BİTKİSEL ÜRETİM VE BİTKİ SAĞLIĞI ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ AYDIN VE İNCİR BİTKİSEL ÜRETİM VE BİTKİ SAĞLIĞI ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ
İNCİRİN TARİHTEKİ YERİ İncirin botanik ismi Ficus carica’dır. Adını Ege Bölgesindeki antik yerleşim alanı Caria’dan alan incir Anadolu ve Ege’de binlerce yıllık bir geçmişe sahiptir. Eski Yunan ve Mısır uygarlıklarında verimlilik sembolü olarak kabul edilen incirin Anadolu’daki kültürünün insanlık kültürü kadar eski olduğunu, Herodotos M.Ö. 484 yılında yazdığı yazılarda belirtilmiştir.
ÜLKEMİZDE VE AYDIN’DA DURUMU Ülkemizde Güneydoğu Anadolu bölgesinden başlayarak Artvin ilinin Hopa ilçesine kadar bütün Akdeniz, Ege, Marmara ve Karadeniz kıyılarında incir yetiştirilir. Kurutmalık incir üretimi ise yetiştirilmesi ve kurutulması sırasında belirli ekolojik (sıcaklık, nem, rüzgar ve toprak) isteklerinin olmasından dolayı, Ege Bölgesi’nin Büyük ve Küçük Menderes nehirleri arasında kalan vadi ve dağlık alanlarda yapılmaktadır. Ülkemiz kurutmalık incir üretiminde dünyada birinci sırada bulunmakta olup, toplam kuru incir üretimin % 80‘i Aydın ili’nde yapılmaktadır. Dünyada incir denince akla Türkiye, Türkiye’de ise Aydın ili ve Sarılop çeşidi gelmektedir.
İlimiz 361. 562 dekar alanı kaplayan yaklaşık 50 İlimiz 361.562 dekar alanı kaplayan yaklaşık 50.000 tonluk kuru incir üretimiyle önemli bir yer teşkil etmektedir. Görüldüğü gibi Aydın ve İncir kelimeleri özdeşleşmiştir. Zaten coğrafi işaretle de tescil edilmiştir. İlimizde 29-30.000 aile incir tarımı ile uğraşmakta, geçimlerini tamamen bu üründen elde ettikleri gelirle karşılamaktadır. İncirin işlenmesi esnasında yoğun işgücü gerektiğinden, incir işletmelerinde çalışan işçilerle birlikte büyük bir insan kitlesi geçimini incir ürününden sağlamaktadır.
Kuru incir Aydın ekonomisi için oldukça önemli bir ürün olup, ülkemiz dünya kuru incir üretiminde % 55-60’lık payla birinci sırada yer almaktadır. Kurutulan incirlerin tamamına yakın bir kısmının ihraç edilmesi ile yılda yaklaşık 170-180 milyon dolar ve taze incir ihracatından da 35 milyon dolar ile yaklaşık 210 milyon dolarlık döviz girdisi sağlanmaktadır. Bununla beraber iç tüketimdeki miktarı ve yüksek katma değeriyle, kuru incirin ülkemize getirisi bu rakamdan çok daha fazla olmaktadır.
Dünya Yaş İncir Üretim Miktarları (Ton) ÜLKELER 2007/08 2008/09 2009/10 2010/11 2011/12 2012/13 2013/14 Türkiye 210.152 205.067 244.351 254.838 260.508 275.002 296.746 Mısır 170.000 304.110 286.682 184.972 * İran 88.000 57.057 76.414 Fas 77.000 69.723 70.000 74.300 Cezayir 78.735 83.801 99.100 Suriye 51.000 40.262 53.724 41.000 A.B.D. 38.500 39.281 39.740 36.290 İspanya 38.000 25.906 24.400 26.800 Tunus 22.000 25.000 28.000 28.700 İtalya 20.000 15.900 12.106 12.022 Brezilya 21.500 22.565 24.146 25,727 Diğerleri 195.643 220.586 218.126 216.273 TOPLAM 1.001.795 1.112.570 1.149.384 1.064.414 Kaynak: FAO (2013 YILI KURU İNCİR RAPORU) *Bu ülkelere ait veri alınamamıştır.
