Şehir Y. Plancısı Süleyman BALYEMEZ A.B.D. CALIFORNIA EYALETİNDE SİSMİK RİSK BELİRLEME VE ZARAR AZALTMA ÇALIŞMALARI İ.T.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Deprem Bölgelerinde Kent Planlama İlkeleri Dersi Yıl içi Çalışması Şehir Y. Plancısı Süleyman BALYEMEZ Nisan 2004

AMAÇ BU ÇALIŞMADA DÜNYANIN EN HAREKETLİ SİSMİK BÖLGELERİNDEN BİRİ OLAN CALİFORNİA’DA, ÜLKE ÖLÇEĞİNDEN YEREL ÖLÇEĞE UZANAN KADEMELENME İÇERİSİNDE SİSMİK RİSK BELİRLEME VE ZARAR AZALTMA ÇALIŞMALARININ İNCELENMESİ, OLUMLU VE OLUMSUZ YANLARIYLA TÜRKİYE İÇİN BAZI İPUÇLARININ YAKALANMASI AMAÇLANMAKTADIR.

İÇERİK GİRİŞ A.B.D.’de Sismik Risk Belirleme ve Zarar Azaltma Çalışmalarının Yönetimsel Kademelenmesine Genel Bir Bakış A.B.D.’DE ULUSAL POLİTİKA Ulusal Deprem Tehlikelerinin Azaltma Programı (NEHRP – National Earthquake Hazards Reduction Program) HAZUS – Hazards United States ve Deprem Kayıp Tahmini Ulusal Zarar Azaltma Faaliyetleri EYALET DÜZEYİNDEKİ KURUMLAR VE PROGRAMLAR California Eyaleti Deprem Politikaları California Deprem Kayıplarını Azaltma Planı (California Earthquake Loss Reduction Plan) Yerel Hükümet Uygulamaları

A.B.D.’DE SİSMİK RİSK BELİRLEME VE ZARAR AZALTMA ÇALIŞMALARININ YÖNETİMSEL KADEMELENMESİNE GENEL BİR BAKIŞ A.B.D.’De tehlike ve risk analizi ile zarar azaltma önlemlerine ilişkin düzenli bir politik yaklaşım olduğu söylenemez. Ancak bu konuda azımsanmayacak sayıda kurum yasayla görevlendirilmiş bulunmaktadır. A.B.D.’de deprem tehlikesi ülke genelinde farklılık göstermektedir. Özellikle batı kıyılarında göreli olarak sıkça büyük depremler yaşanmaktadır. Deprem riski, batı bölgelerde kamu yöneticileri tarafından önemli bir politika olarak değerlendirilirken diğer eyaletlerde o denli gerekli görülmemektedir.

A.B.D.’DE SİSMİK RİSK BELİRLEME VE ZARAR AZALTMA ÇALIŞMALARININ YÖNETİMSEL KADEMELENMESİNE GENEL BİR BAKIŞ Her eyaletin kendine ait bir anayasası vardır. Güçler eyalet hükümeti bileşenleri, şehirler ve county’ler arasında dağıtılmıştır. Gelecekte deprem zararlarını azaltmaya yönelik politikaları belirleme yetkisi eyaletlere verilmiştir. Ancak bu tür politikalar çoğunlukla eyalet yönetimi ve yerel yönetim arasındaki işbirliğiyle oluşturulur.

A.B.D.’DE ULUSAL POLİTİKA Federal hükümet araştırma-geliştirme, teknoloji transferi gibi konularda birikim oluşturmak için çalışır, eyalet, yerel yönetim ve özel sektörün deprem zararlarını azaltma çabalarını bilinç düzeyini arttırmak yoluyla destekler, önlem almaya yönelik araçlar geliştirir ve uyarılarda bulunur. Ayrıca sismik güçlendirme teknikleri ve zarar azaltmanın önemini vurgulamak amacıyla öncülük eder.

