TRANSFER FİYATLANDIRMASI VE UYGULAMALARI Yeminli Mali Müşavir HAKVERDİ YARADILMIŞ HOLIDAY INN 17.01.2008

DÜZENLEMELER ( 1) Konu ile ilgili Tebliğ 18 Kasım 2007’de, Transfer Fiyatlandırması ile ilgili yasal düzenleme 5520 sayılı Kanunun 13’üncü maddesi ile 1 Ocak 2007 tarihinde yürürlüğe . Konu ile ilgili Tebliğ 18 Kasım 2007’de, Bakanlar Kurulu Kararı ise 27 Kasım girmiştir2007’de yayımlanmıştır. Kanun ile düzenleme yetkisi Bakanlar Kuruluna verilmiş olmasına rağmen Bakanlık, BKK çıkmadan Tebliğ yayımlayarak bazı düzenlemeler yapmıştır.

DÜZENLEMELER ( 2 ) Bu koşullar altında 2007 yılı için uygulamanın yapılabilirliği tartışılmalıdır. Yılın sonuna doğru çıkarılan Tebliğ ile belgelendirme mecburiyeti getirilmesi hatalıdır. Kalan kısa süre içinde Tebliğ’de öngörülen raporlar hazırlanamaz.

KAPSAM (1) Türkiye'deki tam ve dar mükellef gerçek kişi ve kurumların tamamı, İlişkili kişilerle gerek yurt içi gerekse yurt dışı faaliyetleri ile ilgili olarak yapılan mal veya hizmet alım yada satım işlemleri transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı çerçevesinde değerlendirilecektir.

KAPSAM (2) Kurumların ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunmaları durumunda, kazanç tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılacaktır. Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımından söz edebilmek için;

KAPSAM ( 3 ) Bir kurum tarafından bir mal veya hizmet alım ya da satımının yapılmış olması(alım, satım, imalat ve inşaat işlemleri, kiralama, kiraya verme işlemleri, ödünç para alınması ve verilmesi, ikramiye, ücret ve benzeri ödemeleri gerektiren işlemler de bu kapsamdadır.), Söz konusu kurumun bu mal veya hizmet alım ya da satımını ilişkili kişilerle yapmış olması, Bu mal veya hizmet alım ya da satımında "emsallere uygunluk ilkesi"ne aykırı olarak fiyat veya bedel tespiti yapılmış olması gerekmektedir.

KAPSAM (4) GVK.'nun 41 inci maddesinin (5) numaralı bendi gereğince, teşebbüs sahibinin ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edilen bedel veya fiyatlar üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunması halinde, emsallere uygun bedel veya fiyatlar ile teşebbüs sahibince uygulanmış bedel veya fiyat arasındaki işletme aleyhine oluşan farklar işletmeden çekilmiş sayılacaktır. UBD BAĞIMSIZ DENETİM

KAPSAM (5) Bu çerçevede, * Teşebbüs sahibi tarafından bir mal veya hizmet alım ya da satımının yapılmış olması, * Teşebbüs sahibinin bu mal veya hizmet alım ya da satımını ilişkili kişilerle yapmış olması, * Bu mal veya hizmet alım ya da satımında "emsallere uygunluk ilkesi"ne aykırı olarak fiyat veya bedel tespiti yapılmış olması halinde, Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtılmış sayılacaktır. UBD BAĞIMSIZ DENETİM

İLİŞKİLİ KİŞİ KAVRAMI (1) * Kurumların kendi ortaklarını, * Kurumların veya ortakların ilgili bulunduğu gerçek kişi veya kurumları, * İdaresi, denetimi veya sermayesi bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu gerçek kişi veya kurumları,

İLİŞKİLİ KİŞİ KAVRAMI (2) * Nüfuzu altında bulundurduğu gerçek kişi veya kurumları, * Ortakların eşlerini, * Ortakların veya eşlerinin üstsoy ve altsoyu, üçüncü derece dahil yansoy hısımları ve kayın hısımlarını, ifade etmektedir.

İLİŞKİLİ KİŞİ KAVRAMI (3) Gerek Gelir Vergisi ve gerekse Kurumlar Vergisi mükellefleri yönünden; Kazancın elde edildiği ülke vergi sisteminin, Türk vergi sisteminin yarattığı vergilendirme kapasitesi ile aynı düzeyde bir vergilendirme imkanı sağlayıp sağlamadığı ve bilgi değişimi hususunun göz önünde bulundurulması suretiyle Bakanlar Kurulunca ilan edilen ülkelerde veya bölgelerde bulunan kişilerle yapılmış tüm işlemler, ilişkili kişilerle yapılmış sayılacaktır.

