YONT 401 BİRİNCİ BÖLÜM GÜNÜMÜZ İŞLETMELERİNDE ENFORMASYON SİSTEMİ Araştırma Görevlisi: PH.D. M. Necati Cizrelioğulları
YÖNETİM BİLİŞİM SİSTEMİ Yönetim Bilişim Sistemleri, insan, teknoloji, sistem teorisi ve bilgi yönetimi alanlarını bir araya getiren akademik bir alandır. Yöneticilerin karar vermesini kolaylaştırmak için, değişik yerlerdeki bilgilerin toparlanarak, bütün halinde sunmak, Yönetim Bilişim Sistemleri'nin en önemli görevlerinden biridir.
Yönetim Bilişim Sisteminde Neler Yenidir? Bulut Bilgi İşlem Yazılım Mobil Dijital Platform WEB 2.0
Gelişen Dijital İşletme Dijital işletme örgütün müşteri, tedarikçi ve çalışanlarıyla gerçekleştirdiği önemli iş ilişkilerinin yaklaşık tümünün dijital olarak dolaylı ve dolaysız desteklediği bir işletme... Guess Firmasının Dijital Olma Çabaları 1980′lerde ve 1990′ların başlarında Guess kot ve gündelik kıyafet pazarının hakimiydi. Aile şirketi olarak iş yaşamına başlayan bu işletme, 1997 yılında büyük bir işletme olmuş ve kontrol ve idaresi zorlaşmıştır. Ayrıca, Levi’s ve Gap gibi işletmelerle rekabet gün geçtikçe zorlaşmıştır. Bu noktada, işletmenin başkan yardımcısı Marciano’dan işletmeyi tepeden tırnağa yenilemesi istenmiştir. Marciano işe, iş gücünü %6 azaltarak ve üretimin dörtte üçünü de deniz aşırı fabrikalara taşıyarak başlamıştır. Ayrıca, 2003 yılı için şimdiki satış gelirinin üç katı olan 2 milyar dolar satış geliri hedeflemiştir. Bununla birlikte, satış gelirini arttırırken maliyetleri azaltabilmek içinde İnternet’i kullanmıştır. Guess, işletme içi ve dışı süreçleri İnternet’e taşımıştır. Cisco Systems ile çalışarak işletmenin teknolojisi geçmiş tüm şebeke ekipmanlarını yeni teknolojik ürünlerle değiştirmiştir. Bu sisteminde yeni yazılımlar kullanarak tedarikçileri ile Amerika içindeki ve dışındaki 1000′den fazla işletmeyle iletişim kurmuştur. Bu sistem sayesinde, satıcı işletmeler siparişlerini günün her saati verebilmişler ve verilen siparişin durumu bu sistem üzerinden öğrenilebilmiştir. Sistem üzerinden tüm satıcılara kataloglar ürün kod numaralarıyla gönderilmiş, yanlış siparişler ve iadeler en aza indirilmiştir. Yeni sistemle sipariş verme süreci bir ya da iki güne indirilmiş, depolarda çalışan sayısı 350′den 110′a düşürülmüştür. Bununla birlikte, perakende müşteriler içinde İnternet’te site oluşturulmuş ve bu siteden büyük satış rakamlarına ulaşılmıştır. Tedarikçilerden gerekli ürünlerin satın alınması, yeni mağaza mimari planının gözden geçirilmesi ve seyahat düzenlemelerinin yapılması gibi işletme faaliyetlerinin yürütülmesinde de İnternet teknolojisinden yararlanılmıştır. İşletme, yakın gelecekte, bu sistemlerin işletmenin telefon ve faksla yaptığı işin yerini alacağını düşünmektedir. Ayrıca, işletme, bu sistemle tedarikçi, işletme ve müşteri yönetim zincirinin verimli işleyeceğine ve idari harcamaların azalacağına; buna bağlı olarak, gelirin artacağına ve maliyetlerin düşeceğine inanmaktadır. Guess, 1997′den sonra yaptıkları ile yirmibirinci yüzyılda işletmelerin nasıl idare edilmesi gerektiğini göstermektedir.
