1 Kapsamlı Sağlık Bakımı Prof. Zekeriya Aktürk Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi

Kapsamlı sağlık bakımını tanımlayabilmek Kapsamlı bakımın aile hekimliği tanımyla olan ilişkisini tartışabilmek Kapsamlı bakım için gerekli yeterlilikleri sayabilmek “Sık görülen problemlere bakım verebilme” yeterliliğini açıklayabilmek “Koruyucu hekimlik yeterliliği”ni açıklayabilmek Hedefler

Aile Hekimliği Aile ve bireylere sürekli ve kapsamlı sağlık bakımı sunan uzmanlık dalıdır. Biyolojik, klinik ve davranışçı bilimleri entegre eden geniş bir yelpazede hizmet sunar. Aile hekimliği bakışı tüm yaşları, her iki cinsi, tüm organ sistemlerini ve her çeşit hastalığı kapsar. 3 American Academy of Family Physicians

Aile Hekimliğinin Ayırt Edici Özellikleri Sağlık hizmetine ulaşma Hizmetin sürekliliği Kapsamlı hizmet (bakım) Hizmetin koordinasyonu Ortama uygun hizmet 4 Saultz, JW. Textbook of Family Medicine. McGraw-Hill, Oregon, 2000.

“Comprehensive” Kapsamlı A spectrum of care that covers a broad range of patient needs 5 Saultz, JW. Textbook of Family Medicine. McGraw Hill. New York, 2000

6

Derinlemesine/Genişliğine Bilgi Aile hekimliği derinlikten çok genişliğe odaklıdır Aile hekimi toplumda yaygın olarak görülen sağlık sorunlarını yetkin bir şekilde çözebilmelidir. 7

Kimin için önemli? Bireyler için –Bireyin sağlık sorunlarının çoğu aynı yerde çözülebilir Yöneticiler –Kaynaklar en etkin şekilde dağıtılabilir Sosyal güvence kurumları –Daha az masrafla daha iyi sağlık hizmeti 8

Gerekli yeterlilikler 1.İletişim ve bireylerarası etkileşim becerisi 2.Kültürel yeterlilik 3.Koruyucu hekimlik yeterliliği 4.Sürekli mesleksel gelişim yeterliliği 5.Sistem düşüncesinde yeterlilik 9

6.Toplum ihtiyacını değerlendirme yeterliliği 7.Toplumda sık görülen akut, kronik ve davranışsal problemleri tedavi edebilme yeterliliği 8.Nadir problemleri tanıyabilme yeterliliği 9.Sağlık ekibini organize ve koordine edebilme yeterliliği 10 Saultz, JW. Textbook of Family Medicine. McGraw-Hill, Oregon, 2000.

İletişim Aile hekimliğinin belki de en önemli ayırt edici özelliğidir. –Etkin dinleme –Anlama ve empati yapma –Açıklama –Hastalar, iş arkadaşları ve diğerleriyle –Sözsüz, sözlü ve yazılı iletişim 11

Kültürel yeterlilik Sorunları kültürel bir ortam içerisinde daha geniş olarak anlayabilme Başkalarının değerlerini anlayabilme ve kabul etmeyi de içerir Örn. İnsanların “Höllük” kullanma nedenlerini anlama 12

Koruyucu bakım yeterliliği Aile hekimleri koruyucu hizmetleri ne zaman ve nasıl uygulayacakları konusunda güncel bilgilere sahip olmalıdır –Amerikan Aile Hekimleri Birliği gibi güncel kaynaklar kullanılabilir: – am.html Bireylerin kendi sağlıklarıyla ilgili daha fazla sorumluluk almalarına yardım etme 13

Sürekli mesleksel gelişim Toplum da tıbbi bilgi de statik değildir Hem toplum, hem de tıbbi bilgi zamanla değişmektedir Kendini geliştirme yolları: –Okuma, meslektaşlarıyla iletişim, kurslara ve eğitim toplantılarına katılma… 14

Sistem düşüncesinde yeterlilik Hastanın yaşamında etkilenen sistemleri anlayabilme (örn. Yaşam ortamı) Daha iyi sağlık hizmeti verebilmek için sistemleri organize etmeyi bilme 15

Toplum ihtiyaçlarını değerlendirme Aile hekimleri toplumu anlamak için kuvvetli becerileri sahip olmalıdır Örn. Toplumun değerlerini, kıymetlerini, sosyal problemlerini, tıbbi endişelerini ve problemlerini tanımlayabilme Toplumun ihtiyaçları ile bireyinkiler arasında denge kurabilme Eğidemiyoloji bilgisi 16

Sık sağlık sorunlarını tedavi edebilme Aile hekimleri sağlık sorunlarını toplumdakine yakın bir sıklıkla görür İsidans, prevalans Aile hekimleri branş uzmanlarına göre toplumdaki sık sağlık sorunlarını daha fazla gördüklerinden bunların tedavisinde de daha iyi olmalıdır 17

Nadir problemleri tanıyabilme Nadir problemlerin erken tanısı konusunda yeterlilik Ciddi ama nadir sorunları atlama lüksümüz yoktur Örn. Menenjit, serebrovasküler olay, müyokard enfarktüsü… 18

Ekibi organize ve koordine edebilme Sağlık hizmetleri gibi karmaşık organizasyonlar kuvvetli kurallara sahip olmalıdır Çok sayıda tümeni, taburu, bölüğü, mangası olan bir askeri birimi düşünün… Koordinasyon olmazsa sağlık kaynaklarının ; –israf edilmesi ve –etkin olarak kullanılamaması riski vardır 19

Özet Kapsamlı bakım nedir? Kapsamlı bakımı aile hekimliğinin tanımı açısından değerlendiriniz Kapsamlı bakım sunabilmek için gereken yeterlilikler nelerdir? 20

“sık görülen sağlık sorunlarını tedavi edebilme” yeterliliğini açıklayınız “koruyucu hekimlik yeterliliğini” açıklayınız 21