İŞ ANALİZİ – İŞ TANIMLARI İŞ GEREKLERİ

İŞ ANALİZİ İş analizi, belirli bir işin en küçük parçalarıyla ayrıntılı olarak tanımlanıp incelenmesi sürecidir. İşletmenin bünyesinde yer alan ve birbirinden farklı tüm işlerle ilgili bilgilerin toplanması, değerlendirilmesi ve örgütlendirilmesidir.

İş Analizi İş analizi teknik bir konu olduğundan dolayı, iş analizini yapan kişilerin, belli bir bilgi birikimine ve iş deneyimine sahip olması gerekir. İş analizini yapan kişilere “ iş analisti “ denir. İşletmelerde iş analistleri çalışanlarından olabileceği gibi daha profesyonel ve objektif olacağı için çoğunlukla danışmanlık yapan kişilerden destek alması gerekir.

İş Analizi İş analisti, bir işi yapmakta olan personelden ve onların amirlerinden gözlem, mülakat, anket gibi yollarla edindiği bilgileri kendi uzmanlık bilgileriyle birleştirerek iş analizi yapar.

İş Analizi İş analizi sürecinde işlerle ilişkin veriler, genel olarak işlerin içerdiği görevlerin nasıl yapıldığı, kullanılan araç, gereç, malzeme, ve techizat, işin içerdiği tehlikeler,işin gerektirdiği yetenek ve ögrenim düzeyi, işin fiziksel ve sosyal çevre koşullarına ilişkin bilgiler yer alır.

İş Analizi Bilgilerini İşletme İçinde Kullanım Aşamaları Organizasyon Şemasının Oluşturulması Personel Seçimi ve İşgücü Planlaması İş ve Araç Gereç Dizaynı Personel Eğitimi Performans Değerlendirme ve Ücret Yönetimi Belirsizlikten Kaynaklanan Sorunların Azaltılması

Organizasyon Şemasının Oluşturulması İş analizi bilgileri, organizasyon yapısı oluşturulurken alınan kararlar için temel teşkil eder.

Personel Seiçimi ve İşgücü Planlaması İş analizi bilgileri, boşalan veya yeni görevlerde çalıştırılmak üzere işletme içinden veya dışından personel almak için bilinmesi gerekli olan işgücü nitelikerini ortaya koyar. ( Bilgi, egitim, kişilik özellikleri, deneyim vb. )

İş ve Araç Gereç Dizaynı Örneğin; muhasebe personelinin muhasebe dolabına çok uzak olması sebebiyle çok defa kalkıp dolaba gidiyorsa bu iş analizi ile saptanabilir. Böylece zaman, kalite ve maliyette avantajlar elde edilerek iş analizi bilgilerini, işin basitleştirilmesini ve geliştirilmesi şeklinde değişikliklere gidilmesi gereğini ortaya koyabilir.

Personel Eğitimi İş analizi eğitim programları düzenlenirken ihtiyaç duyulan, işin ne tür ve hangi düzeyde bilgi gerektirdiği konularında ön bilgi sağlar.

Performans Değerlendirme ve Ücret Yönetimi Çalışanların işlerini ne derece başarıyla yerine getirdiklerinin belirlenmesi ve personele yaptığı işin karşılığının adil biçimde verecek bir ücret sistemi geliştirilmesine yönelik çabalardır. İşlerin birbirine göre olan önem derecelerini ve personel niteliklerini ortaya koyarak katkıda bulunur.

Belirsizlikten Kaynaklanan Sorunların Azaltılması Personelin işine ilişkin olarak kendisinin ve işletmedeki diğer çalışanların yaşadıkları belirsizlikleri azaltır.Hangi görevlerin hangi işi yerine getiren kişinin sorumluluğunda ollduğunu kesin olarak ortaya koyar. İş tanımları ve çalışma formları ile personelden beklentiler netleşir.

İş Analizi Sırasında Toplanacak Veriler İşin kimliği ile ilgili veriler İşin içerdiği görev ve sorumluluklar Kişisel gerekler ( eğitim, deneyim ) İşin yapıldığı çevresel koşullar

İş Analizinde Bilgi Toplama Yöntemleri Gözlem Mülakat Anket

Gözlem - Anket Gözlem : Tek başına yeterli olmayacağı için diğer bilgi toplama yöntemleri ile birlikte kullanılması daha etkili olucaktır. Anket : Özellikle iş değerlemesi amacı ile yapılan iş analizlerinde bu yönteme başvurulmaktadır.