İLİŞKİLİ KİŞİ KAVRAMI (4) Finans Müdürü (R) ( H ) Kurumu ( D ) Kurumu ( G ) Kurumu Derneğin İktisadi İşletmesi (Z ) Gerçek Kişisi Kuruma Bağlı Çalışan ( M) Gerçek Kişisi ORTAK (B) KURUMU ( F ) Derneği ( AD ) GK / K* ( I ) Kurumu

İLİŞKİLİ KİŞİ KAVRAMI (5) Ortak ( J )’nin Altsoyu, Üstsoyu ve Yansoyu (T) Kurumu (A) KURUMU Eş (k)’nın Üstsoyu ve Yansoyu Ortak ( J ) Gerçek Kişisi Eşi ( K ) (S) İş Ortaklığı Yönetim Kurulu Başkanı ( Ş ) (L) Kurumu (T) Kurumu ( AC ) Derneği

İLİŞKİLİ KİŞİ KAVRAMI (6) (Y) Gerçek Kişisi ( P ) Kurumu ( R ) Kurumu ( AE ) GK / K* İştirak ( C ) ( AF ) Vakfı ( N ) Kurumu ( O ) Kurumu ( U ) Kurumu ( V ) GK / K * GK/K : Gerçek Kişi veya Kurum

KURUMLAR VERGİSİ UYGULAMASI (1) Kurumların Kendi Ortakları Kurumlar vergisine tabi olan mükelleflerin gerçek ve tüzel kişi ortakları Kanunun 13 üncü maddesi gereğince ilişkili kişi sayılacak ve bu kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak yapılan mal veya hizmet alım ya da satım işlemleri transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı çerçevesinde değerlendirilecektir. Dolayısıyla, kurumların doğrudan veya dolaylı olarak sermaye payına sahip gerçek kişi veya kurum ortakları ilişkili kişi kapsamında değerlendirilecektir.

KURUMLAR VERGİSİ UYGULAMASI (2) Kurumların veya Ortaklarının İlgili Bulunduğu Gerçek Kişi veya Kurumlar Kurumun ilgili bulunduğu gerçek kişi ifadesinden, kendi ortağı olan gerçek kişiler dışında kalan, kurumların ortağı olduğu şahıs şirketlerinin diğer gerçek kişi ortakları ile kurum çalışanları gibi şahıslar anlaşılmaktadır.

KURUMLAR VERGİSİ UYGULAMASI (3) Kurum çalışanlarının söz konusu kurum ile ilişkilerinin sadece işveren-hizmet erbabı ilişkisi içinde bulunması durumunda ilgili kurum ile kurum çalışanı, yapılan ücret ödemeleri bakımından ilişkili kişi kapsamında değerlendirilmeyecektir. Ancak, kurum ile çalışanları arasındaki istihdam ilişkisi dışında işlem varsa bu işlemler, ilişkili kişilerle yapılan işlem kapsamında değerlendirilecektir.

KURUMLAR VERGİSİ UYGULAMASI (4) Kurumun ilgili bulunduğu kurum ise; kendi ortağı dışında, kurumun kendisinin ortaklığının bulunduğu bir başka kurumu yani iştiraklerini ifade etmektedir. Kurum ortağının ilgili bulunduğu gerçek kişiler, Ortakların eşleri, ortakların veya eşlerinin üstsoy ve altsoyu ile üçüncü derece dahil yansoy hısımları, kayın hısımlarını ya da kurum ortakları ile  ekonomik ve sosyal olarak ilişkisi bulunan gerçek kişileri ifade etmektedir.

KURUMLAR VERGİSİ UYGULAMASI (5) Kurum ortağının ilgili bulunduğu kurum ise, kurum ortağının başka bir kurum ile olan ortaklık ilişkisini ifade etmektedir. Ayrıca kurum ortağının ortak olduğu şahıs şirketlerinin diğer kurum ortakları, ilişkili kişi sayılacaktır. Diğer bir ifadeyle, kurum ortaklarının doğrudan veya dolaylı olarak ortak olduğu kurumlar ve şahıs şirketleri ile söz konusu kurum ve şahıs şirketlerinin diğer kurum ortakları ilişkili kişi sayılacaktır.

