Bölüm 5 Yatırım Bankacılığı
Yatırım Bankacılığı Aktiviteleri Kabul İşlemleri (Accepting) Poliçe, Banka Kabul mektubu, İthalat-İhracaat işlemleri, ticari vs Kurumsal finansman (‘new issues’-yeni ihraçlar, ‘right issues’, ‘mergers and aquisitions’-satınalma ve birleşmeler, research) Menkul kıymetler alım satımı Yatırım yönetimi (şahıs ve şirketlerin, emeklilik ve yatırım fonlarının kaynaklarını yönetmek) Kredi düzenlemeleri(büyük yatırımlar-sendikasyonlar) Döviz alım-satım (ticari ve spekülasyon maksatlı)
Kabul İşlemleriBanka Banka, senedin kredi kalitesini yükseltmek için üzerini imzalar. Senet (Poliçe), ticari bir borcun ödeneceğine dair verilmiş bir garantidir. Eğer banka bu amaç için Merkez bankası tarafından hazırlanan listedeyse buna banka senedi (bankers’ acceptance) denir. Eğer değilse de ticari senet (trade acceptance) denir. Senet (Poliçe) çoğu zaman iskontolu satılır. Ticari bankalar da senetleri kabul eder ancak öncelikle bunlar bir yatırım bankacılığı işlemleridir.
Kurumsal Finansman Kurumsal finansman, her yatırım bankasında önemle bulunması gereken bir departmandır ve bu departman: Yeni ihraçlar (Hisse senedi, tahvil)-new issues Yeni haklar içeren ihraçlar-right issues Birleşme ve satın almalar-M & As Araştırmalar yapar.
En Popüler Birleşme & Satın Alma (M & As) Finans-Danışman Şirketleri Adviser Deal value (Volume) $bn _________________________________________________________ Goldman Sachs 542 JP Morgan 441 Morgan Stanley 427 Credit Suisse 340 Barclays Capital 320 Bank of America /Merrill Lynch 313 Citigroup 284 Deutsche Bank 240 Lazard Ltd 227 UBS AG 205 ____________________________________________________________ Source: Bloomberg (2012) Global Financial Advisory Mergers and Acquisitions Rankings
Menkul Kıymetler Alım-Satımı Kurumsal finansman departmanı birincil market yeni ihraçları ve yeni haklar içeren ihraçlarla ilgilenirken, menkul kıymetler ticareti, ikincil piyasalarda bu hisse senedi ve tahvillerin alım satımıyla ilgilidir. Menkul kıymetlerin alım-satım işlemleri, bilgisayar terminalleri ile donatılmış modern ofislerde ve anlık fiyat bilgisi verebilen aracılarla yapılır. Dünyanın her köşesindeki yatırımcılarla iletişime geçme imkanı veren teknoloji ile sağlanıyor. Bu alışverişler, yerel ya da yabancı tahvil ve hisse senetlerini içerir.
Yatırım Yönetimi Banka müdürlerinin yönettikleri yatırım fonları bazen bankanın kendi kaynakları olabiliyorken bazen de müşterilerin fonlarını yönetebilirler. Bunlar: Varlıklı insanlar Kurumsal müşteriler Emeklilik fonları ve Yatırım fonları’dır.
Düzenlemeler Glass-Steagall Kanunu (1933): Bu kanun, ticaret ve yatırım bankalarının ayrıştırılması ve A.B.D. Merkez Bankası ‘na denetleme ve düzenleme hakkı vererek mevduatların korunması içerir. Japonya’da madde 65 Menkul Kıymetler denetleme Kodu ile denetleme yapılır. Türkiye’de BDDK bu görevi yapar. 1987’den bu yana Glass-Steagall’in yürürlükten kaldırılması için birçok boşa giden çabalar olmuş ancak en sonunda Gramm-Leach-Bliley kanunu (1999 Kasım) ile yürürlükten kaldırılmıştır.
Düzenlemer (Devam) Deregülasyon sürecinin sonucunda, büyük ticari bankalar bile evrensel normlarda faaliyet gösteren her türlü yatırım bankacılığı servisini veren finansal firmalar haline gelmişlerdir. Bankalar , gelir yaratabilmek adına, menkul kıymetler alış verişlerine daha bağımlı hale gelmiş ve bu da menkul kıymetleştirme trendini (özellikle de ipoteğe bağlı menkul kıymet ürünlerinin-varlık alımları) Türev Piyasalarla hızlandırmıştır. Bu da, emlak fiyatlarını arttırmış ve dolayısıyla ipoteğe dayandırılmış menkul kıymetlerle kapitilize edilmiş, ipoteğe dayalı kredilerin artmasına sebep olmuştur.
Yatırım Bankacılığı ve Krizler Bugünlerdeki ortak görüş, ticari ve yatırım bankalarının bütünleşmesi ve pazarların öneminin artmasıyla birlikte risk artmış ve kimsenin öngöremeyeceği biçimde sistemik çöküş riskinin artırmıştır. A.B.D.’de 2010 yılında, Dodd Frank kanunuyla takdim edilen Volcker kuralı; ticari bankaların özel ticaret yapmalarını ve bazı riskli fonlara ve hisselere yatırım yapmalarını limitlemeyi de içeren riskli yatırım bankacılığı yapmalarını yasaklamıştır. Benzer kısıtlamalar, İngiltere ‘de Eylül 2011’de Vickers Komisyonu ve AB’de Liikanen Raporu (2012) ile yapılmıştır.