FEN VE TEKNOLOJİ PROGRAM VE PLANLAMA Öğr.Gör.Dr. Bülent ÇAVAŞ Fen Bilgisi Eğitimi ABD.
Giriş Eğitim öğretim etkinlikleri yürürlükte olan programlar çerçevesinde yürütülür. Programlar: Nasıl bir insan tipi yetiştirilmelidir? Öğretmen ve öğrenci neler yapmalıdır? Ölçme ve değerlendirme nasıl yapılmalıdır? Kullanılacak araç ve gereçler nasıl olmalıdır? Sorularının cevabını verir
Program nedir? Yapılacak bir işte izlenecek yollar (TDK, 2008) Yapılması gereken bir işin bölümlerini, bu bölümlerin yapılış sırasını ve nasıl yapılacağını gösteren bir tasarıdır (Büyükkaragöz, 1997) Öngörülen faaliyetleri, faaliyetlerin aşamalarını, bunların nasıl yapılacağını, kimlerin görev alacağını belirten akış şemasıdır (Tan, Kayabaşı ve Erdoğan , 2002)
Eğitim Programı Bir eğitim kurumunun veya sosyal çevrenin, bireylerin yaşantılarını düzenlemek ve zenginleştirmek için yürüttüğü tüm etkinlikleri kapsamaktadır (Varış, 1998). Bireye okulda ve okul dışında planlanmış etkinlikler yoluyla sağlanan öğrenme yaşantıları düzeneği (Demirel, 2005)
Öğretim Programı Belli eğitim kademelerinde öğrenilmesi istenen ders konularını, zaman ve süre ögeleri dikkate alınarak, eğitim kademesinin ve okul tipinin amaç ve ilkeleri doğrultusunda düzenlemektedir.
Programın temel ögeleri Niçin?? Hedef (Amaç ve kazanım) Ne kadar?? Ne?? Sınama durumları (Ölçme ve değerlendirme) İçerik (Kapsam, konu) Eğitim durumları (Öğretme ve öğrenme yaşantıları) Nasıl??
Program geliştirmenin kuramsal temelleri Felsefi temeller Psikolojik temeller Sosyal temeller Ekonomik temeller Bilimsel temeller
Felsefi temeller Programda yapılacak etkinliklerin gerekçesini ortaya koyar neden eğitiyorz Düşünce tarzı İnançlar Programın iç ve dış tutarlığının sağlanmasında felsefeden yararlanılır
Psikolojik temeller Hedeflerin eğitimle oluşturulabilirlik ve ulaşılabilirliğin belirlenmesinde katkı sağlar Öğrencilerin bedensel ve zihinsel gelişimlerinin uygunluğu konusunda yararlanılır
Sosyal temeller Eğitimin yetiştireceği bireyler toplumun bir üyesi olacağından programlar sosyal temellere dayandırılmaktadır. Medya okuryazarlığı dersi: tv kanalları ve gazete sayısının artması
Ekonomik temeller Programın uygulanmaya geçilmesi için bir maliyet vardır. Ekonomik kalkınmayı sağlamanın yolu eğitimden geçer
Bilimsel temeller Bilimsel gelişmeler ışığında programlar geliştirilmelidir Öğretilmesi planlanan içerik ile ilgili en son bilimsel gelişmeler programlara yansıtılmalıdır.
Program geliştirmenin ilkeleri Eğitim kurumlarının fonksiyonu göz önünde bulundurulmalıdır Bireysel verilerden yararlanılmalıdır Amaçların hiyerarşik düzeninde bağlantı kurularak davranış değişikliği gerçekleştirilmelidir. İçeriğin yapısı ve seçimi üzerinde objektif kriterler ele alınmalıdır Öğretim süreçleri değerlendirilmelidir Program geliştirme bir araştırma sürecidir
Program Geliştirme Süreci
Avrupa 'da, reformasyonu izleyen evreye aydınlanma, akılcı çağ denmektedir. Aydınlanma evresi'nin bilim öncüleri, bilimde "metodoloji" nin önemini vurgulamışlardır. 17.yüzyılın bilimcileri, sistemli düşünme yollarını, güvenilir sonuçlara götürecek kuralları irdeliyerek, doğa yasalarını yorumlamışlar ve doğaya egemen olma yollarını aramışlardır. 17. ve 18. ci yüzyıl, yoğun metod tartışmalarına sahne olmuş, bilimde sonuca götüren yol olarak "metod", kısa zamanda, öğretimde verime götürecek yolları aramak üzere "didaktik" alanına da yansımıştır. Johann F. Herbart, "1776-1841", Koniksberg ve Gottingen Üniversitelerinde, felsefe kürsüsünden ilk pedagoji derslerini vermiştir. Herbart'ın öğretilerini, felsefe şemsiyesi altında verilen "öğretim metodları" dersleri olarak yorumlamak mümkündür. Eğitimin amacını, bireyin sosyal düzene uyumu olarak betimleyen Herbart, "öğretim" alanına belirli aşamalar getirmiştir. Bu ilkeler kısa zamanda, Avrupa 'yı ve Amerika 'yı sarmış, görüşleri, uygulamada ders plânlarına yansımıştır.
2. Eğitim Programlarının Milli Eğitim Sistemindeki Yeri ve İşlevi Dünya üzerinde, birkaç ülke dışında, çoğu eğitim sistemlerinde görüldüğü gibi, ülkemizde de Milli Eğitim Politikası merkezde oluşturulmaktadır. Eğitimle ilgili yasalar, yönetmelikler, eğitim programları ve bilumum kararlar, merkezden, uygulama yerine duyurulmaktadır.
Eğitim programlarının işlevi nedir? Eğitime yatırım yapan devlet, bu eğitimi, ülke kalkınmasına katkıya dönüştürmek için önlem almaktadır. Bu önlemlerin, eğitim niteliği ile doğrudan ilişkili olanı eğitim programlarıdır. Programlar, eğitilenlerin davranış standartlarından, öğrenme ve öğretim etkinliklerine değin, çalışmalara kılavuzluk etmekte ve bir aracı rol oynamaktadır.
Okulların araştırma/ geliştirme etkinliklerindeki işlevi nedir?
Program hiyerarşisi nasıldır?