ULUSAL DEPREM TEHLİKELERİNİ AZALTMA PROGRAMI (NEHRP – NATIONAL EARTHQUAKE HAZARDS REDUCTION PROGRAM) NEHRP’in amacı depremlerin sebep olduğu insan yaşamı ve mülkler üzerindeki riskin azaltılmasıdır. NEHRP bir işbirliği çerçevesinde NSF (The National Science Foundation) USGS (The United States Geological Survey) FEMA (The Federal Emergency Management) NIST (National Institute for Standards and Technology) kurumlarının güçlerini bir araya getirmektedir.

NEHRP STRATEJİK PLANI UZUN DÖNEM HEDEFLERİ ULUSAL DEPREM TEHLİKELERİNİ AZALTMA PROGRAMI (NEHRP – NATIONAL EARTHQUAKE HAZARDS REDUCTION PROGRAM) NEHRP STRATEJİK PLANI UZUN DÖNEM HEDEFLERİ Deprem kayıplarını azaltma uygulama ve politikalarını hızla hayata geçirmek Yapıların ve sistemlerin sismik hassasiyetlerini azaltmaya yönelik teknikler geliştirmek Tehlike tanımlamaları ve risk belirleme yöntemlerini ve bunların kullanımını geliştirmek Depremlerin, deprem etkilerinin ve sonuçlarının anlaşılması konusunda gelişme sağlamak

ULUSAL BİLİM KURUMU (NSF – THE NATIONAL SCIENCE FOUNDATION) NSF temel olarak deprem mühendisliği konusunda araştırma yapmakla yükümlü bir kurumdur. Kurum zarar azaltma araştırmaları çerçevesinde şu girişimlerde bulunmaktadır: Merkezler arası ortak araştırma projeleri Deprem mühendisliği araştırma merkezleri Sosyal ve ekonomik boyutuyla kentsel zarar azaltma programları Yüksek performanslı deprem simülasyon tesisleri kurmak Yerbilimleri araştırmalarını teşvik etmek

BİRLEŞİK DEVLETLER JEOLOJİK ARAŞTIRMA KURUMU (USGS – THE UNITED STATES GEOLOGICAL SURVEY) USGS temel olarak depremler konusunda araştırmalar yürütmek ve kendi bünyesinde yürütülen araştırmaları finanse etmekle yükümlüdür. Araştırmaların amaçları, gelecek depremlerin tekrarlanma aralığı, yer ve büyüklük tahmini konusunda yeni teknikler geliştirmek; büyük bir depremin ardından yeni bir deprem meydana gelme olasılığını belirlemek; depremlere bağlı olarak gelişen ikincil etkileri öngörmeye yönelik yöntemler geliştirmek.

A.B.D. Deprem bölgeleri haritası BİRLEŞİK DEVLETLER JEOLOJİK ARAŞTIRMA KURUMU (USGS – THE UNITED STATES GEOLOGICAL SURVEY) A.B.D. Deprem bölgeleri haritası

FEDERAL ACİL DURUM İDARESİ (FEMA – THE FEDERAL EMERGENCY MANAGEMENT) FEMA’nın yer aldığı bazı faaliyetler ve görevleri: Öncü kurum: NEHRP programının yürütücüsü konumundadır. Bölgesel konsorsiyumlar Kayıp tahmini İyileştirme rehberleri Çelik projesi Yönetmelik geliştirilmesine katkı Bilgi transferi

ULUSAL STANDARTLAR VE TEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ (NIST – NATIONAL INSTITUTE FOR STANDARDS AND TECHNOLOGY) Sorun odaklı araştırma ve geliştirme çalışmaları yürütür. Yapısal kontrol, yaşamsal hatlar ve jeoteknik mühendisliği konularında mevcut ve yeni yapılacak yapılar için tasarım ve güçlendirme teknikleri üzerine odaklanır. Teknoloji transferi konusunda çalışmalar yapar.

