İNGİLTERE MESUDE UYGUR
BÜYÜK BRİTANYA VE KUZEY İRLANDA BİRLEŞİK KRALLIĞI İNGİLTERE GALLER İSKOÇYA KUZEY İRLANDA
Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı, (United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland), Avrupa'nın batısında, coğrafi olarak Büyük Britanya Adası’nın tamamını, İrlanda Adası’nın kuzey kısmını ve bazı diğer Britanya Adalarını kapsayan ülke.
Ülkenin ismi, gerek ülke içinde, gerekse uluslararası camiada genellikle Birleşik Krallık olarak kullanılır. Birleşik Krallığın kurucu unsurlarından oluşmuş, en gelişmiş ve kalabalık ülkesi olan İngiltere'nin ismi ise birçok yabancı medya kuruluşunda ve zaman zaman da resmi kanallarda Birleşik Krallık yerine kullanılır .
İNGİLTERE İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER Başkent: Londra Resmi dil: İngilizce Yüzölçümü (km2): 130.395 Nüfus: 51.092.000 (2007) Yoğunluk: 392/km2 Gelişmişlik endeksi: 0.94 (yüksek) Para Birimi: pound sterlin
İngiltere Eğitiminin Tarihi Gelişmesi On dokuzuncu yüzyıl İngiltere’sinin göze çarpan özellikleri dokuz yüzyıl işgal görmemiş olmak, kuvvetli bir ferdi özgürlük geleneği sağlamca yerleşmiş tutucu bir kilise ve nispeten donmuş sosyal sınıflardı. On dokuzuncu yüzyılda eğitim sistemi toplumun bu genel yapısına uymuştu.Zengin belli ailelerin çocuklarına açık kilise okulları ve özel okullar niteliği taşıyan büyük halk okulları yüksek ve orta sınıflara mensup erkek çocukların ihtiyacını karşılamak içindi.
Bu okullardan mezun olanlar Oxford ve Cambridge üniversitelerindeki yerleri ve dolayısıyla devlet memurluğunda ve meslek alanlarındaki mevkileri tek ellerine almışlardı. On dokuzuncu yüzyılda eğitim kurulu (board of education ) eğitim dairesinin yerini almıştı.Eğitim kurulu 1944 yılına kadar İngiliz eğitiminin gelişmesini denetledi ve o yılda kabul edilen bir kanunla eğitim bakanlığı ( the ministry of education) haline geldi.
1944 tarihinde kabul edilen bu kanunla daha önce bir mahalli eğitim idaresi için ana okulları, orta dereceli okullar, teknik ve sanat kolejleri açmak ve ileri eğitim imkanları yaratmak ihtiyari iken bu defa eğitim idaresi için bu işleri yapmak mecburi hale gelmiştir.
İngiltere Eğitim Sistemi Amaçları " Başka ırkların, dinlerin ve yaşam biçimlerinin varlığına, kendisinden başka değerlere sahip olan insanlara saygılı olmak, Çocukların ulusların özgürlüğü ve üzerinde yaşadıkları dünyayı anlamalarına yardım etmektir(Erginer: 2006, 197)" Bu maddelerden de anlaşılacağı üzere İngiltere eğitim sisteminin temel amaçları arasında "öteki"lere saygı ön planda tutulmuştur. Diğer taraftan insan haklarının temel yargıları İngiltere eğitim sisteminin temel amaçları arasında kendine önemli ölçüde yer bulmuştur.
İngiltere eğitim sistemi karmaşık bir yapıya sahiptir İngiltere eğitim sistemi karmaşık bir yapıya sahiptir. Bunda ülkenin sanayileşmiş ve modernleşmiş sosyo-politik yapısı kadar, yüzlerce yıllık birikimi de etkili olmaktadır. İngiltere eğitim sisteminde ilkokul, ortaokul ve lise gibi kavramlar yoktur. Zorunlu öğretim 6 yaşında başlar, 16 yaşında sona erer. İngiltere’de kamu ve özel olmak üzere iki farklı eğitim sistemi vardır.