Dünya Kuru İncir Üretim Miktarları (Ton) Ülkeler 2007/08 2008/09 2009/10 2010/11 2011/12 2012/13 Türkiye 48.012 50.604 56.590 58.662 55.653 56.935 İran 25.000 22.000 23.000 22.500 ABD 13.100 11.000 12.000 10.000 9.250 Yunanistan 8.000 9.000 7.500 7.600 İspanya 5.000 4.500 6.000 İtalya 4.000 3.500 3.900 Toplam 105.112 100.104 109.590 107.162 107.153 105.685 Kaynak: FAO (2013 YILI KURU İNCİR RAPORU)
Türkiye ve Aydın’da İncir Ağacı Sayısı ve Taze İncir Üretimi AYDIN TÜRKİYE Yıllar Meyve Veren Ağaç Sayısı (Bin Adet) Üretim (Bin Ton) Aydın'ın Payı (%) 2005 6.247 186 9.450 285 67,0 2006 6.804 205 9.958 290 70,6 2007 6.500 118 9.855 210 56,6 2008 5.925 106 9.271 51,7 2009 5.946 153 9.337 244 62,7 2010 5.929 162 9.301 254 63,7 2011 5.983 168 9.391 260 64,6 2012 5.953 171 9.455 275 62,2 2013 6.104 9.647 299 *TUİK, 2013
Aydın İli Tarım Alanları Yıllar İncir alanı (da) Toplu Meyvelikler Sebze Tahıllar ve ekilen alan Toplam Alan İncir alanının payı (%) 2010 353.762 2.107.783 115.893 1.505.834 3.755.028 09,42 2011 358.047 2.125.952 114.539 1.258.272 3.526.244 10,15 2012 361.415 2.155.207 111.290 1.329.819 3.631.819 09,95 2013 361.552 2.166.574 115.955 1.361.458 3.683.380 09,81 *TUİK, 2013 Aydın ilinde 2012 yılında 41.100 adet, 2013 yılında ise 56.550 adet standart sertifikalı incir (Sarılop ve Bursa Siyahı) fidanı üretilmiştir (Gıda Tarım Hayvancılık İl Müdürlüğü, 2013).
Aydın İline Has Sarılop Çeşidi
2013 Yılı Aydın İlçelerine ait İncir Ağacı Sayıları ve Üretim Miktarları İlçe Adı Toplu meyveliklerin Alanı (dekar) Üretim (ton) Ağaç başına ortalama Verim (kg) Meyve veren yaşta ağaç sayısı Meyve vermeyen yaşta ağaç sayısı Toplam ağaç sayısı Merkez 23.056 14.119 41 347.405 25.780 373.185 Bozdoğan 15.479 7.700 21 361.700 67.900 429.600 Buharkent 13.294 6.241 24 258.000 2.000 260.000 Çine 110 170 19 8.800 940 9.740 Didim 138 99 39 2.550 690 3.240 Germencik 89.297 49.678 1.283.500 158.725 1.442.225 İncirliova 37.669 19.580 29 674.500 5.000 679.500 Karacasu 5.060 4.451 48 92.000 12.500 104.500 Karpuzlu 332 103 12 8.900 1.560 10.460 Koçarlı 5.216 2.730 30 91.000 12.420 103.420 Köşk 24.697 5.675 15 391.000 49.000 440.000 Kuşadası 1.260 1.010 26.103 147 26.250 Kuyucak 17.530 4.718 325.072 24.433 349.505 Nazilli 95.327 51.473 1.773.150 43.240 1.816.390 Söke 2.200 762 22 34.240 Sultanhisar 20.504 17.403 53 327.000 329.200 Yenipazar 10.383 958 10 99.000 97.000 196.000 *TUİK, 2013