HAZUS – HAZARDS UNITED STATES VE DEPREM KAYIP TAHMİNİ Ulusal Zarar Azaltma Stratejisi doğrultusunda Hazards United States – Multi Hazard (HAZUS - MH) isimli, belirli ölçütler içinde deprem, sel ve kasırgalara bağlı kayıp tahmini yapmaya olanak veren bir yöntem geliştirilmiştir. HAZUS yöntemi eyalet ve yerel ölçek düzeyinde acil durum yöneticilerinin risk azaltma, müdahale ve iyileştirme planlarını oluşturmalarında gerekli araçları sağlar. Ülkenin farklı bölgelerindeki risk düzeyinin karşılaştırmasını yapmaya olanak verir. Coğrafi bilgi sistemi üzerine kurulu bir yapıdır, bölgesel profillerin ortaya çıkartılmasına ve kayıp tahminlerinin yapılmasına olanak sağlar.

Analizlerde tahmin edilen doğrudan ekonomik kayıplar: HAZUS – HAZARDS UNITED STATES VE DEPREM KAYIP TAHMİNİ Analizlerde tahmin edilen doğrudan ekonomik kayıplar: sermaye kaybı (yapılar, içerik, yatırım) gelir kaybı (yer değiştirme harcamaları, ücret kayıpları, kira gelirleri kaybı) bina birikimi kayıpları (iskan, ticari, endüstriyel) kritik tesisler (okullar, sağlık tesisleri, acil durum müdahale tesisleri) Kayıplar 100, 250, 500, 750, 1000, 1500, 2000 ve 2500 yıl olmak üzere sekiz farklı tekrarlanma periyoduna göre hesaplanmakta ve “ortalama yıllık kayıp” rakamını elde edebilmek için bütünleştirilmektedir. A.B.D.’de depremlerden kaynaklanan “ortalama yıllık kayıp” değerinin yaklaşık 4.4 milyar $ olduğunu ortaya çıkarmıştır. Bunun %87’sinin California eyaletinde gerçekleşeceği tahmin edilmektedir.

HAZUS – HAZARDS UNITED STATES VE DEPREM KAYIP TAHMİNİ HAZUS yönteminde bina envanterinin çıkartılmasında bina kullanımları 28 farklı kategoride değerlendirilmiştir. Her bina türünün inşaat maliyetleri hesaplanırken, yöntem olarak strüktürel (yapısal) maliyetle non-strüktürel (yapısal olmayan) maliyet birbirinden ayrılmış ve 28 kullanımın neredeyse tamamında toplam maliyetin yaklaşık olarak %25’inin yapısal, %75’inin yapısal olmayan olduğu kabulü yapılmıştır. Böylece, hafif sarsıntılar yaşayan bir bölgede bile hiçbir bina ciddi anlamda yapısal hasara uğramasa dahi yapısal olmayan hasarlardan kaynaklanan önemli bir ekonomik kayıp ortaya çıkacağı sonucuna ulaşılmaktadır.

HAZUS-MH üç aşamalı bir analiz içerir. HAZUS – HAZARDS UNITED STATES VE DEPREM KAYIP TAHMİNİ HAZUS-MH üç aşamalı bir analiz içerir.

HAZUS-MH’de iki tip veri envanteri bulunmaktadır. HAZUS – HAZARDS UNITED STATES VE DEPREM KAYIP TAHMİNİ HAZUS-MH’de iki tip veri envanteri bulunmaktadır. Birinci tip envanter tüm tehlikeler için ortaktır ve bina türleri ve kullanımlar, yaşamsal hatlar, yer değiştirme maliyetleri ve demografik verileri içerir.

İkinci tip envanter ise tehlikeye özgü verilerden oluşur. HAZUS – HAZARDS UNITED STATES VE DEPREM KAYIP TAHMİNİ İkinci tip envanter ise tehlikeye özgü verilerden oluşur. Ekonomik kayıp dağılımı

Enkaz dağılımı Ölü ve yaralı dağılımı HAZUS – HAZARDS UNITED STATES VE DEPREM KAYIP TAHMİNİ Enkaz dağılımı Ölü ve yaralı dağılımı