İngiltere’de ulusal program uygulanır İngiltere’de ulusal program uygulanır. Devlet okullarında, çocukların eğitimlerindeki her aşamada öğrenmeleri gereken en az düzeyi bildiren ulusal programın uygulanması zorunludur. Özel okullar bu programı uygulamak zorunda değildir, ancak uygulamada çoğu özel okul ulusal programa uyar.
Anne-babası İngiltere vatandaşı olmayan çocuklar ilk ve orta dereceli devlet okullarına (primary ve secondary schools) kabul edilmediğinden 18 yaşın altındaki yabancı öğrencilerin çoğu özel okullara devam etmektedir.
Kaynak: hefce.ac.uk
İNGİLTERE EĞİTİM SİSTEMİ’NDE ÖĞRETİM DÜZEYLERİ İngiltere’de 5-16 yaşları arasında her çocuk örgün eğitime devam etmek zorundadır Bu yaşlar dışında kalan dönemlerde, birey öğrenimine devam etme konusunda özgürdür. On altı yaşına kadar öğrenimine devam eden birey yükseköğretim veya ileri eğitim türlerinden birine devam edebilir. İleri eğitim, yükseköğretime gitmeyen bireylere temel bir mesleki beceri kazandırmayı amaçlar. Yükseköğretime başlama yaşı 18’dir. Birey 16-18 yaşları arasında, yükseköğretime girişte zorunlu olan yeterlik düzeylerine hazırlanır. Bunların içinde en yaygın olanı ‘A-derecesi’dir (A-level).
İngiltere'de değerlendirme, öğrencilerin zorunlu eğitime girişinde ve belirtilen her kademenin sonunda yapılmaktadır. Zorunlu eğitim sonunda, öğrenciler Ortaöğretim Genel Eğitim Sertifikası GCSE (General Certificate of Secondary Education) sınavına girerler. Bu sınav temel konularda düzenlenir fakat aynı zamanda meslekî açıdan bulunması gereken yeterlilikleri de ölçmektedir.
Okulöncesi Eğitim Okulöncesi eğitim iki ile beş yaş arasındaki çocukları kapsamaktadır. Son gerçekleştirilen ulusal eğitim planında, okulöncesi eğitimin niteliğini yükselterek, tüm 4 yaşındaki çocukları, haftanın beş günü sabah veya öğleden sonra yarı zamanlı (part-time) okullara veya merkezlere yerleştirme hedefi yer almaktadır.
Zorunlu Öğretim İngiltere’de zorunlu öğretim beş yaşında başlar ve 16 yaşına kadar devam eder. Yerel eğitim birimleri, tüm çocukları beşinci yaş günlerinden sonraki dönemde okula almakla yükümlüdürler. İngiltere deki zorunlu eğitimdeki öğrenci sayısı ortalama 8.130.000 dır. Okur yazarlık oranI % 99 dur.
İlköğretim İlkokullar, anaokulu ve küçük okullar (junior schools) olmak üzere iki dereceye ayrılmaktadır. Anaokulları 5-7 yaş grubu, küçük okullar ise 7-11 yaş grubu çocuklarının devam ettiği okullardır. İlköğretim, anaokulu ve küçük okulları birlikte kapsamaktadır.
Ulusal eğitim planında 5-7 yaş grubundaki çocuklar için sınıf mevcudu 30 ve altı olarak hedeflenmektedir. İngiltere eğitim sisteminde, belli dönemlerde çocukların program hedeflerine ne derecede ulaştıklarını belirlemek amacıyla çeşitli testler uygulanmaktadır. Son yapılan ulusal eğitim planında, 11 yaş çağ nüfusunun % 80’nin bu yaş için hedeflenen düzeye gelmesi beklenmektedir
ORTAÖĞRETİM İngiltere’deki resmi ortaöğretim kurumlarında programların çeşitliliği giderek artmaktadır. “Çok Amaçlı Okullar (comprhensive schools)”, “Yol Gösterici-Yönlendirici Okullar (beacon schools)”, “Özel Programlı Okullar (specialist schools)” ve eğitimin yetersiz olduğu bölgelerde “Uygulama Alanları (action zones)” bulunmaktadır
Çok amaçlı okullar dil, teknoloji, spor ve sanat alanlarında ileri düzeyde eğitim vermektedirler. 2001 yılı ile birlikte, “işletme (business), girişimcilik (enterprise), fen bilimleri-teknolojik bilimler (science) ve mühendislik (engineering)” alanlarına öncelik verilmesi öngörülmüştür. 2006 yılına kadar tüm ortaöğretim kurumlarının yarısının çok amaçlı okula dönüştürülmesi hedeflenmektedir.