İŞ SÜRECİ Zaman içinde örgütlerin işletme amaçlarını gerçekleştirmek üzere düzenleyerek ve koordine ederek gerçekleştirdiği faaliyetlerden oluşan birbiriyle mantıksal olarak ilişkili görev ve davranışlar... Yeni Bir ürün geliştirmek Bir sipariş yaratmak ve gerçekleştirmek Bir pazarlama alanı oluşturmak Bir çalışanı işe almak
ENFORMASYON SİSTEMLERİNİN STRATEJİK İŞLETME AMAÇLARI İşlemsel Mükemmeliyet Daha yüksek karlılığa ulaşmak için yöntemler aranması Enformasyon sistemleri ve teknolojilerini faaliyetlerde yüksek düzeyde etkinlik ve verimlilik elde etme çabası WALMART
İş Modeli; Bir işletmenin refah yaratmak için bir ürünü/ hizmeti nasıl ürettiği, teslim ettiği ve sattığını tanımlar... Enformasyon sistemleri ve teknolojilerin işletmeler için yeni ürün ve hizmet oluşturması Apple İpod İtunes
Müşteri ve Tedarikçiyle İlişkiler İşletmelerin tedarikçiyle Bütünleşmesi İşletmenin müşteriyi tanıyarak ona iyi hizmet sunması Otellerde müşterilerin tercih ettiği oda sıcaklığı, giriş zamanı, sıklıkla aranan telefon numaraları ve televizyon programları... JCPnney
Etkinleştirilmiş Karar verme Yöneticinin enformasyon faaliyetlerini gerçekleştirmesinde doğru zamanda doğru enformasyona sahip olması Enformasyon sistemleri ve teknolojileri karar vermede yöneticilerin pazardan gerçek zamanlı veri elde etmesine olanak tanımış... ABD’deki Verizon Corporation Web tabanlı dijital kontrol paneli
Rekabetçi Avantaj İşlerinizi rakiplerden daha iyi yapmak için iyi ürünleri daha düşük fiyatlarla sunması müşteri ve tedarikçilerinize daha kısa zamanda cevap vermeniz sonucunda rakiplerinizin ulaşamayacağı şekilde satışları ve kar oranını artıracaktır... Apple Inc Walmart UPS Ayakta Kalma Müşteri çekmek için ATM kullanılması
ENFORMASYON SİSTEMİ Bir örgütte karar verme ve kontrolü destekleyecek şekilde enformasyonu toplayan işleyen, depolayan ve dağıtan birbiriyle ilişkili bileşenleri... İnsanlar, konumlar ve örgüt veya çevresinde bulunan nesnelerle ilgili önemli enformasyon içerir.
Örgütlerde veya fiziksel çevresinde gerçekleşen olayları temsil eden insanların anlayabileceği ve kullanabileceği şekilde ayarlanıp düzenlemeden önceki ham gerçekler yığınıdır. VERİ
Enformasyon sisteminde faaliyet örgütleri Bir enformasyon sistemde üç faaliyet örgütlerin karar verme, işlemleri kontrol etme, problemleri analiz etme ve yeni ürün/hizmet yaratma için gerek duydukları enformasyonu üretmektedir. Bu faaliyetler; GİRDİ, İŞLEME, ÇIKTI
GİRDİ: İŞLETMEDEN VEYA ÇEVRESİNDEN HAM VERİ TOPLAR GİRDİ: İŞLETMEDEN VEYA ÇEVRESİNDEN HAM VERİ TOPLAR.. İŞLEME: TOPLANAN HAM VERİYİ ANLAMLI BİR BİÇİME DÖNÜŞTÜRÜR. ÇIKTI: İŞLENMİŞ ENFORMASYONU KULLANACAK KİŞİLERE VEYA KULLANACAĞI FAALİYETLERE TRANSFER EDER.
