Hipotezlerin /Araştırma sorularının formüle edilmesi
Araştırma konumuzu bulduktan, amacımızı saptadıktan, ve literatür taramasını tamamladıktan sonra kuramsal bir çerçeveye ihtiyaç duyarız. Kuramsal çerçeve: problem açısından önem taşıyan faktörlerin arasındaki ilişkiyi açıklar.Kuramsal çerçevenin mantıksal bir tutarlılığı olması gerekir. Araştırmacı, hangi değişkenleri inceleyeceğini , ölçeceğini, ve ne tür istatistiksel ilşkileri arayacağını bildirir.
Tanım Hipotez, test edilebilir bir cümledir. Bir olay ya da olgunun açıklanması amacıyla hazırlanmış bir önermedir Araştırma sorusunda ise problem bir soru olarak formüle edilmiştir ve beklenen cevap verilmemiştir.
Tanım Burada anahtar kavram test edilebilirliktir. Örneğin sonbaharda ağaçların yaprakları sararır. Aynı zamanda sıcaklık da azalır. Bu iki olgu birbiriyle ilgili midir? Test edilebilirlik , problemle ilişkili olan değişkenlerin açık ve net bir şekilde tanımlanmasını gerektirir.
Örnek gözlemler Topraktaki tuz miktarı bitkilerin büyümesini etkiler. Bitkilerin büyüme hızı ışığın rengi ile ilgili olabilir. Ultra viyole ışınları kansere sebep olur.
Aşağıdaki sorular test edilebilir formatta değildir. (hipotez değildir) Yöneticilerin revize bütçe konusundaki görüşleri nasıldır? Bu ürün için müşterilerin kabul edebileceği fiyat nedir? A yerleşme biriminde oturanlar açısından en önemli sorun nedir?
Bu cümleler hipotezlere dönüştürülebilir. Yöneticilerin pozisyonları ile bütçe konusundaki görüşler arasında anlamlı bir ilişki vardır. Müşterilerin ürüne duyduğu ihtiyaç ile ürüne ödemeye razı oldukları fiyat arasında anlamlı bir ilişki vardır. Yerleşim biriminde oturanların gelir düzeyi ile algıladıkları sorunlar arasında anlamlı bir ilişki vardır.
Araştırma soruları Yöneticilerin pozisyonları ile bütçe konusundaki görüşleri arasında anlamlı bir ilişki var mıdır? Müşterilerin ürüne duyduğu ihtiyaç ile ürüne ödemeye razı oldukları fiyat arasında anlamlı bir ilişki var mıdır?. Yerleşim biriminde oturanların gelir düzeyi ile algıladıkları sorunlar arasında anlamlı bir ilişki var mıdır?
Sıfır hipotezi Yöneticilerin posizyonları ile bütçe konusundaki görüşler arasında anlamlı bir ilişki yoktur. Müşterilerin ürüne duyduğu ihtiyaç ile ürüne ödemeye razı oldukları fiyat arasında anlamlı bir ilişki yoktur. Yerleşim biriminde oturanların gelir düzeyi ile algıladıkları sorunlar arasında anlamlı bir ilişki yoktur.
Değişkenler Değişken: farklı değerler alabilen herhangi bir ögedir. Sınav notları Başarı Motivasyon Üretkenlik Bütün bunlar kavramsal değişkenlerdir(conceptual variable) Ancak araştırma yapabilmemiz için bu değişkenleri ölçülebilir hale getirmemiz gerekir.
Değişkenlerin ölçülebilir hale getirilmesi: İşlemsel tanımlar (operational definitions)
kavramsal işlemsel Firma büyüklüğü Sabit personel sayısı Ciro Son 5 yılda gerçekleştirdiği işlerin parasal hacmi Motivasyon ? Başarı (Üniversite başarısı) Mezuniyet ortalaması Üretkenlik
Değişkenler Değişken türü Değişken sayısı Tek değişken: Univariate analysis- t testi Değişken: Bütçe hakkındaki görüş İki grup: orta ve üst düzey yöneticiler
Çok değişkenli analizler: Multivariate analysis Bağımlı değişken araştırmacıyı ilgilendiren ve açıklanması istenen değişken; Bağımsız değişken Açıklayan değişken Bağımlı değişken üzerindeki etkisinin öğrenilmek istendiği değişken
Bağımsız/Bağımlı değişken ilişkisi Günışığı alma süresi Büyüme hızı
Bağımsız /bağımlı değişken ilişkisi Ücret İş tatmini
Bağımsız /bağımlı değişken ilişkisi Alınan alkol miktarı Trafik kazası yapma olasılığı
Üç bağımsız /bir bağımlı değişken İş tatmini Ücret Çalışma koşulları Terfi olanakları
Düzenleyici değişken (moderating variable) Bağımsız değişkenin, bağımlı değişken üzerindeki etkisini etkileyen (arttıran/ azaltan ya da yönünü değiştiren) bir değişkendir. ilişkisi
Düzenleyici değişken (moderating variable) Eğitim süresi _________________Başarı Düzenleyici değişken: yaş Kahve tüketimi_____________Şismanlama Düzenleyici değişken: Krema tüketimi
Moderating variable
Ara değişken(Intervening variable) Bağımsız değişkenin bağımlı değişkene etki etme süreci içinde araya girer. Bağımsız değişkenin bağımlı değişken üzerindeki etkisine aracılık eder.
Bir işyerinde personele ödenen ücret arttıkça müşteri iş tatmini artar-Intervening variable. Personel ücret Personel iş tatmini Müşteri iş tatmini
Eğitim düzeyi Yaşam süresi
Sağlığa gösterilen özen Eğitim düzeyi Sağlığa gösterilen özen Yaşam süresi