On altı yaşında bütün öğrenciler bir sonraki aşamada izleyecekleri öğretim ya da mesleki eğitim yolunu belirleyecek GCSE sınavlarına girerler. Bu karar noktasında “akademik, mesleki ve orta" olmak üzere üç farklı seçenek bulunmaktadır 1-Akademik Seçenek: Bu yolu seçen öğrenciler üniversiteye veya yüksekokula diploma derecesi almak için giderler.
Temel (Foundation) Kursları: “Temel ya da hazırlık kursları” olarak ifade edebilecek “foundation” kursları, gerekli yeterliğe sahip olmayan öğrencilerin üniversite öğretimine devam etmelerine olanak sağlayacak şekilde düzenlenmiştir. Bu kursların bazıları işletme, hukuk, mühendislik ya da elektronik gibi özel programlara, bazıları da genel toplumsal bilimler gibi bir programa giriş içindir.
Giriş (Access) Kursu: “A level” derecesinin dengi bir program olan “Access”in temel özelliğİ; öğrencinin eğitimine başlarken seçeceği bir üniversitedeki bölüme, bir yıllık eğitim sonucunda başarılı olması halinde doğrudan girebilmesidir
2- Mesleki Seçenek: Bu yolu seçenler, belli bir iş alanında bilgi ve becerisini geliştirmek isteyen ve bu alanda yeterlik sahibi olarak kursu bitirdiklerinde bir işe girmeyi düşünen öğrencilerdir. Burada devreye giren “İleri Eğitim”, zorunlu eğitimin bittiği 16 yaşından sonra verilen mesleki eğitimdir. 16 yaşını bitirip zorunlu eğitimin sonuna gelen öğrenciler, okuldan ayrılabilecekleri gibi ileri eğitim kurumlarına (Further Education Institution FE) devam ederek mesleki eğitim de alabilirler. İleri eğitim kurumlarındaki kurslar iş yaşamına girişte gerekli olan mesleki becerileri edinmek isteyen öğrencilere göre düzenlenmiştir. İsteyenler bu düzey eğitimden sonra yükseköğretime geçebilirler.
3- Orta Yol: Burada izlenecek program genellikle iki yıl sürer ve öğrencinin diploma derecesi almak için bir üniversiteye ya da yüksekokula veya bir işe girmesini sağlar.
A-Level (Advanced Level): Bu kurslar İngiliz üniversitelerine ya da yüksekokullarına girişte en çok kullanılan giriş standardıdır. Öğrenciler bu kurs sınavlarına genellikle yükseköğrenim görmek istedikleri konuyla ilgili iki üç konuda birden girerler. Normalde iki yıl süren A-Level kursları bazı yerlerde verilen yoğun kurslarda bir yılda da tamamlanabilir.