KURUMLAR VERGİSİ UYGULAMASI (6) Kurumun veya Ortaklarının İdaresi, Denetimi veya Sermayesi Bakımından Doğrudan veya Dolaylı Olarak Bağlı Bulunduğu ya da Nüfuzu Altında Bulundurduğu Gerçek Kişi veya Kurumlar.

KURUMLAR VERGİSİ UYGULAMASI (7 ) Kurumun veya ortaklarının idaresi bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu gerçek kişiler; ortaklık ilişkisi olmaksızın kurumun kararlarında doğrudan veya dolaylı olarak etkisi bulunabilecek kurumun yönetim kurulu başkan ve üyeleri, genel müdürü, üst düzey müdürleri, aynı düzeydeki yüksek memurları gibi şahısları ifade etmektedir. Ayrıca, ortaklık ilişkisi olmaksızın kurumun kararlarında doğrudan veya dolaylı olarak etkide bulunabilecek herhangi bir gerçek kişi veya kurum ilişkili kişi sayılacaktır.

KURUMLAR VERGİSİ UYGULAMASI (8) Ortakların Eşleri Kurum ortaklarının eşleri, söz konusu ortak ile aralarında yasal evlilik bağı bulunan kişiyi ifade etmektedir.

KURUMLAR VERGİSİ UYGULAMASI (9) Ortakların veya Eşlerinin Üstsoy ve Altsoyu, Üçüncü Derece Dahil Yansoy Hısımları ve Kayın Hısımları Ortakların veya eşlerinin anne, baba, büyükanne ve büyükbabaları, çocukları ve torunları ile üçüncü derece dahil yansoy hısımları (ortak bir kökten gelen kişiler) ve kayın hısımları (eşlerden biri ile diğer eşin kan hısımları) ilişkili kişi sayılacaktır. (Evliliğin sona ermesi kayın hısımlığını ortadan kaldırmamaktadır.)

G. VERGİSİ KANUNU UYGULAMASI (1) Teşebbüs Sahibinin * Eşi, * Üstsoy ve Altsoyu, * Üçüncü derece dahil yansoy ve kayın hısımları * Doğrudan ve dolaylı olarak ortağı bulunduğu şirketler, * Bu şirketlerin ortakları, * Bu şirketlerin idaresi, denetimi ve sermayesi bakımından kontrolü altında bulunan diğer şirketler. GVK Uygulamasında İlişkili Kişi sayılmaktadır.

G. VERGİSİ KANUNU UYGULAMASI (2)

EMSALLERE UYGUNLUK İLKESİ KAVRAMI (1) Emsallere uygunluk, ilişkili kişiler ile yapılan mal veya hizmet alım ya da satımında uygulanan fiyat veya bedelin, aralarında böyle bir ilişkinin bulunmaması durumunda oluşacak fiyat veya bedele uygun olmasını ifade eder. Bu şekilde oluşan fiyat ya da bedel, işlem anında hiç bir etki olmaksızın, o andaki koşullar altında objektif olarak belirlenen ideal tutardır. (Piyasa ya da pazar fiyatı)

EMSALLERE UYGUNLUK İLKESİ KAVRAMI (2) Emsallere uygunluk kavramı; Uygun transfer fiyatının kullanıldığını ölçen uluslararası kabul görmüş mukayese standardıdır. Ticari piyasa koşulları ile oluşturulmuş Pazar fiyatını referans alır. “Bağımsız Kurum” yaklaşımı temel alınır. * Bu ilkenin uygulanabilmesi, ilişkili kişiler arasındaki işlemlerle, ilişkisiz kişiler arasındaki  işlemlerin karşılaştırılabilir olmasına dayanmaktadır.

KARŞILAŞTIRILABİLİRLİK ANALİZİ (1) İlişkili kişiler arasında gerçekleştirilecek işlemlerin, bağımsız kişilerle yapılan işlemlerle mukayese edilmesi esnasında aşağıda sıralanan analizlerin yapılması öngörülmektedir: a) Mal veya hizmetlerin nitelikleri, b) İşlev analizi, c) Ekonomik koşullar, d) Kurumların iş stratejileri.

KARŞILAŞTIRILABİLİRLİK ANALİZİ (2) a) Mal veya hizmetlerin nitelikleri, Mal veya hizmetlerin niteliğindeki farklılıklar, genellikle söz konusu mal ya da hizmetlerin değerinde belli bir farklılığa da neden olmaktadır. Bu nedenle, kontrol altındaki işlem ile kontrol dışı işlemlerin karşılaştırılabilirliğinin tespitinde, bu tür farklılıkların da göz önünde bulundurulması gerekmektedir.