İncirin Pazarlanması ve Yetiştirilmesini Sınırlandıran Faktörler •Üretim sorunları 1.Bahçe Bakım İşlemleri 2.Gübreleme 3.İlek ve İlekleme 4.İncirde aflatoksin oluşumu ve önlenmesi 5.Zirai Mücadele •İç Tüketim Sorunu •Stoklama Sorunu •İlk Yükleme Tarihi •Gümrüklerdeki Bekleme Süreleri ve Kontroller •Kuru İncirin İhracat İadesi Kapsamına Alınması
Yeni bahçe kurulmasında kuzeye bakan ve az güneş gören Bahçe Bakım İşlemleri Yeni bahçe kurulmasında kuzeye bakan ve az güneş gören yerler tercih edilmemeli Kumlu-tınlı, derin motifli ve kireç yönünden zengin topraklar tercih edilmeli
Genel Üretim Sorunları •Kuru İncir üretiminde kalitenin sağlanması için üretimin her aşamasında üreticilerin bilinçlendirilmesi ve eğitim çalışmalarına ağırlık verilmelidir. •İlimizdeki incir bahçeleri genellikle dağlık yamaç arazilerde bulunduğundan topraklarımızın en büyük düşmanı olan erozyonla mücadele konusunda toprak ve su muhafaza önlemleri alınmalıdır. •İncir üretiminde izlenebilirlik ve sürdürebilirlik ile gıda güvenliğinin sağlanması amacıyla ‘’İyi Tarım Uygulamaları’’ nın üretimin tüm aşamalarında hayata geçirilmesi teşvik edilmelidir.
Gübreleme •Toprak ve bitkinin besin yönünden incelenmesi için mutlaka toprak ve yaprak analizleri yaptırılmalıdır. •Bilinçsiz ve yanlış yapılan gübreleme toprağın fiziksel ve kimyasal yapısını bozmaktadır. •Kaliteli kuru incir elde etmek için uzman önerilerine göre gübre kullanılmalı ve uygulanmalıdır. •Üreticilere doğru gübre kullanımı konusunda gerekli eğitim ve yayım faaliyetleri yapılmalıdır. •Ekolojik tarımda kullanılan gübre üretimi artırılmalıdır.
Yöreye ve Amaca Uygun Kullanılan Çeşitler ve İlekleme Yöreye ve amaca uygun kurutmalık Sarılop çeşidi, taze tüketimde ise Bursa Siyahı çeşidi yaygın olarak tercih edilmekte ve standart fidanlarının bulunmasında sıkıntı yaşanmamaktadır. İlekleme incirin ürün vermesi için MUTLAKA GEREKLİDİR. İncirlerin ileklenme zamanı ve kullanılacak ilek miktarı çok önemlidir. Bu nedenle ilekleme genellikle arıcık çıkışının yoğun olduğu haziran ayında, incir meyveleri iri fındık büyüklüğünde ve parlak bir görünüm kazandığında 5-7 gün arayla iki kez yapılır.
İlek incirleri file torbalara konularak incir ağaçlarının dallarına asılmalıdır. Bölgemizde ilekleme sona erdikten sonra kısmen ilek file torbaları toplanmamaktadır. İncirde aflatoksin oluşumunun önlenmesi için ilek file torbaları mutlaka toplanmalı ve içerisindeki ilek artıkları imha edilmelidir. İleklemede kullanılan ilekler; -Temiz -Yarasız -Beresiz - Sağlıklı görünümlü -Hastalık ve zararlılarla bulaşık olmamalıdır. -Vakti geçmiş ilekler kullanılmamalıdır. -Sinek çıkışının aktif olduğu ilekler kullanılmalıdır.
