İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ İLE MÜCADELEDE SGP DESTEKLERİ BİLGİLENDİRME TOPLANTISI - 15 Nisan 2005 İklim Değişikliği ve SGP İklim Değişikliği Odak Alanı

İklim Değişikliği Nedir? SGP İklim Değişikliği Odak Alanı Uygulama Programları Projelerde Karşılaşılabilecek Engeller Projelerin Sağladığı Toplumsal Yararlar Çıkarılan Dersler

Gezegenler ve atmosferleri Mars Dünya Venüs

Geçmiş (doğal) iklim değişimleri

Atmosferdeki CO 2 birikimleri ve Küresel sıcaklık değişimleri

Son 50 yılda yaşanan ısınmanın büyük oranda insan etkinliklerinden kaynaklandığına dair yeni ve daha güçlü kanıtlar bulunmaktadır. IPCC, TAR

EnerjiUlaştırma Sanayi Atık Tarım Arazi /Ormancılık KÜRESEL ISINMA CO 2 CH 4 N 2 O HFC s PFC s SF 6 – GWP(1) – GWP(21) – GWP(310) – GWP( ) – GWP(23.900)

Sosyo-ekonomik kalkınma Ekonomik büyüme Teknoloji Nüfus Yönetişim Salımlar ve atmosfer yoğunlukları Seragazları Aerosoller İklim Değişikliği Sıcaklık artışı Deniz seviyesinin yükselmesi Yağışlarda değişiklik Kuraklık ve seller Toplumlar ve doğal sistemlere etkiler Su ve gıda kaynakları Ekosistem ve biyolojik çeşitlilik İnsan yerleşimleri İnsan sağlığı Adaptasyon Azaltma İnsan kaynaklı iklim değişikliği süreci (TAR, 2001)

SGP İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ODAK ALANI – UYGULAMA PROGRAMLARI Uygulama Programı 5: Enerji Tasarrufu ve Enerji Verimliliğinin Önündeki Engellerin Kaldırılması Uygulama Programı 6: Yenilenebilir Enerji Kullanımının Önündeki Engellerin Kaldırılması ve Maliyetlerin Düşürülmesi Yoluyla Özendirilmesi Uygulama Programı 11:Çevresel Olarak Sürdürülebilir Ulaşımın Özendirilmesi

Uygulama Programı 5: Enerji Tasarrufu ve Enerji Verimliliğinin Önündeki Engellerin Kaldırılması Proje SınıfıÇeşitli Proje Seçenekleri İ klim de ğ i ş ikli ğ i ba ğ lant ısı Bina ve konutlar Enerji verimliliği yapı/yalıtım malzemeleri ile bina ısıtma sistemlerinin geliştirilmesi Fosil yakıtların tüketiminin önlenerek seragazı salımlarının azaltılması Isınma ve pişirme Modern ocakların veya sobaların geliştirilmesi Yakıt tüketiminde verimlilik artışıyla geleneksel biyokütle (ör: odun, tezek) ve fosil yakıt kullanımının azaltılması, doğal kaynaklar üzerindeki baskının hafifletilmesi, seragazı salımlarının azaltılması

Uygulama Programı 6: Yenilenebilir Enerji Kullanımının Önündeki Engellerin Kaldırılması ve Maliyetlerin Düşürülmesi Yoluyla Özendirilmesi Proje SınıfıÇeşitli Proje Seçenekleri İ klim de ğ i ş ikli ğ i ba ğ lant ısı Yenilenebilir Enerji Değişik teknoloji uygulamaları (ör: güneş, küçük su, rüzgar, biyokütle ve biyoyakıtlar) Geleneksel fosil yakıtların tüketiminin önlenerek seragazı salımlarının azaltılması At ı k yönetimi Atıktan enerji elde edilmesi Katı/sıvı atıkların sürdürülebilir yöntemlerle bertara fının sağlanması, mevcut vah ş i depolama alanlar ı n ı n rehabilitasyonu veya at ı k miktar ı n ı n dü ş ürülmesi yoluyla metan gaz ı olu ş umunun azalt ı lmas ı