ULUSAL ZARAR AZALTMA FAALİYETLERİ FEMA’NIN DEPREM PROGRAMINDAKİ HEDEFLERİ Depremden kaynaklanan riskleri indirgemek Yeni yapılar için yönetmelikler oluşturulmasına rehberlik etmek Mevcut binaların güçlendirilmesi için rehberler hazırlamak Planlama faaliyetleri için araçlar sağlamak

ZARAR AZALTMA BİLEŞENLERİ Tehlikelerin tanımlanması ULUSAL ZARAR AZALTMA FAALİYETLERİ ZARAR AZALTMA BİLEŞENLERİ Tehlikelerin tanımlanması Risklerin belirlenmesi Tasarım rehberliği – mevcut binalar için Tasarım rehberliği – yeni yapılacak binalar için İnşaat yönetmeliği faaliyetleri Sorun odaklı çalışmalar Eğitim / bilgi paylaşımı Yürütme

CALİFORNİA EYALETİ DEPREM POLİTİKALARI Tehlike bilgisinin arazi kullanım planlamasında ve yapısal yönergelerde kullanılması Kritik tesis yapılarında daha yüksek deprem performansı istenmesi Tüm yeni yapılarda California inşaat yönetmeliğinin benimsemesi ve uygulaması zorunluluğu San Francisco körfez bölgesinde jeolojik birimlerin dağılımı

Güçlendirme çalışmaları için kaynak ayırmak CALİFORNİA EYALETİ DEPREM POLİTİKALARI Şehirlerin ve county’lerin plan kararlarında deprem riskini değerlendirme gerekliliği; nasıl yapılacağı yerel yönetimin yetkisindedir Deprem güvenliği için çalışmayı amaç edinen eyalet düzeyinde bir kurumun gerekliliği Deprem programı için finansman sağlanması; şehir ve county’lerin zarar azaltma, müdahale ve iyileştirme çalışmaları için teknik ve politik destek sağlamak Tasarım uzmanlarının deprem etkileri konusunda bilgi birikimine sahip olmaları Güçlendirme çalışmaları için kaynak ayırmak Eyalet kurumları binalarının en az 1976 yılı deprem yönetmeliği standartlarını sağlaması koşulu İfşa etme

CALIFORNIA DEPREM KAYIPLARINI AZALTMA PLANI (CALIFORNIA EARTHQUAKE LOSS REDUCTION PLAN) 1975 yılında kabul edilen bir yasayla California Deprem Güvenlik Komisyonu kurulmuştur. 1985 yılında ise California Deprem Tehlikelerini Azaltma Yasası kabul edilmiştir. Yasa, California Deprem Güvenlik Komisyonu’nun (SSC) eyalet düzeyinde deprem tehlikelerinin önemli ölçüde azaltılması için bir program hazırlamasını ve yönetmesini hükme bağlamaktaydı. Komisyon yasayla talep edilen programı beş yıllık planlar halinde “California Deprem Kayıplarını Azaltma Planı” adıyla hayata geçirmiştir.

Planda eşit derecede öneme sahip kırkdört strateji yer almaktadır CALIFORNIA DEPREM KAYIPLARINI AZALTMA PLANI (CALIFORNIA EARTHQUAKE LOSS REDUCTION PLAN) Halen 2002-2006 yıllarını kapsayan dördüncü beş yıllık versiyonu yürürlüktedir. Plan sürekli olarak gelişen ve yaşayan bir doküman olarak kabul görmektedir. Basit olarak plan onbir ögeden oluşan bir matristir. Her bir öge farklı fakat birbiriyle ilişkili ilgi alanlarına işaret eder ve her biri diğerlerini destekler niteliktedir. Planda eşit derecede öneme sahip kırkdört strateji yer almaktadır

Uzun dönemli deprem güvenlik politikası temel ilkeleri: CALIFORNIA DEPREM KAYIPLARINI AZALTMA PLANI (CALIFORNIA EARTHQUAKE LOSS REDUCTION PLAN) Uzun dönemli deprem güvenlik politikası temel ilkeleri: Depremler ve deprem etkilerini önleme teknikleri konusunda eğitim ve bilimsel alanda sürekli ilerleme California’nın yapılaşmış çevresinin tasarımını, inşasını ve güçlendirilmesini etkileyen kamu politikalarında evrimsel ilerleme Etkin hazırlık, anında müdahale, başarılı bireysel ve ekonomik yeniden yapılanma

