İSG YÖNETİM SİSTEMLERİ ve OHSAS 18001’den ISO 45001’e Geçiş Asuman ERKUL Elektrik Elektronik Mühendisi MIIRSM,GradIOSH,MSh,MSc.
2008 den beri bir çok sektörde ulusal ve uluslararası projelerde uluslararası tecrübeye sahip ekibimiz ile İş Sağlığı, Güvenliği ve Çevre Danışmanlığı, Personel Tedariki ve Sahada Eğitim Hizmetleri veriyor. Odaklandığımız noktalar insan sağlığını ve güvenliğini korumak ve müşterilerimizin para ve itibarlarını kaybetmelerine sebep olabilecek risklerini mümkün ise tamamen kaldırmak ya da kabul edilebilir en az seviyeye indirmektir. İş Sağlığı, Güvenliği ve Çevre konularında çok fazla dokümantasyon üretmek yerine İş Sağlığı, Güvenliği ve Çevre kültürünü geliştirmek daha etkilidir. Başarı faktörü; Bilginin, İş Sağlığı, Güvenliği ve Çevre konularında tecrübenin ve güçlü takım ruhunun bir araya getirilmesindedir. Asuman ERKUL GradIOSH,MIIRSM MSh,MSc Electrical Electronics Engineer
YÖNETİM SİSTEMLERİ Uluslararası ve ulusal kanun ve yönetmelikler, organizasyonların yarattıkları riskleri yönetmeleri için bir takım kanuni yükümlülükler belirlemektedir. Bu yönetmelikler ve kanunların aktif olarak uygulanabilmesi ve sorumlulukların yerine getirilebilmesi için organizasyonların sağlık ve güvenlik politikalarını oluşturmaları gerekmektedir. Sistemin doğru olarak işleyebilmesi için sadece sağlık ve güvenlik sistemlerinin değil aynı zamanda diğer sistemlerinde efektif olarak uygulanıyor olması gereklidir.
ISO ISO – ISO (Uluslararası Standartlar Organizasyonu) bağımsız, devlete ait olmayan üyelik kuruluşu ve Dünyanın en geniş gönüllü uluslararası standartlar geliştiricisidir. Dünyada ulusal standartlar topluluklarından oluşan 165 üye ülkeden oluşmuştur. Merkez sekreterliği Cenova, İsviçre’dir.
BSI BSI (British Standards Institute) kar amaçlı bir kurum değildir, tüm kazançlar yeni standartların araştırılması ve mevcutların gelişen teknolojilere, günümüz koşullarına adapte edilmesine harcanır.
YÖNETİM SİSTEMLERİ Kuruluşların yaptıkları işlere göre çok çeşitli Standartları kullanmaları olasıdır. Yönetim Sistemleri içerisinde 3 önemli başlık: ISO 9001:2008 Kalite Yönetim Sistemi ISO 14001:2004 Çevre Yönetim Sistemi ISO 45001:2015 İSG Yönetim Sistemi olarak sıralanabilir
ISO 9001:2008 ISO 9001: 2008 kalite yönetim sistemi, bir organizasyon için gereksinimleri belirtir. Müşteri taleplerini ve yürürlükteki kanun ve mevzuat şartlarını karşılayan ürünü sağlama yeteneğini gösterme ihtiyacı, ve Sistemin sürekli iyileştirilmesi ve müşteriye yürürlükteki yasal ve mevzuat şartlarına uyulduğu güvencesinin verilmesi için, süreçler de dahil olmak üzere sistemin etkin uygulanması yolu ile müşteri memnuniyetini arttırmayı amaçlamaktadır. 2015 yılında yeni sürümünün yayınlanması planlanmaktadır.
ISO 14001:2004 ISO 14001:2004 Çevre Yönetim Sistemi olumsuz çevresel etkileri azaltmak amacıyla, herhangi bir kirletici çeşidinin veya atığın oluşmasını, emisyonunu veya boşaltımını önlemek, azaltmak veya kontrol etmek (ayrı ayrı veya birlikte) için, süreçlerin, uygulamaların, tekniklerin, malzemelerin, ürünlerin, hizmetlerin veya enerjinin kullanılması kirliliğin önlenmesi olarak tanımlanabilir. Kirliliğin önlenmesi, Kaynak kullanımının azaltılmasını veya hiç kullanılmamasını, Ürün veya hizmet değişikliklerini, Kaynakların etkin kullanımını, Malzeme ve enerji ikamesini, Yeniden kullanımı, geri kazanımı, geri dönüşümü, Islahı ve arıtmayı ihtiva eder. 2015 yılında yeni sürümünün yayınlanması planlanmaktadır. ISO 9001:2008
OHSAS 18001:2007 OHSAS 18001, BSI (British Standards Institute) tarafından yayınlanmış "iş sağlığı ve güvenliği" standartıdır. Bu standartı ISO 9001 veya ISO 14001 gibi standartlardan ayıran önemli unsurlardan birisi; OHSAS 18001'in, ürün veya hizmetin güvenliğinden çok, iş sağlığı ve güvenliğine yönelik olmasıdır. OHSAS 18001; tehlike, tehlike tanımlama, risk ve risk azaltmaya yönelik bir standart olsa da; ISO 9001 ve ISO 14001 ile bir bütün oluştururlar.
