RÜZGAR ENERJİSİNE YÖNELİŞ Nezihe AKGÜN Tel: 312 302 26 86 Faks : 312 361 20 40 e-mail : nakgun@meteor.gov.tr Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü A r a ş t ı r m a Ş u b e M ü d ü r l ü ğ ü

İÇERİK ENERJİ KAYNAKLARI RÜZGAR ve RÜZGAR TÜRBİNLERİ RÜZGAR KURULU GÜÇ DAĞILIMLARI RÜZGAR TÜRBİN ve ÇİFTLİK RESİMLERİ AVRUPA ve TÜRKİYE RÜZGAR ATLASLARI YENİLENEBİLİR ENERJİ TÜKETİM PROJEKSİYONLARI SONUÇ VE ÖNERİLER

Dünya ekonomik ve sosyal alanda hızla gelişmektedir. İhtiyaç duyulan enerji miktarı artmaktadır. Enerjinin, kesintisiz, güvenilir ve ekonomik koşullarda çevreye zarar vermeden üretilmesi gereklidir.

Elektrik enerjisi Fosil kökenli kaynaklardan (kömür, petrol, doğal gaz,…,), Hidro kaynaklardan (5-10 MW yenilenebilir kaynak kabul ediliyor), Nükleer kaynaklardan ve Yenilenebilir kaynaklardan ( güneş, rüzgar, biyogaz, jeotermal, dalga, hidrojen), elde ediliyor. Elektrik enerjisi; ev ve işyerlerinde, sanayi ve ticarette ve taşımacılıkta,..., vb kullanılır.

Elektrik enerjisi üretiminde fosil yakıt kullanımı lokal kirlilik yaratmış ve küresel iklim değişikliklerine yol açılmıştır. Petrol krizinden başlayarak özellikle endüstrileşmiş Avrupa ülkeleri enerjinin etkin kullanımı konusunda önemli adımlar atmış ve daha az enerji tüketen teknolojileri geliştirmişlerdir.

Rüzgar, dünyanın oluşumundan beri var olan bir doğal kaynaktır Rüzgar, dünyanın oluşumundan beri var olan bir doğal kaynaktır. Yenilenebilir enerji kaynaklarından biridir. Rüzgarın hareket enerjisi, yüz yıllardır mekanik enerji halinde kullanılmıştır. Son yıllarda rüzgarın hareket enerjisini, önce mekanik enerjiye sonra elektrik enerjisine çeviren sistemleri bir arada kullanan rüzgar türbinleri yardımıyla elektrik enerjisine dönüştürülmüştür.

Danimarka’lı Paul La COUR, 89 W gücündeki ilk rüzgar türbinini 1897 yılında yapmıştır. 1973 petrol krizinden sonra tekrar hatırlanan rüzgar enerjisi dünyanın en hızlı büyüyen enerji sektörü olmuştur. 1995-2000 yılları arasında rüzgar enerjisi yıllık ortalama %31.7 oranında büyüme kaydetmiştir. Aynı dönemde diğer enerji sektörlerindeki büyüme oranı %2.8 dir.

Kıtalar bazında kurulu rüzgar enerjisi (Ekim 2004, MW) Avrupa 31.047 Kuzey Amerika 6.812 Asya 2.773 Latin Amerika 208 Pasifik 1.103 Orta Doğu ve Afrika 194 Dünya 42.137

Enerji kaynaklarına göre birim maliyetler,2004 Maliyetler (sent / kWh) Kömür 4,8-5,5 Doğal gaz 3,9- 4,4 Hidroelektrik 5,1-11,3 Nükleer 5,8-11,6 Biyokütle 11,1-14,5 Rüzgar (federal üretim kredisiz) 4,0-6,0 Rüzgar (federal üretim kredili) 3,3-5,3

Rüzgar Türbin özelliklerindeki gelişmeler (1981-2000) Yıl 1981 2000 Kapasite (kW) 25 1.650 Kanat çapı (m) 10 71 KW başına maliyet ($) 2.600 790 Üretim (kWh) 45.000 5,6 milyon

AVRUPA RÜZGAR ATLASI

AVRUPA RÜZGAR KURULU GÜCÜ - 2002

Rüzgar Enerjisine Verilen Teşvikler

TÜRKİYE ENERJİ GÖRÜNÜMÜ

Türkiye kaynaklarına göre kurulu güç dağılımı (2004) Termik % 64.76 Hidrolik % 35.19 Rüzgar % 0.05 tir.

TÜRKİYE’NİN RÜZGAR KAPASİTESİ

Ort. Rüzgar Gücü Yoðunluðu Bölgelerin ortalama rüzgar gücü yoğunluğu   Bölge adı Ort. Rüzgar Gücü Yoðunluðu (W/m2) Akdeniz Bölgesi 21.36 İç anadolu Bölgesi 20.14 Ege Bölgesi 23.47 Karadeniz Bölgesi 21.31 Doðu Anadolu Bölgesi 13.19 Güneydoðu Anadolu Böl. 29.33 Marmara Bölgesi 51.91

Elektrik üreten Türkiye’deki Rüzgar enerji santralleri Santral Adı Yeri Kurulu gücü (MW) Tarih Delta Plastik İzmir-Çeşme–Germiyan 1.74 1997 Çeşme–Alaçatı İzmir-Çeşme 7.2 1998 Bozcaada Çanakkale-Bozcaada 10.2 2000 Sunjüt İstanbul-Hadımköy 1.2 2003 Toplam Kurulu Güç 20.34

Bozcaada’daki türbinlerin kuleleri, İstanbul’daki türbinlerin kanat ve kuleleri Türkiye’de üretilmiştir. Türkiyede, halen fizibilite raporları EPDK tarafından değerlendirilen rüzgar enerji santralleri ve kurulması planlanan güç 3.234,5 MW tır. Kurulma izinleri değerlendirilen santral proje sayısı 105 dir.

EWEC yayımlanan Windforce12’de Avrupa komisyonunun 2001/77/ EC Direktifi gereği 2010 yılına kadar AB ülkelerinde toplam enerji tüketiminin % 12 sinin ve toplam elektrik üretiminin % 22 sinin yenilenebilir enerji kaynaklarından olması teklif edilmekte ve bu hedefler desteklenmektedir. EWEC yayımlanan Windforce12’de 2020 yılında rüzgar enerjisinin tüm dünyada 1.2 milyon MW kurulu güce olaşacağı, dünya elektriğinin %12 sinin rüzgar enerjisinden sağlanacağı öngörülmektedir.

Türkiye rüzgar enerji potansiyelinin değerlendirilmesi maksadıyla EİE-DMİ işbirliği ile ortak proje olarak, Türkiye rüzgar atlası hazırlanmıştır. Türkiye rüzgar atlası, rüzgar enerji kaynağının değerlendirilmesinde ön referansı oluşturmaktadır. Ülkemiz rüzgar enerjisi teknik potansiyeli açısından Avrupa’da birinci sıradadır. Öncelik verilerek desteklendiği takdirde rüzgar türbinleri ülkemizde yerel olarak imal edilebilecek yerli iş imkanları ve ekonomik bir potansiyel yaratacaktır.

TEŞEKKÜRLER RÜZGAR ENERJİSİNE YÖNELİŞ Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü Araştırma Şube Müdürlüğü