KARŞILAŞTIRILABİLİRLİK ANALİZİ (3) b) İşlev analizi, İlişkisiz kişiler arasındaki işlemlerde, her bir tarafın kullandığı varlıklar ve üstlendiği riskler, emsallere uygun fiyat veya bedel üzerinde doğrudan etkide bulunmaktadır. Dolayısıyla, yapılan işlemlerin karşılaştırılabilirliğinin tespitinde, tarafların gerçekleştirdikleri işlevlerin göz önünde bulundurulması zorunludur.

KARŞILAŞTIRILABİLİRLİK ANALİZİ (4) Karşılaştırmaları etkileyen risklere, pazar riski (girdi maliyetleri ve çıktı fiyatlarındaki dalgalanmalar gibi), finansal riskler (faiz oranlarındaki ve döviz kurlarındaki dalgalanmalar, kredi riskleri gibi), araştırma ve geliştirme yatırımlarındaki başarısızlık riski, ile yatırımlarla, kullanılan malzeme, tesis ve fabrikalarla bağlantılı zarar riski örnek olarak verilebilir.

KARŞILAŞTIRILABİLİRLİK ANALİZİ (5) C ) Ekonomik koşullar, İşlem konusu mal veya hizmet aynı olmasına karşın, pazardaki ekonomik koşullar farklıysa, emsallere uygun fiyat farklı olabilecektir. Bu nedenle, karşılaştırma yapılırken pazar koşullarının aynı olması yada fiyat üzerinde etkisi bulunan farklılıkların düzeltimlerle giderilebilir olması gerekmektedir.

KARŞILAŞTIRILABİLİRLİK ANALİZİ (6) Karşılaştırılabilecek ekonomik koşullar arasında: coğrafi konum, pazar hacmi, pazardaki rekabetin boyutu, alıcı ve satıcının pozisyonları, mal ve hizmetlerin benzerlerinin bulunabilirliği, bölgeler itibarıyla mal veya hizmet arz ya da talep düzeyi, pazarda devlet tarafından yapılan düzenlemeler, arazi, işçilik ve sermaye unsurlarını da içeren ürün maliyetleri, ulaşım masrafları, perakendeci ya da toptancı olma koşulları, işlem tarihi, zamanı ve benzerleri sayılabilir.

KARŞILAŞTIRILABİLİRLİK ANALİZİ (7) d) Kurumların iş stratejileri Karşılaştırma yapılırken dikkate alınması gereken önemli hususlardan biri olup, bu stratejiler arasında pazar payının arttırılması ve/veya korunması, yenileme ve yeni ürün geliştirilmesi, riskten kaçınma, portföy çeşitlendirmesi ve işin gündelik akışına ilişkin diğer faktörler sayılabilir.

EMSAL FİYAT ARALIĞI (1) Emsallere uygunluk ilkesi açısından en güvenilir sonuç, karşılaştırmalar sonucunda ulaşılan tek bir fiyat veya bedeldir. Bununla birlikte, yapılan karşılaştırmalar ve uygulanan yöntemler sonucu tek bir fiyat veya bedelden ziyade birbirine yakın birden çok sonucu içeren belli bir fiyat veya bedel aralığına ulaşmak da mümkün olabilmektedir.

EMSAL FİYAT ARALIĞI (2) Emsal fiyat aralığı, aynı yöntemin farklı karşılaştırılabilir kontrol dışı işlem verilerine uygulanmasından veya aynı verilere farklı transfer fiyatlandırması yöntemlerinin uygulanmasından elde edilen değişik emsal fiyatların oluşturduğu bir fiyat dizisidir.

EMSALLERE UYGUN FİYAT YA DA BEDELİN TESPİTİNDE KULLANILAN YÖNTEMLER İlişkili kişilerle yapılan işlemlerde uygulanacak fiyat veya bedeller, işlemin mahiyetine en uygun olan yöntem kullanılarak tespit edilmelidir. Bu yöntemler; * Geleneksel Yöntemler 1- Karşılaştırılabilir Fiyat Yöntemi 2- Maliyet Artı Yöntemi 3- Yeniden Satış Fiyatı Yöntemi * Diğer Yöntemler 1- Kar Bölüşüm Yöntemi 2- İşleme Dayalı Net Kar Marjı Yöntemi

KARŞILAŞTIRILABİLİR FİYAT YÖNTEMİ (1) Bir mükellefin uygulayacağı emsallere uygun satış fiyatının, karşılaştırılabilir mal veya hizmet alım yada satımında bulunan ve aralarında herhangi bir şekilde ilişki bulunmayan gerçek veya tüzel kişilerin birbirleriyle yaptıkları işlemlerde uygulayacağı piyasa fiyatı ile karşılaştırılarak tespit edilmesini ifade etmektedir.

