TÜRKİYE ARGE MERKEZİ OLUR MU? FORUM 2008 24 Nisan 2008 İstanbul Abdullah ATALAR Bilkent Üniversitesi Rektör Yardımcısı

PLAN ARGE’nin özellikleri Türkiye’de ARGE yapmanın avantajları Türkiye’de ARGE’nin zorlukları Olumlu gelişmeler Sonuç

ARGE Araştırma: Hiçbir kimse tarafından bilinmeyen şeyler üzerinde çalışma. Sonuçlanırsa bir bilimsel makale ve/veya patent haline gelebilir. Geliştirme: Daha evvel makale ve/veya patent haline getirilmiş konuları işe yarar veya üretime hazır hale getirme yönünde çalışma. Belki bir patent haline dönüşebilir.

İyi ARGE Personelinin Özellikleri Bilgili Deneysel çalışma yapabilir Yaratıcı İyi derecede İngilizce bilir Takım çalışması yapabilir Yazı yazma becerisi var Çalışkan. Üstün zeka iyi birşey ama tek başına yeterli değil.

ARGE’nin Özellikleri Uzun dönemli bir yatırım Riski yüksek Yaratıcı tek bir kişi çok fark yaratabilir. Bir kişi yüz kişinin yapamadığını yapabilir. Örnek: Apple şirketi ve Steve Jobs Dünya piyasalarında söz sahibi olmak için şart

TÜRKİYE’DE ARGE’NİN AVANTAJLARI ARGE için uygun ortam: ARGE için vergi avantajları, yeni ARGE kanunu ve teknoparklar TÜBİTAK’ın ARGE fonları. Avrupa Birliği FP7 fonları Üniversitelerde artan uluslararası endeksli makale sayısındaki artış: 25 yılda 41. sıradan 19. sıraya çıkması

TÜRKİYE’DE ARGE’NİN AVANTAJLARI Türkiye’de ekonominin düzelmesi ve TL’nin değer kazanması sonucunda beyin göçünün azalması ve hatta ters beyin göçünün başlaması Liberal politikalar sonucu ARGE için gerekli teçhizat veya sarf malzemesi gibi hemen herşeyin hızlı bir şekilde ithal edilebilmesi ve Türk piyasasında bulunması Nisbeten gelişmiş internet ve telekom altyapısı ÖSS sınavında en yüksek puanlı öğrencilerin çoğunlukla mühendislik alanlarını seçmeleri

TÜRKİYE’DE ARGE’NİN ZORLUKLARI ARGE kültürünün gelişmiş olmaması İlköğretim ve lisede araştırmaya dayalı bir eğitimin olmaması ÖSS’ye yönelik bilgi yüklemeye dayalı ezberci eğitim Deneysel çalışmaların yokluğu

Bir ÖSS Sorusu Bardağın açısı, sıvıların yoğunlukları ve yükseklikleri verilmiş. Bardağın dibindeki basınç sıvılar karıştırılırsa ne kadar değişir?

TÜRKİYE’DE ARGE’NİN ZORLUKLARI Sanayide ARGE’nin emekleme çağında olması ARGE fonlarını almak için gerekli proje yazma tecrübesinin eksikliği Patent alma kültürünün olmaması. Patent sayısındaki kötü durumumuz. Hem fen, hem hukuk diploması olan patent avukatlarının olmaması. ARGE projelerini yönetebilecek seviyedeki personelin azlığı

TÜRKİYE’DE ARGE’NİN ZORLUKLARI Araştırmaya verilen paranın büyük ölçüde riskli yatırım olduğunu anlayamayan idareciler Şirket kurma (ve özellikle kapatmanın) zorlukları Çok değişken vergi politikaları

TÜRKİYE’DE ARGE’NİN ZORLUKLARI ARGE’den mucizeler bekleyen ve genel olarak bilimsel bilgi düzeyi düşük kamuoyu ve bazı üst düzey yöneticiler Sık sık keşfedilen kendi kendine enerji üreten devr-i daim makinaları Bunların fiyasko oldukları ortaya çıkınca ARGE’ye olan güvenin sarsılması

OLUMLU GELİŞMELER TÜBİTAK’ın bütçesinin çok daha büyük bir kısmını ARGE desteklerine ayırması (bütçesinin sadece %5’i ARGE desteği idi) Hükümetin TÜBİTAK bütçesindeki gerçekleştirdiği büyük artış Savunma Sanayi Müsteşarlığının öncülüğünde başlatılan uzun dönemli ARGE projeleri

OLUMLU GELİŞMELER TÜBİTAK’ın araştırmacı yetiştirmek için verdiği yüksek lisans ve doktora bursları Sanayi Bakanlığının Sanayi ile Üniversiteleri bir araya getiren SANTEZ projeleri Bazı Amerikan firmalarının Türkiye’de ARGE (veya Tasarım) merkezleri kurmaları ABD’de yetişmiş Türklerin Türkiye’ye dönüp ihracat amaçlı şirketler kurarak ARGE çalışmalarını burada yapmaları

YAPILMASI GEREKENLER İlköğretim ve orta öğretim sisteminde yaratıcılığın önünü açmak için merkezi müfredat yerine okulların çeşitliliğine izin vermek. Tevhidi Tedrisat Kanununu kaldırmak Yayım Tarihi ve Sayısı : 06/03/1340 - 63 Madde 1 - Türkiye dahilindeki bütün müessesatı ilmiye ve tedrisiye Maarif Vekaletine merbuttur.

YAPILMASI GEREKENLER İlk, orta ve yüksek öğretimde bilgi yüklemek yerine Yaratıcılığı Deneysel çalışmaları Yazı yazma becerisini Takım ruhunu artıracak derslerin/projelerin verilmesi. İyi derecede İngilizce öğretilmesi.

SONUÇ Türkiye’de ARGE için eskisine kıyasla çok daha iyi bir ortam var. Ama daha çok yolumuz var.