ENFORMASYON SİSTEMLERİNİN BOYUTLARI ÖRGÜTLER Üst düzey yönetim; ürün ve hizmetler ile ilgili uzun dönemli stratejik kararlar verir ve işletmenin finansal performansını kontrol eder. Orta düzey yönetim; üst düzey yönetimin belirlediği planları ve programlar uygular. Alt düzey yönetim; İşletmenin günlük faaliyetlerini gerçekleştirmede sorumludur.
Üretim ve Hizmet İşçileri Üst düzey Yönetim (ÜDY) Orta Düzey Yönetim Bilim Adamları ve bilgi işçileri Alt Düzey Yönetim Üretim ve Hizmet İşçileri Veri İşçileri
YÖNETİM Örgütlerin karşı karşıya kaldığı durumları hissetmek Kara vermek Örgüt problemlerini çözmek için hareket planları hazırlamak Çevrede işletmeye zorluk çıkaracak konuları algılar, Bu zorluklara cevap vermek için örgüt stratejileri oluşturur, İşleri koordine etmek ve başarıya ulaşmak için insan ve finansal kaynakları dağıtır.
ENFORMASYON TEKNOLOJİSİ Bilgisayar Donanımı; bir enformasyon sistemde girdi, işleme ve çıtkı faaliyetleri için kullanılan fiziksel ekipman... (mobil el cihazları) Bilgisayar yazılımı; bir enformasyon sisteminde bilgisayar donanımı bileşenlerini kontrol ve koordine eden detaylı, daha önceden programlanmış komut... Veri yönetim teknolojisi; fiziksel depolama ortamında verinin düzenlenmesini yöneten yazılım...
Ağ ve telekomünikasyon teknolojisi; fiziksel aygıt ve yazılımların tümünü içermekte ve donanımın farklı parçalarını bağlamakta ve veriyi bir fiziksel konumdan diğerine transfer eder... World wide web; internette enformasyonun bir sayfa düzeninde depolanmasını, elde edilmesini, düzenlenmesini ve görüntülenmesi için evrensel olarak kabul edilen ve internet tarafından kullanılan hizmet... (metin,grafik,animasyon, ses ve video)
İşletme Enformasyon Değer Zinciri Kurumsal Yönetim Müsteri Yönetimi Tedarik zinciri Yönetimi Bilgi Yönetimi İşletme Karlılıgı ve Stratejik Konumlandırma Veri toplama ve depolama İş sistemlerine dönoştürme Dağıtma Planlama Koordinasyon Kontrol Modelleme ve karar verme
Enformasyon sistemleri; Yöneticilerin karar vermelerini etkinleştirmek, Örgüt performansını artırmak işletme karlılığını artırmak için enformasyon elde eden, dönüştüren ve dağıtan, değer katan faaliyettir.
Enformasyon Sistemlerde Çağdaş Yaklaşımlar 1. Teknik Yaklaşım: Enformasyon sistemleri ile çalışmak yapmak için matematik tabanlı modeli vurgulamanın yanında bu sistemlerin fiziksel teknoloji ve biçimsel kapasiteleri ile ilgilenir. Bilgisayar Bilimi Yönetim Bilimi Yöneylem Araştırması
2. Davranışsal Yaklaşım: Yaklaşım teknolojiyi göz ardı etmez. Davranışsal bir problem ve konuyu uyarır. Tutum, yönetim ve örgüt politikasındaki değişimlerle ilgilenir.
3. Sosyoteknik Sistemler Optimal örgütsel performans üretiminde kullanılan sosyal ve teknik sistemlerinin her ikisinde optimizasyonu ile elde edilir. Bir sistemin performanssının optimize edilmesi tatminkar bir uyum elde edilinceye kadar teknoloji ve örgütün karşılıklı olarak birbirine göre düzenlenmesidir.