Depremlerin anlaşılmasında ilerleme kaydetmek CALIFORNIA DEPREM KAYIPLARINI AZALTMA PLANI (CALIFORNIA EARTHQUAKE LOSS REDUCTION PLAN) California Deprem Kayıplarını Azaltma Planı 2010 yılı için üç temel hedef belirlemiştir : Depremlerin anlaşılmasında ilerleme kaydetmek Depremlere dayanıklı yapılaşma konusunda ilerleme kaydetmek Depremlerle birlikte yaşamak konusunda ilerleme kaydetmek

Araştırma ve Teknoloji CALIFORNIA DEPREM KAYIPLARINI AZALTMA PLANI (CALIFORNIA EARTHQUAKE LOSS REDUCTION PLAN) PLAN MATRİSİ DEPREMLERİN ANLAŞILMASI Sorunlar Yer Bilimleri Araştırma ve Teknoloji Eğitim ve Bilgilenme Ekonomi Arazi Kullanımı Amaçlar Mevcut jeolojik bilginin yetersiz kullanımı Yetersiz teknik bilgi Yeterli eğitim ve bilgiden yoksun yurttaşlar Kabul edilemez ekonomik kayıplar Planların deprem tehlikelerini içermemesi Stratejiler Yerbilimlerinin tam uygulanması Sürekli araştırma, etkin teknoloji transferi Karar vermede etkinlik için bilgi artırımı Tasarım ve inşaat politikalarının ekonomik değer temelinde değişmesi Büyüme ve deprem tehlikeleri arasında denge   Mevcut yer bilimleri bilgisi kullanımının geliştirilmesi Risk azaltma araştırmalarının desteklenmesi Uzmanların yeterliliğinin ilerletilmesi Fayda-maliyetin ispatı Deprem tehlike verilerinin planlara dahil edilmesi Tutarlı yer bilimleri standartlarının uygulanması Risk azaltmada uygulanabilirlik sağlama Toplumun ilgisini arttırmak Teşvikleri geliştirmek California Çevresel Kalite Yasasını güçlendirmek Fayda-maliyet dengesinin ortaya konulması Deprem güvenliğini geliştirerek araştırmanın önemini ispat Kamu yöneticilerini bilgilendirmek Yönetmeliklere mülk korumanın dahil edilmesi Zarar azaltma teknikleri geliştirmek Faydalar Devam eden araştırmaların desteklenmesi Araştırma faaliyetlerinin koordinasyonu Deprem programlarını güçlendirmek Altyapının işlevselliğini korumak Araziyi su baskınına karşı korumak Sorumluluklar Kayıpların azaltılmasında daha iyi performans Risk azaltmada daha yüksek düzeyler Daha iyi eğitimli politik karar vericiler ve uzmanlar Ekonomik geçerlilikte düzelme ve azalan vergi tepkisi Plan hedeflerine olumsuz tepkilerden kaçınmak Maliyetler Eyalet asıl harekete geçirici, yerel birimler uygulayıcı Eyalet programı idare eder Eyalet asıl lider, diğer birimler katılımcı Eyalet veri geliştirir, yerel birimler yürütür, malikler kullanır Teşvikler Eyalet=sürekli Yerel=en az Kullanıcı=<%2 Eyalet=en az Yerel=hiç Kull=değişken Kull=önemsiz Eyalet=hiç Yerel=değişken Malik=en az Yapılaşma ve bölgeleme ilişkileri, sigorta oranları, vergi karları Azalan sigorta oranları, vergi karları Güçlü eyalet politikası, toplumsal talep Bölgeleme ilişkileri, uygun yoğunluk, nakiller, v.b.

