Bölüm VI EĞİTİMDE BİLGİSAYAR UYGULAMALARI

Bilgisayar Nedir? Bilgisayar, kullanıcıdan aldığı verilerle mantıksal ve aritmetiksel işlemleri yapan; yaptığı işlemlerin sonucunu saklayabilen; sakladığı bilgilere istenildiğinde ulaşılabilen elektronik bir makinedir. Bilgisayarlar; eğitim çağındaki insanların niteliğini olumlu yönde arttıracak ve etkileyecek, öğrencilerin derslerde dikkatini arttıracak, daha verimli öğrenmeye yardımcı olacak, yaratıcılığı ve başarıyı arttıran ve dersleri ilginç yapan araçlardır.

Bilgisayarların çalışması için iki ana birime ihtiyaç vardır. Donanım: Bilgisayarın sahip olduğu tüm fiziksel birimler. Yazılım: Bilgisayraın bir işi yerine getirebilmesi için yazılmış tüm bilgi ve komut listesi.

Bilgisayar Destekli Eğitim Nedir? Eğitimde öğretimsel içerik veya yönetimsel faaliyetlerin bilgisayar yoluyla aktarılmasıdır. Bilgisayarların eğitimde kullanılma yolları:

Öğretmenlere ve öğrencilere rapor veya ödev hazırlamaya yarayan kelime işlem programları (Kelime İşlemci gibi). Kayıtları düzenlemek, ve saklamak için bir veritabanı programının kullanılması (Veritabanı gibi). Hesap tablolarının sayısal bilgileri tutmakta, hesaplama yapmakta veya grafik oluşturmada kullanılması (Hesap Tablosu gibi). Sunum programları yoluyla asetat ya da bilgisayar yoluyla sunum hazırlanması (Sunu Hazırlama Programı gibi). Ders yazılımları Eğitim yazılımları Uygulama yazılımlarının kullanılması Ölçme ve değerlendirme işlemlerinde Yönetimle ilgili yazışmalar ve evrak kayıtlarında Öğrenci kayıtlarının tutulmasında Öğrenci ve öğretmenle ilgili akademik bilgi toplanması Eğitimle ilgili istatistiksel bilgi toplanması ve analizi

Bilgisayar Destekli Eğitimin Amaçları Öğrencinin motivasyonunu (öğrenme güdüsünü) artırmak, Öğrencinin bilimsel düşünme yeteneğini geliştirmek, Grup çalışmalarını desteklemek, Öğretme yöntemlerini genişletmek, Öğrencinin kendi kendine öğrenme yeteneklerini geliştirmek, Öğrencide ileri düzeyde düşünme becerisinin geliştirilmesini desteklemek, Mantık yolu ile problemlere çözüm bulmayı desteklemek, Hipotez kurmaya cesaretlendirmek vb.

Bilgisayar Destekli Eğitimin Üstünlükleri Öğrenme Hızı: BDE’nin sunduğu en önemli fayda belki de, öğrencilerin kendi öğrenme hızlarına uygun olarak konuyu işlemeleri ve gerek duyduklarında aynı konuyu tekrar çalışma olanağı bulabilmeleridir.

Bilgisayar Destekli Eğitimin Üstünlükleri (devam) Katılımcı Öğrenme: BDE ortamlarında öğrencinin sürekli aktif olması ve derse katılımı sağlanabilir. Bir çok BDE yazılımı, öğrencinin verdiği cevaplar doğrultusunda dersi sunar ya da öğrenciye belli aralıklarla dönüt sağlar. Bu yüzden, BDE ortamındaki her öğrenci aktif şekilde derse katılır ve dersteki performansı hakkında dönüt alır.

Bilgisayar Destekli Eğitimin Üstünlükleri (devam) Öğretimsel Etkinliklerin Çeşitliliği: Diğer materyallerle karşılaştırıldığında, görsel-işitsel öğelerin en etkin kullanılabildiği ortam BDE ortamıdır. Öğretim ortamının farklı etkinliklerle zenginleştirilmesi, öğrencinin başarıya ulaşmasında önemli bir etkendir. İşte bu bakımdandır ki, BDE ortamları sağladıkları öğretimsel etkinliklerin niteliği ve niceliği açısından en etkin ortamlardır.