KARŞILAŞTIRILABİLİR FİYAT YÖNTEMİ (2) Söz konusu işlemler arasında ölçülebilir nitelikte küçük farklılıklar varsa, bu farklılıklar düzeltilerek yöntemin uygulanması mümkün bulunmaktadır.

KARŞILAŞTIRILABİLİR FİYAT YÖNTEMİ (3) Ancak farklılıkların büyük olması yada farklılıkların ölçülebilmesinin mümkün olmaması halinde bu yöntem uygulanmayacaktır. Bu çerçevede, karşılaştırılabilir nitelikte ve piyasada oluşmuş bir fiyatı bulunan işlemin mevcudiyeti durumunda, karşılaştırılabilir fiyat yöntemi transfer fiyatının tespitinde en doğru ve güvenilir yöntem olacağı için diğer yöntemlere tercih edilmelidir.

KARŞILAŞTIRILABİLİR FİYAT YÖNTEMİ (4) Karşılaştırılabilir fiyat yöntemi, emsallere uygunluk ilkesi tanımı ile doğrudan bağlantısı olan bir yöntemdir. Dolayısıyla uygulamada öncelikle bu yönteme yönelme, beklenebilir bir durumdur. Bu yöntemin tercih edildiği işlemler: - Emtia (Petrol, demir-çelik, tahıl vb.) - Marka, know-how’a bağlı olmayan fabrika malları, - Finansal işlemler,

MALİYET ARTI YÖNTEMİ (1) Emsallere uygun fiyatın, ilgili mal ve hizmet maliyetlerinin makul bir brüt kar oranı kadar artırılması suretiyle hesaplanmasını ifade eder. Makul kar oranı ne demektir? Makul brüt kar oranı, söz konusu mal veya hizmet alım veya satım anında ilişkisiz kişilere satılması halinde uygulanacak fiyatı yansıtan kar oranını ifade etmektedir.

MALİYET ARTI YÖNTEMİ (2) Emsal brüt kar marjı iki yolla bulunabilir: İç emsal : Eğer koşullar uygunsa, işlemi yapan mükellefin bu mal veya hizmetlere ilişkin olarak ilişkisiz kişilerle yaptığı işlemlerde uyguladığı genel brüt kar marjı ideal oran olacaktır. Dış Emsal : Karşılaştırma için gerekli ilişkisiz işlem sayısı yetersizse, makul brüt kar oranı tespitinde, ilişkisiz iki bağımsız şirket arasında gerçekleştirilen işlemlerde uygulanan brüt kar marjı dikkate alınabilecektir.

MALİYET ARTI YÖNTEMİ (3) Karşılaştırmada dikkate alınması gereken hususlar: * Piyasa şartları * Sözleşme farklılıkları * Fonksiyon ve Risk farklılıkları * Maliyet bileşenlerindeki farklılıklar (direkt harcamalar, dolaylı harcamalar, ortak harcamalar, faaliyet giderleri) * Muhasebe Sistemi farklılıkları Karşılaştırma için farklılıkların maddi etkilerini ortadan kaldıracak düzeltmeler yapılmalıdır.

MALİYET ARTI YÖNTEMİ ( 4 ) Tercih edildiği durumlar: * Hammadde ve yarı mamul ile imalat işlemlerinde, Fason imalatlarda, * Müşterek üretim anlaşmalarında, * Uzun dönemli alım-satım (tedarik) anlaşmalarında, * Hizmet veya hizmet olarak sınıflandırılabilen işlemlerde.

YENİDEN SATIŞ FİYATI YÖNTEMİ (1) Emsallere uygun fiyatın, işlem konusu mal veya hizmetlerin aralarında herhangi bir ilişki bulunmayan gerçek veya tüzel kişilere yeniden satılması halinde uygulanacak fiyattan, makul bir brüt satış kârı düşülerek hesaplanmasını ifade eder. İlişkili şirketten alınan bir malın ilişkili olmayan bir şirkete yeniden satılması durumunda uygulanabilecek bir yöntemdir.