CALIFORNIA DEPREM KAYIPLARINI AZALTMA PLANI (CALIFORNIA EARTHQUAKE LOSS REDUCTION PLAN) PLAN MATRİSİ   DEPREMLERE DAYANIKLI YAPILAŞMA DEPREMLERLE BİRLİKTE YAŞAMA Mevcut Binalar Yeni Binalar Altyapı ve Ulaşım Hazırlıklı Olma Acil Durum Müdahale İyileştirme Sorunlar Binalarda mülkü koruma yetersizliği Kabul edilemez düzeyde kişisel ve ekonomik etkiler Büyük çapta insan ve mal kaybı Bilinç ve eylem yetersizliği Yetersiz müdahale sistemleri Etkin ve süratli iyileştirmede zayıflıklar Amaçlar Hassas binaları kabul edilebilir performans düzeyine getir Can ve mal güvenliğini arttırma Can güvenliği, maddi hasarı sınırlama, yeniden işlevselleştir Bilinç düzeyini ve eyleme geçme yeteneğini arttırma İletişim ve tıbbi müdahaleyi geliştirme Eyalet çapında yeniden yapılanma planı ve yürütülmesi Stratejiler Güçlendirme için teşvikler Tüm yeni binaları içerme Performans standartları sağlama Olası sonuçların anlaşılmasını sağlama İletişimi geliştirme Eyalet çapında stratejik yeniden yapılanma planı saptama Geniş eğitim seferberliği başlatmak Bütünsel sismik tasarım yaklaşımı geliştirmek İkincil etkileri önlemek Geniş kapsamlı yaklaşımlar geliştirmek Tıbbi müdahaleyi geliştirmek Uzun dönem konut kapasitesini genişletmek Etkin yöntemler geliştirmek California’ya özgü standartlar benimsemek Zarar azaltma ölçütlerinin önceliğini değerlendirmek Bireyleri eyleme geçmek için cesaretlendirmek Arama ve kurtarmada ilerleme Yeniden yapılaşma sürecini belirlemek Hassas yapıları güçlendirmek Performans odaklı araştırmalar yapmak Kritik sistemleri güçlendirmek Okullarda hazırlıklı olma eğitimleri Acil durum yönetimini geliştirmek Doğru ve zamanında bilgi sağlamak Faydalar Can ve mal kaybında önemli azalma Can güvenliği artışı, ekonomik etkilerde azalma Bölge ve eyalet ekonomisinde süreklilik En az insan kaybı Can ve mal koruma En az ekonomik felaket Sorumluluklar Eyalet asıl harekete geçirici, diğer birimler katılımcı Eyalet mülkleri için kendi planını uygulamalıdır Eyalet öncü, sistem işleticileri katılımcı olmalı Eyalet öncü, diğer birimler yürütücü. Eyalet tesisi, ekipman ve eğitim sağlar Eyalet öncü, yerel birimler yürütücü. Maliyetler Eyalet=en az Yerel=en az Kull=değişken Kull=< %2 Yerel=hiç Yerel= en az Kull=en az Eyalet=önemli Kull=önemsiz Teşvikler Ekonomik ve yasal Güçlü eyalet politikası, toplumsal talep

ÖZEL ÇALIŞMA ALANLARI – SPECIAL STUDY ZONES 1972 yılında Alquist-Priola Özel Çalışma alanları yasası kabul edilmiştir. Yasanın amacı California eyaletindeki deprem üreten diri fayları tanımlamak, özel jeolojik araştırmalar yapılması gereken alanları belirlemektir. 1992 yılı itibariyle toplam 534 adet Özel Çalışma Alanı 1/24.000 ölçekte haritalanmıştır. Yasa gereği, diri faylar üzerinde yerleşme amaçlı hiçbir yapıya izin verilmemekte, faylar etrafında tampon kuşaklar oluşturularak çeşitli yapı türleri için en fazla yaklaşma mesafeleri belirlenmektedir.