OHSAS 18001:2007 OHSAS 18001 - İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi İş Sağlığı ve Güvenliği Değerlendirme Serileri (OHSAS) bir iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemi standartı olmaya yönelik geliştirilmiş olup, belgelendirilmektedir. OHSAS (henüz) bir Avrupa veya ISO standartı değildir. Ek OHSAS 18002 Kılavuzu OHSAS 18001’in özel gerekliliklerini karşılamak üzere yasal mevzuatla birlikte takip edilmek üzere yapılandırılmıştır. ISO 9001:1994 (Kalite) ve ISO 14001:1996 (Çevre) Yönetim Sistem Standartlarına entegre olarak geliştirilebilir.
OHSAS 18001:2007 OHSAS 18001 Yönetim Sistemi, aşağıda belirtilenleri hedefleyen tüm Kuruluşlara uygulanabilir: Çalışanlarına ve faaliyetleri sebebiyle İSG risklerine maruz kalan taraflara yönelik riskleri yok etmek veya minimize etmek İSG Yönetim sistemini kurmak, sürdürmek ve geliştirmek Belirlenen İSG politikası ile uygunluğunu garanti etmek Böyle bir uygunluğu diğer taraflara göstermek ve sertifika almak
OHSAS 18001:2007 4.1. Genel Gereklilik 4.2. Politika 4.3. Planlama 4.4. Uygulama ve Operasyon 4.5. Kontrol ve Düzeltici faaliyetler 4.6. Yönetimin Gözden Geçirmesi Organizasyonlar, hedefleri, riskleri, yapısı ve taraflara ne taahhüt ettiğini politikasında belirtir.Bir organizasyonun politika amacı organizasyonun sağlık ve güvenlik yaklaşımı için bir yapı oluşturmaktır. Politika hazırlanırken çalışanların katılımı mutlaka sağlanmalıdır
OHSAS 18001:2007 4.3. Planlama Tehlike tanımlaması, risk değerlendirmesi ve kontrolü Yasal ve diğer yükümlülükler İSG Hedefleri İSG Yönetim Programı Sistemin efektif olarak çalışabilmesi için detaylı düzenlemeler gereklidir. Mesleki Sağlık ve Güvenlik yönetimi için bir kuruluşun risklerini kontrol etmek, istikametini, kapsamını ve faaliyetlerini belirlemek için düzenlemeler gereklidir
OHSAS 18001:2007 4.4. Uygulama ve Operasyon Organizasyon yapısı ve sorumluluklar Eğitim, bilinçlendirme ve beceri Danışma ve iletişim Dökümantasyon Döküman ve veri kontrolü Operasyon kontrolü Acil durum hazırlık ve aksiyonu
OHSAS 18001:2007 4.5. Kontrol ve Düzeltici Faaliyetler Performans ölçümü ve izleme Kazalar, olaylar, uygunsuzluklar, düzeltici ve önleyici faaliyetler Kayıtlar ve kayıt yönetimi İSG Yönetim Sistemi denetimi
Operasyon Kontrol Yaklaşımı Malzeme, hizmet alımı ve dış kaynak kullanımı Tehlikeli iş ve faaliyetler Tehlikeli malzemeler Güvenli tesis ve ekipman elde etme İşyeri-tesis giriş çıkışları Yangın önleme sistemleri Sağlık üniteleri Havalandırma Kişisel koruyucu malzeme temini....
Acil Durum Hazırlık ve Aksiyonu Acil durum planı ve prosedürleri Boşaltma-kaçış planları Sorumluluklar-aksiyon... Acil durum ekipmanı Düzenli tatbikatlar Gözden geçirme
HEDEFLER Neden – ISO 45001 neden ortaya çıktı ? Nedir? – ISO 45001’in içerdiği ana değişikliler nelerdir? Nasıl ?– Yeni standart için nasıl hazırlanabilirsiniz?
NEDEN Her yıl Dünya genelinde 2.2 milyon işçi kazalar ve hastalıklardan dolayı hayatını kaybediyor. Hergün 6300 işçi iş ile ilgili kazalardan dolayı ölüyor. Birçok şirket OHSAS 18001 ve ISO 14001’i aynı zamanda uyguluyor. OHSAS 18001’in 40 uluslararası sürümü var. 127 ülkede 90,000 sertifika yayınlandı.