YENİDEN SATIŞ FİYATI YÖNTEMİ (2) Yeniden satış fiyatı yönteminde, yeniden satış yapanın satış ve işletme giderleri uygun bir brüt marjla azaltılır. Azaltma sonunda bulunan tutara, kullanılan kaynak ve üstlenilen risk dikkate alınarak uygun bir kar ilave edilerek uygulanması gereken emsal bedel tespit edilir.

YENİDEN SATIŞ FİYATI YÖNTEMİ (3) Tercih edildiği durumlar: * Pazarlama faaliyetine konu ürünler * Distribütörlere verilen ürünler * Bitmiş ürün ya da ürünün üzerine yeniden satışçı tarafından değer artırıcı ek bir katma değer eklenmediği durumlar. (Fiziksel olarak ürünün yapısı değişmemeli) Paketleme, etiketleme ve küçük çaplı montajlar değer artırıcı katkı yada fiziksel değişim olarak değerlendirilmeyecektir.

DİĞER YÖNTEMLER Emsallere uygun fiyata geleneksel işlem yöntemlerinden birisi ile ulaşma olanağı yoksa (karşılaştırılabilirlik ölçüleri yetersiz ve güvenilir değil ise), mükellefler işlemlerin mahiyetine uygun olarak kendi belirleyeceği diğer yöntemleri kullanabilir. Söz konusu geleneksel üç yöntemden birinin uygulanma olanağı var ise diğer yöntemlere başvurulması mümkün değildir.

KAR BÖLÜŞÜM YÖNTEMİ (1) Kâr bölüşüm yöntemi, ilişkili kişilerin bir veya daha fazla sayıdaki kontrol altındaki işlemlere ilişkin toplam faaliyet karı ya da zararının, üstlendikleri işlevler ve yüklendikleri riskler nispetinde ilişkili kişiler arasında emsallere uygun olarak bölüştürülmesini esas almaktadır.

KAR BÖLÜŞÜM YÖNTEMİ (2) * İki veya daha fazla ilişkili şirketin bir malın üretimine olan katkılarının bütünlük arz etmesi ve her bir tarafın katkısının tek başına değerlendirilmesinin zor olduğu, * İşlemlerin birbirinin ayrılmaz bir parçası olduğu ve iç içe geçtiği, * Kıymetli veya nadir gayrimaddi hakların bulunması, işlemin ilişkili olmayan kişiler arasında yapılan işlemler ile karşılaştırılmasını mümkün kılmayabildiği durumlarda kullanılabilir.

İŞLEME DAYALI NET KAR MARJI YÖNTEMİ (1) * İşleme dayalı net kar marjı yöntemi, ilişkili şirketlerce yapılan işlemlere ait net kar marjı ile ilişkisi olmayan şirketlerce gerçekleştirilen işlemlerin net kar marjının karşılaştırılmasına dayanır. * Bu karşılaştırma yapılırken satışlar, varlıklar, maliyetler ve benzeri mali büyüklükler baz alınarak bunların net kar marjıyla ilişkisi belirlenir.

İŞLEME DAYALI NET KAR MARJI YÖNTEMİ (2) * İşleme dayalı net kar marjı yöntemi ile yeniden satış ve maliyet artı yöntemi arasındaki temel farklılık, bu yöntemde net kar marjının; diğer yöntemlerde brüt kar marjının baz alınmasıdır. * Bu yöntemde de karşılaştırılabilirlik analizi yapılacaktır. Ancak, farklılıklar diğer yöntemlere göre sonucu daha az etkileyecektir.

BELGELENDİRME * Peşin Fiyatlandırma Anlaşmasına İlişkin Yıllık Rapor (EK:1) * Transfer Fiyatlandırması, Kontrol Edilen Yabancı Kurum ve Örtülü Sermayeye İlişkin Form(EK:2) * Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu (EK:3)

PEŞİN FİYAT ANLAŞMASI ( 1 ) * Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 13.maddenin 5. fıkrası ile kurumların ilişkili taraflarla yaptığı işlemlere ilişkin olarak tespit edeceği transfer fiyatını belirleyeceği yöntem konusunda Maliye Bakanlığı'na başvurarak anlaşma yapma olanağı getirilmiştir. (Zorunlu değildir.) * Yöntem üzerinde anlaşma sağlanması halinde, bu yöntem üç yılı aşmamak üzere belirlenen süre ve koşullar altında kesinlik taşıyacaktır ve belirlenen koşullar altında eleştiri konusu yapılamayacaktır. * Peşin Fiyat Anlaşması için İdareye başvuruda gerekli belgeler