Bilgisayar Destekli Eğitimin Üstünlükleri (devam) Öğrenci Etkinliklerinin ve Performansının İzlenebilmesi: Klasik öğrenme ortamlarında, öğretmenin her öğrencinin performansını gözlemlemesi ve buna bağlı olarak öğrenciyi yönlendirmesi oldukça zordur. BDE ortamındaki bir öğrencinin bir konu üzerinde harcadığı zaman ve gösterdiği performans, bilgisayar tarafından kayıt edilebilir ve istendiği zaman öğretmenin kullanımına sunulabilir. Öğrenci performansı hakkındaki bu bilgiler, öğretmenin öğrencileri gözlemlemesi ve onları ihtiyaçları doğrultusunda yönlendirmesi bakımından oldukça önemlidir.

Bilgisayar Destekli Eğitimin Üstünlükleri (devam) Zaman ve Ortamdan bağımsızlık: BDE ortamındaki bir öğrenci istediği öğretimsel etkinlikleri istediği zaman, ders saati dışında kalan zamanlarda da uygulayabilir ya da tekrar edebilir. Hatta bu etkinlikleri evinde, bilgisayar başında uygulama şansı da bulabilir.

Bilgisayar Destekli Eğitimin Sınırlılıkları Öğrencilerin Sosyo-Psikolojik Gelişimlerini Engellemesi: Yazılımların görsel-işitsel özelliklerinden dolayı çocuğun ilgisini çekmesi ve özellikle de öğretimsel oyunlarda çocuğun saatlerce bilgisayar başında kalması gibi özellikler nedeniyle, çocuğun yaşıtlarıyla ve diğer bireylerle olan etkileşimi azalmakta ve bu durum çocuğun sosyo-psikolojik gelişimini olumsuz yönde etkilemektedir. Bunun engellenmesi için öğrencinin diğer öğrencilerle ve öğretmenle olan etkileşimini artırıcı öğretimsel faaliyetlerin öğretmen tarafından planlanması ve uygulanması gerekir.

Bilgisayar Destekli Eğitimin Sınırlılıkları (devam) Özel Donanım ve Beceri Gerektirmesi: Sınıfların ya da okulların BDE için gerekli donanımlara erişimi bazen zor ve pahalı bir süreç olabilir. Bunun yanında, öğretimsel yazılımların kullanılabilmesi için bilgisayarlara ek olarak özel donanımlara da ihtiyaç duyulabilir. Bu yüzden, BDE için gerekli olan donanım ve yazılımın alımında ve bilgisayar okur-yazarlığı eğitimlerinde maliyet-fayda analizleri yapılmalı, eldeki kaynaklar en akılcı ve etkin şekilde kullanılmalıdır.

Bilgisayar Destekli Eğitimin Sınırlılıkları (devam) Eğitim Programını Desteklememesi: Öğretimde kullanılan her materyalin, eğitim programını destekleyici ve programda belirlenen amaç ve hedefleri öğrenciye kazandırıcı nitelikte olması gerekir. Bu yüzden, piyasadaki yazılımların bir çoğunun eğitim programıyla bir tutarlılık göstermemesi, BDE’nin sahip olduğu sınırlılıkların başında gelir.

Bilgisayar Destekli Eğitimin Sınırlılıkları (devam) Öğretimsel Niteliğin Zayıf Olması: Program uygunluğunun yanında, eğitim yazılımlarının öğretimsel olarak da etkin öğrenme ortamlarını öğrenciye sunabilmesi gerekir. Bu gerçeğe rağmen, piyasadaki yazılımların büyük bir çoğunluğu bu nitelikten yoksundur. Özellikle bazı yazılımlar, yazılı materyallerin elektronik ortama aktarılmış şeklinden öteye gidememektedir. Piyasada öğretimsel niteliği yüksek olan yazılımların az olması, BDE’nin sahip olduğu diğer bir sınırlılıktır.

