya azaltan etkenler araştırılır. Bu yakınmaları nedeni ile başka bir doktora gidip gitmediği, tanı ve tedavileri sorulur.

Kullandığı ilaçlar ve diyet programı Öz geçmişi - Medeni durumu - Geçirdiği önemli hastalıklar - Geçirdiği kaza ve operasyonlar - Allerji Alışkanlıkları (sigara,alkol,ilaç) Soy geçmişi 1.,2.,3. derece kan akrabaları Genetik geçiş özelliği olan hastalıklar (D.Mellitus,hipertansiyon,ateroskleroz, malignite,.....)

Doktor, Tanıya ulaşmak için; Hasta ile ilgili klinik (yakınma, öykü, fizik muayene) ve laboratuvar verilerini bilinçli toplayan, değerlendiren ve yorumlayan çok iyi bir istihbaratçı olmalıdır.

Sistemlerin sorgulanması Hastanın, öyküsünü anlatırken vermeyi unuttuğu veya doktorun sormayı unuttuğu noktaları hatırlatmak amacıyla tüm sistem sorgulaması yapılmalıdır. Bu sorgulama, hastanın doktora güveni ve psikolojik yaklaşımı üzerine de olumlu etki yapmaktadır. Tanıya ulaşmada önemli ipuçları vermekte ve klinik ayırıcı tanıyı kolaylaştırmaktadır

Sistemlerin sorgulanması (deri) Kaşıntı Döküntü Kuruluk Renk değişikliği Cild altı kanama (ekimoz) Saçların durumu Geçirdiği cild hastalıkları

Sistemlerin sorgulanması (baş) Baş ağrısı Baş dönmesi Denge bozukluğu Kafa travması

Sistemlerin sorgulanması (göz) Gözlük kullanıyormu ? Bulanık görme Çift görme Yarım görme Göz yaşı akıntısı Glokom Katarakt Göz ağrısı

Sistemlerin sorgulanması (kulak- burun) Kulaklık kullanıyormu ? İşitme Kulak akıntısı Kulak çınlaması,uğultusu Kulak infeksiyonu Burun akıntısı Burun kanaması Burun tıkanıklığı Sinüzit Allerjik rinit

Sistemlerin sorgulanması (ağız ve boğaz) Dişlerin durumu Ağız hijyeninin durumu Diş etlerinin durumu Ses kısıklığı Postnazal akıntı Dilde büyüme Konuşma güçlüğü Sık tekrarlayan üst solunum yolu infeksiyonu

Sistemlerin sorgulanması (boyun) Guatr Lenfadenopati (servikal,submandibuler, retrooriküler)

Sistemlerin sorgulanması (göğüs) Öksürük Balgam Hemoptizi Nefes darlığı Astım bronşiale öyküsü Tüberküloz öyküsü Diğer akciğer hastalıkları

Sistemlerin sorgulanması (kalp) Hipertansiyon Göğüs ağrısı Çarpıntı Nefes darlığı PND, ortopne Miyokard infarktüsü Bayılma

Sistemlerin sorgulanması (meme) Memede kitle İnfeksiyon Akıntı Çocuk emzirme

Sistemlerin sorgulanması (damar) Klaudikasyo Ayakta şişlik Varis Ayakta soğukluk İyileşmeyen yaralar Ayak ve el parmaklarında siyanoz

Sistemlerin sorgulanması (gastrointestinal sistem) İştah Bulantı Kusma Yutma güçlüğü Kabızlık Diyare Karın ağrısı Hematemez Melana Geğirme Meteorizim Pirozis Dispepsi Hemoroid Rektal ağrı Rektal kanama Hepatit Safra kesesi hast.

Sistemlerin sorgulanması (üriner sistem) İdrar sıklığı Dizüri Hematüri İdrar tutamama Noktüri İnfeksiyon İdrar tutukluğu Ödem

Sistemlerin sorgulanması (genital organlar) Peniste yara Vulvada yara Akıntı İmpotans Ağrılı koitus Skrotal kitle,şişlik Mens durumu

Sistemlerin sorgulanması (adele-iskelet sistemi) Halsizlik Adele güç kaybı Paralizi, parestezi Kas tutukluğu Kramp Hareketlerde kısıtlanma Eklem ağrısı Eklem şişliği Aksiller ve inguinal lenfadenopati

Sistemlerin sorgulanması (nöroloji) Baş dönmesi Baş ağrısı Denge bozukluğu İnme(felç) Tremor Bilinç kaybı Unutkanlık Psikiatrik bozukluk

Sistemlerin sorgulanmasında elde edilen bulgular açıklanmalı, yorumlanmalı ve yakınmaları ile ilgisi araştırılmalıdır. Örneğin: Baş ağrısı Başlatan etkenler Başlama yeri, yayılımı Arttıran, azaltan etkenler Eşlik eden diğer semptomlar İlaç kullanıyorsa, yanıtı

Sistemlerin sorgulanmasında elde edilen ,yorumlanmış, pozitif bulgular, hastanın öyküsü ile tekrar birleştirilir ve aralarında varsa ilşki kurularak, hastanın öyküsü son şeklini alır. Hastanın öyküsü ile bağlantısı kurulamayan diğer spesifik semptomlar önem durumuna göre sıralanarak kayıt edilir.

SİSTEMİK FİZİK MUAYENE Hastanın yakınmaları ve öyküsünden elde edilen spesifik bulgular, kronolojik olarak sıralanarak yazılır. Bu bulgular, daha sonra yapılacak sistemik fizik muayenede elde edilen bulgular ile birlikte Klinik ayırıcı tanıda kullanılacaktır. Bundan sonra yapılacak olan işlem; SİSTEMİK FİZİK MUAYENE