ÖZEL ÇALIŞMA ALANLARI – SPECIAL STUDY ZONES San Andreas fayı boyunca uzanan özel çalışma alanlarını gösteren harita örneği

KAMU OKULLARI İÇİN YAPILAŞMA KOŞULLARI – THE FIELD ACT 1933 California – Long Beach depreminde 70 okul binası yıkılmış, 120’si ağır olmak üzere 420 okul da hasar görmüştür. Depremden bir ay sonra kamuya ait okul binalarını özel bir yapı türü olarak sınıflandıran ve asgari yapılaşma koşullarını belirleyen bir kanun çıkartılmıştır. Kanunun amacı, çocukları ve personeli ölüm ve yaralanmaya karşı korumak; kamu yatırımı olan okulları deprem sırasında ve sonrasında güvence altına almaktır. 1976 yılında, kanundan önce inşa edilen kamuya ait okullar kullanım dışı bırakılmış veya kanunun öngördüğü standartları karşılayacak şekilde güçlendirilmiştir. 1986 yılından bu yana özel okullara da yerel yönetimlerin çıkardığı kanunlarla benzer koşulları sağlama zorunluluğu getirilmiştir.

HASTANE SİSMİK GÜVENLİK YASASI – HOSPITAL ACT 1971 California-San Fernando depreminde dört büyük hastane kompleksinin ağır hasar görmesi, 1973 yılında onaylanan hastane yasasına dayanak teşkil etmektedir. Yasanın gerekçesi: Sağlıklı insanlara oranla kendilerini koruma yeteneği daha az olan hastalara ev sahipliği yapan ve afet sonrası işlevlerini sürdürebilir kalması gereken hastaneler, depremler ve fırtınalardan kaynaklanan kuvvetlere direnebilecek nitelikte tasarlanmalı ve inşa edilmelidir. Yasa 475 kampusta yaklaşık 2.500 binayı kapsamaktadır. 2030 yılına kadar tüm hastane yapılarının yasanın asgari koşullarını sağlaması istenmektedir.

YEREL HÜKÜMET UYGULAMALARI - BERKELEY BERKELEY’DE ZARAR AZALTMA EYLEMLERİ Deprem tehlikelerini tanımlayan ve buna ilişkin politikalar içeren genel bir plana sahiptir California inşaat yönetmeliğini ve sismik koşullarını uygulamaktadır Tüm yığma binalar belirlenmiş, sahipleri uyarılmıştır Yapısal ve mimari kusurları bulunan hassas binalar tespit edilmiştir Tüm kamu yapıları güçlendirilmiştir Mevcut konut binalarının güçlendirilmeleri teşvik edilmiştir Kent sakinleri deprem, yangın ve sel karşısında alınacak önlemler konusunda belirli bir program kapsamında eğitilmiştir

BERKELEY SİSMİK GÜÇLENDİRME TEŞVİK PROGRAMI YEREL HÜKÜMET UYGULAMALARI - BERKELEY BERKELEY SİSMİK GÜÇLENDİRME TEŞVİK PROGRAMI Ruhsat harcının zayıf konut yapıları ve yığma yapıların güçlendirilmesi işlemlerinde toplanmaması % 1,5 olan alım-satım vergisinin 1/3 oranına kadar olan kısmının binada güçlendirme yapmak koşuluyla satış işlemleri sırasında alınmaması

DİĞER KURUM VE PROJELER - ABAG Körfez Bölgesi Yerel Yönetimler Birliği (ABAG), kendi bölgesi içinde faaliyet yürüten ve 109 yerel yönetim biriminin oluşturduğu bir kurumdur. Birlik oluşturduğu deprem programı çerçevesinde risk belirleme, zarar azaltma ve planlama çalışmaları yürütmektedir. Bu çerçevede Körfez Çevresi Bölgesel Deprem Hazırlık Projesi (BAREPP - Bay Area Regional Earthquake Preparedness Project) hazırlanmıştır.