Bilgisayar Destekli Öğretim Bilgisayarların öğrenme-öğretme sürecinde yardımcı bir araç olarak kullanılmasıdır. Bilgisayra destekli öğretimi etkileyen faktörler: Öğrenci ile ilgili faktörler Öğretmen ile ilgili faktörler Araç-gereç kaynaklı faktörler

Okul Yönetiminde Bilgisayar Kullanımı Bilgisayarların eğitim kurumlarında eğtimi kolaylaştırmak amacıyla, yönetsel amaçlarla kullanılması demektir. Faydaları: Yönetim etkinliklerinin hızlanması Hataların azalması ve yapılan hataların düzeltilmesinde kolaylık Kurumda iletişim verimliliği

Eğitim Yazılımları ve Türleri Alıştırma ve Pratik Yaptırma Yazılımları (Drill and Practice) Bu tür yazılımlar bir konuyu öğretmezler ve konunun daha önce öğretildiği varsayımıyla hareket ederler. Öğrencilerin derslerde öğrendikleri konuları pratik yapmalarını sağlayan yazılımlardır.

Eğitim Yazılımları ve Türleri (devam) Bire-Bir Öğretici Yazılımlar (Tutorials) Bire-bir eğitim programları, yazılımların içinde tamamen öğretmenin rolünü üstlenen, gerektiği yerde yeni bilgiyi veren, verilen bilginin öğrenilmesi için alıştırma sağlayan, öğrenciye geri bildirim sunan, öğrencinin performansını değerlendiren ve öğrenciyi yönlendiren programlardır.

Eğitim Yazılımları ve Türleri (devam) Oyun formatını kullanarak öğrencilerin ders konularını öğrenmelerini sağlayan ya da problem çözme yeteneklerini geliştiren yazılımlardır.

Eğitim Yazılımları ve Türleri (devam) Benzeşim Yazılımları (Simulations) Benzeşim yazılımları, gerçek hayatta öğrencilerin karşılaşabileceği tehlikeleri ya da olumsuzlukları sınıf ortamına taşımadan, gerçek hayata ait olayları veya olguları öğrenciye sunmayı amaçlayan yazılımlardır.

Uygulama Yazılımları Kelime İşlemciler Kelime işlemciler, bir metnin bilgisayarda düzenlenmesi amacıyla kullanılabilecek bir dizi fonksiyondan oluşan hazır programlardır. (WinWord, StarOffice, WordPerfect vb.) Kelime işlemciler zümre, günlük plan, ders notu, yıllık plan, ölçme ve değerlendirme, rehberlik faaliyetleri, bilgisayar okur-yazarlığının öğretimi ve okulun idari işlerinde gerekli metin düzenleme işlemlerinde kullanılabilir.

Elektronik Tablolar Elektronik tablolar verilerin karışıklığa yol açmayacak şekilde anahtar gösterge sayılarıyla belirtildiği veri tablolarıdır.(Excel) Elektronik tablolar, bilgisayar okuryazarlığının öğretiminde, bilgisayarla düzenlenmiş öğretimde, ölçme ve değerlendirmede ve okul yönetiminde daha çok sayısal işleme dayalı işlerde kullanılabilir.

Sunu (Presentation) Yazılımları Bir sununun slaytlar yardımıyla anlatılmasıdır. Bu slaytlarda ses, görüntü, resim eklenebilir. Ders sunusu yapmakta kullanılabilir. (PowerPoint).

Veri Tabanı Paketleri Veritabanı: Bir liste şeklinde düzenlenen veri grubu için kullanılır. Veri tabanı paketleri, birbirinden bağımsız bir çok uygulamada ortaklaşa kullanılması amacıyla, verilerin toplanmasını, güncelleştirilmesini sağlayan yazılımlardır (DBase III, Oracle, Access..vb.). Veri tabanı paketleri okul yönetimi, rehberlik faaliyetleri, ölçme değerlendirme gibi konularda etkili olarak kullanılabilir.