PEŞİN FİYAT ANLAŞMASI ( 2 ) Peşin fiyat anlaşması kapsamına öncelikle Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı’na kayıtlı mükellefler alınmıştır.(01.01.2008) (Diğer Mükellefler 01.01.2009) Mükelleflerin İdare’ye yazılı başvurusu ile başlayan süreç aşağıdaki şekilde gerçekleşecektir: * Ön Değerlendirme, * Analiz, * Anlaşmanın Kabulü yada Reddi, Yenileme için süre bitiminden en az 9 ay önce müracaat şart. Devam veya yeni yöntem belirlenebilir. Yürürlükteki bir anlaşmanın revizesi mümkündür.

PEŞİN FİYAT ANLAŞMASI ( 3 ) * Bu sistemin en büyük avantajı, kurumlar açısından belli bir süre için uygulanan yöntemin kesinlik taşıması ve herhangi bir eleştiri, ceza riski olmadan plan yapabilme, önünü görebilme olanağı vermesidir. * Fakat, İdare ile mükellef arasında sadece “yöntem” konusunda anlaşmaya varılacak olup, peşin fiyatlandırma anlaşmasının yapılmış olması, anlaşma konusuyla ilgili olarak mükelleflerin İdare tarafından incelenmeyeceği anlamına gelmemektedir.

TRANSFER FİYATLANDIRMASI, KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM VE ÖRTÜLÜ SERMAYEYE İLİŞKİN FORM ( 1 ) Bu Formu BÜTÜN KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİNİN doldurması ve BEYANNAME EKİNDE vergi dairesine göndermeleri zorunludur. Formda, ilişkili kişilerle bir dönem içinde yapılan mal veya hizmet alım yada satım işlemlerine ilişkin şu bilgilere yer verilecektir: * İlişkili kişilerin listesi, * İlişkili kişilerle gerçekleştirilen işlemler, * Bu işlemlerde kullanılan yöntemler

TRANSFER FİYATLANDIRMASI, KONTROL EDİLEN YABANCI KURUM VE ÖRTÜLÜ SERMAYEYE İLİŞKİN FORM ( 2 ) Form’un tüm kurumlar vergisi mükelleflerinden istenmesi kanaatimizce hatalıdır. Sadece ilişkili kişilerin listesinin bildirilmesi ile yetinilmelidir. İşlem ve yöntemlere ilişkin bilgilerin hazırlanması külfetlidir. Gelir İdaresine de fayda sağlamayacağını düşünüyoruz. En azından, belli bir ciro ve aktif toplamını aşmayan mükellefler bu mecburiyetten muaf tutulması gereklidir.

YILLIK TRANSFER FİYATLANDIRMASI RAPORU ( 1 ) Bu Rapor’u, - Tüm Büyük Mükellefler Vergi Dairesi Başkanlığı mükellefleri gerek yurt içi gerekse yurt dışı ilişkili kişilerle yaptıkları işlemlere ilişkin olarak, - Diğer mükellefler ise SADECE yurt dışı ilişkili kişilerle olan işlemleri ile ilgili olarak hazırlamak zorundadırlar. Rapor kurumlar vergisi beyannamesinin verilme süresine kadar hazırlanacak, ANCAK vergi dairesine ibraz edilmeyip ileride, İdarece veya inceleme elemanlarınca İSTENMESİ durumunda ibraz edilecektir.

YILLIK TRANSFER FİYATLANDIRMASI RAPORU ( 2 ) * Büyük Mük. Vergi Dairesi Baş. kayıtlı olmayan K.V. mükellefleri yurtiçi, G.V. Mükellefleri yurtiçi ve yurtdışı ilişkili kişilerle yaptıkları işlemler hakkında aşağıdaki bilgi ve belgeleri, ileride İdarece veya vergi inceleme elemanlarına talep edilmesi halinde ibraz edecekler. * Mükellefin faaliyetlerinin tanımı, organizasyon yapısı (merkez, şube) ve ortakları, sermaye yapısı, içinde bulunduğu sektör, ekonomik ve hukuki geçmişi hakkında özet bilgiler, ilişkili kişilerin tanımı (vergi kimlik numaraları, adresleri, telefon numaraları vb.) ve bu kişiler arasındaki mülkiyet ilişkilerine ilişkin bilgiler,