Körfez Bölgesi Fay Hatları - ABAG DİĞER KURUM VE PROJELER - ABAG Körfez Bölgesi Fay Hatları - ABAG

Körfez Bölgesi’nde Sıvılaşmaya Duyarlı Alanlar - ABAG DİĞER KURUM VE PROJELER - ABAG Körfez Bölgesi’nde Sıvılaşmaya Duyarlı Alanlar - ABAG

DİĞER KURUM VE PROJELER - ABAG San Andreas Fayı Üzerinde Meydana Gelen 7.9 Büyüklüğündeki Senaryo Depreme Göre San Francisco Kentinde Sıvılaşma Tehlikesi Düzeylerini Gösteren Harita - ABAG

SONUÇ A.B.D.’de en sık depremlere maruz kalan bölge California eyaletidir. Depremlerden kaynaklanan ekonomik kayıpların %87’si California’da meydana gelmektedir. Bu sebeple deprem zararlarını azaltma ve deprem güvenli yerleşim planlama çalışmalarının en yoğun ve ciddi olarak ele alındığı yerdir. Depremle ilgili programlar yasal zeminlere oturmakta, yer bilimleri, mühendislik, planlama ve sosyal içerikli araştırmalar ve projeler üretilmektedir. Ancak konuyla ilgili proje üreten çok fazla kurum bulunmaktadır. Bazı kurumlar arasında hiyerarşik bir ilişki bulunsa da, bu durum bütün kurumları kapsamamakta ve karmaşık bir yapı sergilenmesine yol açmaktadır.

KAYNAKLAR ABAG, “Berkeley’s Seismic Retrofit Incentive Program” www.abag.ca.gov/bayarea Demirtaş, R., ?. “Diri Faylar Etrafında Tampon Bölge (Emniyetli Kuşak) Oluşturma Esasları-Fay Yasası”, Deprem Araştırma Dairesi internet sitesi, www.deprem.gov.tr HAZUS, internet sitesi, www.fema.gov/hazus/index.shtm JICA/İBB, 2002. “Türkiye Cumhuriyeti İstanbul İli Sismik Mikro-Bölgeleme Dahil Afet Önleme/Azaltma Temel Planı Çalışması”, Kısım 3: Deprem Afet Yönetimi İdari Koşulları. Lagorio, H.J., 1990. Earthquakes, an Architect’s Guide to Nonstructural Seismic Hazards, Wiley-Interscience Publications, New York. Mahoney, M., 1998. “FEMA’s Earthquake Program: Implementing NEHRP to Reduce the Nation’s Risk of Earthquake Losses”, Proceedings of the First High-Level United States-Japan Earthquake Policy Operation Forum, Seattle, Washington, October 20-22, 1998, p.355-361, FEMA, 1999. Mickey, K., 2004. “An Overview of HAZUS – Multi-Hazard: FEMA’s GIS-based, Multi-hazard Risk Assessment Program for Analyzing Potential Losses”, Mid - Atlantic Regional Workshop for Historically Black Colleges and Universities (HBCUs) and Local Communities: Partnering through Emergency Management and Mitigation, March 30, 2004, www.fema.gov/hazus Nishenko, S., 1998. “Earthquake Loss Estimation – a National Perspective”, Proceedings of the First High-Level United States-Japan Earthquake Policy Operation Forum, Seattle, Washington, October 20-22, 1998, p.211-217, FEMA, 1999. Reitherman, R., 1998. “Using Earthquake Loss Estimates”, Proceedings of the First High-Level United States-Japan Earthquake Policy Operation Forum, Seattle, Washington, October 20-22, 1998, p.219-232, FEMA, 1999. SSC, “State of California Seismic Safety Comission” internet sitesi, www.seismic.ca.gov SSC, 1999. “The Future of the Field Act for Public Schools”, Final Version, February 11, 1999, www.seismic.ca.gov SSC, 2001. “Findings and Recommendations on Hospital Seismic Safety”, State of California Seismic Safety Commission, November 2001, www.seismic.ca.gov SSC, 2002. California Earthquake Loss Reductıon Plan (2002-2006), www.seismic.ca.gov Tobin, T., 1998. “Public Policy Regarding Earthquake Mitigation in the United States”, Proceedings of the First High-Level United States-Japan Earthquake Policy Operation Forum, Seattle, Washington, October 20-22, 1998, p.11-27, FEMA, 1999.