NELER DEĞİŞTİ Ortak terminoloji ve içerik ile üst seviyeli yapı ISO 9001, ISO 14001 ve ISO 27001’in gelecek sürümleri, Ek SL ye uyumlu olarak değiştirilecektir. Yapının çoğu OHSAS 18001 kullanıcılarına aşina gelecektir.
Terminoloji “Risk” – Belirsizliğin etkisi “Uyum yükümlülüğü” – yasal ve diğer gereksinimlerin yerine geçmesi “Düzeltici Faaliyet” – Önleyici faaliyetin giderilmesi “Yazılı bilgi” – Verilerdeki gelişmeler
Organizasyon kapsamı Dahili ve harici etmenleri anlamak EK-SL Kapsam Kural koyucu Referanslar Terimler ve Tanımlar Organizasyonun Kapsamı Liderlik Planlama Destek İşletme Performans Değerlendirme İyileştirme Kaynak: ISO.org Dahili ve harici etmenleri anlamak Liderlik – Taahhütün gösterilmesi Destek – Kaynaklar, beceri, iletişim ve düzenlemeleri etkili hale getirecek zorunlu diğer önlemler İyileştirme – Uygunsuzluk ve düzeltici faaliyet, sürekli iyileştirme
ISO 45001 NASIL Strateji Kur. Paydaşları irtibatla Değer zincirlerini ve yaşam döngüsünü analiz et ISO 45001 Liderliği göster Riskleri ve fırsatları değerlendir
Strateji Kur İSG Stratejisi ve Organizasyonun tüm stratejisi arasında güçlü bağlar vardır. Ana organizasyonel süreçlere daha fazla entegrasyon İSG Performansı. organizasyonun stratejik planlama sürecinde dikkate alınmalı
Çalışma Dünyasını Değiştirmek Küreselleşme Küçük işletmelerin büyümesi İstihdamın standart dışı modelleri Sanayisizleştirme Bilgi ve İletişim Teknolojileri Sosyal beklentiler Demografik konular Bu değişimler hangi riskleri ortaya çıkarır? Bu riskler nasıl kontrol edilir ?
Paydaşları irtibatla Yönetim düzenlemelerinin kapsamını belirlemede çok önemlidir. İSG risklerini ve fırsatlarını değerlendirmek için kriterleri geliştirmeye yardım eder. Sağlanan İSG bilgisinin kalite ve güvenilirliğini garanti eder.
Paydaşları irtibatla Yeterlilik Taahhüt ve kontrol İş birliği İletişim İç etkiler Dış etkiler Baskı Grupları İşçi Sendikaları Paydaşlar Ekonomik şartlar Sosyal beklentiler Yasalar ve yaptırımlar Ulusal / Uluslararası ajanslar (OSHA, ILO)
Değer Zincirinin Analizi Satınalma Teknoloji İnsan Kaynakları Alt Yapı Destek Faaliyetleri Satış Pazarlama Gelen Lojistik Operasyonlar Hizmet Ana Faaliyetler
Süreç Planlama
Liderliğin Gösterilmesi İSG politikası ve hedefleri oluşturulması ve organizasyonun stratejik yönüne uygun olmasının sağlanması İSG yönetim sistemi gereksinimlerinin organizasyonun iş süreçlerine entegre edilmesi. İSG yönetim sistemi için gerekli kaynakların sağlanması Etkin İSG Yönetiminin önemini duyurma İSG yönetim sisteminin etkinliğine katılmaları için kişileri yönlendirme ve destekleme Sorumluluk alanlarına uygulandığı gibi liderliklerini göstermeleri için ilgili yönetim rollerine yardımcı olma
Taahhüt Doğrudan sağlık ve güvenlik sorumluluğu verilen atanmış bir Direktör Pozisyon tanımları sağlık ve güvenlik – strateji /politikayı içermeli Üst yönetim atamalarında sağlık ve güvenliğe katılım dikkate alınmalı
Riskleri ve Fırsatları Değerlendir OHSAS 18001 Negatif çıkarımlı olaylar üzerine odaklanmıştır. İSG müdahalelerinin değerini göster Finansal açıdan yararları ölçün (örn. azaltılmış sigorta kesintilerinden tasarruf)
SÜREÇ Standardın küresel kullanıcıların ihtiyaçlarını yansıtmasını sağlamak için istişareli süreç : ISO/CD 45001 (ilk komite taslağı) mayıs 2014 de yayınlandı. ISO/DIS 45001 (uluslararası standart ilk taslak) Şubat 2015 de yayınlanacak ISO/FDIS 45001 (uluslararası standart son taslak) Mart 2016 da yayınlanacak ISO 45001 Kasım 2016 da yayınlanacak
PANİK YAPMAYIN Ortak terimler ve tanımlamalar süreçleri daha kolay hale getirecek Azaltılmış bürokrasi Standartın daha iyi uygulanması, entegrasyonu ve bakımı Sağlam yönetim sistemlere sahip olmanın yararlarını daha kolay gösterme
GÜVENLİ KALIN…