YILLIK TRANSFER FİYATLANDIRMASI RAPORU ( 3 ) * Üstlenilen işlevleri, sahip olunan riskleri ve kullanılan varlıkları içeren tüm bilgiler, * İşlem konusu yıla ilişkin ürün fiyat listeleri, * İşlem konusu yıla ilişkin üretim maliyetleri, * İşlem konusu yıl içinde ilişkili ve ilişkisiz kişilerle yapılan işlemlerin miktarı ile fatura, dekont ve benzeri belgeler, * İşlem konusu yıl içinde ilişkili kişilerle yapılan tüm sözleşme örnekleri,

YILLIK TRANSFER FİYATLANDIRMASI RAPORU ( 4 ) * İlişkili kişilere ait özet mali tablolar, * İlişkili kişiler arasındaki işlemlere uygulanan şirket içi fiyatlandırma politikası, * İlişkili kişiler tarafından farklı muhasebe standartları ve yöntemleri kullanılıyor ise bunlara ilişkin bilgi, * Gayri maddi varlıkların mülkiyetine ve alınan veya ödenen gayri maddi hak bedellerine ilişkin bilgi, * Kullanılan transfer fiyatlandırması yönteminin seçilme nedeni ve uygulanmasına ilişkin bilgi ve belgeler (iç ve/veya dış emsaller, karşılaştırılabilirlik analizi),

YILLIK TRANSFER FİYATLANDIRMASI RAPORU ( 5 ) * Emsallere uygun fiyat ya da kâr marjının saptanmasında kullanılan hesaplamalar ve yapılan varsayımlara ilişkin ayrıntılı bilgiler, * Belli bir emsal fiyat aralığı tespit edilmişse, bu aralığın tespitinde kullanılan yöntem, * Emsal fiyatın tespit edilmesi için gerekli diğer belgeler. İdare isterse mükelleflerden ilave bilgi ve belge talebinde bulunabilir.

YILLIK TRANSFER FİYATLANDIRMASI RAPORU ( 6 ) Yıllık Transfer Fiyatlandırması Raporu’nu hazırlamak zorunda olan kurumlar vergisi mükelleflerinin, İSTİHDAM İLİŞKİSİ içinde bulunmaları nedeniyle ilişkili kişi sayılanlarla yaptığı işlemlere ilişkin bilgi ve belgelere düzenlenecek raporda yer vermelerine gerek bulunmuyor.

CEZALAR Teşebbüs sahibi ve kurumların, ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunarak tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı yapmaları durumunda Vergi Usul Kanunu'nun cezalara ilişkin hükümleri uygulanacaktır. Bu Tebliğ ile İdare'ye ibraz etme zorunluluğu getirilen bilgi ve belgeleri Tebliğde belirlenen sürelerde vermeyenler hakkında da Vergi Usul Kanunu’nun cezalara ilişkin hükümlerinin uygulanacağı tabiidir.

TEREDDÜTLÜ HUSUSLAR VE ÖNERİLER (1) * Kanunda yer alan ilişkili kişi tanımı çok geniştir. Tebliğde yer alan ilişkili kişi tanımına dair açıklamalar bu kavramı daha da genişletmektedir. * Halka açık şirketlerde ilişkili kişilerin tespit edilmesi oldukça güçtür. * İlişkili kişilere ilişkin bir sınırlama getirilmesi düşünülebilir (İşlemlerin yoğunluğu, tutarı, ortaklık payı, vb… dikkate alınarak).

TEREDDÜTLÜ HUSUSLAR VE ÖNERİLER (2) * Yurtiçinde yer alan ilişkili kişilerle yapılan işlemler için konsolide beyanname uygulaması kısmı bir çözüm olabilir mi? * Harici emsal tespitinde İMKB’de işlem gören şirketler haricinde kamuya açık finansal bilgi bulunmamaktadır. Bu nedenle mükellefler tarafından harici emsal bulunması oldukça zordur.

TEREDDÜTLÜ HUSUSLAR VE ÖNERİLER (3) * Uluslararası veritabanlarının (Amadeus) kullanılıp kullanılmayacağına dair bir açıklama yapılmamıştır. * Emsal bulunamadığı gerekçesiyle geleneksel yöntemler dışındaki yöntemlerin uygulanmasına ilişkin olarak Vergi İdaresinin yaklaşımı yeterince net değildir. * Harici emsal bulma güçlüğü sübjektif değerlendirmeleri de beraberinde getirebilecektir. Bu anlamda mevcut yasanın eski kanundan (Örtülü Kazanç) farkı kalmayacaktır.