Olgunlaşmış İlek Meyvesi Sağlıklı İlek
İncirde Aflatoksin Oluşumu ve Önlenmesi •Aflatoksin hakkında üreticiler bilinçlendirilmeli, bu amaçla gerekli eğitim faaliyetleri yapılmalıdır. •İncirlerde aflatoksin oluşumunun engellenmesi için; 1. Zamanında ve tekniğine uygun şekilde budama yapılmalı, 2. Ağacın gelişmesinde hastalık oluşumundaki olumsuz etkileri nedeniyle uygun olmayan gübrelemeden kaçınılmalıdır. 3. Temiz ilek kullanılmalı 4. Hasat döneminde yere düşen meyveler sık sık toplanmalı, 5. Kurutma plastik kerevetler üzerinde yapılmalı, 6. Küf oluşumunun önlenmesi için tam kurutma sağlanmalı, 7. incirler sergiden alınırken hurda incirler ayrılmalıdır.
Kuru incirlerin pazarlanıncaya kadar bekletildikleri depo ortamı temiz olmalı, •Depolarda kireç badanası yapılmalı, •Pencere ve kapılar incir kurdu kelebeğinin girişini engelleyecek tül gibi materyalle kapatılmalı, •İncirler kuru ortamda depolanmalı, terlemesine engel olunmalı ve gece rutubetine dikkat edilmelidir. •Kuru incirler üretici elinde fazla bekletilmeden en kısa sürede pazarlanmalıdır.
Zirai Mücadele •İncir, üretimin her döneminde zirai faktörlerin (hastalık, zararlılar) etkisi altında kalmaktadır. Bu nedenle incir hastalık ve zararlıları ile mücadele de kültürel ve kimyasal programlar titizlikle zamanında yerine getirilmelidir. •Üreticiler en fazla kök uyuzu, çelik marazı ve meyve iç çürüklüğü hastalıkları ile kanlı balsıra, kırmızı örümcek, ekşilik böcekleri, sirke sinekleri ve incir kurdu gibi zararlıların etkilerinden zarar görmektedir. •Zirai mücadele ilaçları ile bu ilaçları üreten ve satan firmalar denetlenmeli, ilaçlar etiketlerinde yazılan özellikleri taşımalıdır.
İncir yetiştiriciliğinde mümkün olduğu kadar ilaç kullanmaktan kaçınılmalıdır. •Mecbur kalındığında sadece ruhsatlı ilaçlar, önerilen dozlarda kullanılmalıdır. •Zararlılara karşı çekici tuzaklar Nisan ayından itibaren 8-10 ağaca bir adet olacak şekilde asılmalıdır. •Bu tuzakların çekici maddeleri (6-7 adet hurda incir, 1 çay kaşığı kuru maya ve 0.5 lt su) 10 günde bir değiştirilmelidir. •Tuzaklar sadece ilekleme işlemi süresince ağaçlardan alınmalıdır.
Ekşilik Böceği
2013 YILINDA EKŞİLİK BÖCEĞİ’NE KARŞI İL ÖZEL İDARE PROJE İLE DAĞITIMI YAPILAN İLAÇ MİKTARLARI VE İLÇELER İLÇE ADI VERİLECEK İLAÇ (LT) GERMENCİK 400 KUYUCAK 600 İNCİRLİOVA 300 BUHARKENT KÖŞK 200 YENİPAZAR 320 SULTANHİSAR 250 BOZDOĞAN NAZİLLİ MERKEZ 580
Kaynağı İl Özel İdaresi tarafından karşılanan bir proje yapılmış ve besi tuzağı şeklinde kullanılan ilaç alınarak üreticilere ücretsiz olarak dağıtılarak kullanmaları sağlanmıştır.
İLİMİZDE İNCİR’DE YÜRÜTÜLEN ENTEGRE KONTROLLÜ ÜRÜN YÖNETİMİ PROJESİ (EKÜY) KAPSAMINDAKİ İLÇE VE MAHALLELERİ YIL İLÇE SAYISI KÖY SAYISI ÜRETİCİ SAYISI BAHÇE SAYISI ÜRETİM ALANI (Da) 2010 1 (Kuyucak) 1 (Gencelli) 33 111 631 2011 37 129 758 2012 2 (Gencelli, Kurtuluş) 47 154 968 2013 2 ( Kuyucak, Buharkent) 3 (Gencelli, Kurtuluş, Kızıldere) 61 179 1.270 2014 64 184 1350
TEŞEKKÜRLER