Mülakat En çok kullanılan iş analizi yöntemidir. İş analizi için analizi yapan kişilerin özel bir analiz formu geliştirmeleri gerekir. Bu formda; işletmenin ünvanı, işin yapıldığı bölüm, işin ünvanı, çalışanın ilk amirinin ünvanı, işin özeti, işin yapılış biçimi, işin gerektirdiği deneyim ve analizi kontrol edenler yer almalıdır.

İş Analizi Süreci Analizcilerin Seçimi ( Yansız, anlayışlı, sabırlı, hoşgörülü ) Analizcilerin Eğitimi ( Analiz yöntemleri, içeriği dikkat edilmesi gereken noktalar ) Analizin Uygulanması İş Analizlerinin Gerçeklik ve Güvenirliği Analizin Denetimi Analizin Güncelleştirilmesi ( Teknoloji değişimi, içerik değişimi )

İş Analizi Aşamaları Nelerdir Analiz edilecek işlerin belirlenmesi Soru formunun hazırlanması Bilgi toplama ve gözlem Bilgilerin tasnifedilmesi ve değerlendirilmesi İş analiz bilgilerinin kullanılması

İş Analizi Neler Sağlar Doğru personel seçimi İşgören eğitimi İşe alımda kullanılacak kriterleri belirleme Kariyer ve işgören geliştirme Performans ve ücret sisteminde baz teşkil etmek Sağlık ve güvenlik İşlerle ilgili ayrıntılı bilgilerin toplanması, işin doğru tanımının yapılması ve işi yapacak kişilerin doğru işlerde çalışması.

İş Analizinde Hangi Sorulara Cevap Aranır Personel ne yapıyor? İşi nasıl yapıyor? Kullandığı makine, techizat vb. Nelerdir? Verilen iş için nasıl bilgiye, yeteneğe ve tecrübeye sahip olması gerekir? Yaptığı işin gerekleri nelerdir? İş hangi koşullarda yapılıyor?

İŞ TANIMLARI İş analizi ile elde edilen bilginin değerlendirilerek, daha açık ve anlaşılır biçimde kağıt üzerine bir sistematik dahilinde dökülmesidir. İş analizi işlerle ilgili bilgileri toplayan bir mekanizma iken, iş tanımı toplanan bu bilgilerin sistematik bir biçimde sunulmasıdır.

İş Tanımı Amaçları İşin yapılma amacını belirlemek Gerekli olan yetenek ve sorumlulukları saptamak İşin diğer işlerle ilişkisini belirlemek  İş şartlarını çalışanlar açısından belirli hale getirmek  İş tanımlarının ortak amacı, işin kimliğinin ortaya çıkarılmasıdır.

Bu temel amaçlarla yapılan iş tanımları; personel seçiminde, personelin yönlendirilmesinde, eğitilmesinde ve performans değerlemesinde yararlı olmaktadır. İş tanımlarında dikkat edilmesi gerek önemli bir nokta, iş tanımının işi yapan kişiyi değil, işin kendisini tanımlaması ve bu tanımlamaların açık ve anlaşılır ifade ile yapılmasıdır.

İş Gerekleri İş analizinin bir diğer uzantısıda iş gerekleridir. İş gerekleri iş tanımlarından farklıdır. İş gerkleri; belirli bir işi yerine geitirmek için bireylerin sahip olması gereken yetenek ve becerilerdir. Yani iş gerekleri, çalışanda aranacak deneyimin, eğitimin, fiziksel ve zihinsel özelliklerin belirtildiği bir çalışmadır. iş tanımları işin profili iken, iş gerekleri işin istediği çalışan profilidir.

İş Gerekleri Hangi Sorulara Cevap Verir İş nasıl yapılır? İş ne zaman yapılır? İş nerede yapılır? İş neden yapılır?

İş Gereklerinin Dört Temel Özelliği Fiziksel Özellikler : işin gerçekleşmesi için gerekli olan bedensel şartlardır. Zihinsel Özellikler: Planlama yeteneği, analitik düşünme, hafıza ve konsantire olma gibi.

Duygusal ve Sosyal Özellikler: Sosyal ilişkiye açıklık, çevresi ile iyi ilişki kurma, kendini dinletebilme. Davranışsal Özellikler: Kişinin bilgisini ne derecede davranışlarına yansıttığıdır.

SORULAR İş analizi nedir? İş analizinde bilgi toplama yöntemleri nelerdir? İş gereklerinin dört temel özelliği nedir?

KAYNAKLAR http://blog.ayyildizdanismanlik.com.tr/?p=45 http://www.yeniiky.com/is-analizi-nedir-nasil-yapilir.html http://www.volkanturker.com.tr/ikyders/03_iky_is_analizi_yetkinlikler.pdf http://www.donusumkonagi.com/Article.asp?SubID=3&ID=14770