YÜKSEK ÖĞRETİM Yükseköğretim sistemi, ön lisans (undergraduate), lisans (graduate) ve yüksek lisans-doktora (master-postgraduate) şeklinde ayrılmaktadır. Lisans öğretimi normal olarak üç yıl devam etmektedir. Yüksek lisans programları ise çoğunlukla 12 aylıktır. Doktora ise en az üç yıl sürmektedir
Yükseköğretimdeki Mezuniyet Dereceleri
Lisansüstü öğretim dereceleri geleneksel olarak araştırma (research-pgr) (Türkiye’deki karşılığı tezli programlar) ve öğretim (taught-pgt) (Türkiye’deki karşılığı tezsiz programlar) olarak sınıflandırılmaktadır. Son zamanlarda araştırma içerikli lisansüstü öğretime (pgr) daha fazla ağırlık verilmesine karşın, öğretim içerikli lisansüstü öğretim (pgt) öğrenci sayısı çoğunluğu oluşturmaktadır
İngiltere’de İlköğretime Öğretmen Yetiştirme Programları 1984’ten beri Büyük Britanya'da öğretmen yetiştirme programları, Öğretmen Eğitimini Değerlendirme Konseyi (Council for Accreditation of Teacher Education = CATE) tarafından belirlenen ölçütler doğrultusunda uygulanmaktadır. İngiltere'de dört tür ilköğretime öğretmen yetiştirme programı bulunmaktadır. Bunlar:
Üç yada dört yıllık lisans eğitimi veren programlar (Bachelor of Education: B. Ed)- bu kurumlardan alınan akademik derecelerin ya bağlı oldukları üniversiteler ya da Ulusal Akademik Dereceleri Onaylama Kurulu (Council for National Academic Awards = CNAA) tarafından onaylanması gerekmektedir. Bir diğeri ve oldukça yaygın olarak uygulananı Bir Yıllık Lisans Üstü Eğitim Sertifikası programlarıdır. (One-Year Post Graduate Certificate of Education = One - Year PCCE): Bu programa öğrenci ilkokul ulusal eğitim programında (National Curriculum) bulunan herhangi bir konu alanında Lisans eğitimini tamamladıktan sonra kabul edilmekte ve bir yıl süreyle öğretmenlik eğitimi almaktadır. Örneğin, eğer öğrenci, felsefe, sosyoloji, hatta psikoloji vb. konu alanlarında Lisans derecesi almışsa öğretmen eğitimi yapan bir programa kabul edilmemektedir.
Son zamanlarda, Yerel Eğitim Otoriteleri (LEA) ve üniversite işbirliği ile yürürlüğe konan iki yıllık Lisans üstü düzeydeki öğretmen eğitimi programlan (Articled Teacher Scheme): Bir yıllık Lisans üstü programda olduğu gibi bu programa da öğrenci ilkokul müfredat programında yer alan konu alanlarından birinde lisans derecesi aldıktan sonra kabul edilmektedir. Bu programdaki öğrenciler, öğretmen olarak maaşlarını al maktadır ve zamanlarının % 80'ini okulda uygulama yaparak, % 20'sini de üniversitede kullanmaktadırlar. Son olarak iki yıllık yüksek eğitim kurumlarından mezun olduktan sonra, hizmet içi eğitim yoluyla öğretmen yetiştirilen programlar (Licensed Teacher Scheme): Bu tür programlar yaygın olmayıp, yeni eleman sıkıntısı çekilen yerlerde uygulanmaktadır.
Programlarda Yer Alması Gereken Öğeler: CATE tarafından belirlenen kriterlere göre ilköğretime öğretmen yetiştiren tüm programlar aşağıdaki dört öğeyi kapsamak zorundadır: Öğrencilerin Okul Yaşantıları ve Öğretme Uygulamaları (Students' School Experience and Teaching Pracuce) Uzmanlık Konu Alanı ve Konu Alanını Öğretme Uygulaması (Subject Studies and Subject Application to Pupil's Leaming) İlkokul eğitim programında bulunan konu alanlarının öğretimi (Curriculum Studies) Eğitim ve mesleki bilgi (Educational and Professional Studies)
KAYNAKÇA: Senemoğlu, N. (1992).Türkiye’de ve İngiltere’de Öğretmen Yetiştirme ve Türkiye’deki Sistemin Geliştirilmesi İçin Öneriler. H.Ü.Eğitim Fakültesi Dergisi: Türkiye'de İlköğretim Sempozyumu Dergisi Sayı: 8, ss. 143-156. Demir, İ.(2005). Bilgi İletişim Teknolojilerinin Eğitimde Kullanımı. Arion Çalışma Ziyareti . Londra/İNGİLTERE Cramer, J.F. , Browne, G.S. Çeviren:Oğuzkan, A.F. (1974). Çağdaş Eğitim, Milli Eğitim Sistemleri Üzerinde Mukayeseli Bir İnceleme. Meb. İstanbul Tunç, B.(2004). İngiltere’de Lisansüstü Öğretim. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,15