Uygulama Programı 11: Çevresel Olarak Sürdürülebilir Ulaşımın Özendirilmesi Proje SınıfıÇeşitli Proje Seçenekleri İ klim de ğ i ş ikli ğ i ba ğ lant ısı Ulaşım altyapısı Bisiklet yolları, toplu taşımacılık, trafik yönetimi Petrole dayalı motorlu taşımacılığın azaltılması yoluyla seragazı salımlarının önlenmesi Yakıt dönüşümü BiyodizelDaha az yakıtla daha çok mesafe katedilerek seragazı salımlarının önlenmesi

1993 – 2002 DÖNEMİ PROJE UYGULAMALARI Toplam 3150 SGP Projesinden 655 adedi = Toplam SGP Portföyünün %20si (2005 ~ 900) Dağılım Yenilenebilir Enerji ~%51 Enerji Verimliliği ~%27 Sürdürülebilir Ulaştırma ~%2 Kesişen alanlar ~%20 Genel Eğilimler ’dan sonra yenilenebilir enerji projelerinde artış ’den sonra toprak bozulması ve ulaştırma - Tekil gösterim projesi yerine, gelir getirici etkinlikler (ör: küçük işletmecilik, tarımsal endüstrinin geliştirilmesi)

SGP İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ PROJELERİ İLE ELDE EDİLEN TOPLUMSAL YARARLAR - 1 SAĞLIK - Halk sağlığı - Sağlıklı yaşama koşullarının geliştirilmesi TARIM - Sulama - Tarımsal sanayi (agro-endüstri) altyapısı - Atık yönetimi SU - Temiz suya erişim - Sulama

ELEKTRİK - Elektrik altyapısının genişletilmesi EĞİTİM - Eğitim altyapısının geliştirilmesi - Çocukların daha uzun süre ve daha iyi eğitim alabilmeleri - Çevre duyarlılığının geliştirilmesi KONUT - Yapı koşullarının geliştirilmesi SGP İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ PROJELERİ İLE ELDE EDİLEN TOPLUMSAL YARARLAR - 2

ÖZEL SEKTÖR - Küçük/yerel girişimciliğin geliştirilmesi - Yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği ekipmanlarının ticareti - Yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği sistemlerinin bakım ve onarımı - Yerel ekonomik kalkınmaya katkı SGP İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ PROJELERİ İLE ELDE EDİLEN TOPLUMSAL YARARLAR - 3

SGP İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ PROJELERİNDE KARŞILAŞILABİLECEK ENGELLER Teknik kapasitenin yetersizliği Kültürel etkenler, geleneksel tarzlar Patentli ürün ve hizmetlere erişim Politikaların yetersizliği Mevzuatın yetersizliği Yönetimde eşgüdüm ve katılım eksikliği Bilgi ve tecrübe eksikliği Yeniliklere karşı tavır Kaynak yetersizliği

1.Yerel faydalar, küresel çevre faydalarını geliştirir. 2.İklim değişikliği ve enerji problemlerine yönelik sürdürülebilir çözümler, toplumun sahiplendiği projelerle hayata geçirilebilir. 3.Kapasite geliştirme, bütünleşmeyi ve sürdürülebilirliği destekler. 4.Etkin sonuçlar elde edilmesi için, tamamlayıcı ortaklıklar gereklidir. 5.Teknolojinin yerel koşullara uyarlanması, zamanla tamamlanan bir süreçtir. 6.Mali seçenekler ile toplum amaçlarının ölçeği ve kapsamı uyumlu olmalıdır. 7.Yeni pazarların ve ürünlerin oluşabilmesi için, yeterli düzeyde üretici ve kullanıcı (arz/talep dengesi) yaratılmalıdır. 8.“Yaparak öğrenme” yaklaşımı, yönetimi ve sahiplenmeyi destekler. 9.İletişim projenin can damarıdır. 10.Yerel topluluk ölçeğindeki iklim değişikliği projeleri, daha büyük ölçekli uygulamaların önünü açabilir. SGP İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ PROJELERİNDEN ÇIKARILAN DERSLER ÇIKARILAN DERSLER